Tegen de felle kou
Hulpactie voor
konvooi Roemenië
Litouwen bereidt
Gorbatsjov een
warm onthaal
Ritzen mikt op
beter klimaat
In onderwijs
Zeeland
helpt!
Elsevier en VNU kopen
38 procent Véronique
Medicafoon beantwoordt
vragen over gezondheid
Geen Franse
fregatten
voor Taiwan
Enorme toename aantal reizigers overvalt NS
Topambtenaren WVC
geven elkaar extraatje
van duizenden guldens
Weinig schot
in overleg
metaal-cao
!33e jaargang no. 8
Woensdag 10 januari 1990
mm
Omsingeld
Herstel vertrouwen nodig
NS-Rail
PSV op zoek
Orgel in gevaar
Woningmarkt
9
Zacht en somber amfMN
Veel bewolking, af en toe wat regen of
motregen. Matige tot vrij krachtige
wind uit zuidwestelijke richtingen.
Middagtemperatuur omstreeks 8 gra
den.
mmtummmmmimmimmmmmm
Redt de moeders uit het
rampziekenhuis van Cluj.
Rekeningnummer 40.26.67.794
Amro-bank Middelburg tnv
Stichting PZC Helpt... i.o.
Met vermelding Actie Roemenië
Stort nu!
DEN HAAG (GPD) - Onder
de benaming 'Medicafoon'
is dinsdag een nieuwe com
merciële vraagbaak over de
volksgezondheid van start
gegaan. Wie het 06-nummer
(0,50 cent per minuut)
draait, wordt verbonden
met een "sprekende
encyclopedie". Vervol
gens kan het gewenste on
derwerp worden gekozen.
Het antwoord duurt gemid
deld ruim vier minuten en
wordt in begrijpelijke taal
gegeven. Preventie en zelf
hulp vormen de hoofdbe
standdelen van het advies.
In sommige gevallen zal een
verwijzing naar de (huis-
)arts niet ontbreken.
De informatie is dag en
nacht op de band beschik
baar en wordt zonodig geac
tualiseerd. Er zijn nu acht
hoofdrubrieken, waar onder
hart en bloedvaten, zenuw
stelsel en psyche, buik- en
darmklachten, maar dat
aantal wordt uitgebreid. Het
'menu' biedt nu ongeveer 60
onderwerpen, uitgewerkt
door een groot aantal artsen
en ingesproken door beken
de stemmen als die van Jaap
van Meekren en Loretta
Schrijver. Soms zijn inter
views met huisartsen en me
dische specialisten te horen.
Het gaat hierbij dus zuiver
om voorlichting, niet om het
stellen van een diagnose of
het raadplegen van een arts.
Een redactieraad van erva
ren artsen beoordeelt de
aangeleverde teksten. Vol
gens de arts-publicist dr. D.
Post, lid van deze raad, zal
vooral de preventie een
groot deel van de boodschap
uitmaken. Veel ziekten ont
staan door een onjuist of on
gezond leefpatroon, stelt hij.
Duidelijk zal volgens Post
worden gezegd wanneer
naar de huisarts moet wor
den gegaan. De nadruk
wordt gelegd op vroege ver
schijnselen van een ziekte
die bij veronachtzaming ern
stig lijden kan veroorzaken.
BUKAREST - Twee vrouwen in Bukarest hebben zich verzekerd van een flink pak wollen
sokken om de felle koude in Roemenië de baas te blijven (foto APILionel Cironneau)
OEN HAAG (ANP) - De ANWB
en NOB Wegtransport, organi
satie van beroepsgoederenver-
voer over de weg, treffen voor
bereidingen om het konvooi
van Nederlandse vrachtwagens
in Roemenië te helpen wegens
de extreme koude.
Dat kan worden overgevlogen
zodra de leiding van het konvooi
in Roemenië daar om vraagt.
Het konvooi heeft te kampen
met extreme koude in Roeme
nië. Overdag vriest het 15 tot 20
graden, 's Nachts daalt de tem
peratuur tot 30 a 40 graden on
der nul. De wegen zijn door
sneeuwval slecht berijdbaar. De
bemanning van de twee service
wagens van de ANWB heeft vol
gens de organisatie handen vol
werk.
AMSTERDAM/HAARLEM (ANP) - De uitgevers Elsevier en VNU
nemen samen 38 procent van de aandelen in het commerciële tele
visiebedrijf RTL-Véronique over van European Media Investors,
een maatschappij onder leiding van de NMB Postbank Groep.
Elsevier en VNU maakten dinsdag bekend dat hierover in principe
overeenstemming is bereikt. Verwacht wordt dat de aankoop op kor
te termijn definitief wordt.
PARIJS (AFP/DPA) - Onder
zware Chinese druk heeft de
Franse regering besloten af te
zien van de voorgenomen leve
ring van fregatten aan Taiwan,
zo is dinsdag uit regeringsbron
nen in Parijs vernomen. Daar
mee lijkt een crisis in de toch al
gespannen betrekkingen tussen
Frankrijk en de Volksrepubliek
bezworen.
Vorige week woensdag werd be
kend dat Parijs toestemming
had gegeven voor de levering
van zes lichte fregatten van de
Fayette-klasse aan Taiwan. Het
nieuws over deze order, waar
mee bijna vier miljard gulden
mee gemoeid zou gaan, was ech
ter al een week eerder in Beijing
uitgelekt.
Beijing gaf te verstaan elke wa-
penverkoop aan Taiwan te zien
als inmenging in zijn binnen
landse aangelegenheden.
Versnelde expansie Spoorwegen
JEN HAAG (GPD) - Minister
lo Ritzen (Onderwijs) wil in de-
'.e kabinetsperiode terughou-
lend zijn met het ontwikkelen
.an nieuw onderwijsbeleid. In
le toelichting op de begroting
oor 1990 schrijft de minister
lat eerst 'het klimaat van ver-
rouwen tussen onderwijsprak-
ijk en onderwijspolitiek' moet
vorden hersteld, voordat spra-
re kan zijn van grote wijzigin
gen in het onderwijsbeleid,
ititzen en zijn staatssecretaris
.Yallage presenteerden dinsdag
;en wijziging van de onderwijs
begroting voor 1990. De voorge-
lomen bezuiniging op studiefï-
ïanciering voor MBO-studen-
;en gaat niet door, kleuters mo-
?en weer direct na hun vierde
verjaardag naar school en bezui
nigingen op kleine scholen op
net platteland worden terugge-
Iraaid.
De invoering van de basisvor
ming zal opnieuw worden beke
ren. Het gaat hierbij om een mi
nimum aanbod van leerstof dat
ille leerlingen tot vijftien jaar in
ïlk geval moeten krijgen. Wel zal
het aantal wekelijkse lesuren in
de eerste drie jaar van het voort
gezet onderwijs worden uitge
breid van 30 naar 32.
De bewindslieden van onderwijs
zijn ernstig verontrust over het
dreigende tekort aan leraren.
Als er niets aan wordt gedaan,
dreigt dit tekort op te lopen tot
elfduizend in het basisonderwijs
en vijfduizend in het voortgezet
onderwijs. Het onderwijs en het
beroep van leraar moeten daar
om aantrekkelijker worden ge
maakt. „Het gaat hierbij niet al
leen om de kwaliteit van de on
derwijsopleidingen, maar ook
om de beloningsstructuur en om
zaken die de uitoefening van het
leraarsberoep direct raken".
Daarbij denken Ritzen en Walla
ge aan meer aandacht voor her
en bijscholing, voor vormen van
studieverlof en kinderopvang
die vrouwelijke onderwijsgeven
den voor het onderwijs moeten
behouden en herintreding moe
ten aanmoedigen.
Pagina 4: Ritzen in de harde rea
liteit.
Pagina 11: Zeeuwse twijfels.
Gorbatsjov zal een bezoek van
twee of drie dagen aan Litouwen
brengen om de plaatselijke com
munistische partij ertoe te be
wegen terug te komen op het be
sluit van 13 december zich los te
maken van de nationale com
munistische partij. De Sovjetlei
der wordt morgen (donderdag)
in Vilnius verwacht.
De communistische partij van
Litouwen heeft de oproep van
Sajudis veroordeeld.
De lokale autoriteiten in Azer-
bajdzjan hebben dinsdag be
loofd het grensverkeer tussen de
Sovjetunie en Iran te vergemak
kelijken, zo deelde een journalist
ter plaatse mee. Ze komen hier
mee tegemoet aan de eis van is
lamitische Azeri's in Azerbajdz-
jan die hun familie en geloofsge
noten in Iran willen bezoeken.
De Iraanse radio IRNA bericht
te dat een Iraanse delegatie
dinsdag in de loop van de dag in
de Azerbajdzjaanse hoofdstad
Bakoe is aangekomen om de
grenskwestie te bespreken.
JTRECHT (GPD) - De Neder-
andse Spoorwegen hebben het
ifgelopen jaar meer reizigers
vervoerd dan ooit te voren,
/oor het eerst in de geschiede-
lis werd 10 miljard reizigers-ki-
onieters gehaald, 5,5 procent
neer dan in 1988 en dat zonder
:xtra studentenvervoer. De NS
;ullen daarom versneld het pro
ject Rail 21 invoeren. Daarmee
wordt het railnet op zo'n dertig
punten verbeterd en fors uitge
breid. Minister Maij Weggen
van Verkeer en Waterstaat
heeft al toegezegd met de minis
ter van Financiën te overleggen
hoe de financiering van het 3,7
miljard gulden kostende pro
ject kan worden versneld.
VOORSCHOTEN (ANP) -
Tientallen topambtenaren
van het ministerie van WVC
hebben sinds 1988 zichzelf
en elkaar extra toelagen be
zorgd van 10.000 tot 26.850
gulden per jaar. Dat gebeur
de met instemming van zo
wel ex-minister mr.drs. L.C.
Brinkman als zijn opvolg
ster mevrouw drs. H. d'An-
cona, aldus het weekblad
Vrij Nederland van deze
week. De extra toelagen
worden, aldus een woord
voerder van het ministerie
tegenover het ANP, ook dit
jaar uitgekeerd.
Twee regelingen, die in prin
cipe gelden voor elk ministe
rie, zijn bij WVC toegepast:
een regeling uit 1987 die „ar
beidsmarktknelpuntenrege
ling" wordt genoemd en die
dient om het weglopen naar
het bedrijfsleven door met
name financieel deskundi
gen en informatica-deskun-
digen bij de overheid tegen
te gaan. Secretaris-generaal
(en oud-minister) van WVC,
Hans de Boer, zelf een van de
gevers en ontvangers, geeft
tegenover Vrij Nederland,
dat deze week de bedragen
en de namen van de ontvan
gers publiceert, toe dat de re
geling te ruim werd toege
past. Naar aanleiding van de
kritiek van de Dienstcom
missie van het ministerie
zegt hij letterlijk: „Ik zeg ook
achteraf: waarschijnlijk heb
ben wij een te opgerekte in
terpretatie van de regeling
voor de knelpunten ge
bruikt". De Boer benadrukt
„de dekking van de politieke
leiding".
Daarmee bedoelt hij de bei
de ministers aan wie hij, de
hoogste ambtenaar, de extra
uitkeringen heeft voorge
legd en die hun goedkeuring
eraan hechtten. Minister
d'Ancona deed dat kort na
haar aantreden, in novem
ber vorig jaar.
De voorzitter van de hoofddirec
tie van de Spoorwegen, drs L. F.
Ploeger kondigde de plannen
aan tijdens een nieuwjaarbijeen
komst in Utrecht. Volgens
hoofddirecteur mr C. Clemens
hadden de NS niet verwacht dat
de groei van het reizigersvervoer
dermate groot zou zijn. In de eer
ste helft van 1989 lag die 4 pro
cent boven die over dezelfde pe
riode in 1988, in de tweede helft
van het jaar was de stijging zelfs
8 procent.
Minister Maij-Weggen zei in het
NOS-Journaal op korte termijn
een groot aantal maatregelen te
zullen afkondigen om het ge
bruik van het openbaar vervoer
te stimuleren. De Combikaart
en de OV-jaarkaart voor studen
ten zullen op korte termijn wor
den ingevoerd.
De NS hadden vorig jaar een
aantal maatregelen getroffen
om de extra stroom reizigers als
gevolg van de invoering van een
OV-jaarkaart voor studenten op
te vangen. Zo werd er vanaf 1
september extra materieel inge
zet. De vervoerkaart ging niet
door omdat er een kabinetscrisis
kwam, maar het extra materieel
liep, aldus Clemens, „moeiteloos
vol met goedbetalende reizi
gers".
De NS zitten duidelijk met pro
blemen. Clemens: „Er is nu al
een tekort van vijftig bakken
(rijtuigen -red.). Er wordt ge
tracht in het buitenland te hu
ren, maar dat wordt steeds moei
lijker. In Duitsland is weinig be
schikbaar nu het Oost-West ver
voer daar sterk toeneemt. Moge
lijk biedt Frankrijk nog soelaas.
Wellicht dat daar rijtuigen over
zijn wanneer de TGV Atlantique
eind deze maand wordt uitge
breid".
In ieder geval zullen de NS de
dienstregeling aanpassen om de
toevloed van reizigers zoveel
mogelijk op te vangen. Verder is
er een groot aantal dubbeldeks
rijtuigen in bestelling, maar de
eerste daarvan komen pas in
1992.
Volgens Ploeger zal nog deze
maand getracht worden over
eenstemming te bereiken met
het ministerie over de invoering
van de OV-jaarkaart voor stu
denten, maar wanneer dat ge
beurt, zo werd erkend, 'zitten we
wel met een probleem'.
In ieder geval leidt de snelle
groei van het aantal reizigerski
lometers ertoe dat de NS hebben
besloten om Rail 21 versneld uit
te voeren, hetgeen een tijdwinst
betekent van zo'n 10 jaar. Rail 21
mikt op een verdubbeling van
het aantal reizigerskilometers
tot 20 miljard per jaar omstreeks
2005. Voor 1994 zal het aantal
spoorlijnen worden verdubbeld
en worden dé nieuwe Euro-cities
versneld ingevoerd. Deze trei
nen vervangen intercities, die
naar het buitenland rijden. De
totale kosten bedragen 3,7 mil
jard gulden, 2,2 miljard meer
dan tot nu toe was gepland.
De NS bereikten vorig jaar met
550 man minder personeel een
recordomzet van 10,2 miljard
reizigerskilometers. Er werken
circa 26.000 mensen bij de NS.
Uiteindelijk zullen de NS over
het afgelopen jaar een winst be
halen van ruim 50 miljoen gul
den.
DEN HAAG - NS-president-directeur Ploeger (rechts) overhandigde bij de presentatie van de NS-toekomstplannen twee speelgoedtrein
tjes aan de ministers Maij-Weggen van Verkeer en Waterstaat en Alders van Milieu (foto ANPIEd Oudenaarden
RIJSWIJK (ANP) - De vakbon
den zijn somber gestemd over
de kans op een spoedig akkoord
over de cao 1990 voor de metaal
nijverheid (260.000 werkne
mers). Tijdens de derde onder
handelingsronde is de cao „eer
der verder uit zicht geraakt dan
dichterbij gekomen", aldus
woordvoerders van de indus
triebonden van FNV en CNV
dinsdag.
De werkgevers hebben dinsdag
1 procent loonsverhoging gebo
den tegenover looneisen van 3
(industriebond CNV) tot 4 pro
cent (Industriebond FNV en
Unie BLHP). Bovendien zijn ze
volgens de bonden teruggeko
men op de toezegging dat de
vut-leeftijd op 59 jaar kon blij
ven staan. In het kader van een
tweejarige cao willen de werkge
vers de uittredingsleeftijd op
nieuw bezien. Ook deeltijd-vut is
niet aan de orde.
Werkgevers en bonden komen
volgende week nog een keer bij
een, maar daarover zijn de ver
wachtingen niet hoog gespan
nen.
De toekomst van de orgelmuziek
is in gevaar door de leegloop
van de kerken en de vergrijzing
van de Nederlandse bevolking.
Steeds minder mensen
komen in contact met C
deze soort muziek. w
PSV is te afhankelijk van Roma
no. De andere spitsen scoren te
weinig. Het toernooi bij Benfïca
in Lissabon (waar Romario de
enige was die voor PSV scoorde
leerde trainer Hiddink
dat PSV op zoek moet
naar nieuwe talenten.
MOSKOU (UPI/AFP) - Sajudis,
de grootste nationalistische be
weging in de Sovjetrepubliek
Litouwen, heeft een oproep aan
alle Litouwers gedaan massaal
„voor vrijheid en onafhanke
lijkheid" te demonstreren in de
hoofdstad Vilnius als Sovjetlei
der Michail Gorbatsjov daar
aankomt.
Gorbatsjov
In Zeeland zijn vorig jaar veel
meer woningen verkocht dan in
1988. Er was sprake van een
groei in de verkoop
met meer dan een
kwart. De prijzen daal
den.
Amerikaanse soldaten hebben
de ambassade van Peru in Pa
nama omsingeld, op zoek naar
aanhangers van Noriega. Onder
meer vanaf het dak van een aan
grenzend pand wordt
het gebouw in de gaten O
gehouden. O
