SF fiffl
pen Haag betaalde relschoppers
Sacharov begraven door
duizenden Moskovieten
Kabinet wil strenger optreden
tegen snelheidsovertredingen
BOERENKOOL
EN GEHAKT
Kinder
Loop
Shoerette
Auto-Poppe Walcheren
andaag
Weer schietpartij tussen
Amerikanen en Panamezen
25,- KORTING
WOENSDAGMIDDAG
20 DECEMBER
8 9
CEAUSESCU ZET LEGER IN
Leadzanger U2 is stem kwijt
Conservatief wint in Brazilië
Brunswijk
in het hol
van de leeuw
KERSTKADO
Is Roemenië nu
aan de beurt?
Kouder
232e jaargang no. 293
Dinsdag 19 december 1989
PRETTIGE KERSTDAGEN
on eon
VOORSPOEDIG 1990!
Gildeweg 22 - Vlissingen
Televisie
Alcohol
Vuurwerk
Aids test
Explosieven
Vismijnen
Short
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
Panklare gesneden
zak 300 gram
Gehakt half-om-half,
500 g 9394.49
kilo ®®<SXS 1039
500 g 0394.49 yPQQ
albert heijn
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
Morgenmiddag vanaf
14.00 uur gaan
135.000 kinderen op
pad om uw kaart
uit de omroep gids op
te halen. Legt u de
kaart klaar?
Eerst regen, later opklaringen en en
kele buien. Maximum temperatuur 8
graden. Veel wind.
VRIJDAG
AVOND
KOOP
AVOND
DEN HAAG (GPD) De gemeente Den Haag heeft in 1987
en 1988 geld betaald aan relschoppers om te voorkomen
dat zij in de nieuwjaarsnacht vernielingen zouden aan
richten. Aan ongeveer tien jongeren is is totaal 4000 gulden
betaald. De betalingen kwamen aan het licht bij een inter
ne accountantscontrole op het stadhuis.
Den Haag investeert jaarlijks ruim 400.000 gulden in het
organiseren van wijkfeesten om daarmee oudejaarsrellen
te voorkomen. De feesten worden door de jongeren zelf op
basis van vrijwilligheid georganiseerd. In Spoorwijk, een
van de meest beruchte wijken van Den Haag, was daar
voor geen belangstelling. De jongeren waren pas bereid
een feest te organiseren, toen de gemeente 200 gulden per
'vrijwilliger' betaalde.
Een jaar later kreeg dezelfde groep jongeren een bedrag
van tweeduizend gulden voor de organisatie van het wijk-
feest. Daarvoor sloegen zij drank en hapjes in, die met gro
te winst werden doorverkocht. De winst verdween in de
zakken van de relschoppers. De gemeente erkent dat de
betalingen in strijd zijn met de opzet van de feesten. Het is
de bedoeling dat de wijkfeesten door vrijwilligers worden
georganiseerd. In andere wijken gebeurt dat ook.
Bloedig einde van
protest Roemenen
BUDAPEST (UPI) - De Roemeense communistische leider Nicolae Ceausescu lijkt te kiezen
voor het geweldadig tegengaan van betogingen tegen zijn dictatoriale bewind zoals het afgelo
pen weekeinde in zeker twee steden. Roemenië sloot maandag zijn westelijke grenzen (met
Hongarije en Joegoslavië) en stuurde troepen, tanks en helikopters naar de onrustige steden.
Bij de botsingen met politie- en leger-
troepen in de Roemeense westelijke
steden Arad en Timisoara, die uitbra
ken na protesten tegen het orthodoxe
communistische regime, zijn volgens
sommige onbevestigde berichten en
kele, volgens andere tientallen of nog
meer doden gevallen. De Roemeense
veiligheidstroepen verspreidden de
demonstranten met geweervuur en
waterkanonnen. Vanuit diverse lan
den, zoals de Bondsrepubliek, Honga
rije en ook de DDR, werd maandag be-
PZC
zorgdheid geuit over de gebeurtenis
sen in Roemenië, en werd opgeroepen
tot democratische veranderingen in
dit land van Oost-Europa.
De Roemeense leider, die gisteren vol
gens programma een bezoek begon
aan Iran, lijkt echter niet van plan ge
hoor te geven aan de oproep van de be
togers voor meer vrijheid en het aftre
den van de al 24 jaar met strenge hand
leidende „conductor".
In Timisoara en de naburige stad Arad
kwam het zaterdag en zondag tot bloe
dige vechtpartijen tussen duizenden
betogers en de Roemeense politie. De
demonstranten in Timisoara, een stad
met 283.000 inwoners, riepen om „vrij
heid" en het aftreden van Ceausescu,
die al lang de bevolking onder de duim
houdt met een uitgebreid netwerk van
verklikkers van de veiligheidsdienst
Securitate. Boekwinkels werden ge
plunderd en de inhoud, meestal de tal
loze werken van Ceausescu, werd in de
rivier de Bega gegooid. Dit verklaarde
in Parijs de woordvoerder Misjna Be
rindei van de Roemeense Liga voor de
mensenrechten.
Een Joegoslavische getuige: „Honder
den mensen vielen voor mijn ogen op
straat neer". Twee Syrische studen
ten die in een ziekenhuis in Timisoara
werken en ook maandag in Joegosla-
(Slot zie pagina 3 kolom 6)
Buitenlandse kinderen zitten
langer voor de buis.
PAGINA 2
Het aantal alcoholgebruikers
neemt af.
PAGINA 3
De vuurwerkhandel is gehan
dicapt door de problemen in
China.
PAGINA 4
Kinderen vanaf dertien jaar
moeten zelf over een aidstest
beslissen.
PAGINA 5
De premieregeling voor het op
vissen van explosieven moet
opnieuw worden ingevoerd.
PAGINA 9
De vismijnen in Vlissingen en
Breskens herstellen zich van
de klap.
PAGINA 9
Nigel Short nestelt zich in de
schaaktweekamp naast Jan
Timman.
PAGINA 19
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën en economie: 7
Provincie: 9,11,13 en 15
Sport: 16 en 17
AMSTERDAM (GPD) -
Een daverende anti-cli
max gisteravond bij het
eerste optreden van U2
in de Amsterdamse
RAI: Even voor het ein
de liet zanger Bono Vox
de 13.000 uitgelaten fans
plotseling vertwijfeld
achter omdat zijn nor
maliter kolosale stem,
naar eigen zeggen ver
dere dienst weigerde.
Leon Ramakers van or
ganisatiebureau Mojo
Concerts kon het op slag
teleurgestelde publiek
snel tot bedaren bren
gen door iedereen aan te
raden de afgescheurde
kaartjes zorgvuldig te
bewaren. Nadere mede
delingen zullen volgen,
zo liet hij weten.
Bono had gaandeweg de
show al gezinspeeld op
het zwakker worden van
zijn voornaamste instru
ment. „Jullie hebben be
tere stemmen dan ik",
brulde de energieke
voorman halverwege tij
dens het nummer AU I
want is You, waarna hij
het zingen volledig over
liet aan de gretige ach
terban.
PANAMA-STAD (GPD/RTR/UPI) - Bij
een tweede schotenwisseling in drie
dagen tussen Panamezen en Amerika
nen heeft maandag een Amerikaanse
militair een Panamese politieman ge
wond. Dit heeft een hoge functionaris
van het Amerikaanse ministerie van
defensie maandag bekendgemaakt.
De Amerikaanse militair heeft twee
keer geschoten op een Panamese ver
keersagent die met getrokken wapen
op hem af zou zijn gekomen.
Afgelopen zaterdag werd vlakbij het
hoofdkwartier van Panama's sterke
man Manuel Noriega een Amerikaan
se officier gedood tijdens een schoten
wisseling met Panamese militairen.
De Verenigde Staten en Panama ge
ven beide een andere versie van het in
cident, dat tot verhoogde spanning in
het gebied heeft geleid. De VS hebben
zondag hun 12.000 man sterke troepen
in de zone van het Panama-kanaal in
staat van paraatheid gebracht.
De Amerikaanse president Bush sluit
militair ingrijpen niet uit als reactie op
de gebeurtenissen.
Jelena Bonner nam gistermorgen afscheid van haar donderdag overleden man Andrej Sacharov.
MOSKOU (RTR/DPA/UPI) - Zeker 80.000 Sovjet-bur
gers, bijeengepakt op een plein bij een stadion in Mos
kou, hebben maandag tijdens een openbare herden
kingsbijeenkomst de laatste eer bewezen aan de don
derdag op 68-jarige leeftijd overleden Andrej Sacha
rov. Een omvangrijke troepenmacht was aanwezig in
de buurt van het Loezjniki-stadion om in te grijpen bij
eventuele ongeregeldheden.
Op de bijeenkomst, die geleidelijk het karakter kreeg
van een politieke manifestatie, brachten collega-weten
schappers, parlementariërs en voormalige dissidenten
de overleden natuurkundige en winnaar van de Nobel
prijs voor de Vrede hulde voor zijn onvermoeibare ijve
ren voor democratische vrijheden en mensenrechten.
„Hij was een echte profeet in de ware betekenis van het
woord, een man die zich inzette voor een betere toe
komst", zei academicus Dmitry Lichatsjev. „En zoals
alle profeten werd hij niet begrepen en zelfs uit zijn
woonplaats verbannen", voegde hij er aan toe, de bal
lingschap van Sacharov tussen 1980 en 1986 naar de van
de buitenwereld afgesloten plaats Gorki in herinnering
roepend.
„Je zult altijd een lichtend voorbeeld voor ons blijven"
en „Vergeef ons, Andrej Dmitrievitsj, we hadden in 1980
de straat op moeten gaan", waren enkele van de leuzen
die op spandoeken waren te lezen.
Na de bijeenkomst werd het lichaam van Sacharov on
der begeleiding van tienduizend Russen vervoerd naar
een klein kerkhof aan de rand van Moskou. Onder dege
nen die hem daar tijdens een korte begrafenisplechtig
heid de laatste eer bewezen, bevond zich de radicale
hervormer Boris Jeltsin.
Eerder op de dag hadden Sovjet-leider Michail Gorbats-
jov en premier Nikolaj Ryzjkov in de Academie der We
tenschappen Sacharovs weduwe Jelena Bonner hun
condoléances aangeboden.
Een rouwstoet van rond de 10.000 mensen begeleidde Sacharov naar zijn laatste rustplaats.
Advertentie
op schoenen
en laarzen
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet komt
met een reeks maatregelen om stren
ger op te treden tegen automobilisten
die de maximum snelheid overtreden.
De controle op de snelwegen wordt in
ieder geval verscherpt. Ook zal een
publiciteitscampagne worden ge-
Advertentie
huismerk boerenkool, QQ
voerd om de automobilisten te wijzen
op de gevolgen van te hard rijden. Dat
hebben de bewindslieden Hirsch Bal-
lin (justitie) en Maij-Weggen (verkeer
en waterstaat) gisteren gezegd bij
Veronica-radio.
Steeds meer automobilisten lappen de
maximum toegestane snelheid aan
hun laars, zo is uit onderzoek geble
ken. Zij doen dat, omdat de kans ge
ring is gepakt te worden. „Daarom
moeten we eerst de pakkans vergro
ten", zei minister Maij-Weggen. Ook
de afhandeling door het Openbaar Mi
nisterie moet sneller plaatsvinden.
In de toekomst wil de bewindsvrouw
het aantal wegdelen uitbreiden, waar
op niet harder dan honderd kilometer
mag worden gereden. „Maar zolang de
snelheidscontrole niet optimaal is,
heeft dat geen zin. Eerst moet strenger
worden opgetreden tegen snelheids
overtreders".
Het ministerie van Justitie verwacht
dit jaar meer geld door overtredingen
van de maximum-snelheid dan in de
begroting was geraamd. Minister
Hirsch Ballin zei dit gisteren tijdens
een vergadering met de Kamercom
missie voor justitie.
Milieuminister Hans Alders (PvdA) is
voorstander van verlaging van de ma
ximumsnelheid naar 100 kilometer per
uur. Alders zei dat gisteravond in
KRO's Brandpunt.
De PvdA pleitte in haar verkiezings
programma al voor verlaging van de
maximumsnelheid op de autowegen
van 120 naar 100 kilometer per uur.
Advertentie
(Van onze correspondent)
RIO DE JANEIRO De conservatief Fernando Collor de Mello wordt
de nieuwe president van Brazilië. Hoewel de definitieve uitslag ver
moedelijk nog wel minstens een dag of langer uitblijft, tekende de over
winning van Collor zich maandag reeds af in de tellingen. Hij nam een
onverwacht grote voorsprong op zijn tegenstander, de socialist Luis
Inacio (Lula) da Silva.
De meeste uitslagen die nu nog binnen moeten komen, zijn afkomstig uit
het Noorden en het Noordoosten. Regio's waar Collor sterk staat. Vol
gens de opinie-onderzoeken van de afgelopen weken zou hij in het noor
den, de regio van de Amazone, zelfs tachtig procent van de stemmen
krijgen.
terar
Kijk vanavond om 20.20 uur naar Koos Postema op Ned. 3.
De kaart vindt u in uw omroepgids: Avro bode pag. 13, KRO Studio pag. 17, Mikro
gids pag. 5, NCRV gids pag. 11Televizier pag. 21Tros Kompas pag. 48 en 49,
Vara T.V. Magazine pag. 37. Veronica gids pag. 13. VPRO gids pag. 40 en 41
Segeersstraat 6, Middelburg
a&Ö&r XT' omt er op korte termijn
i\.een eind aan het grim
mige dictatorschap van de
Roemeense president en
partijleider Nicolae Ceau
sescu? In de verwarring over de onrust
van het afgelopen weekend in een aan
tal steden van dit vrijwel volledig van
de buitenwereld afgesloten land kan
daarover alleen nog maar worden ge
speculeerd. De berichtgeving over wat
er precies is gebeurd komt gebrekkig
en in flarden door, ze is voornamelijk
afkomstig van ooggetuigen. Ceauses
cu zelf is schijnbaar onbewogen op reis
gegaan naar Iran, in de overtuiging
dat de ordebewaarders van zijn poli
tiestaat de zaak volledig onder contro
le kunnen houden. Immers: al bijna 25
jaar heeft hij het met zijn familie
dynastie in Bukarest vrijwel alleen
voor het zeggen. Hij regeert het land
als een Romeinse keizer van het type
Nero, dwingt de bvolking - bij gebrek
aan zo goed als alles - in de primitiefste
omstandigheden, past op het platte
land een kille kaalslag toe en onder
drukt minderheden van Duitse en
Hongaarse afkomst.
Toch zou juist deze politiek van dis
criminatie van bevolkingsgroe
pen de eigenzinnige, oude despoot wel
eens noodlottig kunnen worden. Want
de bron van het protest, dat zich nu on
der de bevolking in een aantal steden
lijkt te verspreiden, bevindt zich onder
de aanhang van een dissidente predi
kant - een etnische Hongaar - die uit
zijn ambt is gezet en wie het leven nu
praktisch onmogelijk wordt gemaakt.
En het zijn juist de contacten van deze
minderheden met de buitenwereld die
de lamgeslagen en monddood ge
maakte Roemenen aanzetten om in
opstand te komen tegen het regiem
van een man met hoogmoedswaan en
machtswellust. Immers: overal in het
land zijn de verklikkers, de veilig
heidsdienst houdt iedereen in de ga
ten, met de mensenrechten is het bar
slecht gesteld, in de steden en op het
platteland heersen kou en bittere ar
moe, een proces van vernietiging van
alle menselijke waarden vindt zijn voe
dingsbodem in doorlopende en regel
rechte intimidatie van de bevolking.
Alleen, hoe potdicht de grenzen van
Roemenië ook zijn, de ontwikkelingen
in de landen van het Oostblok rondom
zijn niet aan de bevolking voorbijge
gaan. Ze hebben er inspiratie uit geput
om zich te verzetten tegen de kille stra-
patsen van een despoot met paranoïde
trekken, een Onvermoeibare Roergan
ger die alleen in zichzelf gelooft en door
zijn omgeving wordt aanbeden.
De eigenzinnigheid van Ceausescu
binnen het Oostblok heeft hem in
de jaren '60 in eigen land overigens de
nodige populariteit bezorgd en in het
westen waardering opgeleverd. Hij'
wenste zich weinig gelegen te laten lig
gen aan de grote leiders in Moskou en
hij voerde destijds een tamelijk libera
le koers. Maar daarna is het met Roe
menië bergafwaarts gegaan. Zijn om
bouw van de agrarische samenleving
naar een industriële nam zulke absur
de vormen aan en vernielde de Roe
meense cultuur van het platteland zo
grondig en noodlottig, dat er alleen
maar grauwe eenvormigheid over
bleef. Ceausescu heeft de hoofdstad
van het land, Bukarest, in enkele jaren
onherkenbaar veranderd: het is een
stad geworden met felle tegenstellin
gen tussen arm en rijk, de totale ver
lamming heeft er toegeslagen. Voorlo
pig is het nog de vraag of het verzet van
de afgelopen dagen voldoende span
kracht zal kunnen krijgen om het op te
nemen tegen een militair optreden vol
gens het Chinese model. Roemenië
kent het weerbarstigste regiem in
Oost-Europa tegen invloeden van bui
tenaf. Dat gold in de voorbije naoor
logse periode, toen het dwars lag te-
gnover de communistische macht
hebbers in het Kremlin. Het geldt ook,
nu er vanuit die hoek een andere wind
waait. De Roemenen zullen het daar
om nog zwaar te verduren krijgen om
onder de knoet van Ceausescu uit te
komen.
vdM.
(Van onze correspondent
PARAMARIBO De tweede ontmoe
ting tussen legerleider Bouterse en
Ronnie Brunswijk heeft maandag
plaatsgevonden in het 'kabinet van de
bevelhebber' in Paramaribo. Bruns
wijk, die voor het eerst in drie jaar
weer in de hoofdstad was, werd verge
zeld door 20 zwaarbewapende leden
van het junglecommando. „Met ge
vaar voor eigen leven", zei hij aan het
begin van de besprekingen in Bouter-
se's hoofdkwartier naast Fort Zeelan-
dia, „maar voor de vrede moet ik dat
risico maar nemen".
In een ander vertrek moesten zowel
Bouterse's als Brunswijks lijfwachten
op de afloop van de besprekingen
wachten. De tijd werd gedood met het
gezamenlijk poseren voor fotografen,
die de verbroedering vastlegden.
Zelf noemde Bouterse de ontmoeting
„historisch". „Maar er is nog geen re
den voor een hoera-stemming of de
conclusie dat de zaak nu is afgedaan.
We staan pas aan het begin van een
lange en moeizame weg en er zijn nog
steeds krachten die de ontspanning
willen frustreren", aldus Bouterse.
Alleen over de aanwezigheid van huur
lingen in Suriname is volgens Bouter
se definitieve overeenstemming be
reikt".
