)ostenrijk soepel met rijverbod
Walesa in Kalverstraat
FNV-voor zifter somber
over het Najaarsoverleg
Geen extraatje ambtenaar
Ontdek de permanente
Hülsta Studio ^gagBÊ
wummm rai amstbidam. welkomi
24 IS 26 27 28 29
2.99
DUBCEK SPREEKT IN BRATISLAVA
Grootste windmolenpark van
Europa komt bij Lelystad
SPOEDEISENDE HULP
(E.H.B.O.)
KABINET ZUINIGE BOVENMEESTER
Spanning in
Praag
Veel bewolking
232e jaargang no. 272
Vrijdag 24 november 1989
HAARDEN-KEUKENS-PARKET
Machtswisseling
Samson
Kotters
Fusie
Zolder
Narcose
Supercup
Stichting
I illlli Ui Streekziekenhuis Walcheren
Dronken wegpiraat
rijdt met 160 km
door rode lichten
Ni
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten
Vrij veel bewolking en af en toe regen.
Aanvankelijk vrij krachtige wind uit
west tot noordwest. Later matig uit
noord tot noordoost. Middagtempera-
tuur 7 graden.
Breng 'ns een bezoek aan onze showroom.
Het is zeker de moeite waard.
JACOBSE - vakwerk uit Arnemuiden
Langstraat 7, 4341 EB Arnemuiden
Telefoon 01182- 2950
PROVINCIALE ZEEUWSE COURAN
PARUS (ANP) - Oostenrijk zal een soepel ontheffingsbe-
leid voor Nederlandse vrachtrijders voeren. Dat beloofde
de Oostenrijkse minister van transport, Rudolf Streicher,
donderdag zijn Nederlandse collega Maij-Weggen in Pa
rijs. Beiden namen daar deel aan een vergadering van de
Europese ministers van verkeer in het kader van de Orga
nisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikke
ling.
De Oostenrijkse regering besloot onlangs maatregelen te
nemen tegen de overlast die 's nachts wordt veroorzaakt
door het vrachtverkeer. Vanaf 1 december geldt een nacht
rijverbod waardoor ook veel Nederlandse vrachtrijders
worden getroffen. Eenderde deel van het vrachtvervoer
over de weg door Oostenrijk komt uit Nederland.
„De wet is aangenomen, maar er zijn uitzonderingsbepa
lingen", zo zei Maij-Weggen. De uitzonderingen betreffen
bederfelijke goederen vooral vlees), levende dieren en le
vensmiddelen. Maar Wenen wil zich nu ook soepeler opstel
len tegenover het voor Nederland belangrijke bloemen-
transport. Volgens Streicher wordt bekeken in welke mate
ontheffingen kunnen worden verleend. De Nederlandse
vervoerders hebben mevrouw Maij-Weggen aangeraden
haast te maken met de aanvragen voor zo'n ontheffing.
Tsjechische leger is
bereid tot ingrijpen
(Van onze correspondent)
PRAAG - Het Tsjechische leger zal de regering helpen bij het verdedigen van de 'verworvenhe
den van het socialisme'. Dat bleek donderdagavond uit een door minister van defensie Milan
Vaclavik ondertekende verklaring. „Wij wijzen anarchie, veroorzaakt door buiten- en binnen
landse provocateurs volstrekt af', zo stond in het stuk.
De verklaring kwam nadat de vormali-
partijleider Alexander Dubcek in
Bratislava een menigte van enkele
tienduizenden demonstranten had
toegesproken. Dubcek, die in Praag
werd verwacht maar niet verscheen,
betuigde steun aan Burgerforum. Hij
pleitte voor hervormingen, maar waar
schuwde tegelijkertijd de demon
stranten dat het stellen van extreme
eisen „tragische gevolgen" zou kun
nen hebben.
De heftig door de oppositie bekriti
seerde staatstelevisie toonde enkele
beelden van de bijeenkomst in Bratis
lava. De kijkers kregen daardoor voor
het eerst in twintig jaar Dubcek weer
te zien, ook al was het minder dan een
seconde. Zijn stem was evenwel niet te
horen, en de commentator vermeldde
niet wat de in 1969 afgezette hervor
mer te vertellen had.
In oppositiekringen wordt de verkla
ring van de defensieminister als „ob
scuur, maar een formaliteit" be
schouwd. Milos Hajek, zegsman van
Charta, zei desgevraagd dat er, on
danks het gebruik van dezelfde ter
men die in 1968 de invasie van het War
schau Pact inluidden, geen aanwijzin
gen zijn voor een ingrijpen van het le
ger.
Zijn woorden werden donderdag
avond laat bevestigd door een bron
die anoniem wil blijven maar dicht
bij de partijtop staat. Volgens deze
bron is de wisseling aan de partijtop
al geregeld en zal die vandaag tijdens
de spoedbijeenkomst van het Cen
traal Comité worden bevestigd.
Soortgelijke geluiden waren eerder te
horen bij Burgerforum. Woordvoerder
Vaclav Maly wees donderdag op het
gevaar dat het bij uiterlijke, kleine ver
anderingen blijft. „Daarom is het zaak
met demonstraties en de staking aan
staande maandag druk op de ketel te
houden en te zorgen dat de hervormin
gen die wij eisen er ook komen", aldus
Maly.
De oppositie blijft ervan overtuigd
dat partijleider Milos Jakes en andere
bejaarde haviken in de partijtop van
De uitgeverij Samsom verbiedt
een scriptie over het eigen oor
logsverleden.
PAGINA 5
De restaurantketen Van der
Valk koopt tien kotters voor
visserij in Chili.
PAGINA 17
De ondernemingsraad van de
PZEM gaat akkoord met de fu
sieplannen.
PAGINA 17
Het Zeeuws Museum haalt
kunst van de zolder.
PAGINA 19
In Walcherse ziekenhuizen mo
gen ouders aanwezig blijven
bij het onder narcose brengen
van hun kind.
PAGINA 21
Marco van Basten scoort ook
in Supercupduel tegen Barce
lona: 1-1.
PAGINA 25
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën en economie: 7
Vrijdagbijlage: 9,11,12,13,
14 en 15
Provincie: 17,19, 21 en 23
Sport: 25 en 27
BRATISLAVA (EPA) - Alexander Dubcek tijdens zijn toespraak tot tienduizen
den toehoorders in Bratislava.
het toneel zullen verdwijnen. Milos
Hajek: „Er is geen alternatief. Alleen
de Peking-variant, inzetten van leger
en veiligheidstroepen tegen honderd
duizenden demonstranten. Die optie
is echter volledig uitgesloten".
Hajek liet doorschemeren dat een
tweede gesprek met premier Adamec,
dat aanvankelijk al donderdag werd
verwacht, na de bijeenkomst van het
Centraal Comité zal plaatsvinden.
Dan heeft ook Alexander Dubcek tot
de demonstranten in Praag gespro
ken. Burgerforum verwacht hem nu
vanmiddag op het Wenceslasplein.
In Praag is donderdag door duizenden
mensen betoogd voor het gebouw van
de staatstelevisie. Aanleiding was het
conflict tussen technici en directie
over de berichtgeving van de gebeur
tenissen. Bovendien hadden technici
en Burgerforum een directe uitzen
ding geëist van de betoging op het
Wenceslasplein en tv-zendtijd voor de
oppositie. Volgens Burgerforum is een
staking onmogelijk omdat de politie
het gebouw zou hebben bezet.
Dat werd in het tv-nieuws donderdag
tegengesproken door directeur Bat-
terla. „Er zijn alleen enkele geünifor
meerde agenten in het gebouw om on
bevoegden de toegang te beletten".
AMSTERDAM (ANP) - De Poolse vakbondsleider Lech
Walesa verbleef donderdag enkele uren in Nederland
op de terugreis van een bezoek aan de Verenigde Sta
ten, Canada en Venezuela. Hij gebruikte zijn overstap
om in gezelschap van de Poolse ambassadeur in Neder
land (links) een wandeling door de Amsterdamse Kal
verstraat te maken. Een bloemenman op het Singel her
kende de beroemde Pool en drukte hem een bos bloemen
in de handen.
Op Schiphol zei Walesa dat de Tsjechoslowaakse auto
riteiten zo snel mogelijk akkoord moeten gaan met de
eisen van het volk. „Hoe langer zij wachten met het
doorvoeren van hervormingen, hoe hoger de prijs zal
zijn die zij daarvoor moeten betalen", zo waarschuwde
de Solidariteit-voorman.
Walesa heeft zijn bezoek aan de VS, Canada en Vene
zuela gebruikt om opnieuw heftige pleidooien voor eco
nomische steun aan niet alleen Polen, maar alle Oosteu-
ropese landen, te houden. Want, aldus zijn redenering,
stagnatie in de Oosteuropese economie betekent stag
natie in de economie in de hele wereld.
„In woorden was de reis succesvol; of er daden volgen,
moeten we nog maar afwachten"aldus Walesa. De Eco
nomische Commissie voor Europa van de Verenigde
Naties heeft de waarschuwing geuit dat de economie in
de Oosteuropese landen het komende jaar alleen nog
maar zal verslechteren, omdat de landen geplaagd
worden door stakingen en onrust onder de bevolking.
Walesa is het in grote lijnen eens met deze voorspelling,
maar wil een uitzondering maken voor Polen en Honga
rije. „Deze landen zijn verder in hun politieke ontwikke
ling en ik voorzie daar niet dezelfde economische ach
teruitgang als in bijvoorbeeld de Sovjetunie, Tsjecho-
slowakije of Bulgarije. Ook voor de DDR zie ik een ande
re situatie omdat dit land veel kan hebben aan de sa
menwerking met de Bondsrepubliek"
LEMMER (ANP) - FNV-voorzitter
Stekelenburg ziet het Najaarsoverleg
met kabinet en werkgevers over het
sociaal-economisch beleid somber in.
Uit verkennende gesprekken met de
werkgevers blijkt dat zij geen binden
de afspraken willen maken over het
terugdringen van de (langdurige)
werkloosheid.
Alleen loonmatiging is voor de werk
gevers een interessant gespreksonder
werp. Het kabinet gedraagt zich bo
vendien als „een zuinige bovenmees
ter die de vakbeweging weieens even
duidelijk wil maken wat wel of niet ver
antwoord is", aldus Stekelenburg don
derdagavond op een FNV-bijeen-
komst in het Friese Lemmer. Volgens
de FNV-voorzitter legt het kabinet
Lubbers/Kok een „ongehoorde druk"
op het Najaarsoverleg door de ruimte
voor verbetering van arbeidsvoor
waarden in de collectieve sector op 2,5
procent vast te leggen. Van de geëiste
gelijkwaardige onderhandelingsposi
tie voor de collectieve sector zo niets
terecht. „Nog voor er onderhandeld is,
heeft het kabinet de ruimte al tot in de
details ingevuld. Maar zo zijn we niet
getrouwd", aldus Stekelenburg. De
uitspraak van minister Kok van finan
ciën, overigens vroeger voorzitter van
de FNV, dat de lonen in het bedrijfsle
ven met niet meer dan 2,5 procent mo
gen stijgen om de koppeling met de
collectieve sector niet in gevaar te
brengen, is volgens Stekelenburg
DEN HAAG (ANP) - Er komt geen
'kerstuitkering' van honderd gulden
voor de rijksambtenaren. Minister
Dales boekt de 15 miljoen gulden die
dit jaar overblijft, door achterblij
vende belangstelling voor deeltijd-
vut en betaald ouderschapsverlof,
over naar de onderhandelingsruimte
voor volgend jaar. Dat heeft het mi
nisterie van Binnenlandse Zaken
donderdag laten weten.
Begin deze week werd bekend dat Da-
les, net als haar voorganger Van Dijk,
overwoog om een kerstdouceurtje uit
het onbenutte geld te betalen. Het idee
was afkomstig van topambtenaar
Pont en viel goed bij de ambtenaren
bonden. Dales, die toestemming voor
de overboeking naar 1990 heeft van mi
nister Kok van Financiën, wil de 15
miljoen gulden volgend jaar gebruiken
waarvoor deze ook dit jaar was be
doeld: het scheppen van werk bij het
Rijk.
De CNV-ambtenaren hebben vrede
met het besluit de overgebleven 15
miljoen door te schuiven naar 1990.
Het geld was nu eenmaal bedoeld voor
werkgelegenheid, aldus de woordvoer
der van de CNV-ambtenarencentrale
CCOOP.
Bovendien dreigde, volgens de woord
voerder, het gevaar van ongelijke be
handeling, omdat andere ambtenaren
(gemeenten, provincies, onderwijs, de
fensie) buiten het extraatje zouden
blijven. In hun sectoren bleef immers
geen geld over.
(Advertentie)
(Advertentie)
Zuidweg 20a, Zonnemaire
l£\ Tel. 01 I 12-1318
Vrijdag koopavond.
H U t
M
Op de lokatie Middelburg zal de
gesloten zijn van vrijdag 24 november 1989 vanaf
18.00 uur tot maandag 27 november 1989, 7.30 uur.
Voor spoedeisende hulp kunt u zich wenden tot de
afdeling spoedeisende hulp op de lokatie Vlissingen.
Lokatie Vlissingen:
Koudekerkseweg 88, telefoonnr. 01184 - 25456.
ARNHEM (ANP) - Lelystad krijgt bin
nenkort het grootste windmolenpark
van Europa. Het park zal bestaan uit
ongeveer 35 windmolens met een ge
zamenlijke capaciteit van 10 mega
watt. Daarmee kunnen in principe
vijfduizend woningen van stroom
worden voorzien. Dat heeft de PGEM
(Provinciale Gelderse Energie Maat
schappij) donderdag meegedeeld.
Volgens een woordvoerder van de
PGEM zijn de plannen om tot een
windmolenpark te komen rond. De
PGEM realiseert het park samen met
de Triodosbank. Dankzij steun van de
ze bank is de bouw van het windmolen
park financieel haalbaar. Volgens de
woordvoerder kan het park technisch
binnen een jaar worden gebouwd. Of
dat ook wordt gehaald is nog onduide
lijk.
De plannen om tot de bouw van het
windmolenpark te komen worden
dinsdag 28 november officieel gepre-
GULPEN (ANP) - De rijkspolitie in
Limburg heeft donderdagavond bij
Gulpen een zwaar beschonken man
aangehouden. Hij reed op plaatsen
waar maar 50 mag worden gereden,
met 160 kilometer per uur door alle
rode lichten op de route van Vaals
naar Gulpen (12 kilometer).
De auto van de man, een 29-jarige in
woner uit Vijlen (gemeente Vaals), is in
beslag genomen. De man heeft enkele
processen-verbaal gekregen, aldus de
politie.
senteerd. Vorig jaar maakte de PGEM
bekend dat de windmolen-plannen
voor Lelystad niet door zouden gaan
vanwege de financiële onhaalbaar
heid. Volgens de woordvoerder blijkt
de realisatie nu wel haalbaar door sub
sidies van derden.
De gezamenlijke elektriciteits-produ-
centen streven ernaar om in het jaar
2000 drie tot vier procent van de beno
digde elektriciteit te laten opwekken
door wind.
„voorbarig en aan het verkeerde adres
gericht". De FNV wil door overheid en
werkgevers serieus worden genomen.
„De komende dagen - regerings
verklaring, Najaarsoverleg - zal dat
moeten blijken. Ik ben benieuwd", al
dus Stekelenburg.
T\ et de bijna magische
IVJ. woorden 'Praagse Len
te' in het achterhoofd leeft
de gehele wereld gespannen
mee met het Tsjechoslo
waakse volk. dat in navolging van
Oosteuropese buurstaten een begin
heeft gemaakt met de afrekening van
eenenveertig jaar communistische
overheersing. Dagelijks stroomt het
beroemde Wenceslasplein in Praag vol
met honderdduizenden betogers, die
op vreedzame wijze protesteren tegen
het totalitaire regime van de commu
nistische partijbaas Milos Jakes. De
schim van de Praagse lente dwaalt
weer door de stad: voor de falende
machthebbers van nu is zij een on
grijpbaar spook: de arbeiders, studen
ten en intelligentsia - de hervormers
van 1989 - zien haar als de voorbode
van een veranderende politieke wind
in Tsjechoslowakije. De naam van Ale
xander Dubcek, de hervormingsgezin
de partijchef van 1968 die onder het
brute geweld van de oostblok-inter-
ventie gedwongen werd af te treden, is
weer op ieders lippen. De Tsjechen van
1989 durven de confrontatie weer aan,
nu zij hebben gezien dat zelfs het ul
tra-stalinistische regime in Oost-
Duitsland door de knieën is gegaan
voor de massale volkswoede van mil
joenen.
Stevig in het zadel zit de regering
van premier Adamec al lang niet
meer, maar zij blijft zich krampachtig
verzetten tegen elke vorm van ver
nieuwing en hervorming. Gisteren
ging zij zelfs zover uit 'voorzorg' de stu
dio van de staatstelevisie in Praag
door politie in burger te laten bezet
ten. Dat is een ongewone stap, want
onder normale omstandigheden mag
het regime ervan uitgaan dat de door
hem gecontroleerde instellingen ge
dwee aan de partijband lopen. Nu
dat niet meer het geval is grijpen de
machthebbers naar elk denkbaar mid
del om hun positie te handhaven.
Voornaamste doel van de politie-actie
was te voorkomen, dat de met het volk
sympatiserende journalisten van de
televisie de rede die Dubcek gister
avond voor een honderdduizendkop-
pige menigte op het Wenceslasplein
zou uitspreken, integraal op de Tsje
chische tv zouden uitzenden. Dubcek,
architect van 'het socialisme met het
menselijke gezicht', moest echter ver
stek laten gaan, ondanks het feit, dat
hij zich volgens de aanhangers van de
oppositiebeweging Burgerforum in
Praag bevond.
Frank en vrij voor een mening uit
komen, is er nog niet bij in Tsje
choslowakije. Kennelijk heeft de rege
ring het niet aangedurfd een kritische
Dubcek voor zo'n grote menigte te la
ten spreken. Dat lijkt uitstel van exe
cutie, want de huidige crisis is nauwe
lijks te bezweren. De tijd dat de Oost
bloklanden militair te hulp snellen,
ligt alweer ruim twintig jaar achter
ons. Het communistische regime in
Tsjechoslowakije staat tegenover ont
wikkelingen, die afgelopen maanden
in andere Oostbloklanden al een om
mekeer brachten. Het trio Husak (pre
sident) - Jakes (partijleider) - Adamec
(premier) met zijn aanhang weet zich
volstrekt geïsoleerd. Vandaag - vrij
dag - wordt de dag van de waarheid
voor de Tsjechen. Dan vergadert het
Centraal Comité van de Communisti
sche Partij. Elk ander besluit dan de
weg vrijmaken voor democratische
hervormingen, houdt het risico in van
escalatie. De Tsjechen zijn er na meer
dan veertig jaar van onderdrukking
aan toe in vrije verkiezingen hun re
geerders aan te wijzen. Anders dan 21
jaar geleden weten zij dat Moskou aan
hun kant staat. Als één land in Oost-
Europa terugkeer tot de democrati
sche rechtsbeginselen verdient is het
wel Tsjechoslowakije.
Dim
Advertentie
Spaanse zon
in een netie.
Het mag dan
steeds sneller donker
worden, maar bij ons
schijnt de Spaanse
zon. In de vorm van
heerlijke Navelinas
handsinaasappelen
van Chico. Twee kilo
kostt/m aanstaande
zaterdag
maar
(Advertentie)
VRIJDAG ZATERDAG ZONDAG MAANDAG 1 DINSDAG 1 WOENSDAG
NOVEMBER NOVEMBER NOVEMBER NOVEMBER NOVEMBER I NOVEMBER
Alles over caravannen en kamperen en veel toeristische informatie. Meer nieuws via de RAI-Infolijn 020-54669 90.
Dagelijks geopend van 10-18 uur. Gratis pendeldienst: volg borden jjP] RAI. Trein Toegangbiljetten bij NS-stations.
