PZC
Penningmeester
Arie van Os
In de rode cijfers
Duurste trainer van Nederland
PSV-coach
Bobby Robson
sport
BETAALD
VOETBAL°u
29
VRIJDAG 17 AUGUSTUS 1990
Schrikken
Indringers
Q gt
Oranje licht
Belangstelling
Wachtlijsten
Karakter
Eigen weg
Privéleven
Rijtjeshuisje
Geboren in Amsterdam en dat is
soms te horen. Op de beurs heeft
hij goed verdiend. Zo goed dat hij
zich op z'n vijftigste kon
terugtrekken uit het arbeidsproces.
Hij treedt nog wel als adviseur op
van z'n voormalige bedrijf en vervult
nog een bestuursfunctie bij de
effectenbeurs. Maar hij heeft nu
tenminste ook tijd om bij zijn
buitenhuis aan de Vinkeveense
plassen een hengeltje uit te werpen.
Nog meer tijd besteedt hij wekelijks
aan Ajax. Twee, drie, soms vier
dagen is hij in de Amsterdamse Meer
terug te vinden. Arie van Os, 53 jaar.
Penningmeester van een club die tot
ieders verrassing erg krap bij kas
blijkt te zitten.
Anderhalf jaar is Van Os nu verant
woordelijk voor het financieel beleid
bij Ajax. Het structureel tekort van zo'n
twee miljoen gulden, waarmee de nieuw
bakken penningmeester toentertijd werd
geconfronteerd, heeft Van Os nog steeds
niet kunnen wegwerken. Ook al kocht
Ajax ter voorbereiding op de nieuwe voet
baljaargang voor het eerst sinds mensen
heugenis geen nieuwe spelers. Ook al trok
Ajax een in de geschiedenis van de club
nooit eerder genoteerd gemiddelde van
16.000 toeschouwers per thuiswedstrijd.
Zelfs in de 'gouden jaren' kwam Ajax, on
der aanvoering van Johan Cruijff, nooit
boven de 13.000 bezoekers gemiddeld.
„Ja, het was wel even schrikken", zegt
Van Os over het moment dat hij inzage
kreeg in de financiële huishouding van de
club. „Ik dacht dat Ajax een professione
ler geleid bedrijf was. Organisatorisch zat
de boel niet goed in elkaar, maar vooral
die schuld van twee miljoen viel me tegen.
Ik heb altijd gedacht, en ik zal niet de eni
ge zijn geweest, dat Ajax een vermogende
club was, die bij voorbeeld een speler kon
kopen wanneer dat nodig was. Dat was
dus helemaal niet het geval. De oorzaken
zijn vrij duidelijk. Er zijn aankopen ge
daan, die niet hebben gebracht wat er van
werd verwacht. De affaire met Linder
heeft daarbij vrij veel geld gekost. Tja, en
dan gaat het hard hoor; vijf, zes ton ben je
zo kwijt".
Van Os zegt het oude bestuur niet een
schop na te willen geven. Natuurlijk. Maar
erg veel waardering lijkt hij ook weer niet
op te kunnen brengen voor Ton Harmsen
en de zijnen. Wanneer hij of voorzitter Mi
chael van Praag contact zochten met hun
voorgangers, werden ze telkenmale opge
zadeld met het gevoel 'indringers' te zijn.
„Wat nou indringers?", klaagt Van Os zijn
nood over de geringe medewerking. „De
stoel waarop ik ging zitten was leeg".
„Het probleem waarmee Ajax heeft geze
ten, is in feite hetzelfde probleem als dat
van de KNVB. Het is dat tweeslachtige....
De goedwillende amateurs, die in hun
vrije tijd beslissingen moeten nemen. Dat
kan niet meer. Je zult mij niet horen zeg
gen dat de vorige bestuursleden het goed
of fout hebben gedaan. Laat de mensen
dat zélf maar beoordelen. Wat ik wèl zeg is
N
og nooit eerder trok Ajax gemiddeld zoveel toeschouwers als afgelopen sei- slechtste geval, geschat op zo'n 18 miljoen gulden. Zolang Ajax is veroordeeld tot
zoen. Toch sloot de club, die na een jaren durende hegemonie van PSV eindelijk het spelen in de oude vertrouwde Meer, valt geen financiële winst te verwachten.
weer eens landskampioen werd, het seizoen af in de rode cijfers. Over het afgelopen
seizoen komt Ajax ruim twee miljoen gulden te kort.
Penningmeester Arie van Os over de 'erfenis van Ton Harmsen', over de 'andere
Daarbij wordt het negatief vermogen van 's lands meest roemrijke club, in het normen van de voetbalwereld'en over de weg naar de Europese top.
Penningmeester Arie van Os van Ajax: ik ga m'n normen niet verleggen (foto GPDIDe Boer
Alleen op recettes kan
Ajax nooit draaien
dat je je niet kunt onttrekken aan je ver
antwoordelijkheden als bestuurslid door
te zeggen datje amateur bent".
Het gehele Ajax-bestuur wil eindelijk wel
eens verlost zijn van de erfenis uit de pe
riode Harmsen. Zo lang het hoger beroep
in de fraude-zaak nog loopt, lijkt die hoop
ijdel. Van Os, zelf gepokt en gemazeld in
het zakenleven, geeft toe enigszins verrast
te zijn geweest over wat zich in het verle
den heeft afgespeeld bij Ajax. „Er gebeu
ren in het zakenleven ook dingen waarvan
je je kunt afvragen 'mag het wèl, mag het
niet'. Het idee van het oranje licht. Voor de
één een teken dat je nog net mag doorrij
den, voor de ander een teken om te stop
pen. Maar het merkwaardige is dat rede
lijk geslaagde zakenlui bij een voetbal
club plotseling geheel andere normen
gaan hanteren. Tijdens de rechtzaak werd
een paar keer gezegd dat de voetbalwe
reld heel anders in elkaar zat dan het ge
wone leven. Ik begrijp dat niet. Dat ik pen
ningmeester ben bij Ajax is inderdaad
heel wat anders dan m'n bestuursfunctie
bij de effectenbeurs. Maar dat betekent
niet dat ik m'n normen ga verleggen. Ken
nelijk gaan mensen in de voetbalwereld,
zich eraan toe te voegen. „Voorlopig zitten
we met 4,7 miljoen naheffing en één mil
joen gulden rechtbankboete. Natuurlijk is
er ook een andere begroting op te stellen.
De spelers, die allemaal een bepaalde
waarde vertegenwoordigen, staan bij ons
niet op de begroting. Maar het is heel ge
vaarlijk om je selectie te gaan waarderen;
wie vandaag drie miljoen waard is, kan
morgen nog maar een ton opbrengen.
Andersom ook, ja. Op deze manier hebben
we in ieder geval nog een dekking voor ons
tekort. Hadden we die dekking niet, dan
zouden we met deze schuld niet eens mo
gen werken".
Is een club met 16.000 bezoekers gemid
deld, die niet in staat is quitte te draaien
laat staan winst te maken, niet zoiets als
het failliet van het Nederlandse voetbal?
Nee, zegt Van Os. „Je kunt je begroting
altijd sluitend maken. Gewoon snijden in
het spelersbestand. Maar dan kun je de
Europese top, waar we nog steeds op mik
ken, natuurlijk vergeten. Wat we nu aan
toeschouwers trekken, dekt onze exploi
tatie in ieder geval niet. Alleen op recettes
kunnen we niet draaien. Dus moeten we
zoeken naar andere bronnen: sponsors,
vip- en skyboxen. Zelfs al zouden we ie
dere wedstrijd 20.000 toeschouwers trek
ken, heb je minimaal een wedstrijd als te
gen PSV nodig in het Olympisch stadion,
waar dan 40 of 50.000 man zitten".
Good-will voldoende in Amsterdam, maar
ook daarbuiten. Daarbij is er volgens Van
Os een duidelijk waarneembare her
nieuwde belangstelling voor het voetbal
in het algemeen in Nederland. Voor onbe
duidende wedstrijden als tegen Volendam
en Willem II liep het afgelopen seizoen
toch ook storm aan de Middenweg. „En
dat in een stadion met slechte facilitei
ten", opent Van Os een vurig pleidooi voor
de bouw van een nieuwe, grotere en betere
accommodatie. „We schamen ons ervoor
om de mensen in ons huidige stadion te
ontvangen. De bereikbaarheid is mini
maal, de stoelen zijn vies. Een kopje koffie
kun je bij ons op de overdekte zittribune
niet krijgen. Ja, het is in heel Nederland
zo, maar dat is toch om te huilen. We leven
in 1990. Het maximum dat Ajax naar zich
toe kan trekken, ligt veel hoger dan tot nu
toe is aangenomen. In een goede entoura
ge met goede voorzieningen, zullen er echt
wel 30.000 mensen naar een wedstrijd toe
komen".
met name onder druk van de publiciteit,
heel anders denken".
Met het tekort van twee miljoen houden
de problemen bij Ajax niet op volgens Van
Os. Inclusief de fiscale naheffing, de belas
ting- èn de rechtbankboete, plus nog eens
de rente daarover, schat de penningmees
ter het negatief vermogen van Ajax in to
taal op zo'n 18 miljoen gulden. „Volgens
het meest slechte scenario dan", haast hij
Het komende seizoen werkt Ajax met een
begroting van circa 15 miljoen gulden,
twee miljoen meer dan het afgelopen jaar.
Binnen een paar jaar moet dat bedrag
worden opgeschroefd naar circa 25 mil
joen. Altijd nog beduidend lager dan het
werkkapitaal van clubs als AC Milan, Bar
celona of Real Madrid. „Maar met die la
gere begroting kun je evengoed meedraai
en in de top van Europa. Kijk maar naar
Anderlecht, naar Benfica, naar PSV. Met
onze 15 miljoen zitten we tien miljoen gul
den van die clubs af. Trouwens, of je nu
werkt met 15 of 40 miljoen, zo'n bedrag
zegt ook niet alles. Anders had PSV afge
lopen jaar met afstand kampioen moeten
worden".
Het bedrag van 25 miljoen is volgens Van
Os alleen te realiseren in een nieuw sta
dion. Wat betreft sponsors, VIP-plaatsen
en skyboxen zit Ajax in stadion De Meer
aan zijn absolute plafond. Maar er zijn vol
gens Van Os nog wel honderden business-
seats en VIP-plaatsen aan de man te bren
gen; de wachtlijsten zijn meterslang.
„Amsterdam heeft de pretentie een nieuw
financieel centrum van Europa te worden.
Dure flats moeten er komen, een presti
gieus opera-gebouw staat er al. Dan is het
toch belachelijk dat, nu het Olympisch
stadion volgende zomer wordt afgebro
ken, er geen groot stadion meer is in de
hoofdstad?"
Rik Planting
Bobby Robson poseert in het PSV-stadion (foto GPDIJohn de Pater)
vader wilde per se naar Italië komen. Hij
zag de halve finale en de wedstrijd om de
derde en vierde plaats. Hij vond het gewel
dig, was op dat moment een van de trotste
mensen die er rond liepen. Ik ben blij dat
hij mijn carrière heeft kunnen volgen en
dat hij nu geniet van hetgeen ik heb be
reikt. Ik vind het heerlijk dat ik wat voor
hem kan terugdoen, want ik ben mijn ou
ders erg dankbaar".
Volgens Robson heeft zijn 'working-class
background' een belangrijke rol gespeeld
bij de vorming van zijn karakter en bij de
loop van zijn carrière. „Als je in het noor
den van Engeland wordt geboren en op
groeit, krijg je een andere mentaliteit dan
de rest van de Britse bevolking. Het leven
is er keihard, nog altijd. De mensen moe
ten er knokken voor weinig. Ik heb er de
waarde van een pond leren kennen en heb
geleerd dat je door te vechten veel in het
leven kunt bereiken".
„Van kindsaf wilde ik profvoetballer wor
den. Ik heb werkelijk nooit iets anders ge
wild. Ik heb ook geen flauw idee welk vak
ik nu zou uitoefenen als ik niet geslaagd
was in het voetbal. Op school kon ik goed
meekomen, maar mijn enige zorg was hoe
ik zo snel mogelijk aan een profcontract
kon komen. Ik speelde in het schoolteam,
werd op een gegeven moment geselec
teerd en was dolgelukkig toen ik op mijn
zestiende van school kwam".
„Met mijn hele ziel en zaligheid knokte ik
voor een bestaan als profvoetballer en la
ter als manager. Op het veld trok ik me
niets van anderen aan. Ik ben altijd mijn
eigen weg gegaan. Je kunt je niet je hele
leven met anderen vergelijken. Ik ben de
enige van de vijf zonen die in het voetbal is
pele reden dat het zo gelopen is. Ik was
altijd gelukkig, redelijk succesvol en voel
de daarom weinig behoefte om te verande
ren. Maar het zegt ook veel over mijn in
stelling. Ik ben een van die mensen die
niet altijd denkt dat het gras bij de buur
man groener is. Ik denk dat ik erg loyaal
ben. Ik vind dat zelf een goede karakterei
genschap. Er zijn vele momenten geweest
waarop ik van club kon veranderen. Bar
celona heeft meer dan eens op de stoep ge
staan, maar ook andere grote clubs in de
tijd dat ik nog bij Ipswich zat. De reden
dat ik altijd de boot heb afgehouden, is
dat ik een contract had getekend en dat
wenste na te komen. Er is geen haar op
mijn hoofd geweest die er aan heeft ge
dacht ergens ooit voortijdig op te stappen.
Ik ben loyaal en verwacht van mijn werk
gever hetzelfde, nu ook weer"!
Robson zegt met veel plezier op zijn werk
in Engeland terug te kijken, maar voegt er
tegelijkertijd aan toe dat de prijs die hij
voor zijn roem en bekendheid heeft moe
ten betalen „zeer hoog" is geweest. De
smakeloze onthullingen over zijn privéle
ven in de Britse schandaalpers hebben de
57-jarige technisch direkteur van PSV
voor het leven getekend. „Het verlies van
privacy heb ik het meest ernstig van alles
gevonden. In Engeland kon ik nergens
meer naar toe. Werkelijk nergens! Niet
naar mijn stamcafé, niet naar een winkel
of een openbaar gebouw zonder te worden
lastig gevallen. Het heeft voor een groot
deel te maken met de toegenomen invloed
van de media en de televisie in het bijzon
der. Neem Engeland. Daar was ik bijna
wekelijks op tv. Dat betekende dat er elke
week 50 miljoen mensen naar mijn gezicht
keken. Je wordt als het ware een stukje
openbaar bezit. Ik probeerde ermee te le
ven, me niet op te winden of kwaad te ma
ken. Maar het blijft moeilijk om het te ac
cepteren".
In Nederland, zo heeft Robson ervaren,
blijft de herkenning bij starende mensen,
handtekeningenjagers of wijzende voor
bijgangers. Om te ontsnappen aan de da
gelijkse drukte duikt hij daarom zo nu en
dan de golfbaan op en gaat hij in z'n eentje
langs de 18 holes. „Of ik vermaak me in
huiselijke kring. Pak een boek van Robert
Ludlum, luister naar muziek van Frank
Sinatra, Shirley Bassey of Neil Diamond.
Ja, ik ben conservatief. Ik houd van een
bepaald niveau en zweer daar een beetje
bij".
Marcel van der Kraan
Bobby Robson is zonder enige
twijfel de best betaalde trainer
van Nederland. Hoewel PSV nooit de
precieze cijfers kenbaar zal maken,
wordt het jaarinkomen van de Britse
topcoach geschat op meer dan een
half miljoen gulden. De hoogste
vergoeding die de ex-bondscoach
ooit heeft ontvangen, terwijl hij in de
voorbije 21 jaar als manager bij
Ipswich Town en bij de Engelse
voetbalbond toch het nodige heeft
opgestreken.
Voor de centen hoefde Bobby Robson
derhalve de stap naar PSV niet te ma
ken. Hij heeft zijn schaapjes al lang en
breed op het droge, is louter voor de spor
tieve uitdaging en vanwege de aantrekke
lijkheid van een buitenlands avontuur in
Eindhoven neergestreken. Daarmee is
niet gezegd dat de rijzige voetbalcoach al
le weelde en roem langs zich heen laat
gaan. Robson heeft zijn afkomst nooit ver
loochend en stond juist deze zomer met
zijn 86-jarige vader, die naar de laars van
Europa was afgereisd om het door zijn
zoon gecoachte Engelse elftal gade te
slaan, nog eens stil bij de mindere tijden
die het gezin Robson heeft gekend.
Ooit werd in een klein rijtjeshuisje in een
buitenwijk van Newcastle elke penny om
gedraaid voordat die werd uitgegeven.
Vader Robson verdiende als mijnwerker
in het noorden van Engeland een karig
loon en diende vijf zonen op te voeden. „Ik
was de middelste van die vijf. Arm? Ja, we
waren arm. We hadden niets. Mijn vader
werkte zich kapot, probeerde het onder de
omstandigheden voor ons zo comfortabel
mogelijk te maken. Dat viel niet mee.
Maar we waren gelukkig en ik denk dat
dat het enige is wat telde", blikt Robson
terug op zijn jeugdjaren.
Door zijn succes in de voetballerij was de
Engelsman in staat te ontvluchten aan de
armoede in het hoge noorden en kon hij
later zijn ouders in ruime mate belonen
voor hun vroegere inspanningen. „Mijn
Bobby Robson was in de Britse boulevardpers vaak het mikpunt van spot. Zijn ver
meende levensstijl gaf aanleiding tot dit soort cartoons, in dit geval een prent uit The
Sun.
gedoken, maar niemand kan zeggen dat
het een verkeerde keus is geweest".
Bobby Robson is de eerste Britse top
coach in bijna twintig jaar die emplooi in
Nederland heeft gevonden. „Verklaren
kan ik dat eigenlijk niet. Het heeft waar
schijnlijk met het 'eilandkarakter' van de
Britten te maken. Op het continent gaan
de voetballers en trainers veel sneller de
pens over. Een Engelsman is patriottisch
ingesteld, is bijna verliefd op zijn eigen
land. Vertrekken is het laatste wat hij zal
doen. In zekere zin ben ik dus een uitzon
dering, want ik hoefde niet weg. Maar na
dertien jaar Ipswich Town en acht jaar bij
het Engelse elftal wilde ik eens iets an
ders. De enige vraag die ik mijzelf een
maand of wat geleden stelde, was waar ik
in vredesnaam naar toe moest gaan. Dank
zij PSV zit ik nu in Nederland en daar prijs
ik mijzelf gelukkig mee".
Nederland bevalt Robson, zij het dat hij
pas een maand de tijd heeft gehad aan het
dagelijks leven in de Brabantse lichtstad
te wennen. „I love the country, I love the
people, I love the football", klinkt het uit
het diepst van zijn hart. „Grote verande
ringen heb ik niet hoeven ondergaan. Het
eten is praktisch hetzelfde, de gewoontes
eveneens. Het is alleen even wennen dat
iedereen» hier aan de verkeerde kant
rijdt..."
Omdat iedereen in zijn omgeving Engels
spreekt of verstaat, zou Robson zich geen
moeite hoeven te getroosten het Neder
lands onder de knie te krijgen. „Maar ik
ben vastbesloten om het nodige van de
taal op te pikken. Ik wil weten wat er in de
kleedkamer wordt besproken. We weten
allemaal dat spelers alles met elkaar be
praten".
PSV is Robsons derde werkgever in zijn
22e seizoen als oefenmeester. „Om de sim
ENGLAND TEAM? HO, THAT'S JUST ROBSON'S MISTRESSES!"
