de PZC
vandaag
Kabinet wil vrij baan
voor commerciële tv
JAKOBSEN MEUBELEN
^erst
week-uit/in
VERWARRING ROND LOT CEAUSESCU
SCHOON
1990
dataftmw
KOMKETLR LN BElTER.!
J\o£&'s
Volksheld
dominee Tökes
nog in leven
SPOEDEISENDE HULP
(E.H.B.O.)
iii miii miii
Direktie en medewerkers
van Jakobsen Meubelen $§5
wensen u prettige kerstdagen
Een beetje meer
vrede op aarde
Vrij veel wind
232e jaargang no. 297
Zaterdag 23 december 1989
KERSTSHOW t/m 30 DECEMBER
AKANT/ELAND
Tor
Hartoperatie
Vuurwerk
Bedrog
Lljnbach
Stichting
Streekziekenhuis Walcheren
Speciaal Kerstmenu
Familie omgekomen
bij ongeluk in
Bondsrepubliek
sÊHSffl
Half tot zwaar bewolkt en in de loop
van de ochtend enige tijd regen. Tegen
de avond opklaringen. Vrij krachtige
tot harde zuidwestelijke wind. Tempe
ratuur 8 graden.
ESQ!
ni
1-1!
Hoek Rijksweg - Ringbaan West
01100 - 1 14 40 GOES
BELGRADO (AFP/REUTER/ANP) -
De Roemeense predikant Laszlo Tö
kes is in leven en heeft de Roemeense
bevolking opgeroepen de strijd niet
op te geven. Dat meldde vrijdag de
Joegoslavische televisie op grond van
een bericht van radio-Bukarest. Het
optreden van de Roemeense autori
teiten tegen de dominee vormde het
afgelopen weekeinde de aanleiding
tot de volksopstand.
Een broer van Tökes in het Canadese
Ottawa liet weten dat de dominee vrij
is, maar in een ziekenhuis ligt. Volgens
Stephen Tökes is zijn broer gemarteld
en heeft hij een gebroken arm. Van fa
milieleden in Roemenië hoorde Ste
phen Tökes dat Roemeense veilig
heidsagenten de Hervormde predi
kant dagenlang hebben vastgehouden
in een niet nader genoemd dorp in
Transsylvanië. Ook de Hervormde
Kerk in Hongarije liet vrijdag weten
dat de dominee nog in leven is
Laszlo Tökes trad op als beschermer
van de rechten van de Hongaarse min-
derheid in Roemenië. Om die reden
werd zijn pastorie in de stad Timisoara
dag en nacht bewaakt. Toen zondag
een ultimatum van de regering tegen
I Tökes afliep blokkeerden honderden
mensen de toegang tot de kerk. Daar
na braken er demonstraties uit die aan
mogelijk duizenden mensen het leven
hebben gekost. Deze gebeurtenis luid
de de val van Ceausescu in.
Berlijn viert groots feest rond
de opening van de Branden
burger Tor.
PAGINA 3
Hartpatiënten moeten steeds
langer op een operatie wach
ten.
PAGINA 5
Er is genoeg vuurwerk om de
hele stad op te blazen.
PAGINA 13
Hoek heeft ons bedrogen,
meent de voorzitter van de
Zeeuwse trainersbond Jan
Meulmeester.
PAGINA 21
Binnen- en buitenland: 2,3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën en economie: 7
Provincie: 13,15,17 en 19
Sport: 20 en 21
Radio, tv en kunst: 41,42 en
43
Het Zwanenmeer Een data-
walhalla kent geen privacy
Polen vreest de winter Bin
nen de kloostermuren heerst
een oerverlangen Kerstgroet
uit Noorwegen New Age, de
religieuze supermarkt Denk-
wijzer over normen en waar
den van de tachtigers Het
laatste paradijs gaat aan ver
vuiling ten onder.
PAGINA 23 t/m 33.
Nieuw licht op de Kananese
Vrouw Kousbroek verweeft
passie en ratio Poesjkin dar
telt in het Nederlands De Bi-
belebontse kinderboekenberg
Professor Fens over litera
tuurkritiek 25 jaar Paul van
Vliet Denksporten en de Gro
te Kerstpuzzel Radio- en tele
visieprogramma's voor het
kerstweekeinde.
Confrontatie in een straat in Bukarest: veiligheidstroepen met tanks aan de ene kant en een roepende menigte aan de andere.
De vlucht per helikopter van dictator Ceausescu
Advertentie
Felle gevechten na val
van Roemeens regime
AUTOMATISERING
industrieweg 1-3
-
(Van onze correspondent
BUDAPEST/BUKAREST In Bukarest en andere Roemeense steden is het vrijdag tot felle
gevechten gekomen tussen troepen die trouw zijn gebleven aan de afgezette leider Ceausescu
en het leger, dat zich achter het volk heeft geschaard. In de hoofdstad zijn alleen al vrijdag
avond honderden doden gevallen.
De gevluchte Roemeense leider zou
zijn ontkomen.
Ook in andere steden kwam het tot
dergelijke schietpartijen.
De macht is officieel overgenomen
door het Comité van Nationale Red
ding onder leidihg van de voormalige
minister van buitenlandse zaken Cor-
neliu Manescu. Later op de avond
maakte Ion Ilescu, een in 1971 door
Ceausescu afgezette secretaris van het
Centraal Comité, op de radio bekend
dat het tegenoffensief was afgeslagen.
Volgens hem zaten de veiligheidstroe
pen vast in een door de dictator aange
legde geheime tunnel tussen tussen
het presidentieel paleis en het gebouw
van het Centraal Comité.
Kort na deze mededeling barstte op
nieuw van alle kanten het vuur los en
riep een man die zei generaal Guse te
zijn de burgers op naar de tv-studio te
komen om deze tegen de aanvallen te
kunnen verdedigen. Via de radio- en
tv-zenders, die door het volk zijn 'ver-
Slot zie pagina 2 kolom 1
(Advertentie)
HEERLEN (GPD) „Wij zijn vrij. Ik kan het niet geloven.
Viki, ik ben blij". De in Heerlen wonende Viki Schreuder-
Dobrescu kreeg vrijdagavond na twee uur proberen telefo
nisch contact met haar ouders in Roemenië. De ouderlijke
woning in Bacau, ten noorden van Boekarest, ligt aan een
plein tegenover het huis van de inmiddels gevluchte com
munistische burgemeester van die stad. Door de telefoon
klinken de geluiden van mensen die dat huis bestormen.
Via de telefoon klinkt het staccato van mitraileurs. De tv in
de Roemeense huiskamer toont op dat moment directe
beelden van wat zich afspeelt in Bukarest. De strijd is nog
niet voorbij, er wordt nog steeds op betogende burgers ge
schoten door leden van de geheime dienst.
De 59-jarige vader Dobrescu: „Het is een vreselijke toe
stand hier. Chaos en paniek. Het lijkt wel oorlog. Ik zie op
de tv het vroegere paleis in brand staan. Overal schoten.
Heel veel winkels zijn geplunderd en vernield".
In Bacau, zo blijkt uit het gesprek waaraan om beurten
andere familieleden deelnemen, wordt gedemonstreerd
door veel mensen, maar er is geen politie in de straten. Een
voor Roemenië een tot dan onbekend en ongekend ver
schijnsel.
De verbinding met Bacau is goed. Het gesprek trilt van de
emoties die uitgewisseld worden. „Tata (vader), sterkte,
succes. Ik bel je morgen weer", zegt Viki.
„Bedankt, ik denk dat het nu echt goed wordt met ons alle
maal", zijn de afsluitende woorden uit Roemenië.
pag. 2
- Internationale reacties
- Europees huis met Ceausescu
onmogelijk
- Ook in Nederland emoties
- Vreugde Lubbers getemperd
door bloedvergieten
pag. 4
- 'Chinese oplossing' begin on
dergang regime
iOONMAAKBE
y w-
(Advertentie)
Op de lokatie Middelburg zal de
gesloten zijn van vrijdag 22 december 1989 vanaf
17.00 uur tot dinsdag 2 januari 1990, 7.30 uur.
Voor spoedeisende hulp kunt u zich wenden tot de
afdeling spoedeisende hulp op de lokatie Vlissingen.
Lokatie Vlissingen:
Koudekerkseweg 88, telefoonnr. 01184-25456.
'l
Advertentie
automatisering
wenst u sfeervolle kerstdagen
en een voorspoedig
199m
Een jubelende groep toont in Bukarest vanaf een vrachtauto een spandoek met opschrift: Wij zijn het volk, weg met de
dictator.
(Advertentie)
DEN HAAG (GPD) Het kabinet wil
ruim baan maken voor commerciële
radio en televisie op de kabel. Om de
bestaande omroepen te beschermen
tegen de naderende concurentie,
overweegt het kabinet een extra uit
breiding van de STER-zendtijd en een
verdere verhoging van het kijkgeld.
Bestaande en nieuwe omroepen krij
gen straks een zendvergunning voor
tien jaar.
Het kabinet bereikte gisteren overeen
stemming over het wetsvoorstel (lan
delijke) commerciële televisie. De be
langrijkste voorwaarde die het kabi
net commerciële zenders oplegt, is dat
de programma's in drie kwart van ka
belhuishoudens te zien moet zijn.
Het plan van ex-omroepminister
Brinkman om commerciële zenders
een forse financiële heffing op te leg
gen, is definitief van de baan. Daar
naast mogen kabelexploitanten voor
taan zelf bepalen welke commerciële
programma's al dan niet via de kabel
te zien zijn.
De regeringspartijen CDA en PvdA
reageren positief op het wetsvoorstel.
Wel vinden beide partijen het gevaar
lijk dat d'Ancona geen bodem legt in
het bedrag dat commerciële zenders
moeten neertellen voor toegang tot de
kabel. CDA en PvdA vrezen dat kabel
exploitanten in vooral kleine gemeen
ten geen fatsoenlijke prijs kunnen be
dingen en de abonnees moeten op
draaien voor de kosten.
Er liggen ruim dertig aanvragen voor
commerciële tv. ,,Maar daar zitten
slechts vier a vijf serieuze gegadigden
bij", aldus minister d'Ancona, die ver
wacht dat er genoeg speelruimte is
voor vijf commerciële zenders.
(Wat ons betreft zal dat best lukken! Zie pagina 11)
Buitenruststraat 20, Schroeweg, Middelburg. Tel. 01180-3 78 40.
Donderdagavond koopavond, maandags gesloten.
De wereld gaat Kerstmis
1989 tegemoet met het
gevoel van opluchting dat er
een beetje meer vrede op
aarde is gekomen. Nergens
zal dat intenser als een kerstgeschenk
zijn ervaren dan gisteren in Roemenië,
waar de wanhopige massa's er met blo
te handen tegen tanks in slaagden om
de brute dictator Ceausescu van zich
af te schudden. En nergens is de
groeiende ontspanning tussen oost en
west aan de vooravond van Kerstmis
opvallender gesymboliseerd dan in
Berlijn, toen daar bij de Brandenbur
ger Tor twee nieuwe grensovergangen
in de functieloos geworden Muur wer
den opengesteld. Met de familiedynas
tie van Ceausescu viel het laatste en
tegelijk grimmigste bolwerk van ou
derwets communistisch machtsmis
bruik in Oost-Europa, het verkalkte
regime van een man die zijn eigen
mensen vertrapte. In Berlijn, veertig
jaar de stad van de tweedeling in de
wereld, werd bij de twee eeuwen oude
triomfboog teruggekeken op de reeks
van vredige revoluties die het afgelo
pen jaar in Oost-Europa voor miljoe
nen mensen vrijheid heeft gebracht: in
Hongarije, in Polen, in de DDR, in
Tsjechoslowakije en in Bulgarije. De
overwinning op het vernederende regi
me in Roemenië was het zoveelste be
wijs dat vrede even zo vaak met veel
bloed en slachtoffers moet worden be
taald. Sterker nog: dat een nooit ge
teld aantal doden in de strijd voor vre
de en menswaardigheid soms vergeefs
is geweest, zoals in het China van dic
tator Den Xiao Ping.
De wereld gaat Kerstmis 1989 tege
moet met een beetje meer ver
trouwen dat recht en gerechtigheid
het na tientallen jaren toch kunnen
winnen van onderdrukking, intimida
tie, leugens en bedrog. Dat is dan de
oogst van een periode van overrompe
lende ontwikkelingen, die voor een
complete ontmaskering hebben ge
zorgd van alles wat de diepste gevoe
lens en de waardigheid van zoveel mil
joenen mensen in de wortels aantast
te. De maanden op weg naar deze
Kerstmis hebben licht gebracht in de
grauwheid van bestaan en de onvrij
heid van al die volkeren in Oost-Euro
pa, die taai volhielden, maar er door
gaans niet meer in durfden geloven dat
het ooit nog eens anders zou worden.
Wanneer de Roemenen zich volledig
weten te bevrijden van de duivelse ter
reur van Ceausescu's smerigste hand
langers zal in Oost-Europa de angst
niet langer regeren. Onder de uitbun
dige menigten op de beroemde pleinen
van de vrijheid en in de vele stampvol
le kerken in de kerstnacht zal de dank
baarheid over de nieuwe verworvenhe
den overheersen. In oost en in west.
Maar wanneer het dan vervolgens
kerstmorgen is, zullen de overgeble
ven tegenstellingen zichtbaar worden.
Bij ons, in het westen, de overvloed in
de etalages, onder de kerstbomen, aan
de diners in de al maanden tevoren
volgeboekte restaurant. Ginds in Po
len en in Roemenië, in de DDR en in
Tsjechoslowakije de lege winkels, de
schamele behuizingen, de vaak bittere
kou en het onzekere perspectief.
Zo gaat de wereld Kerstmis 1989 te
gemoet in de wetenschap dat de
storm van de vrijheidsdrang in Oost-
Europa en de komst van een beetje
meer vrede nog maar het begin zijn.
Want in veel andere uithoeken woeden
de oorlogen verder: in Libanon en in
Panama, in Cambodja en tussen Pale-
stijnen en Israëli's. Halve werelddelen
kampen met hongersnood, met de ge
volgen van natuurrampen, met het
probleem van vele duizenden vluchte
lingen, met politiek en maatschappe
lijk onrecht. Het is een eenvoudige
wijsheid: waar honger en gebrek rege
ren kan geen echte vrede heersen,
waar het ontbreekt aan de meest we
zenlijke middelen van bestaan ont
staat de voedingsbodem voor rebellie
en geweld. Zolang de wereldwijde te
genstelling tussen arm en rijk blijft be
staan zal er een valse toon hoorbaar
blijven in het mooiste en gevoeligste
kerstlied. Daarom is het de opdracht
voor de wereld, waar de ontspanning
tussen oost en west met open armen
wordt ontvangen, om nu de schand
vlekken weg te werken die op nog zo
veel andere plaatsen de vrede in de
weg staan.
vdM.
Advertentie
in
(bij Jachthaven te Yerseke)
op 23-24-25-26 december.
Telefoon 01131-2101.
STUTTGART/DEN HAAG (ANP/
DPA) - Vier Nederlanders zijn vrijdag
omgekomen bij een ongeluk op de au
toweg Stuttgart-Miinchen. Vijf inzit
tenden van een Duitse auto die bij het
ongeluk was betrokken, zijn zwaar
gewond. Volgens de Westduitse poli
tie is de Duitse auto bij een file door
wgwerkzaamheden op de Nederland
se wagen gereden, die meteen vlam
vatte.
De slachtoffers in die auto zijn volgens
de ANWB de Nederlandse familie L. J.
van den Boog uit Wassenaar; vader,
moeder en twee kinderen. Ze waren op
weg naar de wintersport.
