Eend
Makelaar Mens
en de mega-ster
Als ik niet zing verleer ik het
Pavarotti
en het
commercieel
talent
Andrew Lloyd Webber
week-uit ZATERDAG 14 JULI 1990 23
De
doodlopende
straten van
Hollywood
George
Benson
Geflopt
Hollywood
Madonna
Brille
Klassiek
Impuls
Miljoenen
Badkamer
Sound
STANDPLAATS:
Volgend seizoen presenteert het
Zeeuws Orkest een opvallende
toernee. In het kader van het Festival
van Vlaanderen wordt onder andere in
Gent en Veere in grote bezetting een
uitvoering gegeven van het Requiem
van de zowel beroemde als omstreden
Engelse componist Andrew Lloyd
Webber.
Zijn vermogen wordt geschat op
een miljard gulden. Terwijl
collega's dit jaar meer theaterpro-
dukties zagen mislukken dan ooit
tevoren, blijven zijn musicals volle
zalen trekken in Londens West
End: Phantom of the Opera, As
pects of Love, Starlight Express en
Cats, nu in zijn negende jaar, is de
meest succesvolle musical aller tij
den.
Toch gaat het niet goed met An
drew Lloyd Webber, de Koning
van de Musical. Zijn trouwste me
dewerkers lopen weg, zijn huwelijk
is kapot. En pogingen om zijn mu
sicals te verfilmen, willen nog al
tijd niet lukken.
De problemen kwamen voor het
eerst aan het licht in mei. Een van
Lloyd Webbers oudste steunpila
ren, Biddy Hayward, stapte op.
Twintig jaar had Hayward voor de
Britse componist en theaterprodu
cent gewerkt. Ze was bij hem in
dienst getreden toen hij fortuin
maakte met de musical Evita, en
Lloyd Webber liet haar niet meer
gaan. Ze werd zijn belangrijkste
adviseuse en nam hem steeds meer
werk uit handen. Vorig jaar nog
had ze de leiding over Aspects of
Love, het laatste succesnummer
van Lloyd Webber.
Biddy Hayward nam geen ontslag
om de rest van haar leven achter
een breiwerkje te slijten. Ze be
sloot een eigen bureau te openen
voor theaterprodukties.
musicus staat niet bekend als een
onmogelijk mens, hoewel hij, zoals
de meeste multimiljonairs, zijn ku
ren heeft.
„Hij kan erg vluchtig zijn en zijn
stemming kan plotseling om
slaan", zei Jonathan Mantle, au
teur van Lloyd Webbers biografie.
„Langdurig blootgesteld worden
aan iemand als Andrew Lloyd
Webber, is waarschijnlijk niet goed
voor je gezondheid of zenuwen. Ik
denk dat hij de eerste is om dat toe
te geven".
Het leek een stap in het duister.
Haar talenten waren onomstre
den, maar zonder grote financiële
reserves komt in Londen geen pro-
duktie meer tot stand. De laatste
musical, King, had tien miljoen
gulden gekost en was na een paar
weken geflopt.
Andrew Lloyd Webber moet dan
ook wel heel verbaasd zijn geweest
toen luttele weken later een zestal
trouwe medewerkers zijn miljar
denbedrijf verruilden voor een on
zeker bestaan met Biddy Hay
ward. Onder die zes overlopers be
vond zich 's werelds bekendste
theater-assistent: prins Edward.
Het is onduidelijk waarom opeens
zoveel oudgedienden Lloyd Web
ber de rug toekeerden. De Britse
Biddy Hayward zou na 20 jaar
trouwe dienst op de briljante com
ponist zijn uitgekeken, maar bo
venal: ze is het niet eens met zijn
pogingen om door te breken in
Hollywood. Lloyd Webber is een
schoenmaker die bij zijn leest
moet blijven, vindt ze.
Al jaren duurt nu zijn vrijage met
de wereld van het witte doek. Aan
belangstelling voor zijn meester
werken ontbreekt het niet. Vier
film-maatschappijen hebben een
optie genomen op Evita, de musi
cal over het leven van Evita Peron
die hem meer dan een miljard gul
den opleverde. Zeven regisseurs
zijn de revue gepasseerd en meer
dan een dozijn hoofdrolspeelsters.
Onder hen: Meryl Streep, Barbara
Streisand, Liza Minelli, Diane
Keaton en Bette Midler.
Walt Disney Studio heeft honderd
miljoen gulden geboden om de film
Evita te mogen maken als Madon
na de hoofdrol mag spelen. Madon
na is er al jaren op gebrand om Evi
ta te spelen, maar Lloyd Webber
weet niet of hij de Amerikaanse
popster in de hoofdrol wil. Madon
na zou een en ander aan zijn 'heili
ge' nummers willen veranderen
om ze wat meer aan haar stijl aan
te passen.
Ook twee andere van zijn meester
werken, The Phantom of the Opera
en Cats, dreigen verfilmd te wor
den. Maar hoewel Lloyd Webber
nu al jaren in Corcordes tussen
Londen, Amerika en Japan op en
neer vliegt, moet zijn eerste film de
bioscoop nog halen.
„Cinema is zijn laatste obsessie en
speelgoed", meent theatercriticus
Sheridan Morley. „Maar film is een
mijnenveld. Het zal moeilijk zijn
voor een Engelse componist om in
die wereld vaste voet aan grond te
krijgen".
Critici spreken altijd over hem in
dezelfde bewoordingen. Lloyd
Webber heeft .obsessies' en ,speel-
tuinjes', is .oppervlakkig' en .moei
lijk'. Maar één kwalificatie ont
breekt nooit: als componist is hij
.briljant'.
„Er is natuurlijk het gevaar dat hij
zijn talent verspilt in de doodlo
pende straten van Hollywood",
meent Sheridan Morley. „Maar ik
wens hem toch geluk. Ik ben een
fan van hem en voor mij beli
chaamt Andrew de toekomst van
de musical".
Cees van Zweeden
Astma was het, dat gieren
van de 2CV boven de rest
van de verkeerschaos uit. Wat
dat betreft werd het hier al stil
ler op de xvegen. Sinds de pro-
düktie van de Franse Eend in
'88 werd stopgezet, nam het
aantal Eenden sneller af dan
was verwacht. Minder gewag
gel, minder gegier. Ook de pro
testen waren al snel verstomd.
Tenslotte zijn er nu modernere,
vluggere, en geluidlozere auto
mobielen. Ook de boeren zijn
niet ontevreden. Want voor hen
ivas de 2CV gemaakt. Als ze bij
de tijd zijn, rijden ze nu in een
Landrover.
In '35 gaf Citroën opdracht tot
het bedenken van die boeren-
automobiel: 'Hij moet met een
snelheid van 60 km per uur 2
landbouwers op klompen, 50
kg aardappelen of een ton kun
nen vervoeren. De esthetiek
speelt geen rol'.
Zouden boeren dat nu nog leuk
vinden om te lezen? 'Een boer
op klompen' heeft een beetje
een neerbuigende betekenis.
En waarom speelde 'esthetiek
geen rol'? Hebben (of hadden
in '35) boeren geen gevoel voor
schoonheid? Want waar kwam
het tenslotte op neer: een soort
auto voor twee paarden op
klompen, getrokken door twee
andere paarden en extra bela
den met 50 kg aardappelen
dan wel met een ton. Een ton
voor wat?
Dezer dagen ivaggelt ook de al
lerlaatste Portugese Eend in
Mangualde van de lopende
band. Citroën had gehoopt dat
stil te kunnen houden. De firma
schaamt zich niet voor de 2CV,
maar vindt wel dat de tijd niet
heeft stilgestaan.
Dat betekent: geen heimwee en
geen gesnotter. Maar dat is
juist wat rond Mangualde de
kop weer op steekt. De media
komen voor de duizendste keer
met de '2CV-successtory'. In
dat verhaal worden de boeren
gek genoeg zelden genoemd. Er
wordt net gedaan of die Eend
voor studenten ontworpen
was, voor jonge huismoeders oj
voor de kleine man die geen
geld had voor iets beters dan
die astmatische hoestbui.
Onder de niet kapot te krijgen
enthousiastelingen voor de
2CV zijn heel wat ecologen. En
ecologen zijn de aartsvijanden
van de boer. Of liever gezegd:
de Franse boeren kunnen die
ecologen met hun eigenwijze
verhalen hoe het anders en be
ter moet in de natuur wel le
vend villen. Een beroemd geval
van ecologenwaanzin in de
ogen van de boer was het
plan ivïlde beesten terug te
brengen in de natuur. In de Vo
gezen was al jaren geen lynx
meer gezien. De ecologen lieten
er nieuwe lynxen los. In de Ce-
vennen zag je nooit een aasgier
meer. De ecologen zetten er
zwermen aasgieren uit.
De boeren waren des duivels.
Eindelijk liepen hun kippen,
kuikens en konijnen in vree en
daar moesten ze weer naar de
markt om dure hekken en hok
ken te kopen.
De Franse boer gaat gebukt on
der het nationale misverstand
dat alles in Frankrijk beter is.
Al is het waar dat nog maar zêl-
den de mesthopen tot aan zijn
voordeur liggen. En naar de
markt gaat hij voortaan in een
glimmende Japanner met vier-
wielaandrijving
Het drama van Mangualde is
dan ook niet dat er straks geen
2CVs meer worden gemaakt.
Oude 2CVs zijn er nog genoeg.
Door de Wammes-Waggéleco-
logie worden ze bovendien
voor definitief uitsterven be
hoed. Nee: het drama wordt
pas acuut als de ecologen
straks écht de consequentie
trekken uit hun betoog. Zijn de
Vogezen en de Cevennen zon
der kleine roofdieren vermink
te landschappen? Maar wat
zijn de wegen langs de Loire, de
Lot en de Dordogne dan zonder
de roofzuchtige Eend? Wat de
boer van die gedachtengang
vindt, is interessant om te we
ten. Onder de wielen van de Le
lijke Eend hebben immers al
heel wat meer kippen het leven
gelaten dan in de klauwen van
aasgier en lynx.
die ze speelt karakter spreekt.
Frank Foster, de huidige leider en
arrangeur, en ik hebben daar sa
men speciaal nieuwe repertoire
voor geschreven. Daarnaast pro
beer ik oud werk als Green Dol
phin Street of Skylark een per
soonlijk tintje mee te geven".
In de popmuziek wordt aan een
cover een heel andere waarde ge
hecht dan aan een alternatieve uit
voering in de jazz. Benson zingt
zelf nog steeds The Greatest of Lo
ve of All, dat door de meeste mu
ziekliefhebbers vooral wordt geas
socieerd met Whitney Houston.
Een probleem? Benson: „Absoluut
niet! Ik kreeg dat nummer van Mi
chael Masser, de man die het
schreef als thema voor de speelfilm
over Mohammed Ali The Greatest.
We wisten destijds al dat het num
mer klassiek zou worden. Ik vind
het geen probleem dat zo'n num
mer eerst van iedereen wordt en
dan wordt ingepikt door Whitney.
Ik heb hetzelfde gedaan met On
Brbadioay van The Drifters; da's
mijn stuk nou, daaraan word ik
herkend. Daarom doe ik nog
steeds mijn best om er nuances in
aan te brengen".
De trend terug richting jazz ziet
Benson als noodzakelijk. „Ik wil
echt dat mensen me leren zien als
iemand die bovenal een musicus
is, als iemand die muziek waar
deert en begrijpt. Niet alleen maar
als iemand die popsongs de hitpa
rade inzingt. Ik heb er absoluut
geen bezwaar tegen om popsongs
tot hit om te toeveren, integendeel.
Maar er zijn nog andere vormen
van muziek, die misschien wel
meer van je vergen. En ik ben daar
niet bang voor. Mijn favoriete al
bum? Tenderly, de plaat met clas
sics die ik vorig jaar opnam met
McCoy Tyner. Een warm album,
het enige van die soort dat ik heb.
Opgenorhen met producer Tommy
Lipuma, toevallig ook de man die
Miles Davis weer op het juiste
spoor heeft gezet,.."
John Oomkes
Harry Mens windt er geen doekjes om. Natuurlijk mag
hij de zang van Luciano Pavarotti graag horen, toch
wordt de makelaar (43) uit Lisse het meest geïmponeerd
door het commercieel talent van de gezette Italiaanse tenor.
„Als koopman boeit mij dat", zegt Mens. „Dat concert in
Rome, je zag het meteen. Van die drie zangers is Pavarotti
het brutaalst. Dat spreekt me heel erg aan, al geniet ik ook
van zijn expressie en gevoel voor drama".
Makelaar Mens staat in het
middelpunt van de belang
stelling. Volgend jaar september
komt mega-ster Pavarotti op zijn
verzoek voor de tweede keer naar
Nederland. In het Rotterdamse
Ahoy' zingt Pavarotti voor het lie
ve sommetje van 1.250.000 dollar
(bijna 2,5 miljoen gulden) de ster
ren van de hemel. De 8.500 kaartjes
gaan tussen de honderd en vijftien
honderd gulden kosten. De duur
ste kaartjes staan borg voor een
riante ontvangst en een plaats op
een van de eerste tien rijen. „Ik heb
er alle vertrouwen in dat er geen
kaartje overblijft", zegt Mens met
grote stelligheid.
Over drie maanden begint de voor
verkoop. Bij Mens Makelaardij en
co-sponsor Free Record Shops zijn
al honderden brieven binnengeko
men met verzoeken om twee, vier
soms zelfs tien kaartjes tegelijk.
„Daar zitten ook veel brieven bij
van ouderen van zeventig, tachtig
jaar", vertelt Mens. „Die voorver
koop moeten we trouwens nog re
gelen. Die gaat waarschijnlijk
plaatsvinden via de Free Record
Shops en de VVV's. Met die VVV's
zijn we nog in onderhandeling. We
hanteren het principe: wie het
eerst komt, het eerst maalt".
Waarom dit concert? Harry Mens
antwoordt onmiddellijk zonder na
te denken. „Het was een impuls",
zegt de zakenman, die kantoren
heeft in Amsterdam, Lisse, Den
Haag en Stockholm. „Het kwam
een paar maanden geleden zomaar
ineens bij me op. Meteen dacht ik:
doen. En mijn devies is, doe watje
denkt dat je moet doen". Gemak
kelijker gezegd dan gedaan. En de
risico's dan? „De meeste Nederlan
ders zijn bang om fouten te ma
ken", antwoordt Mens. „Aan de
andere kant leer je daar ook weer
van. Ik heb niet geaarzeld en ben
onmiddellijk gaan bedenken, hoe
ik het aan zou moeten pakken".
Mens kwam er achter dat Pavarot
ti op 19 mei van dit jaar een concert
zou geven in Frankfurt. Hij reisde
erheen en bezocht de mega-ster en
zijn manager na afloop in het hotel.
Tijdens een etentje deed Mens het
voorstel de immenspopulaire lyri
sche tenor naar Rotterdam te ha
len. „Ik beloofde Pavarotti dat het
publiek in Nederland heel wat en
thousiaster en warmer zou zijn dan
daar", vertelt de makelaar. „Wat
reageerden die Duitsers koel. Ze
gingen niet eens staan tijdens de
toegift. Pavarotti trok zich er niets
van aan. Die stond daar duidelijk
boven".
Thuisgekomen ging Harry Mens
rekenen. Voor 1.250.000 dollar
komt Pavarotti weliswaar, maar
dan moet er nog een orkest zijn,
moeten de Buma-rechten en de
BTW worden betaald en dient ook
nog eens Ahoy' te worden afge
huurd.
„Ik kom in totaal op 3,5 miljoen
gulden kosten", legt Mens open
hartig uit. „Aan sponsors heb ik nu
de Frée Record Shops, Diners
Club International en Mens Make
laardij. Ik ben nog met bedrijven
aan het onderhandelen voor co-
sponsoring, anders is het niet mo
gelijk om kaartjes voor honderd
gulden aan te bieden".
Mens wil er geen stuiver aan ver
dienen, zegt hij. „Ik betaal zelfs
mijn eigen kaartje. Ook de mensen
die ik uitnodig, moeten zelf beta
len. De reden is heel simpel. De
winst ik schat die op een paar
ton is voor een goed doel. de
Stichting Zwerfjongeren. Ik ben er
van overtuigd dat er daarom tot nu
toe zoveel zegen op dit projekt
rust. Gewoon omdat ik er niets op
verdien. Natuurlijk, ik geef toe dat
Mens Makelaardij extra publici
teit krijgt". Lachend: „Die winst is
in elk geval belastingvrij".
Hoewel hij zich tegenwoordig nau
welijks de tijd gunt om aktief met
muziek bezig te zijn, zong Harry
Mens als klein jongmaatje meerde
re malen solo. Ook deed hij wel
eens mee aan een operette. „Ik heb
gezongen in de kerk De Engel hier
vlakbij", weet hij nog. „Dat solo-
zingen gaf me een enorme kick. Ik
weet nog dat ik daarbij de rillingen
over mijn rug voelde lopen. Pava
rotti doet me daar aan terugden
ken. Zo'n José Carreras zaterdag
avond, die zingt veel te verlegen. Ik
houd niet van verlegen zangers".
Mens zelf is niet zo verlegen, al be
perkt hij zijn vokale prestaties te
genwoordig tot de badkamer. Ver
der vertelt zijn secretaresse dat hij
regelmatig zingend door het Lisse-
se kantoor wandelt en heel af en
toe op een feestavondje wel eens
solo zingt. Ze heeft kennelijk haar
mond voorbijgepraat. Geconfron
teerd met een en ander verwijst de
instant-impressario Harry Mens
een en ander resoluut naar het rijk
der fabelen. „Ach, dat is tien jaar
geleden wel eens gebeurd", zegt hij
haast verlegen. „Toen had ik een
slok op. Dan durft iedereen dat
toch".
Jan Peter Versteege
Als het om het uiterlijk gaat, kan
het kleinste detail een groot effect
sorteren. In de kleedruimte waar
George Benson deze krant exclusief
even belet geeft, trekt de gitarist
zanger zelfs elk denkbeeldig plooitje
recht voor hij poseert voor een
fotoportret. Achter de rug van de
fotografe regisseert Bensons personal
manager de gewenste
gezichtsuitdrukking. Cool, man!
Op de Europese jazzfestivals van de
jaren negentig vormen de sterren uit de
fusionhoek Miles Davis, Al Jarreau
en George Benson de grootste
publiektrekkers. Ze zijn bijna even
kleurloos geworden als de
dwarsdoorsnee uit hun kolossale
aanhang en kwaadsprekers beweren
graag dat deze musici haaks staan op
de eigenwijze jazztraditie van waaruit
ze zijn voortgekomen.
f
Tenor Luciano Pavarotti
George Benson (inmiddels 47 jaar),
in de jaren 1962-1965 vermaard ge
worden als gitarist in de band van
organist Brother Jack MacDuff
voor het CTI-label, hecht eraan om
tegenwoordig zowel als entertai
ner als serieus musicus voor de dag-
te komen. Vorig jaar keerde hij
enigszins naar zijn jazz-roots terug-
door in Den Haag samen met pia
nist McCoy Tyner op te treden en
zijn gitaristische wortels (Wes
Montgomery en Charlie Christian)
bloot te leggen.
Ditmaal baarde Benson in Den
Haag internationaal opzien door
onverwacht samen op te treden
met de bigband van wijlen Count
Basie een vuurproef voor elke
vocalist. Benson, een zondagskind
dat met een overdosis aan natuur
lijk talent is gezegend, slaagde. Ze
ker in aanmerking genomen dat
hij koud uit het vliegtuig voor de
leeuwen werd gegooid. Een zekere
overeenkomst met de carrière van
pianist-zanger Nat King Cole is
aanwezig. Ook een serieus instru-
George Benson ifoto Monique Baam
mentalist die pas succes kreeg
toen hij ging zingen.
„Als ik met mijn eigen band werk
ben ik meer op mijn gemak, kan ik
meer de showman uithangen. Ben
ik de baas", zegt George minzaam.
„Met het Basie Orchestra is er
meer sprake van een samenwer
kingsverband. Het is meer een ge
lijkwaardige situatie want ik weet'
nooit precies waar zij muzikaal ge
zien uithangen. Dit keer had ik
niet de tijd om te repeteren. Ik vind
het een geweldig orkest, en ik ben
blij dat ik tijd gevonden heb om
een oude afspraak met Basie na te
komen.
Er is oktober en november vorig
jaar een album opgenomen, dat ik
de afgelopen weken heb afgemixt.
Hopelijk is de plaat eind septem
ber uit. Ik heb er speciaal mate
riaal voor geschreven en een song
teruggevonden die ik al eerder
voor Basie had gemaakt. Er staat
bebop, orkestwerk en zelfs gitaar-
werk van mij op".
„Ik kan me voorstellen dat het pu
bliek nu de indruk heeft dat er wel
drie verschillende George Bensons
bestaan. Prima! Je weet nooit wel
ke sound op den duur overleeft. Ik
ben blij met een trio of kwartet,
met een elektrische band en met
een bigband te kunnen werken. Ik
heb nu als zanger voldoende kre
diet vergaard om me bijna alles te
kunnen permitteren, ik wil die
speelruimte nog graag verder ver
groten, omdat ik denk dat mijn
zang zich gaandeweg nog verbe
terd heeft.
Ik heb veel meer controle gekregen
over wat ik doe. Zingen kost me
geen moeite. Het is er gewoon, het
is George Benson. Ik ben geen stu-
deertype. Ik leef met mijn instru
ment, zoek uitsluitend naar moge
lijkheden om het te gebruiken. Ik
moet veel zingen. Als ik dat nalaat,
verleer ik het, wordt het minder".
Om die reden is Benson ook zo in
zijn sas met het Basie-project.
George: „Ik denk dat de blazers
sectie, de rietinstrumenten, in de
Basie-band, behoort tot de aller
beste die er bestaan hebben. En nü
nog bestaan. En misschien wel, nu
een tikje anders dan toen Basie
nog leefde. Hindert niet. Van die
blazers word ik opgewonden. Je
hoort hoe er uit vrijwel elke partij
Parijs
Rudolph Bakker
