PZC
FOLDER VAN POSTBANK
de pincode bedwongen
MIDZOMER
kluuten en oogstbollen
L
vegetarisch of zelfs
veganistisch eten
de kMne
kaart
vrijdagkrant
11
VRIJDAG 29 JUNI 1990
geen moeite
'iè Centenoin? du f Mot
Het onthouden van de
geheime pin-code
blijkt voor een groot
deel van de bijna zes
miljoen gebruikers
van de giromaatpas
een (te) zware opgave.
O est mogelijk dat iemand
IJ vandaag of morgen een
postkantoor binnenstapt en
langs z'n neus weg informeert
naar het sterfjaar van Karei de
Grote, voor hij z'n pincode
intoetst. Of dat een klant van
de geldautomaat zijn jasje
uittrekt, een blik werpt op het
merkje met de maat én op het
kenteken van z'n auto en
daarna pas zijn giromaatpas in
het daarvoor bestemde gleufje
steekt.
Dat is dan ongetwijfeld het
gevolg van de brochure
Ezelsbruggetjes om uw pin
code te onthouden. Die heeft de
Postbank klaarliggen voor de
duizenden mensen die in het
moderne betalingsverkeer niet
zonder geheugensteuntje
kunnen.
Het onthouden van de geheime
pin-code, het Persoonlijk
Identificatie Nummer van vier
cijfers, blijkt voor een groot
deel van de bijna zes miljoen
gebruikers van de giromaatpas
een (te) zware opgave. Met
name oudere klanten van de
Postbank klagen regelmatig
mèt pas maar zonder code te
staan voor het loket. Op
verzoek van de Algemene
Nederlandse Bond van
Ouderen (ANBO) en in nauwe
samenwerking met de
vakgroep psychonomie van de
Vrije Universiteit Amsterdam
maakte de Postbank daarom
een folder met ezelsbruggetjes
om het onthouden van de
pincode te vergemakkelijken.
Neem Methode 1. Die gaat uit
van de overeenkomst van de
pincode met een ander getal,
zoals 31 12 (oudjaar) of 08 14
(sterfjaar Karei de Grote).
Combinaties van huisnummers
bieden de pincode-gebruiker
volgens de Postbank ook
ongekende mogelijkheden. Als
voorbeeld geeft de brochure
3321: Maatpasstraat 332, 1-
hoog.
Wie een pincode heeft die de
geboortedatum van een
geliefde of andere herkenbare
data vormt, heeft volgens de
Postbank voortaan geen
moeite meer met onthouden.
Datzelfde geldt voor mensen
die in hun code een combinatie
van cijfers uit telefoonnummer,
huisnummer of girorekening
herkennen.
Een handig hulpmiddel vindt
de Postbank bovendien een
andere PTT-uitvinding, de
postcode. Wie z'n pincode
steeds weer vergeet, moet
volgens de brochure in het
grote rode boek maar eens de
postcode opzoeken die
overeenkomt met zijn pincode.
Dan wordt het slechts een
kwestie van plaatsnaam en
straat onthouden en in geval
van nood het postcodeboek
raadplegen. Dat ligt doorgaans
in de buurt van een giromaat.
De derde methode die
Postbank zijn klanten
voorschotelt, gaat uit van
figuren op het toetsenbord van
het pin-apparaat. De pinroute
die je vinger volgt over de
toetsen onthouden, kan
gemakkelijk zijn. Methode 4
stelt voor dat de gebruiker de
eerste tien letters van het
alfabet een cijfer geeft en kijkt
of zijn pincode een woord
vormt. 'Hijg' zou dan staan
voor code 8907 en code 4956
voor 'dief.
Een andere methode gaat uit
van rekenen: sommetjes maken
met de vier cijfers van de
pincode. Optellen, aftrekken,
delen, of op zoek gaan naar een
verborgen reeks, zoals bij
voorbeeld in code 3469. ,,U telt
Aardappels zijn populair.
Sinds de Spanjaarden ze
omstreeks het midden van de
zestiende eeuw naar Europa
brachten, zijn de zetmeel- en
vitaminerijke knollen niet
meer van tafel weg te denken.
Toch hadden we in vroeger ja
ren wel eens het land aan die
'ouwe patatten'. Zo tegen
mid-zomer, als de aanvanke
lijk frisse, bolronde knollen
zwaar bezet raakten met uit
lopers en helemaal inschrom-
pelden, als waren het vijgen...
Niet meer te eten waren ze.
Mijn moeder wist daar wel
raad mee. Ze bestelde gauw
een melkdeegje bij de bakker
- veel andere huismoeders
maakten dat ook zelf-, maak
te van dat deegje mooie bal
letjes en liet ze rijzen op een
bebloemde theedoek. Als dat
gebeurd was, liet ze de bal
letjes met veel zorg in een pan
met kokend water glijden,
ten, in Winschoten ook wel
Winschoter bollen. Elke
plaats maakte ze naar de wijze
van de streek klaar. Zo zijn er
de broeder, de poffert en de
Jan-in-de-zak.
In Vlaanderen worden de
deegbollen gemaakt met
anijszaad er in. Op Walcheren
werden de bollen heel licht ge
bakken en tijdens de oogst op
het land, tussen de graanscho
ven, met warme stroop gecon
sumeerd. Ze kregen daar een
merkwaardige naam mee:
zaadfooien. In Koudekerke,
Kloetinge en Wolphaartsdijk
kende men oogstkoeken, zo
mogelijk van meel van de
'nieuwe' tarwe gemaakt.
De kluuten en klonten worden
nog steeds gemaakt. Ze wor
den niet gebakken, dus eigen
lijk is het geen streekgebak,
maar een keukenspecialiteit
is het wel.
De bolletjes deeg rijzen op een met bloem bestrooide theedoek
(foto P.G. Rotte
waar ze zacht gaarden. Heer
lijk warm op het bord met ge
smolten boter en suiker of
bruine stroop. Een tractatie
die maakte dat kinderen zich
er op verheugden als de aard
appelen 'zo ver' waren. Die
'ouwe patatten' bevatten toch
geen voeding meer, zoals het
toen heette.
In de volksmond heetten ze
Bettewaerdse kluuten, een
echte Düuvelandse keuken
specialiteit, verbonden aan de
polder Bettewaerde. Land-
werkers, na een dag op de ak
kers en een kilometerslange
wandeling naar huis, lieten
zich deze kluuten wèl smaken.
Zo ging dat in het begin van
deze eeuw.
Ook in Groningen kent men
een soortgelijk deeggerecht
dat omstreeks deze tijd van
het jaar gemaakt wordt: klon-
De samenstelling is, als in al
deze oude recepten, erg een
voudig: (voor acht stuks)
maak een stevig melkdeegje
van 300 gram bloem en/of
meel, 15 gram gist (vers of in
stant), een ei, 125 gram lauwe
melkj, vijf gram zout. Laat het
deeg onder een vel plastic folie
een half uur rijzen. Verdeel het
in acht gelijke stukjes en bol
die mooi rond. Zet de bolletjes
op een bebloemde theedoek
en dek ze af met plastic folie.
Breng intussen een half met
water gevulde pan aan de
kook. verwarm de kluuten
tien tot twaalf minuten in het
hete water. Ze mogen niet in
zakken als ze uiteindelijk met
een schuimspaan uit het wa
ter worden getild. Serveer ze
warm met klontjes boter en
basterdsuiker. Heerlijk!
PIETER-GIJS ROTTE
Laat de kluuten voorzichtig in het kokende water glijden foto
P.G. Rotte
Kluuten of oogstbollen. een warme tractatie uit de midzomertijd
als de aardappelen toch niet goed meer waren foto P.G. Rotte)
Vegetariërs eten geen
vlees maar gebruiken
wel melk, eieren en kaas. Ve-
ganisten zijn nog strenger bij
het vermijden van dierlijk
voedsel. Zij zullen ook geen
melk, eieren en kaas eten,
slaan zelfs honing af omdat
zij geen deel willen hebben
aan dierenexploitatie of -uit
buiting.
Vegetarische kookboeken zijn
er te kust en te keur. Er komen
er voortdurend bij. Het aantal
vegetariërs groeit dan ook.
Niet alleen uit respect voor
het dierlijk leven eten veel
mensen geen vlees of vis maar
ook om gezondheidsredenen.
Er wordt veel gerommeld met
vlees en zuivelprodukten zijn
soms verantwoordelijk voor
dat daarin deze natuurlijke
bindmiddelen zijn verwerkt.
Veganisten dragen trouwens
ook zo weinig mogelijk kle
dingstukken waarin zijde, wol
of leer zijn verwerkt.
Vegetarisch eten is gemakke
lijker. Je kunt eenvoudig vlees
en vis uit het menu weglaten
en letten op het vervangen
van bepaalde noodzakelijke
voedingsstoffen door granen
en peulvruchten in de voeding
te verwerken. Voor het verant
woorde veganistische menu is
een handleiding onontbeer
lijk. Die is er nu in de vorm van
de pocket De Veganistische
Keuken. Daarin staan niet al
leen recepten maar ook uitleg
over de filosofie achter het ve-
ganisme.
achtereenvolgens een 1, een 2
en een 3 op bij het voorgaande
cijfer om uw pincode te
vinden." Of zo'n methode niet
nog ingewikkelder is dan een
reeks van vier cijfers, is een
persoonlijke zaak - nemen we
aan.
Woordvoerster Kitty Borghuis
van de Postbank geeft toe dat
enkele ezelsbruggetjes in de
brochure vrij ingewikkeld ogen.
„Toch helpen ze, allemaal. We
hebben ze door deskundigen
stuk voor stuk laten testen."
Borghuis is er van overtuigd
dat de tips in een grote
behoefte voorzien.
Wie er ondanks de folder nog
niet in slaagt om zijn code te
onthouden, moet volgens de
Postbank maar eens komen
praten op het postkantoor.
„Dan zoeken we daar met de
klant naar een oplossing." Het
uitgeven van extra makkelijke
nummers hoort overigens niet
tot die oplossingen. „Codes
worden door de computer
toegekend. Daar heeft noch de
klant, noch de Postbank iets
over te zeggen."
Wie in Frankrijk en Oosten
rijk de uitgiften zelf op de
voet wil volgen, zelf alles wil re
gelen, en niet alles wil overla
ten aan handel en filatelistische
diensten heeft in de regel zijn
handen vol. Meer dan vol zelfs,
want beide landen hebben na
melijk al jarenlang de gewoon
te bijna wekelijks een emissie,
praktisch altijd bestaande uit
één zegel, op de markt te bren
gen. Frankrijk brengt het op de
ze manier doorgaans tot jaar
lijks meer dan veertig zegels en
Oostenrijk blijft daar niet veel
bij achter. Maar ondanks dat
blijft het een feit dat beide lan
den alleszins het verzamelen
waard zijn.
Frankrijk (in de volgende ru
briek komt Oostenrijk aan de or
de) heeft nu bijvoorbeeld de af
gelopen maanden weer niet min
der dan 17 zegels in roulatie ge
bracht, inclusief zes permanente
zegels 'Marianne du Ricentenai-
re'. Dat zijn er bijna evenveel als
Nederland in een heel jaar uit
geeft. Om te beginnen verscheen
5 maart een portret-zegel van
2,30 franc gewijd aan Max Hy-
mans (1900-1961). Hymans, die<
voor de oorlog o.a. staatssecre-
taris van handel en financiën
was, in de oorlog werkte bij de
inlichtingendienst, was van 1948
tot zijn dood president van de
Franse luchtvaartmaatschappij
Air France.
allergieën. Vlees en vet bevat
ten cholesterol en plantaardig
voedsel wordt geacht gezon
der te zijn.
Het veganisme heeft veel min
der aanhangers. Het is ook
niet eenvoudig om helemaal
zonder dierlijk voedsel te le
ven. Voor melk, room en eie
ren moet je vervangingsmid
delen zoeken en dat is juist
voor die, als bindmiddel
dienst doende, stoffen moei
lijk. Als veganist kun je veel
industrieel vervaardigde voe
dingsmiddelen niet eten om-
In dezelfde serie Beverpoc
kets verscheen een nieuw ve
getarisch kookboekje, te we
ten De Vegetarische Keuken
van Griekenland. Uit beide
boekjes een recept, achtereen
volgens Shitake met tofu en
groenten en Griekse gevulde
courgettes.
SHITAKE MET
TOFU EN GROENTEN
Ingrediënten: 150 gram shita-
ke-paddestoelen, 2 eetlepels
plantaardige margarine of -
olie, 300 gram tofu in blokjes, 1
stukje verse gemberwortel,
Courgette
300 gram bleekselderij, in
stukjes, 1 dl water, 2 eetlepels
tamari. (Deze ingrediënten
zijn te koop bij de goedgesor-
teerde reformzaak en bij spe
ciale winkels voor gezonde
voeding).
Bereiding: was de paddestoe
len en droog ze af met keuken
papier. Smelt de margarine of
verhit de olie in een ruime pan
en fruit er de, eventueel in
stukjes gesneden, paddestoe
len in. Voeg de tofu en gember
toe en fruit deze even mee.
Doe er dan de groenten, water
en tamari bij, breng aan de
kook en laat tien minuten
sudderen.
GEVULDE COURGETTES
Ingrediënten: 2 kilo grote
courgettes, 1 grote ui, fijnge
hakt, een half blik tomaten, 6
eetlepels fijngehakte peterse
lie, 5 teentjes knoflook, fijnge
hakt, 3 1/2 dl olijfolie, 225 gram
zilvervliesrijst (halfgaar ge
kookt), 75 gram gemalen
amandelen, 40 gram, geraspte
(Parmezaanse) kaas, 25 gram
pijnboompitjes, 3 eetlepels
zwarte bessen, zeezout en vers
gemalen zwarte peper.
Bereiding: was de courgettes,
snijd ze in de lengte doormid
den en hol ze voor het grootste
gedeelte uit. Doe het vrucht
vlees in een pan met de ui, to
maten, peterselie, knoflook en
2 1/4 dl olijfolie en laat het
vocht iets inkoken. Doe de
rijst erbij en laat alles verder
zachtjes koken tot de rijst
gaar is. Neem de pan van het
vuur, laat de vulling afkoelen
en voeg er de amandelen,
kaas, pijnboompitjes en zwar
te bessen aan toe. Breng de
vulling op smaak met zout en
peper en vul de courgettes
hiermee. Leg ze in een oven
vaste schaal, giet er de rest
van de olijfolie over en bak de
courgettes 1 uur in een voor
verwarmde oven (220 graden
Celsius). Warm of koud opdie
nen. De gevulde courgettes
kunnen ook worden ingevro
ren. Serveren met een frisse
salade.
RIEN VAN REEMS
De Veganistische Keuken. Door
Ben Klok. Uitgeverij BZZTóH,
Den Haag. ISBN 90 6291 500 0.
Prijs f 16,50
De Vegetarische Keuken van
Griekenland. Door Alkimini Chai-
tow. Uitgeverij BZZTóH, Den
Haag. ISBN 90 6291 462 4. Prijs
f 16.50
stenaarserie op de markt met
o.a. Maurice Chevalier en Edith
Pi af.
De jaarlijkse zegel 'Dag van de
postzegel' kwam 19 maart aan
de loketten. Op de zegel in de
waarde van 2,30 0,60 franc een
toetsenbord van een PC, een ge
zicht en cijfers, de financiële
diensten van de PTT symbolise
rend. De zegel is ook uitgebracht
in boekjes van zes stuks.
•a-m wi rtAK4K ni
Een week later (26 maart) werd
de 100ste geboortedag van de
Franse schrijver en lid van de
Académie Francaise, Jean Gué-
henno (1890-1978) herdacht met
een getekende portret-zegel van
3,20 franc.
De echte eerste aanvulling op de
rond de jaarwisseling begonnen
nieuwe permanente serie 'Ma
rianne du Bicentenaire', die de
Liberté-serie vervangt, kwam 26
maart. Vijf zegels: 0,10 fr„ violet-
bruin: 0,20 fr„ lichtblauwgroen:
0,50 fr., purperviolet: 3,20 fr.,
lichtultramarijn en 3,80 fr., kar
mijnlila. De zegels van 0,10 en
0.20 franc zitten ook in boekjes.
Nog een aanvulling (23 april) op
een sinds 'mensenheugenis' lo
pende serie en wel de 'toeristi
sche': 3,80 fr., het klooster van
Flaran (Gers).
De jaarlijkse Europa-CEPT-ze-
gels verschenen 30 april. Twee
stuks, en ook hier uiteraard
postgebouwen (oud en nieuw):
2,30 fr., het uit het begin van deze
eeuw daterende kantoor van
Macon (Saone-et-Loire) en 3,20
fr., het interieur van het nieuwe
postkantoor in-Cerizay.
Eveneens op 5 maart werd de nu
al ongeveer dertig jaar lopende
kunst-serie uitgebreid met een
grootformaat 5,00 fr.-zegel met
deze keer een afbeelding van een
werk van Odilon Redon 'Profil
de femme'.
Frankrijk heeft ook altijd de ge
woonte om jaarlijks buiten het
vastgestelde programma om en
kele zegels uit te geven. Dat ge
beurde 9 april weer. Toen ver
schenen twee Unesco-dienstze-
gels met daarop historische
bouwwerken: 2,30 fr., de voorzij
de van de 17e eeuwse kerk San
Francisco de Lima in Peru en
3,20 fr., de stad Shibam in Ye
men.
li
Evenals o.a. België, de Duitse
Bondsrepubliek, de DDR en
Oostenrijk heeft ook Frankrijk
'100 jaar 1-meiviering' postaal
herdacht. Op 2 mei verscheen
een 2,30 fr.-zegel met daarop een
optocht waarin spandoeken
worden meegedragen.
Op 7 mei werd een 3,80 fr.-zegel
gewijd aan het in Parijs geves
tigde internationaal Arabisch
Instituut (op de zegel enkele ge
bouwen) en op dezelfde dag ver
scheen reeds de jaarlijkse Rode
Kruiszegel, waarmee Frankrijk
doorgaans aan het eind van het
postzegeljaar komt. Op de zegel
in de waarde van 2,30 franc met
een bijslag van 0,60 franc een
aardewerkbordje uit Quimper
(1690-1990), dit naar aanleiding
van het feit dat 300 jaar geleden
in Quimper (Finistère) Jean-
Baptiste Bousquet een aarde
werkfabriekje begon waarvan de
produkten tot ver over de lands
grenzen beroemd werden.
In een van de volgende rubrie
ken gaan we verder met Frank
rijk, want in mei en juni heeft
men natuurlijk ook niet stil ge
zeten. Inmiddels verscheen bij
voorbeeld weer een aanvulling
op de nieuwe Marianne-serie en
kwam er een interessante kun-
STEMPELNIEUWS - Op het
hoofdpostkantoor van Zwolle
wordt van 25 juni tot en met 21
juli een stempelvlag gebruikt
met de tekst 'Zeepost Schok
land 1 juli-1 sept. 1990'. Corres
pondentie naar: Hoofdpostkan
toor, Postbus 99200, 8000 NA
Zwolle. Op envelop 'Stempel
vlag Schokland'.
In de RAI in Amsterdam wordt
van 1 tot en met 6 juli het XIth
International Congress of Phar
macology gehouden. In verband
daarmee wordt een bijzonder
stempel gebruikt. Correspon
dentie naar: Directeur hoofd
postkantoor, Postbus 99110,
1000 NA Amsterdam. Op de en
velop: Stempel IUPHAR-Con-
gres.
Voor juli staan twee filatelie-
stempels op het programma. Op
2 juli zal in verband met de ver
huizing van het postkantoor
Amsterdam-N.Z. Voorburgwal
naar het postkantoor Amster
dam Centrum-Singel een nieuw
dagtekeningstempel 'filatelielo-
ket' in gebruik worden geno
men. In het stempel het Paleis
op de Dam. Het oude stempel
met de afbeelding van het post
kantoor N.Z. Voorburgwal komt
hiermee te vervallen. Corres
pondentie naar: Directeur
hoofdpostkantoor, Postbus
99100,1000 NA Amsterdam.
Dan, een dag later (3 juli), wordt
in Vriezen veen een stempel in
gebruik genomen met daarin
het Oude Postkantoor. Corres
pondentie naar: Hoofdpostkan
toor, Postbus 99710, 7670 NA
Vriezenveen.
HERO WIT
