PZC 4- Bij gereformeerde volksdeel sluimerde het anti-semitisme Man met gestolen waar gepakt Toerisme maakt zich op voor grenzenloos Europa Hoogelande is weer terug op de kaart Wel bouwmarkt, nog geen fietspad Govert Flincklaan provincie 16 Nog geen toezegging WVC aan Zeeuwseh-Vlaanderen Tocht langs agrarisch Koewacht VRIJDAG 1 JUNI 1990 Opening Boek over periode voor oorlog Geslaagden dameskappen Afschuwelijk NBT-directeur: betere lobby in Brussel Drukte Potjes Remmen Rustpunt Geen museum Bon voor afval zsb Festival rekent op geld van Rijk TERNEUZEN - De organisatie van het Festival van Zeeuwseh-Vlaanderen heeft goede hoop dat het dit jaar als nog subsidie krijgt voor het klassieke muziekfestijn. Festi val-coördinator H. Scholten ba seert die hoop op de woorden van de minister van WVC, H. d'Ancona, woensdag tijdens haar werkbezoek aan de provin cie. Nadat zij de Stichting Nieuwe Muziek Zeeland en het Vlissings Straatfestival in totaal 140.000 gulden had toegezegd, verklaar de de minister nog te zullen be kijken of 'ergens een gaatje is te vinden' voor subsidiëring van het Belgisch-Nederlands cul tuurfestival. „En dat betekent in de politiek meestal dat er wel een rijksbijdrage te verwachten valt", meent Scholten. Het Festival van Zeeuwseh- Vlaanderen werkt dit jaar met een budget van ruim vierhon derdduizend gulden. Het leeu- wedeel daarvan wordt voor reke ning genomen door de provincie Zeeland (75.000 in het kader van September Zeeland Cultuur- maand), de Zeeuws-Vlaamse ge meenten (eveneens 75.000) en de sponsors, die samen goed zijn voor een bedrag van 150.000 gul den. "Nu is het nog wachten op de Ilenk Schollen. honderduizend gulden die we hebben aangevraagd bij de rijksoverheid", zegt Schol ten vol goede moed. "Vorig jaar kregen we ook pas op de valreep een subsidie toegewezen. Dus ik denk wel dat we zo half juni ze ker weten waar we aan toe zijn." Mocht financiële steun van het rijk toch uitblijven, dan heeft dit mogelijk tot gevolg dat het evenement volgend jaar aan ambitie moet inbinden. Een belangrijke reden waarom de toezeging van de rijksbijdra ge zo stroef verloopt, ziet Schol ten in de jonge leeftijd van de Zeeuws-Vlaamse editie van het festival. Dit jaar is namelijk pas de tweede keer dat het klassieke festijn in Nederland wordt geor ganiseerd. "En de subsidie hangt toch ook af van de lande lijke bekendheid van zo'n festival", meent de coördina tor. Aan die bekendheid wordt mo menteel hard gewerkt. Naast het aantrekken van een landelijk dagblad als één van de hoofd sponsors, zijn tevens radio en te levisie actief bij de promotie van het evenement. Vooraf worden spotjes uitgezonden ter aankon diging en tijdens het festival wordt een aantal concerten op genomen. Dit in het kader van de Zeeland-Cultuurmaand, waarvan het festival een onder deel vormt. Het Festival van Zeeuwseh- Vlaanderen wordt op 13 septem ber geopend met een concert door het orkest van de Vlaamse Opera in Hulst. Het duurt tot en met 7 oktober. Centraal staan de muziek en musici uit de Scandi navische landen. In totaal wor den veertien concerten gegeven, verspreid over de acht Zeeuws Vlaamse gemeenten. Op het pro gramma staan onder meer een concert van het Gothenburg Symfonie Orkest, onder leiding van Neeme Jarvi en een uitvoe ring door het Kamerkoor van Malmö, onder leiding van Dan- Olov Stenlund. Een opmerkelijk nieuwe onder deel van het festival is een volle dig aan hedendaagse muziek ge wijd weekeinde, waarin het ac cent op de percussie wordt ge legd. Topattractie in dit pro grammaonderdeel is het Krou- mata Percussie Ensemble uit Stockholm. Maar ook de slag werkgroep Den Haag en Murk Jiskoot slaan mee. GOES - Het gereformeerde volksdeel hield er in de periode voor de Tweede Wereldoorlog, vaak onbewust, anti-semitische denkbeelden op na. Toch wezen de kerken de jodenvervolgin gen en het nationaal-socialisme in principe af. De Goese domi nee T. W. van Bennekom meent dan ook dat het niet terecht is prof dr H. Visscher, die Hitiers Duitsland omarmde, als woord voerder van de groep aan te ha len. De Goesenaar schrijft dit in zijn onlangs gepubliceerde boek 'De wachters op de muren'. De on dertitel geeft duidelijk aan wat Van Bennekom heeft bestu deerd: 'De opkomst van het na tionaal-socialisme en de gerefor meerde gezindte 1932-1940'. De auteur bestudeerde jaargan gen van De Waarheidsvriend, het Gereformeerd Weekblad, De Wekker en De Saambinder uit die periode. Dit zijn organen van de Gereformeerde Bond, de Christelijk Gereformeerde kerk en de Gereformeerde Gemeen ten. Visscher schreef in De Waar heidsvriend (tot 1936) en het Ge reformeerd Weekblad (tot 1940). Hij is lange tijd hoogleraar in de wijsbegeerte van de godsdienst en wijsgerige inleiding van de godsdienstwetenschappen en de zedenkunde aan de rijksuni versiteit in Utrecht geweest. Oogappel van dè Abraham Kuy- per en enige tijd Kamerlid ge weest voor de AR. Kortom, een uitermate gezaghebbend figuur in die tijd. „Visscher constateerde dat Duitsland zich hersteld heeft van de diepe economische crisis, mede onder invloed van het na tionaal-socialisme met Hitier als leider. In deze situatie ziet hij zo de zegen van God, dat hij tot de conclusie komt dat de Heere God met bijzondere zorg voor dit volk is vervuld. Zodoende laat hij God voor het karretje van het nationaal-socialisme lo pen." Dit citaat uit het boek van Van GOES - Aan 'De Vakschool' in Goes slaagden voor het diploma vakbekwaam dameskappen af deling BBO (leerlingwezen): Anja Corstanje, Henny Fraanje, Rian Karelse, Amanda Plas- schaert, Sandra Veldhuizen, Marny de Vlieger. Bennekom geeft duidelijk Vis- schers denkbeelden weer. Een innerlijke waardering voor Hit- Ier bij de christelijke Nederlan ders bestond ook vanwege diens afkeer van het communisme. Visscher is later lid van de NSB geworden en nam afstand van de AR en de Gereformeerde Bond. Onderzoek Het anti-semitisme is te verkla ren uit 'de moord op Jezus Chris tus' door het Joodse volk. Toch is er een speciale band tussen de kerken en Israël. De geestelijke voormannen hebben dan ook een twijfelachtige stellingname. Zo schreef ds G. Salomons in De Wekker: „De houding van het Duitse nationalisme is afschu welijk en alle anti-semitisme is uit den boze, maar we mogen 't niet voorbijzien dat de Joden voor een groot deel de schuld er van zijn." Door actief te zijn in de handel (het enige dat de Joden niet verboden was, TM) had het volk zich niet geliefd gemaakt. „Gezien in het licht van de ac tualiteit van het anti-semitisme dat telkens de kop opsteekt, zou het ook heden nog wenselijk zijn in een bredere kring deze wortels van het anti-semitisme bloot te leggen en deze te toetsen aan bij belse criteria", schrijft Van Ben nekom. De officiële synodes (behalve die van de Nederlandse Hervormde kerk) lieten zich negatief uit over het nationaal-socialisme en von den een lidmaatschap van de NSB bij de kerkgangers onver enigbaar. In deze zin vindt Van Bennekom dat Visscher niet als spreekbuis van het gerefor meerd volksdeel mag worden ge zien. Het boek geeft interessante me ningen weer over die troebele tijd voor de oorlog. En de auteur schrijft pikante dingen over de affaire Aantjes die enkele jaren geleden speelde. Het geheel is zeer lezenswaard. Toch zijn er enkele tekortkomin gen. Zo is het vervelend dat de meeste informatie valt te lezen in de voetnoten. En een leek kan niet aan de indruk ontkomen dat Van Bennekom voor eigen parochie schrijft. Waarom niet in het kort achterin in het boek even de verschillen tussen de kerkelijke stromingen die hij be handelt, uitgelegd? Teus Molenaar 'De wachters op de muren', drs T. W. van Bennekom. Uitgeverij J. J. Groen en zoon, 29,50 gulden. De uitgestalde voorraad gestolen spul, die in de auto van S. werd aangetroffen (foto Camile Schelstraete) TERNEUZEN - De politie van Zoetermeer heeft L. C. S uit Ter- woordvoerder is na een eerste onderzoek gebleken dat de goede- neuzen aangehouden op verdenking van diefstal. De man was op ren afkomstig zijn van een aantal inbraken in Terneuzen. Er heb- het moment van zijn aanhouding in het bezit van een grote tas ben zich reeds enkele eigenaren gemeld. S. is voor nader verhoor met sierraden, bestek en een videorecorder. Volgens een poltie- ingesloten op het politiebureau in zijn woonplaats. «HU Van onze Haagse redactrice) DEN HAAG - Het toeristisch bedrijfsleven maakt zich op voor het magische jaar 1992, als de binnengrenzen in Euro pa opengaan. Toenemende mobiliteit, belastingtechni sche veranderingen, milieu vraagstukken. Allemaal be grippen waar 'het toerisme' rekening mee dient te houden. Eén dag voordat staatssecre taris Bukman zijn Nota Toe ristisch beleid presenteert, verscheen donderdag het rap port 'Toerisme en Europa 1992'. Een leidraad voor het toerisme in een Europa zon der grenzen, samengesteld door maar liefst elf organisa ties uit de toeristische bran che èn de overheid. Directeur F. Jansen van het Nederlandse Bureau voor Toe risme (NBT) is voorzitter van de werkgroep die het rapport heeft voorbereid. Hij vindt het op zich al een prestatie dat de elf toeristische instellingen - ANVV, ANVR, ANWB, Bedrijf schap Horeca, Horecaf/Horeca Nederland, HISWA, Kampeer- raad, Ministerie van Economi sche Zaken, Nederlands Ver voer, Recron - en zijn eigen bu reau blijvend met 'elkaar in gesprek zijn'. Hoewel de belan gen hier en daar verschillen, meent Jansen toch dat de neu zen op dit moment dezelfde richting in wijzen. En dat is hard nodig. Hoewel het Neder lands toerisme niet heeft te klagen over de resultaten van afgelopen jaar; er liggen altijd kapers op de kust. Eén van de belangrijkste vraagstukken voor de komen de jaren is de toenemende drukte op de wegen. Met een Europa zonder grenzen zal de mobiliteit nog meer toene men. Mensen die met vakantie gaan of een dagje erop uit, heb ben geen zin om uren lang bumper aan bumpér richting bestemming te rijden. Toch is dit het beeld van de piekdagen in Nederland. Jansen: „We zul len altijd files houden op piek dagen. Daar is denk ik niets aan te doen. Maar we kunnen wel wat doen aan de knelpun ten." Volgens de NBT-directeur is het nodig om in beperkte mate wegen aan te leggen. Maar daarnaast vindt hij het een ei- Directeur F. Jansen van het Nederlandse Bureau voor Toerisme gen verantwoordelijkheid van het bedrijfsleven om te stre ven naar alternatieven voor de auto. „Bijvoorbeeld het bevor deren van fietsvakanties, of aangepast busvervoer van en naar een bestemming, zoals een pretpark." Jansen is ervan overtuigd dat de komende ja ren de kleinere buslijntjes, tramverbindingen, pendel diensten, park- en ride-syste- men de grond uit worden ge stampt. Het toeristische be drijfsleven zal met zijn neus bovenop de ontwikkelingen van het openbaar vervoer moeten zitten. Het eeuwige excuus van over heden bij de stagnerende aan leg van spoorlijnen of busver bindingen is het geld. Of liever gezegd: het ontbreken daar van. Jansen is niet zo onder de indruk van dat argument. Hij kent als geoefend lobbyist voor het bedrijfsleven staal tjes van steden en/of regio's die bakken geld hebben ge haald uit 'potjes in Brussel'. Hij kent een voorbeeld van een stad, man een paard noemt hij niet, die 20 miljoen gulden uit Brussel wist te slepen. „Dat bedrag is gelijk aan het gehele budget van het ministerie voor het Nederlandse toeris me!", merkt Jansen ironisch op. Hij vraagt zich - met dit voorbeeld in gedachten - har dop af of Nederland wel de juiste wegen in Brussel bewan delt. „Eerst moeten we kennis over goede lobby vergaren. Met andere woorden: waar en hoe is er geld te halen. Daarna moeten we een effectieve lob by starten om het binnen te halen." De NBT-directeur is voorzich tig over de rol van het ministe rie van Economische Zaken in het lobbycircus. Met de pijnlij ke ervaring 'Oost-Europa- bank' nog vers in het geheu gen, waagt hij zich niet aan een veroordeling van minis ters of staatssecretarissen die hun positie in het Europa van de toekomst nietvoldoende opeisen. Maar uit zijn woorden valt op te maken dat hij graag zou zien dat economische za ken de Brusselse wegen wat meer en vaker bewandelde. In het Brusselse circuit valt dus voor de Nederlanders nog heel wat te verbeteren. Want met betrekkelijk kleine bedra gen zouden we in ons land al veel kunnen doen. „Bijvoor beeld de ontsluiting van delen van Zeeland per openbaar ver voer." Er zijn gebieden in Zee land (Schouwen en Zeeuwseh-Vlaanderen) die niet te bereiken zijn per trein of moeizaam per bus. „Die ene spoorlijn door Zeeland is toch veel te weinig," meent Jansen. Tweede stimulans om de toe nemende drukte af te remmen is volgens Jansen de vakantie spreiding. „Het uitsmeren van de zomervakantie heeft suc ces. Maar het moet verder gaan. Waarom altijd school vakanties rond de christelijke feestdagen?" Jansen heeft het gevoel dat het onderwijs heel voorzichtig wat gaat voelen voor dat idee. Vooral Pasen is veel onderwijzers een doorn in het oog, omdat die vakantie elk jaar op andere dagen valt. „En tenslotte zou je scholieren wat snipperdagen moeten ge ven, zodat ze die kunnen kop pelen aan een vakantie. Dan vertrekt niet heel Nederland meer op dezelfde dag." Verder pleit de NBT-directeur voor betere informatie aan de toe rist over alternatieve routes en alternatieve vertrekdagen, om te voorkomen dat iedereen hutjemutje op elkaar zit. Hoe ziet de toerist van de toe komst er eigenlijk uit? Het antwoord ligt natuurlijk in de samenstelling van de bevol king. En iedereen weet inmid dels dat het aantal ouderen fors zal toenemen. Ook de toe ristische organisaties spelen daar op in. „Ouderen hebben meer behoefte aan een korte tweede of derde vakantie die ze actief kunnen besteden." Voor meer concurrentie uit warme zuidelijke oorden is Jansen niet bang. „Het over winteren is te passief. Je moet niet vergeten dat senioren steeds meer vakantie-ervaring hebben. Ze zoeken rust en ruimte om te wandelen of fiet sen. Kwaliteit dus." HOOGELANDE - De Walcherse buurtschap Hoogelande is defi nitief terug op de landkaart. A. P. de Klerk, historisch geograaf aan de Universiteit van Amster dam, onthulde donderdagmid dag aan de Meinersweg het naambord Hoogelande. Hij gaf zo het startsein voor de festivi teiten die deze zomer worden gehouden. Meer dan 800 jaar ge leden, in 1189, gaf Bisschop Boudewijn van Utrecht toe stemming voor de bouw van een kerk in Hoogelande. De stich ting Vrienden van de Kapel van Sint-Maarten had graag vorig jaar al het jubileum willen vie ren. De voorbereidingstijd was echter te krap bemeten. Burgemeester B. J. van Putten van Mariekerke waaronder Hoo gelande valt, stak de Vrienden een hart onder de riem. De offi ciële stichtingsakte heeft, vol gens hem, het veraf gelegen Hoo gelande pas in 1190 bereikt. Hij had daar een hedendaags argu ment voor. „Post bestemd voor de gemeente Mariekerke komt soms zes tot zeven weken te laat binnen", zei Van Putten. „Dat kan in die dagen niet beter zijn geregeld. De Utrechtse bisschop moet de akte verstuurd hebben op de naamdag van Sint-Maar ten, 11 november, en ze is dus ontvangen in 1190." Hoogelande is een rustpunt op Walcheren. Zo omschreef R. Ph. Hoegen, de zoon van de am- bachtsvrouwe van Hoogelande, de buurtschap donderdagmid dag. Zijn vader liet medio jaren zestig met steun van Monumen tenzorg op de overgebleven res tanten van de kerk een kapel bouwen. Hij kreeg subsidie op één voorwaarde: de kapel moet een openbaar doel krijgen. „Dat is goed gelukt", erkende provin ciaal museumconsulent W. Scholten met een bijna jaloerse ondertoon in zijn stem. De kapel heeft dankzij de trouwerijen, kerkdiensten en exposities een opener karakter dan menig mu seum in Nederland, moest hij concluderen. „Open uw poor ten", riep de provinciaal consu lent de Zeeuwse musea op. „Dan wordt het pas echt gezellig." Scholten stelde terloops voor de kapel om te dopen tot museum. Aan het einde van zijn toespraak trok hij die suggestie ijlings te rug. ,,'t Is goed dat dit een kapel is en geen museum", merkte hij op. Hoegen was het daar hele maal mee eens. „Ik zal tijdens mijn leven nooit toestaan dat het woord museum op de kapel komt te staan. De kapel is nu van iedereen op Walcheren, dat moet zo blijven." De ambachtsvrouwe van Hooge lande ontving ter gelegenheid van de jubileumviering een bo kaal waarin onder meer de stich tingsakte van bisschop Boude wijn is gegraveerd. Ze kreeg het geschenk van haar zoon en van haar dochter N. Brüggen-Hoe- gen, de beheerster van de kapel. Burgemeester Van Putten nam het eerste exemplaar van het ju bileumboek over Hoogelande in ontvangst. Hij opende ook de ex positie over de geschiedenis van de buurtschap in de kapel. Aan oud-commissaris der koningin J. van Aartsen was de eer ge gund een ANWB-informatie- bord te onthullen. Hij was de man die in 1965 de herbouwde kapel officieel in gebruik nam. Enkele burgemeesters uit omlig gende gemeenten waren daarbij aanwezig. „Ja", zei de burge meester van Grijpskerke inder tijd, ,,'t is prachtig en 't heeft ons niks gekost." De openingstijden van de ten toonstelling Hoogelande: Pink- sterweekeinde van 11.00 tot 16.00 uur; juni, juli en augustus: woensdag tot en met zondag van 13.00 tot 17.00 uur; en volgens af spraak. De heer R. Ph. Hoegen en oud commissaris der koningin J. van Aartsen bekijken de exposi tie in de Kapel van Hoogelande (foto Ruben Oreel) VLISSINGEN - De Vlissingse School Vereniging (VSV) moet nog even geduld hebben. De ge meenteraad van Vlissingen ging donderdagavond wel ak koord met de vestiging van een bouwmarkt in de buurt van de basisschool, maar stemde voor lopig niet in met de aanleg van een fietspad. De komst van dat fietspad langs de Govert Flincklaan in Vlissingen is een hartewens van het bestuur van de VSV. Slechts één partij keerde zich te gen de komst van de bouwmarkt tussen de buitenwijken van Vlis singen: D66. A. G. M. Veraart stelde zich namens zijn fractie vierkant achter de middenstan ders van de Vlissingse binnen stad, Zij hebben hun buik vol van winkels die het centrum van Vlissingen leegzuigen. Groot winkelbedrijven als de Miro leid den in de jaren zeventig de te loorgang van de binnenstad in. Die geschiedenis mag zich, al dus de ondernemers, niet herha len. Wethouder T. R. K. Meijers van detailhandel wreef de D66'er on der de neus dat hij blijkbaar he lemaal geen bouwmarkt in Vlis singen wil. In de binnenstad en elders is immers voor zo'n groot schalig bedrijf geen plek. Meijers verzekerde nog eens dat de ves tiging van de bouwmarkt een eenmalig iets is. Aan de Govert Flincklaan mogen geen andere warenhuizen komen. Voor de andere fracties in de Vlissingse raad was de discussie over de bouwmarkt een gepas seerd station. Zij concentreer den zich op de vraag of langs de VLISSINGEN - De gemeente politie van Vlissingen heeft woensdagavond zes inwoners van de wijk Bossenburgh op de bon geslingerd, die hun huisvuil een avond voor de reinigings dienst langskomt al hadden bui- tengezet. Vorige maand besloot 'de politie strenger te controle ren op het buiten zetten van de vuilniszakken. Volgens een woordvoerder van de politie is het de bedoeling dat de controle zich de komende tijd zal herha len. Govert Flincklaan een fietspad moet komen. Het college van b en w wilde dat wel en had ook voorgesteld daarvoor 55.000 gul den uit te trekken. W. Meijer (PvdA) keerde zich niet tegen dat idee, maar eiste eerst een ge degen onderzoek. CDA en VVD namen die suggestie over. Al leen J. E. Koppejan (RPCU) voelde daar niets voor. De veilig heid van de schoolkinderen moet, volgens hem, altijd voorop staan. Meijers nam het voorstel van Meijer over. De Vlissingse School Vereniging (VSV) moet tot augustus of september op de uitslag wachten. KOEWACHT - Negen agrari sche bedrijven in de omgeving van Koewacht nemen morgen, zaterdag, deel aan een open dag die georganiseerd is in het ka der van het vierhonderdjarig bestaan van het boerendorp. De rondtocht langs de deelnemen de bedrijven begint om 10 uur. De start van de zestien kilome ter lange fietsroute begint bij het loonbedrijf P. en R. Baert in de Klapstraat. Daar zijn tevens de meeste activiteiten van de open dag gecentraliseerd en is een plattegrond met informatie boekje verkrijgbaar. Er kan verder een kijkje worden genomen bij het akkerbouwbe drijf van E. Matthijs in de Mat- thijsstraat, het melkveebedrijf van G. van Remoortere aan de Emmabaan, vlasbedijf Martens de Letter in de Berlaerstraat, tuinbouwbedrijf M. Cerpentier in de Tuinderstraat, boomkwe kerij J. Morcus aan 't Zand, mestveebedrijf E. Suy aan de Tragel, bloemkwekerij W. van Damme in de Benedenstraat en het vlasbedrijf van de gebroe ders Van Gremberghe in de Ha zelarenstraat. Naast tal van buitenactiviteiten is er ook gelegenheid om binnen een kijkje te nemen. Op het erf van de firma Baert is bovendien een aantal streekgerechten te proeven.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1990 | | pagina 28