het appel-aanbod is
drastisch veranderd
iÊIÊM
taarten en gebak
uit de magnetron
afvallen door
een pilletje?
te slank is
ook niet alles
vrijdagkrant
12
VRIJDAG 22 JUNI 1990
an apple a day
klimaat
decoratie
pillen
J1
regelmaat
<1
Van links naar rechts: Golden Delicious, Cox Orange Pippin, Schone van Boskoop en Granny Smith (foto GPD)
Die Zeeuwse appelteler
sloeg de schrik om het
hart toen hij, met vakantie in
de Randstad, de oogst appels
zag in de supermarkt uit zijn
vakantiedorp. Was dat nu het
produkt waar hij zo trots op
was? „Ik geloofde mijn eigen
ogen niet. Wat een slechte
sortering."
Nederland heeft als appelland
een naam hoog te houden.
Appels worden gezien als een
typisch stuk fruit van eigen
bodem. Dat klopt nog wel, al
importeren we steeds meer uit
Frankrijk en - buiten het
seizoen - uit andere
continenten. De schrik van de
appelteler betrof de mindere
kwaliteit. Een beetje bedroefd
zegt hij: „Dat is de keerzijde
van onze grote naam als
exportland. De beste
kwaliteiten appels verdwijnen
naar het buitenland. En wat er
dan op de veiling komt, wordt
vooral op prijs gekocht, niet
meer op kwaliteit."
De treurnis van de appelteler is
deels terecht. Er zijn nogal wat
supermarktinkopers die zonder
enige gewetenswroeging de
mindere sorteringen nemen om
maar goedkoop uit te zijn. Dat
was een maand geleden te
merken bij de asperges. Terwijl
een brede campagne de
consument moest overtuigen
van het genot van deze groente
en op iedere poster prachtige,
rechte en dikke asperges te zien
waren, was het aanbod in de
doorsnee supermarkt
bedroevend: krom, dun en
maar al te vaak met een paars
verkleurd kopje.
Van de consument wordt een
kritische instelling verwacht bij
het onderscheiden van
kwaliteit in koopwaar.
Datzelfde mag gevraagd
worden van de centrale
inkopers. Het gaat om kwaliteit
en niet alleen om geld.
De slogan an apple a day van
de Engelsen was een van de
eerste reclame-uitingen die een
algemeen gezegde werd: „One
apple a day, keeps the doctor
away." Een appel heeft van
oudsher de naam gezond te
zijn. Dat is die appel ook, in
weerwil van alle berichten die
af en toe de kop opsteken. De
appel is rijk aan kalium,
vitamine B6 en C en wat
koolhydraten.
Hoewel een sinaasappel vijf
maal zoveel vitamine bevat als
de gemiddelde appel. De
vezelstoffen (koolhydraten), die
voor onze voeding zo
onmisbaar zijn, zitten vooral in
de appelschil. Die moet wel
eerst afgewassen worden, want
op die schil zitten vaak glans
en conditioneringsmiddelen,
vooral op appelen uit het
buitenland.
Een appel is niet helemaal een
echt natuurlijk groeiend
fruitartikel meer. De teelt van
appels is zo door nieuwe
wetenschappen veranderd dat
de tijd rijp lijkt om met
Paradijs-appelen de
alternatieve markt te bedienen.
De appels die volgens de
overlevering in de tijd van
Adam en Eva te plukken
waren, groeiden aan bomen die
ver boven de mens uit reikten.
Vandaag heeft de mensheid het
appels plukken letterlijk bijna
onder de knie. Een volwassen
appelboom in een boomgaard
is niet hoger dan
tweeëneenhalve meter.
Kruisingen van soorten
zorgden ervoor dat een
appelboom al in het tweede
jaar oogst oplevert. Computers
doseren tot op de druppel
nauwkeurig de hoeveelheid
water en mest voor elke boom.
De telerstechnieken gaven een
drastische verandering van het
appelaanbod bij de
groenteman. Jaren geleden
waren Golden Delicious, Cox,
Schone van Boskoop
(Goudreinette) en James
Grieves de meest vertrouwde
appelsoorten. Nu zijn dat
vooral de Elstar en de
Jonagold. Er staan nog een
paar nieuwe rassen op
doorbreken: de Alkmene en
Karmijn. Vorig jaar bleek de
Golden Delicious de meest
gekochte appelsoort te zijn, op
ruime afstand gevolgd door de
Granny Smith en de Jonagold.
Goudreinetten, de ideale appel
voor appelmoes, worden
aanzienlijk minder verkocht.
Datzelfde geldt voor de James
Grieves.
Waarom Nederland nu bij
uitstek zo'n appelland is, laat
rich raden. We hebben er het
dat hoort er bij. Bijna dertig
procent van de teelt is te
vinden in Gelderland, waar de
Betuwe bij uitstek een
fruitimago heeft. Daarnaast
treffen we in Zeeland,
Flevoland en Limburg nog
sterke concentraties
boomgaarden aan.
Op de Nederlandse markt
verschijnen ook heel wat
buitenlandse appelen. In het
seizoen zijn dat vooral de
Franse appelen. Maar buiten
het seizoen is Chili de
voornaamste leverancier,
gevolgd door Argentinië.
Kenners zeggen dat die
appelen uit Chili en Argentinië
wat minder van smaak zijn,
omdat ze tijdens het transport
ideale klimaat en bodem voor.
Dat lijkt wel eens anders, als
er weer eens over een verlate
nachtvorst of een onverwachte
storm wordt geklaagd, maar
nog doorrijpen en eigenlijk te
vroeg geplukt worden.
Ondertussen groeit die import
van Chileense appelen wel
sterk.
De presentatie van appels in de
winkel is de laatste jaren sterk
verbeterd. Nog niet zo lang
geleden werden appels in diepe
kisten tentoongesteld.
Tegenwoordig zien we de
appels in ondiepe kistjes, soms
door papier van elkaar
gescheiden. Die zorg voor de
verpakking is terecht. Een
appel is beursgevoelig. Dat
openbaart zich niet meteen,
maar een gestoten appel die
een paar dagen op de
fruitschaal ligt, laat wel
degelijk de bruine plekken zien.
De extra kosten van de
verpakking zijn dus niet alleen
om de schone schijn.
Wie appels in huis haalt doet
er goed aan om ze op een koele,
donkere plaats te bewaren.
Vijf graden is de ideale
temperatuur voor de appel.
Overigens moeten appels niet
bij de aardappels bewaard
worden. Zowel appel als
aardappel verliezen dan veel
van hun smaak.
HUUB KLOMPENHOUWER
Over de magnetron doen
heel wat fabeltjes de ron
de. Zo zou je met een magne
tron niet kunnen bakken.
Fout. De magnetron levert de
mooiste taarten en cakes. Wel
is het juist dat de microgolf
oven geen gebak met een
bruin korstje kan produce
ren. Maar dat is bij gebak
geen ramp. Integendeel, want
een cake of een taart moet
zacht zijn en een uitgedroog
de buitenkant is weinig aan
trekkelijk bij een feestelijke
taart. In plaats van een bruin
korstje hebben we liever een
mooie glazuurlaag.
Het voordeel van de magne
tron is dat er snel mee kan
worden gewerkt - een biscuit
taart klaarmaken kost vijf mi
nuten in de magnetron - en
dat het geproduceerde gebak
een bepaalde vochtigheid be
houdt. Denk bijvoorbeeld
eens aan een Sachertorte die
juist die vochtigheid nodig
heeft. Een droge chocolade
taart smaakt afschuwelijk.
Wanneer u uw magnetron
voor meer wilt gebruiken dan
voor het alledaagse keuken-
gebeuren en wanneer u graag
taarten en gebakjes maakt,
dan hebt u een goede raadge
ver aan het boekje Heerlijk
zoet uit de magnetron van Hé-
lène Matze en Constance
Lamberts. De schrijfsters leg
gen om te beginnen in heldere
taal uit hoe een magnetron
werkt en waar je op moet let
ten bij de aanschaf. Vervol
gens behandelen zij de keus
van serviesgoed en waarschu
wen zij voor onjuiste hande
lingen. Algemene baktechnie-
ken komen aan de orde en een
lijstje met veel voorkomende
fouten en maatregelen om die
te voorkomen of te herstellen.
Een herleidingstabel voor ver
schillende vermogens maakt
het boekje geschikt voor elke
magnetrongebruiker. Als
voorbeeldrecept koos ik dat
van de slagroomtaart omdat
het een basisrecept is waar
van andere gebaksvormen
zijn afgeleid.
Eerst nog iets over een ander
boek dat geen recepten bevat
maar dat onmisbaar is als we
prijs stellen op een leuk ge
dekte tafel. Tafeldecoraties
van Susy Smith en Karen
Lansdown bevat „meer dan
negentig aantrekkelijke ont
werpen voor stijlvolle tafel
versieringen". Als u ook wel
eens bewonderend hebt geke
ken naar de kunstig gevou
wen servetten in een restau
rant, maar thuis gekomen
geen kans zag die vouwkunst
met succes te imiteren, dan
hebt u hier de oplossing.
Maar niet alleen tientallen
voorbeelden van fraai gevou
wen servetten staan in dit
goed geillustreerde boek, ook
bloemstukjes en decoratieve
fruitsalades, versieringen
voor kinderfeestjes, tafelstuk
jes voor het Paas- of Kerstdi
ner, broodfiguren en leuke
doosjes voor geschenken wor
den er duidelijk in beschre
ven. Een boekje dat de creati
viteit stimuleert en dat een
aanvulling is op de attributen
van de amateurkok.
SLAGROOMTAART
Ingrediënten: voor het be
slag: boter voor het bebote
ren, 4 eieren, 100 gram suiker,
1 zakje vanillesuiker, 100
gram bloem, 2 eetlepels mai-
zena en een snuije zout. Voor
de siroop: 75 gram suiker, 11/2
dl water. Voor de garnering:
kirsch, 3 dl slagroom, 2 eetle
pels suiker, 250 gram aard
beien, 3 tot 4 eetlepels bessen
gelei.
Tips voor stijvol tafelen in het boekje tafeldecoraties (foto 't
Sticht
Voorbereiding: voor de sui
kersiroop de suiker en het wa
ter in een afgdekte litermaat 1
tot 2 minuten op 100 vermo
gen verwarmen. De vloeistof
doorroeren tot de suiker is op
gelost. Een ovenvaste glazen
schaal met eem middellijn
van 22 centimeter en een in
houd van 2 liter licht invetten.
Voor de garnering de aard
beien wassen, de kroontjes
verwijderen en halveren. Voor
het beslag de eieren, suiker en
vanillesuiker in een mengkom
met de mixer tot een lichtgele
schuimige massa kloppen die
als een dik lint van de lepel
loopt. De bloem met de maize-
na en het zout zeven en het
bloemmengsel lepelsgewijs
door het eiermengsel schep
pen. De vorm met het beslag
vullen en de bovenkant glad
strijken. Nadat de taart is af
gekoeld de slagroom met de
suiker stijf slaan en tot het ge
bruik in de koelkast leggen.
Tot slot de bessengelei in een
kommetje doen.
Bereiding: de vorm met het
beslag (opnafgedekt) circa 5
minuten op 100 procent ver
warmen. Tussendoor twee
keer een halve slag draaien.
Het gebak 5 minuten in de
vorm laten staan tot het van
de rand krimpt en vervolgens
storten op een taartrooster.
Wanneer de taart is afgekoeld,
deze met een scherp mes hori
zontaal doorsnijden, de afge
sneden helft omgekeerd neer
leggen en de taarthelften met
kirsch en suikersiroop be
sprenkelen. De onderste taar
thelft met de helft van de slag
room bestrijken en de tweede
taartbodem er op leggen. De
boven- en zijkant dun met
slagroom bestrijken. De aard
beien over de bovenkant van
de taart verdelen. De gelei in
het kommetje (onafgedekt) 1
tot 2 minuten op 100 procent
verwarmen. De aardbeien er
mee bestrijken. Langs de rand
van de taart toefjes slagroom
spuiten.
RIEN VAN REEMS
Heerlijk zoet uit de magnetron.
Hélène Matze en Constance Lam
berts. Uitgeverij Kosmos,
Utrecht. ISBN 90 215 1612 8. Prijs
16,90.
Tafeldecoraties. Susy Smith en
Karen Lansdowne. Uitgeverij M
P, Weert. ISBN 90 6590 402 6. Prijs
29,90.
v.:.vAw.;.y.v.v.v.w.;.s:.:.v.^x.:Ax.:.w:w:v^^
Zo tegen de zomer willen veel mensen hun 'wintervet' snel
en effectief kwijt. De industrie geeft de mensheid 'wonder
middelen' die de pondjes als sneeuw voor de zon moeten doen
verdwijnen. Jaarlijks wordt er voor miljoenen guldens aan
steeds nieuwe, gepeperd geprijsde vermageringsprodukten ge
kocht. Die spullen bieden heel even soelaas, op langere termijn
blijkt dat effect nihil.
De bekenste vermageringsprodukten zijn maaltijdvervangers
en afslankpillen en -theesoorten. Maaltijdvervangers in zakjes of
blikjes vervangen een volledige dagvoeding of één of twee maal
tijden. In het laatste geval mag naast de kuur caloriearm worden
gegeten. Voldoende drinken is essentieel bij deze kuren (mini
maal twee liter per dag). Het gebruik van maal tij dvervangers
heeft over het algemeen een snel gewichtsverlies tot gevolg, door
vochtverlies. Later werken ze niet beter dan welke andere me
thode. Maaltijdvervangers moeten aan wettelijke eisen voldoen
en bevatten alle nodige voedingsstoffen.
bepaalde pillen en theesoorten beloven resultaat zonder dieet.
Diverse soorten tabletten bevatten een zwel-, vul- of bindmid
del, zodat ze in de maag uitzetten en een 'vol'gevoel geven.. Men
sen met een zwakke maag krijgen er snel last van. Kruiden
mengsels, in de vorm van thee, tabletten of capsules, gebruikt
naast een gewone voeding of een dieet, hebben een laxerende of
vochtafdrijvende werking; vet raak je er niet mee kwijt. Bij lang
durig gebruik gaan de darmen minder goed functioneren, de mi
neraalhuishouding wordt verstoord en uitdroging kan optreden.
Alle kuren, pillen en poeders hebben binnen één a twee weken
ogenschijnlijk effect, doordat in het begin van de kuur veel vocht
vrijkomt. Daarna gaat het lichaam over op vetverbranding, en
dat gaat langzaam. Het nadeel van afslankmiddelen is dat de
lijner de eetgewoonten niet verandert. Na een kuur gaat de lijner
op de oude - dikmakende - voet door. Een gezond, niet.te streng
dieet en meer bewegen heeft uiteindelijk meer succes. Een goed
hulpmiddel is de brochure Naar een paar kilo minder van het
Voorlichtingsbureau voor de Voeding, te bestellen door overma
king van 3,50 op gironummer 4323700 van het Voorlichtingsbu
reau voor de Voeding in Den Haag, onder vermelding van de
titel.
Zelf doen dus. Van veelbelovende kuren valt alleen de porte
monnee af.
Een pilletje of wat thee om af te vallen en verder gewoon door
gaan met eten en drinken? Vergeet het dan maar foto AP)
Met een slagroomdieet een paar pondjes erbij - een fabeltje, he
laas (foto GPD)
Slank zijn wil iedereen. De (dames)bladen staan er vol van.
Alsof je niet meetelt in een maatje meer dan 38. Aan de an
dere kant van de (slanke) lijn staat een groep mensen die zich
veel te mager voelen. Jaloezie van molligerds ten spijt, voelden
ze graag wat meer vet om 't lijf.
Een dieet om dikker te worden, bestaat niet. Met goede voeding
en extraatjes kunnen er wat pondjes aankomen, maar daar blijft
het bij. Slagroom is lekker maar vette voedingsmiddelen leggen
een filmlaagje vet in de maag, waardoor het voedsel de maag-
minder vlug verlaat. Dat geeft snel eh langdurig een 'vol' gevoel
('machtig eten'). Zo'n kuur bederft de eetlust: in plaats van méér,
ga je minder eten. Het gewenste resultaat blijft uit. Bovendien
heeft slagroom weinig goede voedingsstoffen, die wel in brood en
aardappelen zitten. Het is zelfs mogelijk dat door een roomkuur
een tekort ontstaat aan voedingsstoffen.
Hoe kom je nu aan een paar pondjes extra?
Het Voorlichtingsbureau voor de Voeding adviseert magere
mensen regelmaat aan te brengen in hun dagmenu. Het lichaam
went en geeft een seintje als het 'etenstijd' is. Sla geen maaltijd
over, al heb je geen trek of weinig tijd. Eet verspreid over de dag
meerdere, niet te vette maaltijden. Neem rustig tussendoortjes
naast de maaltijden: een bekertje vruchtenjoghurt, een pud
dinkje, een tosti, een krentenbol, een handje rozijnen of gedroog
de abrikozen. Lichte tussendoortjes bederven de eetlust niet,
want die is belangrijk.
Een aantrekkelijke maaltijd, gezelschap aan tafel, dat doet eten.
Een eetlustwekker als een kop bouillon of een glaasje, even voor
de maaltijd werkt ook, evenals een wandeling in de buitenlucht.
Verandering van spijs doet eten, Beleg brood eens met room
kaas en tomaat, pindakaas en komkommer, ham en ananas,
rookvlees en perzik, gemberjam en kaas. Of neem een bord pap,
een schaaltje müsli of een rauwkostslaatje.
Vermoeidheid en haast zijn de grootste eetlustbedervers. Spor
ten en spierontwikkeling kan zwaarder maken. Misschien best
een paar pond. Veel meer zit er meestal niet in.
PATRICIA SCHUTTE
deel uitmaakt van de internatio
nale postzegeltentoonstelling
Düsseldorf '90 (20 tot en met 24
juni). In het blokje zitten zes
identieke zegels met vijf kinder
hoofdjes als zinnebeeld voor de
In de loop der jaren hebben we
de uitgiften van de DDR al
tijd uitgebreid behandeld en
niet in het hoofdstuk 'In 't kort'
geplaatst, zoals bijvoorbeeld
andere Oostbloklanden. Ach
teraf terecht, gezien de recente
ontwikkelingen. Want de DDR-
post loopt, dat wordt nu wel
heel duidelijk, op haar laatste
benen en de uitgiften-door-de-
jaren-heen worden met de dag
interessanter. Veel (vooral
Duitse) verzamelaars ontdek
ken plotseling de DDR en willen
er nu ook postaal één geheel van
maken. Gevolg: constant oplo
pende prijzen.
De Deutsche Bundespost en de
Deutsche Post gaan met rasse
schreden af op vereniging. Op
een forum in Keulen maakte de
Oostduitse staatssecretaris van
postzaken, Niehaus, namelijk
onlangs bekend:
dat DDR-postzegels op grond
van de Mark-omwisseling op 2
juli nog slechts één maand, tot 1
augustus, geldig zullen zijn;
dat begin juli een permanente
serie zegels zal verschijnen
(voorlopig negen waarden) met
daarop belangrijke historische
gebouwen;
dat de landsaanduiding 'DDR'
niet meer wordt gebruikt en dat
deze 'Deutsche Post' wordt ge
wijzigd;
dat alle tarieven aan de West-
duitse worden aangepast.
uit bibliotheken inde DDR. De
waarden en oplagen van deze
waarschijnlijk laatste DDR-
emissie zijn: 20 pf. (8 miljoen), 25
pf. (4 miljoen), 50 pf. (3 miljoen)
en 1,10 mark (2,1 miljoen).
l (sbivr isAMsWli
>DR
jeugd van de wereld en een gesti
leerde postzegel met wereldbol,
Alle zegels hebben een waarde
van 100 50 pfennig; kortom elk
blokje kost 9 mark.
Dan, als (voorlopig) laatste
nieuwtje uit de DDR: de vraag
naar de bijzondere zegel 'Wir
sind das Volk' van 35 15 pf., die
28 februari verscheen, was zo
groot dat besloten is de oplage
met 7,2 miljoen exemplaren te
verhogen.
W W W WW WW W WW W W W W
'k...,
na,*****-**»*
4
4
4
4
4
i
4
i
Dan komen we, voor zover we
dat kunnen bekijken, aan de
laatste twee emissies uit de 40-
jarige geschiedenis van de
DDR-post. Om te beginnen ver
scheen 5 juni de geplande strip
(twee zegels met tussenveld) ter
gelegenheid van de 11e postze
geltentoonstelling voor dejeugd
in Halle. Op de linkerzegel in de
waarde van 10+5 pfennig een
historisch stadsgezicht van Hal
le, begin 18e eeuw, en op de rech
ter zegel (20 pf.) historische en
nieuwe gebouwen in Halle. Op
lage: 3 miljoen strips.
Verder stond er aanvankelijk
voor juni een strip op het pro
gramma ter gelegenheid van de
23. Arbeitersfestspiele im Bezirk
Cottbus. Deze uitgifte gaat niet
door. Daarvoor in de plaats is nu
een serie van vier zegels geko
men (uitgiftedatum 19 juni) met
daarop kostbare boekwerken
W m Sb, m *>,M
Bondrepubliek Duitslands
Verzamelaars van Duitse zegels
moeten flink over de brug ko
men. Voor de emissies van 21 ju
ni moet namelijk op 5 pfennig na
12 mark worden neergeteld. Op
die dag kwamen als eerste twee
aanvullende zegels uit op de per
manente rolzegelserie 'beziens
waardigheden': 45 pf., een deel
van de voorgevel van het slot
Rastatt en 70 pf„ de beroemde
'rode rotsen' van het eiland Hel
goland.
Verder verschenen een 100 pf.-
zegel ter gelegenheid van het feit
dat veertig jaar geleden de zgn.
Charta der Deutschen Heimat-
vertriebenen werd afgekondigd
(motief: een deel van de slt-
verklaring van het document) en
een 80 pf.-zegel, die het 30e we
reldcongres van de internatio
nale Hanelskammer in Ham
burg postaal markeert (motief:
twee in elkaar grijpende handen
als symbool voor de ruil van geld
en goederen).
Het meest prijzig is echter het
blokje dat verscheen naar aan
leiding van de 10e postzegelten
toonstelling van de jeugd die
STEMPELNIEUWS - Op he!
expeditieknooppunt Sittarc
(postbus 99100, 6130 NA Sittard:
wordt van 1 tot en met 29 juni
een stempelvlag gebruikt met
de tekst: 'OLS '90 Landgraaf 1
juli St.-Hubertus Schaesberg'
(OLS-Oud Limburgs Schutters
feest).
Dan wordt van 1 tot en met 29
juni op de expeditieknooppun
ten Arnhem, Den Haag, Haar
lem, Roosendaal, Sittarden
Utrecht, op de hoofdpostkanto
ren van Den Bosch en Zwolle en
op het regiokantoor Zuid-West
in Rotterdam een stempelvlag
gebruikt met de tekst: 'Anjer
fondsen Prins Bernhard Fonds
Geven om cultuur die je lief is'.
|W
In 'tKort Spanje: 20 decem
ber, blok met vier 45 ptas-zegels
waarop koninklijke sloten; 29 ja
nuari, kindertekenwedstrijd, 20
ptas, affiche voor OS'92 in Bar
celona; 2 februari wk-veldrijden,
20 ptas, veldrijder; 12 februari
beroemde vrouwen, Victoria
Kent, 20 ptas, portret; 22 februa
ri, Expo '92 Sevilla (vijfde serie),
8 5, 20 5,45 5 en 5 ptas.; 7
maart, Olympische Spelen, Bar
celona '92 (deel 4), gewichthef
fen, hockey en judo, 18 5,20 5
en 45 5 ptas.; 18 pairl, dag van
de postzegel, 20 ptas., Rafael Al
varez Sereix, wetenschappen en
publicist.
HERO HIK
