Sovjetleger krimpt in en bezuinigt
Sovjetunie roemt
overleden dissident
Andrej Sacharov
Nieuwe president Chili
is niet bang voor leger
PSV loot Bayern
PRUSTREFH
BRISTOL
JAKOBSEN MEUBELEN
OND KERSTMIS IN EUROPA
:ek-
i/veek-uit
Arrestatie
Boesak op
vliegveld
Aardschok bij
de Filipijnen
olivetti zeeland (t
woo¥ez
Amerika helpt
Israël met
recordbedrag
werving selectie
voor kwaliteit op sleutelposities
DE BRUG NAAR DE TOEKOMST
rich snelt*"'8
JAKOBSEN MEUBELEN
Ontwapening nu
echt dichterbij
Veel wind en regen
;32e jaargang no. 291
!aterdag 16 december 1989
WASHINGTON - De kans is groot dat terroristische organisa
ties uit het Midden-Oosten de komende weken aanslagen zul
len proberen te plegen op doelen in Europa of West-Afrika. Die
waarschuwing heeft het Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken gisteren gegeven.
Tarieven
Kerst
Woningen
Voetbal
en 7
Explosievenvondst
da"
5
\KOMFLETTK
De wind neemt vooral aan de kust toe
tot stormachtig. Er is veel regen en be
wolking. De temperatuur wordt om
streeks 12 graden. Zondag neemt de
wind geleidelijk af.
EW YORK (RTRIAFP) - De Sovjetunie wil al haar troepen
't het buitenland terugtrekken, zo meldde een Sovjet-on-
rminister vrijdag in New York. Tevens werd in Moskou
-Eend gemaakt dat de defensie-uitgaven in 1990 met 8,2
oeent zullen worden verminderd,
ns doel is alle troepen uit het buitenland terug te halen
"ór het jaar 2000", aldus vice-minister Vladimir Petrovski
n buitenlandse zaken vrijdag tijdens een persconferen-
bij de Verenigde Naties in New York. Het zou gaan om
rca 627.000 manschappen. Petrovski noemde de Weense
itwapeningsconferentie geschikt voor onderhandelin-
ln over het plan.
In Moskou kondigde generaal Nikolaj Tsjervov, lid van de
generale staf, vrijdag een inkrimping van het defensiebud
get aan tot 70,98 miljard roebel (ruim 222 miljard gulden).
Volgens Tsjervov maken de bezuinigingen deel uit van
plannen om de strijdkrachten een defensieve in plaats van
een offensieve taak te geven.
Het leger is volgens hem al met 256.000 man ingekrompen.
Deze maatregel was onderdeel van de terugtrekking van
500.000 man die Gorbatsjov voor 1989/1990 had aangekon
digd.
S waarschuwen
oor aanslagen
Van onze correspondent
De tarieven van het openbaar
vervoer worden op 1 mei met
twee procent verhoogd.
PAGINA 3
Zeeland maakt zich op voor de
kerst, volle postzakken en de
kerstbomen zijn niet aan te sle
pen.
PAGINA 9
Middelburg mag in 1990 vijftig
huurwoningen in de sociale
sector bouwen.
PAGINA 11
SVV de topploeg in wording, is
nog niet rijp voor de eredivisie.
PAGINA 38
3,5
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland:
Opinie en achtergrond: 4
Beurs en financiën: 6
Provincie: 9,11,13,14 en 15
Sport: 38 en 39
t Zeeuws Museum haalt
\kunst van de zolder De
jjeugd van Arthur van Schen-
j del Kleurrijke letterkunde
I (uit Suriname) Cabaretier
iHcms Liberg verwondert zich
I over rijkdom en verspilling
Het ministerie zegt te denken dat aan
slagen rond de Kerstdagen gepland
zijn op grond van de bewegingen van
leden van extremistische groepen, en
op grond van het feit dat wapenzen
dingen zijn ontdekt die waren be
stemd voor pro-Iraanse groepen in
Spanje en Afrika.
Washington heeft inmiddels buiten
landse regeringen van de bevindingen
op de hoogte gebracht, aldus een
woordvoerder van het ministerie. Spe
cifieke waarschuwingen zullen worden
gegeven zodra meer concrete inlich
tingen voorhanden zijn, zo zei hij.
Eén reden voor de Amerikaanse zorg
is, dat de Spaanse politie bijna een
maand geleden 440 pond aan explosie
ven vond in Valencia. In verband met
die vondst werden acht sji'ietische
moslims aangehouden.
Volgens de Spaanse politie zijn van de
acht aangehouden sji'ieten er min
stens drie lid van de Hezbollah, een
pro-Iraanse en uitermate gewelddadi
ge groep in Libanon.
De Franse politie denkt overigens, dat
de sji'ieten en hun munitie onderweg
waren naar Frankrijk. Zij zouden daar
acties willen ondernemen teneinde het
land ervan te overtuigen dat een aan
val van pro-Syrische krachten in Liba
non op de troepen van de Christelijke
generaal Michel Aoun gewenst is.
Frankrijk is tegen een dergelijke aan
val.
Bovendien wordt binnenkort in
Frankrijk een man voor de rechter ge
bracht die wordt verdacht van terro
ristische aanslagen. Verder is de in
Frankrijk veroordeelde terrorist Anis
Naccache onlangs in hongerstaking
gegaan. Zijn vrijlating is al enige ma
len door de regering van Iran geeist.
De Amerikanen zijn er niet zeker van
dat Frankrijk het doelwit zal zijn van
eventuele nieuwe terroristische acti
viteiten. Zij wijzen er onder meer op,
dat op 21 december het een jaar gele
den is, dat Pan-Am vlucht 103 boven
Schotland werd opgeblazen. Mogelijk
willen bepaalde terroristische groe
pen dat op hun eigen wijze „herden
ken".
Prachtige Middeleeuwse
niniaturen te zien in Utrecht.
PAGINA 21, 22, 23 en 25
1 De Nederlander, een vorste
lijk stoomschip Fotopioniers
wzweken voor de zeilvaart
De denker houdt spreekuur
1 Waf is kwaliteit van leven?
Zeeuws handbal in het slop
Puzzel en denksporten.
PAGINA 29, 31, 33, 35 en 37
JOHANNESBURG (RTR) - De Zuid-
afrikaanse politie heeft vrijdag domi
nee Allan Boesak aangehouden tij
dens een incident op het vliegveld
van Johannesburg. De strijder tegen
apartheid was daar om vijf zwarten
welkom te heten die na een opmerke
lijke gerechtelijke uitspraak waren
vrijgelaten.
De kerkelijke leider werd weggevoerd
nadat de politie een groep van onge
veer 200 mensen had verspreid die de
activisten wilden verwelkomen. De
vijf hadden een jaar gevangen gezeten
nadat zij na een langdurig proces we
gens hoogverraad waren veroordeeld.
Het is niet bekend of een aanklacht te
gen Boesak zal worden ingediend.
De vijf activisten speelden van 1984 tot
1986 een vooraanstaande rol in de
strijd tegen de blanke overheersing in
Zuidafrika. Vrijdag maakte Zuidafri-
ka's hoogste rechtbank hun vonnissen
ongedaan.
Advertentie
Londensekaai 7. Postbus 293. 4330 AG Middelburg
telefoon 01130-37676. fax 01180-36611
Op 27 december is het bovendien pre
cies vier jaar geleden dat de vliegvel
den van Rome en Wenen door terroris
ten werden aangevallen.
SCHIPHOL GPD )-De politie heeft vrijdag op Schiphol
een groep demonstranten met geweld belet op het lucht
haventerrein een protestactie te houden tegen het
apartheidsbeleid in Zuidafrika. De circa 400 betogers
wilden het vertrek een toestel van de Zuidafrikaanse
luchtvaartmaatschappij SAL vertragen. De actievoer
ders werden door een kordon agenten tegengehouden
toen zij over het hek wilden klimmen dat toegang geeft
tot de Zwanenburgbaan. De politie drong de demon
stranten met knuppels terug en verrichtte één aanhou
ding.
De rijkspolitie wist van de komst van de betogers af en
bezette vrijdagmorgen de toegangswegen tot Schiphol
met pantserwagens en politiebussen. Een helikopter
hield de demonstranten vanuit de lucht in de gaten.
Bij de hekken van de startbanen bleef het aanvankelijk
bij het bekogelen van agenten en politiebusjes met klui
ten modder. De politie greep in nadat enkele actievoer
ders de toegangshekken openden. De wapenstok werd
daarbij stevig gebruikt.
De opzet van de demonstranten slaagde niet. Het SAL-
vliegtuig vertrok zonder problemen. De verkeersleiding
van Schiphol had het toestel naar een andere startbaan
gedirigeerd. Volgens kolonel Maurer van de Rijkspoli
tie is niet één actievoeder erin geslaagd het luchthaven
terrein op te komen.
SANTIAGO (AFP) - Patricio Aylwqin heft de handen na zijn klinkende overwin
ning.
SANTIAGO (IPS) - Patricio Aylwin,
de winnaar van de Chileense presi
dentsverkiezingen, zal zich niet laten
bevoogden door de militairen. Dat zei
de 71-jarige politicus vrijdag op de
eerste persconferentie na zijn klin
kende verkiezingszege.
De christendemocratische presidents
kandidaat behaalde 55,2 procent van
GOLDEN - COLORADO (RTR) - Voor
de kust van het Filipijnse eiland
Mindanao heeft zich vanochtend
vroeg (plaatselijke tijd) een krachtige
aardschok voorgedaan. Dit heeft het
Amerikaanse geologische centrum in
Golden, Colorado, vrijdag bekendge
maakt. De aardbeving had een kracht
van 7,3 op de schaal van Richter. Over
slachtoffers en schade op het eiland
was nog niets bekend.
de stemmen en ook in de parlements
verkiezingen deed zijn coalitie van ze
ventien oppositiepartijen het goed.
Aylwin volgt in maart Augusto Pino
chet op.
Belangrijkste taak voor de nieuwe pre
sident is het versterken van de demo
cratie. Aylwin riep het nieuwe parle
ment op de amnestiewet in te trekken,
waarmee de militairen bestraffing van
de mensenrechtenschendingen willen
voorkomen. De komende president
noemde de amnestie „ongrondwette
lijk". Hij zei dat iedereen, ook voorma
lig dictator Pinochet, zich voor zijn da
den moet verantwoorden.
Voor ingrijpende veranderingen zoals
grondwetswijzigingen is een tweeder
de meerderheid nodig. Waarschijnlijk
behaalt de oppositie die meerderheid
net niet. De 17 centrum-linkse opposi
tiepartijen en enkele radicaal-linkse
partijen, verenigd in Pais, komen uit
op 22 tot 25 van de 38 senaatszetels. In
het Huis van Afgevaardigden dat 120
zetels telt, behaalde de oppositie 72 tot
75 zetels
MOSKOU (RTR/AFP/DPA/ANP) -
Over de hele wereld is vrijdag be
droefd gereageerd op het overlijden
van Andrej Sacharov, de bekendste
Sovjet-dissident en kernfysicus. „Met
de dood van Andrej Sacharov verlie
zen wij een deel van onze harten. Hij
was een man van absolute eerlijkheid
en puurheid", zo typeerde een Sovjet
afgevaardigde de man die een inter
nationaal symbool werd van de strijd
voor de mensenrechten.
Sovjetpresident Michail Gorbatsjov
noemde Sacharovs dood „een groot
verlies" voor de Sovjetunie. „Je kon
het met hem eens zijn of niet, maar hij
was een zeer oprecht man. Zijn dood is
een zeer groot verlies voor de samenle
ving", aldus Gorbatsjov. Hij roemde
ook Sacharovs aandeel in zijn politiek
van perestrojka (hervorming). Sacha
rov had daarin „een missie, een rol".
„Hij was geen politieke intrigant. Hij
was een man met eigen ideeën en over
tuigingen waar hij openlijk en op di
recte wijze voor uitkwam", aldus de
partijleider, die evenwel toegaf dat hij
het lang niet altijd met Sacharov eens
was.
Sacharov overleed in de nacht van
donderdag op vrijdag aan een hart
aanval in zijn woning in Moskou. Hij
werd 68 jaar.
De Amerikaanse president George
Bush prees de moed en toewijding
waarmee de dissident, „een toonbeeld
van goedheid en fatsoen", vocht voor
de vrijheid.
In Israël werd zeer geëmotioneerd ge
reageerd op Sacharovs dood, zowel
door de autoriteiten als in kringen van
Sovjet-dissidenten. „De joden hebben
heel veel aan hem te danken", zei een
ontredderde Nathan Sjtsjaranski, die
jarenland in kampen in de Sovjetunie
heeft gezeten en Sacharov goed kende,
voor de Israëlische radio.
Minister van buitenlandse zaken
Hans van den Broek betreurde het
verlies van Sacharov, die hij een
„drijvende kracht achter het hervor
mingsproces" noemde. Volgens de mi
nister, die in de marge van een NA-
VO-vergadering in Brussel sprak, is
Sacharov „een baken geweest waar
uit velen in de Sovjetunie moed heb
ben geput om zich te wijden aan het
proces van zelfbevrijding".
Zie ook pagina 4
Advertentie
i
SPECIALISTEN IN TOTAAL AUTOMATISERING
Showroom - Software afd. - Technische Dienst - Magazijn
Verrijn Stuartweg 24 - 4462 GE GOES - Tel. 01100-32000
Bachlaan 87 - 4536 GB TERNEUZEN - Tel. 01150-97505
I
DEN HAAG (GPD) - PSV ontmoet in de kwartfinale van de Europa Cup I
de Westduitse kampioen Bayern München. De eerste wedstrijd (7 maart
van het volgend jaar) wordt in München gespeeld. Twee weken later (21
maart) volgt de return in Eindhoven.
Een andere kwartfinale-wedstrijd wordt een Nederlands onderonsje. Eu
ropa Cup-houder AC Milan (met Rijkaard, Van Basten en Gullit) werd
gekoppeld aan KV Mechelen (met trainer Krol, Bosman, Erwin Koeman,
Rutjes en Hofkens). Het eerste duel wordt in België gespeeld.
Op de sportpagina (39) een reactie op het resultaat van de loting vanuit
de PSV-gelederen plus een portret van tegenstander Bayern München.
Advertentie
Advertentie
„néén vandaag modieuze leder schoen
tin zwart en grijs.
Met stikselgarn
Maten 40
Bristolprijs
BRISTOL in MIDDELBURG
Markt 45 (naast de N.M.B.)
tel. 01180-29911 Donderdag koopavond
Buitenruststraat 20, Schroeweg, Middelburg. Tel. 01180-3 78 40. l\J Jj/ 7/ 7\f
Donderdagavond koopavond, maandags gesloten. -
De tijd van breekpunten,
opzettelijke vertragin
gen en impasses in de ver
houdingen tussen Oost en
West lijkt (voorgoed) voor
bij. Zoiets klinkt al bijna als een ge
meenplaats, want binnen enkele
maanden zijn de stormachtige ontwik
kelingen in Oost-Europa min of meer
'gewoon' geworden. Toch kan het geen
kwaad telkens opnieuw vast te stellen
dat de wereld zich veertig jaar achter
een tevreden heeft moeten stellen met
luchtspiegelingen achter het IJzeren
Gordijn. Met een vleugje democratise
ring, dat vrijwel onmiddellijk ver
dampte. Met een druppel vrijheids
drang, die op het prikkeldraad uiteen
spatte. Aan die troosteloze periode is
een eind gekomen. Er is nu plotseling
overal beweging. Ook in het ontwape-
ningsoverleg tussen de landen van de
NAVO en die van het Warschaupact.
De onderhandelingen daarover in We
nen hebben zich vele jaren voortge
sleept zonder dat er noemenswaardige
resultaten werden bereikt. Sinds de
eerste topontmoeting van de vorige
Amerikaanse president Reagan en
Sovjetleider Gorbatsjov in Reykjavik
en de ondertekening (in 1987) van het
eerste echte akkoord over de afschaf
fing van een complete categorie kern
wapens is er tempo gekomen in het
overleg. Het ene voorstel volgde het
andere op. De wederzijdse achter
docht over de inhoud ervan begon af te
nemen. Niet langer werden ze in Mos
kou en in Washington afgedaan - zoals
tot dan gebruikelijk - met termen als
'niets nieuws' of 'propagandastunt'.
De gesprekken over tweezijdige ont
wapening kwamen eindelijk in de fase
van zaken doen.
NAVO en Warschaupact hebben
deze week in Wenen hun concrete
voorstellen op tafel gelegd over de ver
mindering van de zogeheten conven
tionele bewapening in Europa (troe
pen, tanks en gevechtsvliegtuigen).
Verrassingen bevatten ze niet. Het was
al bekend dat de NAVO streeft naar
een vermindering van tien procent en
dat het Warschaupact (dat nu be
schikt over een overwicht in deze cate
gorie bewapening) zijn sterkte met
vijftig procent zal moeten terugbren
gen. Natuurlijk zitten er in de twee be
naderingen nog flinke verschilpunten,
maar het ziet er niet naar uit dat de on
derhandelaars van weerskanten daar
op zullen stuklopen. Zonder grote pro
blemen lijkt het mogelijk dat in de
tweede helft van 1990 tussen beide
blokken een akkoord kan worden ge
sloten. Zoals de bedoeling was. Vroe
ger waren die goede bedoelingen er
ook, maar ze werden steeds ernstig ge
frustreerd. De snel verminderde span
ning tussen Oost en West, de afbraak
van de Berlijnse Muur en de plechtige
verklaringen van de laatste tijd over
het einde van de Koude Oorlog heb
ben de wereld ongekende kansen ge
boden. Het belang daarvan kan niet
vaak genoeg worden herhaald. De
jongste ontmoeting tussen de presi
denten Bush en Gorbatsjov op de woe
lige Middellandse Zee bij het eiland
Malta heeft een portie wederzijds ver
trouwen geschapen, waaraan het lang
heeft ontbroken. Het gaat er nu om,
dat op die basis voor een nieuwe rela
tie tussen Oost en West wordt verder
gebouwd.
De plotselinge dood van de Sovjet
dissident Andrej Sacharov (het
'geweten' van de Sovjetunie, zoals hij
elders in deze krant wordt genoemd)
markeert zo symbolisch genoeg de
grootste naoorlogse omslag in de we
reldgeschiedenis. Want wie had zich
nog maar enkele maanden geleden
durven voorstellen dat een Sovjet-mi-
nister van buitenlandse zaken - Sje-
vardnadze - een bezoek zou willen en
kunnen brengen aan het NAVO-hoofd-
kwartier in Brussel? Positief en teke
nend voor wat er aan de hand is kan
ook de toespraak worden genoemd
van de Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, James Baker, deze
week in West-Berlijn. Hij pleitte daar
voor een meer politieke dan militaire
rol voor de NAVO. De nieuwe manier
waarop de twee supermachten, de Ver
enigde Staten en de Sovjetunie - hun
bondgenoten in het kielzog - met el
kaar willen omgaan zal ongetwijfeld
bluseffecten hebben op de brandhaar
den elders in de wereld. De presiden
ten van de vijf Middenamerikaanse
staten, waar nu al zoveel jaren smerige
oorlogen worden gevoerd, hebben eer
der deze week al een beroep gedaan op
de 'groten' die nu overal de ontspan
ning prediken. Het kan niet anders of
de conflicten in het Midden-Oosten
moeten er op termijn ook door worden
afgezwakt. Ontwapening lijkt niet lan
ger een toverwoord, maar een werke
lijkheid dichterbij. Zo'n kans mag niet
voorbijgaan.
vdM.
(Van onze correspondent)
TEL AVIV De Amerikaanse over
heid steunt dit jaar Israël met het re
cordbedrag van 3,66 miljard dollar, of
wel 7,3 miljard gulden. Dat is omgere
kend per Israëlische burger ongeveer
1750 gulden. De jaarlijkse Amerikaan
se bijdrage is normaal gesproken drie
miljard dollar, maar AIPAC, de pro-Is-
raël lobby in Washington, heeft uitge
rekend dat de Amerikaanse belasting
betalers dit jaar 666 miljoen aan ex
traatjes op het gebied van economi
sche en militaire hulp aan Israël moe
ten opbrengen.
