PZC
Wilhelminastraat Steen
in 1990 op de schop
In jaren tachtig extreem
somber èn zonnig weer
provincie ZATERDAG 30 DECEMBER 1989 Z1 7
VERVOLG MET NIEUWJAARSKAARTEN
Hoofd gemeentewerken
Sas kiest voor
het bedrijfsleven
A. VAN DONGEN IN KLEDINGZAKEN
Eén man
Alle zeilen
ONDERZOEK NAAR MOGELIJKHEDEN
fk
rn^m
Nieuwjaarskaart
Pauwels voert
lijst CDA aan
in Hontenisse
Kerstbomen gaan
in vlammen op in
kernen Terneuzen
Winter
Lente
Zomer
Herfst
Bordenactie tegen
hardrijders succes
SAS VAN GENT - De actie tegen hardrijders op de Westdam in
Sas van Gent is succesvol geweest. Dat concludeert initiatief
nemer mevrouw M. Hemelsoet, consulente van Veilig Verkeer
Nederland, nadat de autorijders twee weken lang via borden
op hun verantwoordelijkheid in het verkeer werden gewezen.
Hoe hard rijdt u nu Dat opschrift blijkt dat de meeste mensen inder-
sierde de plakaten, die in de tuinen of
achter de ramen waren bevestigd. Het
initiatief tot de actie werd genomen,
nadat bewoners van de Westdam had
den geklaagd over de hoge snelheden
waarmee voertuigen over de door
gaande weg rijden. De borden met op
schrift werden donderdagavond door
twee bij de actie betrokken Westdam-
bewoners weer uit de tuinen gehaald.
..Ik ben zeer tevreden. Uit de reacties
daad op hun kilometerteller gingen
kijken en hun snelheid aanpasten",
volgens Hemelsoet. Dat de mensen on
der invloed van de prikkelende tekst
op de borden hun vaart temperden,
bleek volgens de VVN-consulente ook
uit het verhaal van de plaatselijke
melkboer die regelmatig de Westdam
aandoet. Die had persoonlijk aan He
melsoet gemeld dat de verkeerssitua
tie veiliger werd.
SAS VAN GENT - In de ogen van
velen geeft A. L. C. van Dongen wel
een zeer opmerkelijke wending
aan zijn leven. Vrijdag was Jules,
zoals hij op het stadhuis genoemd
wordt, voor de laatste maal te vin
den op de burelen van het stads
kantoor in Sas van Gent. Eerder al
nam het hoofd van de afdeling ge
meentewerken in besloten kring
afscheid van de medewerkers van
de gemeente.
Op die laatste dag werd met enkele
collega's ook een glaasje geheven
op zijn nieuwe toekomst. Vanaf vol
gend jaar verwisselt de vijftigjarige
Van Dongen zijn comfortabele
ambtenarenbestaan voor een 'job'
in het jachtige bedrijfsleven.
Tweeëneenhalf jaar geleden startte
hij met zijn vrouw een eigen kle
dingzaak: een franchise-bedrijf
voor de kledingketen Benetton. In
middels 'bezitten' zij twee van der
gelijke bedrijfjes, één in Sluis en één
in Terneuzen. ,,En in de toekomst
komt er wellicht ook nog een derde
bij", verklapt Van Dongen.
Die afgelopen tijd van opbouw van
de gezamenlijke nering, werkte hij
overdag voor de gemeente en in de
avonduren stond hij zijn vrouw bij
in de winkel. ,,De laatste twee jaar
werkte ik dan ook tachtig uur in de
week. Dat werd toch echt te veel."
Het hing dan ook al in de lucht dat
Van Dongen op een gegeven mo
ment zijn functie op het stadskan
toor zou opgeven. En nu is in zijn
ogen de meest gunstige tijd daar
voor aangebroken. De twee doch
ters kunnen al haast op eigen benen
staan. Het juiste moment voor het
echtpaar Van Dongen om zich te
wijden aan de eigen winkel.
Van Dongen zal niet zelf tussen de
babykleertjes, truien en pantalons
worden gesignaleerd. Hij neemt het
administratief en financieel beheer
op zich. Daarnaast loopt hij met het
idee in zijn hoofd om daarnaast een
adviesbureautje op bouwkundig
gebied te beginnen.
beetje in een sleur terecht. Je vraagt
je na een week af wat die nog voor
nieuws geboden heeft. Ik had een
verantwoordelijke baan, maar een
verkeerde zet werkte nooit in je na
deel uit. Ik ga nu iets doen waarbij
je alle zeilen bij moet zetten."
Wel vindt hij het jammer dat hij en
kele projecten, die onder zijn lei
ding werden gestart, niet af kan ma
ken. Zoals de tweede fase van het
rioleringenonderhoud, die volgend
jaar begint. Van Dongen waar
schuwde op zijn laatste dag in func
tie tegen de forse afslanking van
'zijn' dienst. Vroeger had zijn afde
ling 29 mensen, nu nog 22 vanwege
de wankele financiële positie van de
gemeente. Het gemeentebestuur
moet juist meer mensen voor ge
meentewerken aantrekken, stelt
Van Dongen.
„Voor het onderhoud aan de stra
ten moeten we bij voorbeeld een
complete stratemakersploeg heb
ben. Die taak wordt uitgevoerd
door één man die ook nog elders in
gezet wordt. Zonder uitbreiding
kan het werk zich gaan opstapelen
met alle problemen vandien."
Een nieuw, uitstekend geoutilleerd
onderkomen voor gemeentewerken
aan de Lepoutreweg, de renovatie
van de wijk Sint Albert, het begin
van de proef op de Graafjansdijk, de
invoering van de automatisering
van de dienst. Het eind van die pro
jecten maakt hij niet meer mee.
„Toch jammer dat ik het gezond
worden van de gemeente niet meer
van nabij meemaak," peinst het
voormalig hoofd gemeentewerken.
In totaal heeft Van Dongen dertig
jaar een ambtenarenbestaan ge
leid. Na enkele tussenbaantjes, be
landde hij bij de inmiddels opgehe
ven Dienst Bouw- en Woningtoe
zicht in Axel, waar hij 14 jaar werk
te. In 1979 trad hij in dienst van-«de
gemeente Sas van Gent. Van Don
gen over zijn afscheid: ,,De baan die
ik nu uitoefen, kan leuk zijn. Maar
na verloop van tijd kom je toch een
A. L. C. van Dongen.
i
Een verkwikkend, ijsje, dat wilde er in de lange zomer van '89 herhaaldelijk in.
Strandleven met zicht op de pijler dam, juli 1989.
SINT-JANSTEEN - Het college van b
en w van Hulst stelt een onderzoek in
naar een mogelijke reconstructie van
de Wilhelminastraat in Sint-Jan
steen. De dienst openbare werken
stelt in de loop van 1990 een recon
structieplan en een kostenraming op.
Of in dat jaar de verbeteringswerken
werkelijk kunnen beginnen, hangt
volledig af van de financiële positie
van de gemeente.
Vooralsnog is het dagelijks bestuur
niet bereid om de Wilhelminastraat,
de voornaamste verkeersader van
Sint-Jansteen, op de schop te nemen.
De verkeersveiligheid bij de basis
school aan de straat kan volgens het
college momenteel verbeterd worden
door bij de ouders, die de schoolgaan.-
de kinderen komen halen en brengen,
aan te dringen op een veiliger ver
keersgedrag. Het college is evenwel
bereid om te onderzoeken of er in de
directe nabijheid van de school andere
oversteekplaatsen kunnen komen.
De Wilhelminastraat, een van de laat
ste kasseienbanen in Oost-Zeeuwsch-
Vlaanderen, ligt er slecht bij. Dagelijks
komen er zo'n 3300 voertuigen over,
waaronder veel vrachtwagens, waar
voor het wegdek in feite ongeschikt is.
Volgens het college kan het vervangen
van de bestrating een goede oplossing
zijn, omdat normale straatstenen min
der geluidsoverlast veroorzaken en bo
vendien minder trillingen overbren
gen op de aan de straat gelegen wonin
gen. Naast het vervangen van de kas
seien is het volgens b en w noodzake
lijk dat de weg op een zodanige wijze
gereconstrueerd wordt dat voetgan
gers, fietsers en geparkeerde auto's
een eigen plaats krijgen, hetgeen uit
oogpunt van verkeersveiligheid nodig
is.
De gemeente begint wel - mede op
Een positieve reactie werd ook ont
vangen van burgemeester ing
J. M. H. M. van Rest. Zij belde Hemel
soet op en verleende haar toestem
ming om enkele borden in het gemeen
telijke plantsoen te plaatsen. Twee we
ken geleden zegde de burgemeester
toe dat de problematiek op de West
dam meegenomen wordt in het regu
liere overleg tussen gemeente en rijks
politie. Maar dat gesprek heeft nog
niet plaatsgevonden, zodat nog niets
bekend is over eventuele structurele
maatregelen tegen de autobestuur
ders die de Westdam eerder zien als
„een racecircuit", in de woorden van
een bewoonster.
Om druk op de ketel te zetten, hebben
enkele bewoners een nieuwe actie op
touw gezet. Vrijdagavond ontvingen
de Westdambewoners een brief in de
bus, waarin ze bedankt werden voor de
deelname aan de bordenactie. Maar
tevens kregen ze een nieuwjaarskaart
in de bus met de opdracht die naar de
gemeenteraad van Sas van Gent te
sturen. „Die komen dan bij de ingeko
men stukken. Zo willen we de situatie
nog eens extra onder de aandacht
brengen en de raadsleden met hun
neus op de feiten drukken", vertelt J.
van Waterschoot, één van de initiatief
nemers. De bewoners van de straat
wensen de raadsleden via de kaart een
voorspoedig doch vooral veilig 1990.
Volgens Van Waterschoot staat VVN
en de Welzijnsraad Sas van Gent ach
ter deze actie voor een veiliger West
dam.
KLOOSTERZANDE - Het raadslid
B. J. M. Pauwels uit Kloosterzande
trekt tijdens de komende campagne
voor de gemeenteraadsverkiezingen
in Hontenisse de kar van het CDA.
Pauwels werd tijdens een besloten af
delingsvergadering gekozen als lijst
trekker.
De leden namen de ontwerp-kandida-
tenlijst, die was samengesteld door
een speciale commissie, unaniem over.
De overige kandidaten zijn: 2. H. J.
Bruggeman uit Terhole, 3. A. G. Spon-
selee uit Vogelwaarde, 4. E. van Goe-
them uit Vogelwaarde, 5. G. Scheer
ders uit Kloosterzande en 6. C. Nijs-
kens-de Maat uit Kloosterzande.
TERNEUZEN - In de gemeente Ter
neuzen staan nu de kerstdagen achter
de rug zijn de kerstboomverbrandin
gen weer voor de deur. Zaterdag 6 ja
nuari worden de bomen vanaf 15.00
uur verbrand op 't Reepje. Vanaf 14.00
uur kunnen ze daar worden ingele
verd.
In Terneuzen wordt de brandstapel
aangestoken op woensdag 10 januari,
op het terreintje naast het oude open
lucht-zwembad aan de Churchilllaan.
De verbranding begint om 19.00 uur.
Alle kerstbomen kunnen op diezelfde
dag vanaf 13.00 uur worden ingeleverd
op de parkeerplaats bij het winkelcen
trum Zuidpolder. Zoals elk jaar krij
gen degenen die één of meerdere bo
men inleveren een lot. Tijdens de ver
branding 's avonds worden de prijzen
verloot.
In Biervliet kunnen de bomen vanaf
14.00 uur naar de Stadsweide worden
gebracht: Daar zullen ze vanaf 19.00
uur in vlammen opgaan. In Sluiskil
kan men vanaf 17.00 uur terecht op
Groenoord, waar om 19.00 uur de groe
nen sparren aan de vlammen prijsge
geven worden.
aandringen van de fracties in de ge
meenteraad en Hulster burgers - op
korte termijn met een reconstructie
van de Grote Markt. De linker- en
rechterrijroutes krijgen in de loop van
1990 dan wel 1991 een opknapbeurt.
Vooruitlopend op dat werk wil het col
lege naast de rijwegen goed begaanba
re voetpaden aanleggen.
Van onze weerkundige medewer
ker)
De jaren tachtig hebben een nog
al wisselend weerbeeld te zien
gegeven. Tegenover warme zomers
(1982 en 1983) stonden koude winter
periodes (december 1981, januari-fe
bruari 1985, februari 1986 en januari
1987). Naast zeer droge kwamen zeer
natte maanden, naast extreem som
bere, record-zonnige maanden voor.
Het decennium eindigt met twee
zeer warme jaren. In 1988 bedroeg de
gemiddelde temperatuur in Vlissin-
gen 10.9 graden tegen 9.9 graden nor
maal. Sinds het begin van de waar
nemingen in 1855 zijn er drie nog iets
warmere jaren te vinden. Het warm-
te-overschbt werd in 1988 veroor
zaakt door de zeer zachte maanden
januari, februari en december en
door een warme meimaand. Opval
lend in dat jaar was het ontbreken
van vorstdagen op het Vlissingse
KNMI-station. Overigens kwamen
in Oost-Souburg 8, in Schoondijke
en Wilhelminadorp 10 en in Kapelle-
brug 46 vorstdagen voor.
Het nu bijna afgelopen jaar telde
maar één maand die te koud verliep,
namelijk april. De maanden met de
grootste positieve afwijking waren
januari, februari, maart, mei en de
cember. Al met al komt de gemiddel
de jaartemperatuur uit op 11.5 gra
den, en hebben we het warmste jaar
beleefd sinds het begin van de metin
gen in Vlissingen. Tot nu toe stond
het warm te-record op naam van 1921
met 11.2 graden. Voor het midden
van het land waar de temperatuur-
reeks teruggaat tot 1735 wordt het
zeer waarschijnlijk ook het warmste
jar sinds het begïn van de waarne
mingen.
De zon scheen in Vlissingen 1758 uur
(t/m 27 december) tegen 1575 urn-
normaal. De zonnigste jaren van de
ze eeuw zijn 1976, 1949 en 1959 met
respectievelijk 1943,1974 en 1993 uur
zon. Het somberste jaar was 1937
met 1299 uur zon.
Het jaar 1989 was ook droog; in Vlis
singen viel 565 mm neerslag tegen
739 mm normaal. Het was het
droogstse jaar sinds 1976 toen 435
mm werd gemeten. Mei was een zeer
droge maand, te nat waren maart,
april, oktober en december.
Het jaar begon met de zachte winter
sinds het begin van de metingen in
Nederland. Gewoonlijk gaat zacht
winterweer gepaard met veel bewol
king en vel neerslag. Ditmaal was
het een droge en op veel plaatsen vrij
zonnige winter. De laagste tempera
tuur in Zeeland was -3.7 graden ge
meten in Kapellebrug op 26 januari.
In Vlissingen kwamen 3 vorstdagen
voor; elders kwamen 7 tot 10 en in
Kapellebrug 19 dagen voor met een
minimumtemperatuur onder nul. In
februari werden bij zonnig weer en
kele malen temperaturen tot 14 gra
den gemeten. Op slechts 1 dag wer
den sneeuwvlokken gezien. Vermel
denswaard is nog de record-lage ba
rometerstand van 954 hPa op 25 fe
bruari.
Maart was gemiddeld 3.5 graden te
warm en daarmee de op één na
warmste maart sinds het begin van
de waarnemingen. Op 27 en 28
maart werden temperaturen boven
20 graden gemeten, in Kapellebrug
werd het op de 28e 22.9 gr. Alleen in
de nacht van 17 op 18 maart kwam
het tot lichte vorst. Veel regen viel
op 7 en 8 maart, in Kloosterzande
werd op de 8e 30 mm afgetapt.
April bracht een onaangename ver
rassing; het was deze maand kouder
en somberder dan in maart. De ge
middelde temperatuur was 1.5 gra
den lager dan in maart en op slechts
2 dagen kwam het kwik even boven
15 graden. In de duinen en in het
zuidoosten van Zeeuwsch-Vlaande-
ren kwamen 4 tot 6 vorstdagen voor.
Op 4 april vier er enkele uren sneeuw.
De hoeveelheden neerslag liepen uit
een van 48 mm in Rilland tot 80 mm
in Sint-Kruis.
Mei werd de zonnigste en op veel
plaatsen de droogste bloeimaand
sinds het begin van de metingen. In
Rilland viel 2 mm neerslag en gemid
deld over Zeeland 6. In Vlissingen
scheen de zon 341 uur, 131 uur meer
dan normaal. Daarmee was het niet
alleen de zonnigste meimaand, maar
het was zonniger dan ooit in enige zo
mermaand is voorgekomen. Oud
dorp was met ruim 350 uur zon het
zonnigste plekje van Nederland. Met
al die zon was het ook een warme
maand; in delen van Limburg en in
het zuidoosten van Zeeuwsch-Vlaan-
deren waren de maximumtempera
turen het hoogst. Kapellebrug no
teerde 8 zomerse dagen (25 graden of
meer) en 1 tropische dag (30.2 graden
op de 25e).
In ons gebied was de zomer droog,
zonnig en vrij warm. In het recente
verleden waren de zomers van 1982,
1983 en 1976 warmer. De zon scheen
in de drie zomermaanden 715 uur te
gen 609 uur normaal; augustus was
iets te somber. In de zomer van 1976
genoten we van 886 uur zon. Als we
de maanden mei en september mee
tellen blijven 1959 en 1976 koplopers.
In het noorden en noordoosten van
ons land was de kwaliteit van het zo
merweer minder. Zo was in Vlissin
gen de gemiddelde temperatuur 1.3
graden boven normaal, in Leeuwar
den slechts 0.2 graden. In juli scheen
de zon in Oost-Groningen bijna 100
uur minder dan op Zuid-Beveland.
Juni was in Zeeland door plaatselij
ke zware buien aan de natte kant; de
meeste regen viel in Kloosterzande
(105 mm), het droogste station was
Schoondijke met 52 mm. Naast veel
warm weer in juni kwam in het begin
van de rhaand in enkele streken nog
nachtvorst voor.
Het warme zomerweer zette zich in
juli voort; zowel in juni en juli was
Kapellebrug gekeken naar de maxi-
mumtemperatruur het warmste
plekje van ons land. De warmste dag
werd 22 juli; bij een oostelijke wind
werden toen in Zeeland en het aan
grenzende deel van België tempera
turen van 35 graden gemeten. De
hoogste waarden kwamen nu eens
aan de kust voor. Met gemiddeld
over Zeeland 37 mm (normaal 74
mm) was juli een droge maand. De
hoeveelheden regen liepen uiteen
van 23 mm te Rilland en Tholen tot
65 mm te Stavenisse.
Ook augustus was aan de warme
kant, wel was het minder zonnig dan
in de voorgaande maanden. De 20e
was een warme dag, weer sleepte Ka
pellebrug met 32.3 graden de hoog
ste temperatuur van ons land bin
nen. Gemiddeld was het een vrij dro
ge maand maar plaatelij ke buien lie
ten de maandsommen nogal uiteen
lopen: van 37 mm in Cadzand tot 88
mm in Terneuzen.
September zorgde ook nog voor een
aantal fraaie dagen. De gemiddelde
temperatuur lag bijna 1.5 graden
boven normaal. De zon scheen 150
uur wat gelijk is aan het langjarig
gemiddelde.
Op de Zeeuwse stations kwamen nog
2 tot 4 zomerse dagen voor; omdat bij
het warme weer de wind ditmaal in
de zuidhoek zat kwam de thermome
ter aan de Vlissingse Buitenhaven
niet hoger dan 23.3 graden, landelijk
gezien de laagste maximumtempe
ratuur. Doordat de wind in de zomer
veelal uit noord tot noordoost waai
de kon Vlissingen aardig was zomer
se dagen noteren. Over de periode
mei t/m september waren dat er 20;
Sint-Annaland en Wilhelminadorp
hadden 27, Oost-Souburg 29,
Schoondijke 31 en Kapellebrug 45
van die warme dagen. Het kleinste
aantal kwam voor langs de Zeeuwse
westkust. Landelijk gezien liep het
aantal zomerse dagen uiteen van 6
op Terschelling tot 51 te Venlo. Zoals
eerder opgemerkt is Kapellebrug
vaak het sttion met de hoogste maxi
ma, maar de minimum temperatu
ren zijn daar laag, gemiddeld soms 1
het laagst van ons land. Het een en
ander resulteert in een grote dage
lijkse gang van de temperatuur. De
ze zomer waren er maanden met een
verschil tussen maxima en minima
van 14 a 15 graden, terwijl in Vlissin
gen onder invloed van de zee dat ver
schil slechts 7 a 8 graden is. Septem
ber was op de meeste plaatsen droog
met bijvoorbeeld 26 mm in Middel
burg maar in Tholen viel 83 mm ten
gevolge van zware buien op de 21e.
Oktober werd een zachte maand,
vooral de nachttemperatuur was
aan de hoge kant. Op 5 oktober zakte
de temperatuur op een enkele plaats
tot 2 graden, in de derde decade werd
in Zeeuwsch-Vlaanderen nog 22 gra
den gemeten. Op de meste plaatsen
was het iets te nat met als topper 97
mm in Stavenisse. November was
met 114 uur zon zonniger dan okto
ber en daarmee de op één na zonnig
ste november van deze eeuw. De eer
ste drie weken van de maand brach
ten zacht weer maar vooral geduren
de de laatste week kwam het ver
schillende malen tot lichte, op een
enkele plaats tot matige vorst. Met
in Vlissingen slechts 23 mm neerslag
was het belangrijk te droog.
December tenslotte zette in met
koud weer. De koude luchtlaag was
die eerste decemberdagen zeer dun
hetgeen een merkwaardige tempera-
tuurverdeling gaf. Aan de Belgische
kust hing enkele dagen een zeer
dichte mist en vroor het 3 tot 9 gra
den. In de rest van België was het
helder, op de wat hoger gelegen sta
tions vroor het nauwelijks en over
dag steeg het kwik tot 10 a 13 graden
boven nul. Zeeland bleef buiten de
mist en in de heldere nachten kwam
met plaatselijk tot matige vorst. In j
Kapellebrug werd op de le de laag
ste temperatuur gemeten, te weten
-8.1 graden. Het relatief warme wa-
ter van de Westerschelde zorgt voor
grote temperatuurtegenstellingen;
in de nacht van 3 op 4 december was
het aan de Buitenhaven in Vlissin
gen op een bepaald moment plus-4
graden, tegelijkertijd vroor het in de
bebouwde kom van Oost-Souburg 4
graden. De vorst van begin decem
ber werd gevolgd door zeer zacht
weer van 14 tot 25 december. De tem
peratuur liep op de 21e tot 15 graden
op, bijna een record hoge waarde.
Zo eindigt 1989 toch met een zachte
decembermaand. Het aantal uren
zonneschijn was dankzij de zonnige
start ongeveer normaal. De vele re
gen rond het midden van de maand
zorgde voor een te natte december.
Het aantal vorstdagen (t/m 27 de
cember), bekeken over het jaar loopt
uiteen van 10 in Vlissingen tot onge
veer 45 in Kapellebrug.
Het jaar 1989 was er een waarin het
weer zich veelal van zijn gunstige
kant liet zien. Dit wordt nog eens
geaccentueerd door het feit dat tij-
dens alle schoolvakanties en tijdens
alle feestdagen het uitstekend re-
creatieweer was. Schaduwzijde was
de luchtverontreiniging die enkele 1
malen optrad. Dankzij een wind die
regelmatig de noordhoek opzocht
bleven de schadelijke gevolgen be
perkt.
Opvallend blijft de hoge gemiddel
de temperatuur, maar enige relati
vering is ook hier op zijn plaats. Ne
men we namelijk niet het kalender
jaar maar een willekeurige periode
van 12 opeenvolgende maanden dan
blijkt een aantal periodes in de ja
ren 1947 en 1948 nog warmer te zijn
geweest.
De kasseien van de Wilhelminastraat in Hulst kunnen de dagelijkse belasting
van 3300 zware) voertuigen niet goed aan. Niemo wegdek en verkeersmaatre
gelen kunnen de straat veiliger maken.
Vs-
