PZC
schubert en ravel
historisch
voorbeeldig
ijsdij
Wttet
palinggastronomie
ée kléine
II 111 IX
vrijdagkrant
8
«i fjf
VRIJDAG 20 APRIL 1990
21'
Met de zomer in aantocht
zijn er altijd veel mensen
die aan lijnen gaan denken.
Van alle groenten uit het
tuinbouwassortiment
waarvan de meeste toch al
geen echte dikmakers zijn
leent andijvie zich daar het
best voor. In de eerste plaats
omdat ze caloriearm is en een
vochtafdrijvende werking
heeft. Ten tweede omdat er
behoorlijk wat vitamine A en
C in zit, waar al snel tijdens
het lijnen een tekort aan
ontstaat. Mineralen zorgen
tegelijkertijd voor de
broodnodige energie.
Momenteel wordt er
voornamelijk kasandijvie
aangeboden. Deze is wat
zachter van structuur en
behoeft dus een kortere
kooktijd dan andijvie uit de
vollegrond. Ze is misschien ook
een tikje duurder, hoewel dat
niet lang zal duren.
In afwachting daarvan zijn
salades een smakelijk en
betaalbaar alternatief: 175
gram per persoon voldoet dan
ruimschoots. Gekookt moet
echter op minstens het dubbele
gerekend worden. De groente
behoort bij aankoop een frisse
geelgroene kleur te hebben en
mag absoluut geen bruinige
vlekken vertonen. Onverpakt is
ze drie tot vier dagen in de
koelkast houdbaar. Grondig
wassen is een must: andijvie
bevat soms nogal wat zand.
Schoonmaken is op zich
eenvoudig, het gemakkelijkst is
om de groente naar de stronk
toe te snijden, nadat de
buitenbladeren weggehaald
zijn.
Zoals gezegd kan er van
andijvie fantastische salades
samengesteld worden, wat het
I' liL'W' I
'i w
Franz Schubert.
Er is langzamerhand
geen gevestigde, zich
zelf respecterende platen
maatschappij meer of ze
heeft de afgelopen twee jaar
wel een serie met 'historisch
belangwekkende' cd's uit
gebracht. Hoe tegenstrijdig
het op het eerste gezicht ook
lijkt: het is een logische stap
om oude, in interpetaties
ooit - en niet zelden: nog -
toonaangevende uitvoerin
gen uit het verleden opge
poetst via de cd weer onder
de aandacht te brengen.
De technologie immers
maakt het mogelijk de ge
luidskwaliteit van dergelijke
opnamen bij te stellen, te
verbeteren, ruis en bijgelui
den te elimineren en de visie
op de klassieken van Tosca-
nini tot Klemperer met zo
min mogelijk stoorzenders
bij de luisteraar te brengen.
Tot de cd-documenten in dit
opzicht horen bijvoorbeeld
Beethovens opera Fidelio
met Klemperer (EMI), zijn
opname van Bruckners zes
de symfonie; Beethovens
Vijfde en de tweede symfonie
van Sibelius olv Georg Szell
(Philips), de Eroïca met het
Concertgebouworkest en
Monteux (1961, Philips).
De verbetering van de oor
spronkelijke opnamen laat
soms onverlet, dat in sommi
ge, vooral voor de jaren vijf
tig opgenomen werken de
violen boven de balk schril
kunnen klinken. Maar wie
tot zoeken bereid is, treft in
de recent uitgebrachte reek
sen historisch materiaal re
gelmatig magnifieke uitvoe
ringen aan, die nog uit het
stereo-tijdperk stammen en
dan niet zelden ook de ge
luidsfreak nog steeds kun
nen bekoren.
In de Decca-serie 'Historie'
zitten er een paar. Het is bij
voorbeeld fascinerend - en
technisch belangwekkend -
kennis te nemen van een cd,
waarop de fenomenale pia
nist Rachmaninov een aan
tal - korte - eigen pianower-
ken speelt. Maar ook is het
de moeite waard twee or
kest-uitgaven uit dit pakket
te beluisteren. Over de Ne
gende symfonie van Schu
bert, gespeeld door het Lon
don Symphony Orchestra en
Josef Krips noteerde The
Penguin Guide indertijd,
dat het 'de beste opnamen
was, die Krips ooit maakte'.
Daar kan aan worden toege
voegd, dat deze uit 1957 da
terende vertolking nog altijd
frappeert door frisheid, voor
treffelijk orkestspel en opna
mekwaliteit. Die laatste is
weliswaar minder doorzich
tig dan een van de jongste
opnamen van Schuberts Ne
gende door Bernstein en het
Concertgebouworkest, maar
de cd klinkt uitstekend. At
tractieve toegift is Schu-
manns vierde symfonie, zij
het dat die uitvoering min
der hoog reikt dan Krips met
Schubert doet (Decca histo
rie 425 957-2, 77 minuten).
Een voltreffer is, wat mij be
treft, ook de cd met Ravel-
werken, door het London
Symphony Orchestra olv
Pierre Monteux. Hoofdmoot
is hier Ravels complete
Daphnis et Chloé onder lei
ding van de dirigent die er in
dertijd de wereldpremière
van gaf: Pierre Monteux.
Dat gegeven alleen al maakt
de vertolking de moeite
waard. Monteux kiest een
hoorbaar 'balletmatiger' be
nadering van de muziek met
sneller tempi dan de zeer
fraaie, symfonischer ge
speelde versie, die Claudio
Abbado kortgeleden met
hetzelfde orkest liet horen.
Sfeervolle - en ook goed klin
kende - toegiften: de Rapso
die Espagnole en de Pavane
op Decca historie 425 956-2,
74 minuten. De serie wordt
uitgegeven in de midden
prijsklasse.
KEES CIJSOUW
lijnen natuurlijk ook een stuk
aangenamer maakt. Een
geslaagde combinatie is
bijvoorbeeld 500 gram andijvie
met 1 paprika (beide
schoongemaakt en
fijngesneden), 2 tomaten in
plakjes, 400 gram gebakken
stukjes kipfilet, 1 appel,
eveneens in stukjes. Deze mix
van caloriearme groenten en
kip krijgt extra pep met een
dressing van 2 eetlepels olie, 3
eetlepels azijn, peper, zout, en
een royale hoeveelheid
fijngeknipte bieslook. De van
tevoren met een teentje
knoflook ingewreven slabak
benadrukt dat nog eens.
Niet zo wild van salades?
'Gewoon gekookt' is andijvie
nèt zo lekker, bijvoorbeeld met
braadlappen of mager
varkensvlees. Lijnen met
andijvie is daarom best uit te
houden.
Andijvie is een gezonde groente met weinig calorieën (foto GPD)
Een van de nieuwtjes op de Huishoudbeurs in Amsterdam was
de Quooker, een soort miniboiler die a Ia minute kokend water
levert.
Boilers kunnen wel heet water leveren, maar echt kokend is dat niet
en daarmee is het niet geschikt voor bijvoorbeeld thee. En instant
soep met van dat net niet kokende water is ook niet alles. Vandaar
dat ir. Peteri die bij Unilever jaren betrokken was bij de ontwikkeling
van instantsoep, het idee kreeg een apparaatje te ontwikkelen dat
wel echt kokend water levert.
Het resultaat van zijn denkwerk is de Quooker, waarin de QU van
Quick en de OOKER van Cooker elkaar hebben ontmoet. De Quook
er bestaat uit onderbouw die in het keukenkastje komt en een spe
ciale kraan. Nadat de eerste portie water in ongeveer 20 minuten is
opgewarmd, heeft u verder constant de beschikking over drie liter
kokend water.
Waar veel mensen bij het koken moeite mee hebben is het afgie
ten. Steevast valt er dan wel macaroni in de gootsteen. Met het
afgietdeksel van Mepal is dit verleden tijd. Het deksel is van kunst
stof en is leverbaar in de kleuren zwart en wit. Voor f 7,95 heeft u dan
een probleem minder.
Wie dacht dat het roosteren van kippen het simpelste werkje
was, waar niets meer aan viel te ontdekken komt bedrogen
uit. Op de Huishoudbeurs in Amsterdam presenteerde Chicko Be
nelux de 'Grill-kip-brader'.
Het apparaat ziet er uit als een overmaatse stenen citruspers met
een smalle hoge kegel. De bedoeling is de kip over deze punt te laten
zakken om vervolgens de hele constructie de oven in te schuiven. De
mooie gedachte aan het apparaat dat door de stenen kegel de kip
van binnen eerder, en beter, gaar is dan bij het gebruikelijke grillen
in de hoven. De grillbrader moet in de winkel f 29,95 kosten.
DeQuooker
wmmmm
Honderd jaar 1 mei-viering.
De Duitse Bondsrepubliek
heeft er 19 april postaal aan
dacht aan besteed met de uitgif
te van een 100 pf.-zegel en, zoals
we bij de bespreking van die ze
gel opmerkten, België volgt 30
april. Op een 25 fr.-zegel zien we
een allegorische voorstelling:
op de voorgrond een arbeider
met een pet, op de achtergrond
een optocht. Oplage: 1,8 mil
joen.
België komt 7 mei met de Euro-
pa-CEPT-zegels in waarden van
14 fr. en 25 frank. Op de 14 fr.-ze
gel (oplage 7,5 miljoen) staat het
postkantoor van Oostende I af
gebeeld, dat in 1954 in gebruik
werd genomen en op de 25 fr.-ze-
gel (oplage 1,8 miljoen) het uit
1901 daterende postkantoor van
Liège 1.
I BELGIË-BELGIQUË immm
Het Donkmeer op een
half uurtje rijden van
Gent wordt geacht het vis
rijkste meer van België te
zijn. Al voor de eerste we
reldoorlog was het 86 hecta
re grote meer bekend om
zijn paling die toen door de
talrijke palingvissers aan
de man werden gebracht.
Toen reeds, lang voordat
het toerisme een grote
vlucht had genomen, kwa
men Gentenaren naar het
Donkmeer om er paling te
eten.
Nu, vele decennia later, zijn
de palingliefhebbers die de
boorden van het Donkmeer
opzoeken, zo talrijk gewor
den dat de Donkmeerpaling
al lang niet meer in voldoen
de mate aanwezig is om aan
alle vraag te kunnen vol
doen. Maar liefst 27 restau
rants rond het meer dat de
grootste reigerkolonie van
België heeft serveren paling
als specialiteit. En elke kok
heeft zijn eigen manier om
paling te bereiden. De een
serveert de vis met champig
nons, de tweede met een ma-
cedoine van fijne groenten
en de derde op zijn proven-
caals met een tomatensaus.
Maar het beroemdst is onge
twijfeld de paling in 't groen.
Tientallen fijne kruiden ko-
ongerepte staat trokken - en
trekken nog steeds - veel
kunstenaars. De kapel van
Bareldonk die in de stijl van
Lodewijk XV is gebouwd is
een intiem monument dat je
hier niet zo gauw zou ver
wachten. Interessant is ook
het Museum van de Boeren
krijg want de omgeving van
het Donkmeer was in 1452
toneel van het gewelddadig
treffen tussen Gentenaars
en de soldeniers van de her
tog van Bourgondië. De bur
gers en boeren die aan die
strijd deelnamen stonden
bekend als de Brigands, een
naam die nog altijd voort
leeft als die van een bekend
Belgische bier. Maar terug
naar de paling, zoals die in
dit oostelijk van Gent gele
gen, landschappelijk, cultu
reel en toeristische zo aan
trekkelijke gebied, wordt ge
geten.
PALING OP ZIJN
PROVENCAALS
Ingrediënten: 1 kilo ge
stroopte en gewassen paling,
3 wortelen, 1 stronk bleeksel
derij, 1/2 liter room, 3/4 liter
droge witte wijn, 1 dl visfu-
met (bouillon van graten en
vinnen van vis, een half uur
tje getrokken in een halve li
ter water met ui, tijm, selde
rij en een paar peperkorrels),
men aan deze laatste berei
ding te pas en elk restaurant
heeft weer zijn eigen samen
stelling van kruiden.
De paling zelf komt van ver
en dichtbij, uit Nederland,
Frankrijk, de Verenigde Sta
ten, Australië, ja zelfs uit
Rusland. De lekkerste ech
ter, zo zeggen ze rond het
Donkmeer, komt uit Dene
marken. Het is als met de
mosselen uit de Waddenzee
die pas na verwatering in de
Oosterschelde geschikt
geacht worden voor con
sumptie. De paling uit alle
werelddelen is voor de Belgi
sche smulpapen pas verteer
baar wanneer zij een poosje
in het water van het Donk
meer heeft doorgebracht.
Zodra zij in tankwagens met
beluchting zijn aangevoerd
ondergaan de palingen in
het Donkmeer een water
kuur waarna zij pas verhui
zen naar de keukens van de
restaurants rond het meer.
Overigens is het Donkmeer
met Berlare als centrum niet
alleen bekend om zijn pa
ling. Op het meer wordt veel
watersport bedreven, in de
omgeving zijn prachtige
wandelgebieden, er is een
eendenkooi en er zijn tal van
attracties voor kinderen.
Het fraaie landschap en de
vele oude dorpjes in vrijwel
boter, peper, zout en Proven-
caalse kruiden.
Bereiding: laat de boter in
een dikwandige braadpan
smelten en laat de paling
daarin rondom licht bruin
braden. Doe peper, zout en
provencaalse kruiden bij de
vis en roer alles goed door el
kaar. Blus met de witte wijn
en de visfumet en voeg dan
de fijngesneden wortel en
bleekselderij toe. Laat alles
een minuut of tien inkoken
en doe dan de room bij de vis.
Laat nu alles inkoken totdat
de gewenste dikte van de
saus is verkregen. Contro
leer voor het serveren of de
paling goed gaar is en of er
nog wat moet worden bijge-
kruid met peper en zout.
Echte palingliefhebbers ge
ven vaak de voorkeur aan de
eenvoudigste manier van
visbereiding: namelijk ge
bakken in de boter. Hiervoor
wordt rijkelijk verse boeren-
boter gebruikt en de paling
slechts gekruid met peper en
zout.
Van 21 tot 29 april zijn in
Gent de beroemde Gentse
Floraliën, de bloementen
toonstelling die wereldwijd
aandacht trekt. De omge
ving van Gent is immers be
faamd om zijn bloemkweke
rijen. Bloemen en paling zijn
een uitstekende combinatie.
RIEN VAN REEMS
Gebraden kip van een paaltje (foto GPD)
Denemarken wijdt 3 mei een
strip van vier 3,50 kr.-zegels aan
een van de mooiste porselein
serviescollecties van de wereld:
de Flora Danica, gemaakt in de
jaren 1790-1802 in de Koninklij
ke Deense Porseleinfabrieken.
In het jaar 1803 werden honderd
serviezen, in totaal 1802 delen
aan koning Christian VII gele
verd; daarvan heeft koningin
Margrethe II nog 1530 delen in
haar bezit. Vier daarvan worden
op de zegels afgebeeld en wel
van links naar rechts: een ijs-
schotel met stolp, een juskom
met schotel, een ijsbeker met
cassarole en deksel en een scho
tel versierd met lijsterbessen.
De zegels zitten dus in strips van
vier. Ze zijn echter niet los ver
krijgbaar; alleen in een mini-
mapje waarin twee strips zitten.
Prijs: 28 kroon.
Ierland gaat na acht jaar (al
weer) zijn permanente serie met
daarop oude en nieuwe bouw
werken vervangen. Ervoor in de
~a'Danica 3.50
JMARK
plaats komt een serie met als
thema 'Iers cultureel erfgoed en
kunstschatten' en 8 maart ver
schenen reeds de eerste zes
waarden: 26p, het bovenste deel
van de staf van de bisschop van
Lismode (1090-1113), in 1814 ge
vonden in Lismore-castle (lila);
30 p, een 19de eeuws geëmail
leerde broche (blauw); 32p, een
gouden keltisch halssieraad, de
zgn. Broightercollier, gevonden
tijdens het ploegen in Broighter
(groen); 41 p, een uit de Viking
tijd (8/9 eeuw) daterende distel
broche (rood); 50 p, een Kelti
sche boot, waarschijnlijk ge
bruikt als offer voor de god van
de zee, in de vorige eeuw gevon
den bij Broighter (geel) en 1£,
een zilveren kelk uit de 8ste
eeuw, in 1868 door kinderen bij
Limmerick gevonden tijdens het
rooien van aardappelen (geel).
De gehele kunstschattenserie
zal uit twintig zegels gaan be
staan: van lp tot 5£. Met het ver
schijnen van de eerste zegels is 7
maart de loketverkoop van de
volgende 'gebouwen'-zegels ge
staakt; 24p, 28p, 30p, 39p, 46p en
1£.
Op 22 maart heeft de An Post
een nieuw postzegelboekje met
zgn. 'groet'zegels uitgegeven. In
elk boekje zitten acht zegels (4
van 26p en 4 van 30p) met vier
verschillende motieven (ballons,
pakjes, enz.), die bij allerlei gele
genheden kunnen worden ge
bruikt, zoals de tweetalige labels
(Iers en Engels) aangeven: Hap
py Anniversary, Best Wishes,
With Love en Happy Birthday.
Prijs van het boekje: £1,98; opla
ge: 300.000 stuks.
jaar 2 februari een zegel vanl
kr. en een van 100 kroon.
Eveneens 15 februari werd wei
een postzegelboekje uitgegevi
met vier 5 kr.-zegels en vier:
kr.-zegels, waarop figuren oe
leend aan het IJslandse staal
wapen: draak, vogel, stier i
bergreus.
Op 22 maart verschenen twees
gels in de reeks 'beroemde li
landers': twee zegels van elk:
kroon gewijd aan de dichten
Gudrun Larusdottir (1880-193
en de schrijfster Ragnhildur
tursdottir (1880-1961).
Tot slot de 7 mei-emissie, de E:
ropa-CEPT-zegels. Op beides
gels staat een postkantoor
we in Reykjavik kunnen vindei
Op een zegel van 21 kroon te
oudste kantoor van de stad, 191
(met een oude brievenweger) e
een 40 kr.-zegel verbeeldt tei
nieuwste kantoor van Reykji
vik, dat vorig jaar werd geope»
(met een nieuwe brievenweger
ISLAND
■'8r'W
IJsland heeft dit jaar tot nu toe
drie emissies op de markt ge
bracht en de vierde staat voor 7
mei gepland. Het jaar werd 15 fe
bruari ingezet met twee vogelze
gels: 21.00 kr, eenden (Anas pe-
nelope) en 80,00 kr., een kortes-
navelgans (Anser brachyrhyn-
chus).
IJsland zette de vogelreeks in op
19 maart 1986 met vier zegels in
waarden van 6 kr., 10 kr., 12 kr.
en 15 kroon. Op 16 september
1987 volgden zegels van 13,40,70
en 90 kroon, op 21 september ze
gels van 5 en 30 kroon en vorig
PTT Nederland geeft 22 meie
nieuw luchtpostblad uit datl
ontworpen door Steven Bolal
uit Enschede. De afbeelding va
de zegelafdruk laat een papier!
vliegtuigje zien dat uit een raaf
de wijde wereld invliegt. In del
beelding het jaartal 1990 en li
woord 'Nederland'. In de zegel!
druk ook de waarde van tl
postblad: een gulden. Het niei
we luchtpostblad gaat het huil
ge model vervangen dat als cl
druk een Beatrix-zegel eveneel
in de waarde van een guldf
heeft.
STEMPELNIEUWS: In
stempelmachine van het Ex
ditieknooppunt Leeuward
(Postbus 99111, 8900 NA Lee
warden) wordt van 17 april tot
met 12 mei een stempelvlag
bruikt met de tekst: 'Monume
van de maand mei Kazemattf
Kornwerderzand'.
HERO
