PZC
Europees huis volgens
het model Gorbatsjov
Sint-Maarten
van corruptie
heeft genoeg
Wathey-clan
Vieze woorden
Vijftien jaar zin en
alcoholcontroles in
onzin
verkeer
opinie en achtergrond
4
DE EG!EVA-VARIANT
Van den Berge
Audio Video
B&0 Show
Van den Berge
Bang& Oiufsen
Center
VRIJDAG 17 NOVEMBER 1989
Struikelblok
in beeld en geluid
Bananenrepubliek
Wasdom
'Samengang'
Heksenjacht
Betrouwbaar
Sukkelen
denkwijzer
Mammae
Klier
Droom
(Van ome correspondent
Hans de Bruijn
in Brussel)
In Oostenrijk is men pijnlijk getrof
fen door de plotselinge euforie in de
Europese Gemeenschap over toena
dering tot Oost-Duitsland. Voorzitter
Delors van de Europese Commissie
zegt zelfs dat „de DDR in de EG thuis
hoort."
In Wenen herinnert men eraan dat
Oostenrijk begin dit jaar al om toetre
ding tot de EG verzocht, toen de DDR
nog als een bolwerk van stalinisme
kon worden beschouwd. De Oosten
rijkse aanvraag werd door 'Brussel'
echter in de ijskast gelegd.
Soortgelijke gevoelens zal men in Tur
kije hebben, dat al twee jaar geleden
bij de EG solliciteerde. Beide landen
vinden dat zij aan de voorwaarden
voor het EG-lidmaatschap voldoen.
Bij Oost-Duitsland is dat zeker op dit
moment niet zo.
Pas als de Europese binnengrenzen
zijn weggevallen en de EG een hechte
economische en monetaire unie is ge
worden, kan uitbreiding aan de orde
komen, dacht Brussel. Optimisten za
gen dat echter nog niet voor het einde
van het volgende decennium gebeu
ren. Maar de ontwikkelingen in Oost-
Europa zijn zo snel gegaan, dat nie
mand meer een voorspelling durft te
wagen.
Het lijkt nog te vroeg om nu al te pra
ten over een verenigd Europa 'van de
Atlantische Oceaan tot de Oeral'. Er
zijn echter wel stappen te zetten, die
tot een veel nauwere economische en
politieke relatie tussen Oost en West
kunnen leiden.
Op de extra EG-topconferentie van
morgen, zaterdag, zal waarschijnlijk
het voorstel worden gedaan om met
Oost-Duitsland, en tegelijk of later
ook met Hongarije en Polen, te onder
handelen over een zogenaamde 'asso
ciatie' met de Europese Gemeen
schap.
Dat soort overeenkomsten heeft de
EG in de jaren zestig met diverse lan
den gesloten, waarvan Turkije, Cy
prus en Malta zijn overgebleven. Zij
gaan verder dan gewone handelsver
dragen, want het uiteindelijke doel is
toetreding zodra het land er rijp voor
is.
Net als echte kandidaat-leden moeten
zij parlementaire democratieën zijn
met een meer-partijenstelsel, waar de
zelfbeschikking van de bevolking cen
traal staat, de mensenrechten worden
geëerbiedigd en de grenzen onschend
baar zijn.
Intussen krijgen zulke landen vrije in
voer van hun produkten in de EG en
verleent de Gemeenschap technische
en financiële hulp bij de verbetering
van de economische structuur. Impli
ciet aanvaardt de EG daarmee een
eventuele latere toetreding.
Zoiets zou ook met de zich democrati
serende Oosteuropese landen kunnen
gebeuren. Een volwaardig EG-lid-
maatschap van Oost-Duitsland, Polen
of Hongarije ligt niet voor de hand.
Maar associatie is een keurige tussen
oplossing.
Maar of dat ook voor Oost-Duitsland
opgaat is de vraag. De positie van de
DDR wijkt wezenlijk af van die van de
andere Oostbloklanden. Bij het op
stellen van het Verdrag van Rome,
waarbij in 1958 de EG werd opgericht,
is in een speciaal protocol vastgelegd
dat de handel tussen de beide Duits-
landen moet worden gezien als 'bin
nenlandse' Duitse handel.
Handelstechnisch wordt het grondge
bied van de beide Duitslanden dus al
als één gezien. Politiek is daarvan nog
lang geen sprake. Uiteraard draait al
les om de kwestie van de Duitse 'her
eniging', of wellicht beter: 'vereniging'.
'De Duitse kwestie' is in de Brusselse
wandelgangen hèt onderwerp van ge
sprek geworden. Er heerst op zijn
minst twijfel over de Duitse bedoelin
gen, ondanks de verzekeringen van
Bonn dat het niets zonder of buiten de
Europese Gemeenschap en de NAVO
zal doen.
Zou er op den duur één groot Duits
land ontstaan, dan is wat nu de DDR
genoemd wordt vanzelf lid van de EG.
Dan is immers geen sprake meer van
een nieuw lid, maar van een „groter be
staand lid." En meer nog dan nu: het
machtigste EG-lid.
In alle andere gevallen zal de demo
cratische, zelfstandige staat Oost-
Duitsland aan dezelfde voorwaarden
voor toetreding tot de EG moeten vol
doen als bijvoorbeeld Oostenrijk of
Turkije, en dat is niet een, twee, drie
te realiseren.
Een struikelblok is het veiligheidsbe
leid. In de Europese Akte van 1985 is
afgesproken dat de twaalf, zij in het ka
der van de Europese Politieke Samen
werking (EPS), zoveel mogelijk een ge
zamenlijk buitenlands beleid zullen
voeren.
Als het aan de Europese Commissie,
en dan vooral aan Jacques Delors ligt,
betreft dat ook het Europese veilig
heidsbeleid. Dat is ook een van de
hoofdredenen waarom de toetredings-
aanvraag van het neutrale Oostenrijk
zo koeltjes is ontvangen. Dat geldt na
tuurlijk des te meer voor Polen, Hon
garije en de DDR, zolang zij tot het
Warschaupakt behoren.
Een ander argument om voorlopig niet
verder te gaan dan associatie is de ui
terst moeizame discussie over de om
vorming van de EG tot een economi
sche en monetaire unie (EMU). Daar
over zijn de meningen in de EG nog
lang niet uitgekristalliseerd.
De Fransen willen voorkomen dat de
gebeurtenissen in Oost-Europa de tot
standkoming van die EMU vertragen.
Daarom doen zij zo hun best om te zor
gen dat de aandacht van de Bondsre
publiek voor de DDR niet ten koste,
van haar Europese gezindheid gaat.
Volgens Parijs (en ook Den Haag) zal
juist een economisch sterk Europa
aantrekkingskracht op de ontluiken
de democratieën achter het afbrokke
lende IJzeren Gordijn uitoefenen. Een
sterk Europa is een garantie voor sta
biliteit.
Maar anderen vrezen dat de economi
sche en monetaire unie van de EG nog
meer een 'Fort Europa' zal maken, dan
velen nu al denken. Zij vinden een pas
op de plaats nodig, om de drempel
voor kandidaten uit Oost-Europa niet
te hoog te maken.
Vooral in West-Duitsland hoort men
(Van onze correspondent
Elly Wempe op Sint-Maarten
De actiegroep 'We fo' we' op Sint-
Maarten wil dat de Nederlandse
regering het bestuur van het Antil
liaanse eiland ter verantwoording
roept. Er zou sprake zijn van onbe
hoorlijk bestuur. Woordvoerder Ju
lian Rollocks van de actiegroep stelt
Nederland medeverantwoordelijk
voor de bestuurlijke en administra
tieve puinhoop op Sint-Maarten.
Rollocks: „Ons gemeentebestuur is
zeer corrupt. De gewone man krijgt
niets geregeld omdat hij geen geld
heeft. Ambtenaren sjoemelen met pa
pieren voor grote sommen geld. Dat
moet de Nederlandse regering elimine
ren."
'We fo' we' coördineert diverse pro
testacties, zoals tegen de uitgifte van
terreinen bij Simpson-baai, de land
winning daar en het verplaatsen van
de verbindingsweg tussen het Franse
en het Nederlandse deel van Sint-
Maarten. De actiegroep verwoordt een
algemene ontevredenheid over het be
leid van politiek leider Claude Wathey,
die nu al 40 jaar aan de macht is op het
eiland.
Op de televisie zijn tegenwoordig beel
den te zien, die in al die jaren nog nooit
eerder zijn vertoond. Woedende bewo
ners van Simpson-baai vragen aan
wethouder Patricia Flanders of de toe
wijzing van de stukken grond wel wet
tig is. Zij wordt ervan beschuldigd
zichzelf te hebben bevoordeeld. Poli
tieke vriendjes en familieleden van het
gemeentebestuur hebben de terreinen
in erfpacht gekregen, terwijl veel be
woners al jarenlang op de wachtlijst
staan voor een stukje terrein.
De gemoederen zijn verhit. Vorige
week zagen de notabelen van het ei
land zich zelfs genoodzaakt de viering
van Sint Maartensdag in het geheim
naar de andere grensovergang te ver
plaatsen vanwege een protestdemon
stratie.
Julian Rollocks, in het dagelijks le
ven directeur van het Milton Peters
Advertentie
Gasthuisstraat 2-4 Goes
Tel. 01100- 15616
Eigen technische dienst
23, 24 en 25 november
een wereld apart, waar u
ogen en oren te kort komt.
IKomplete programma B O
steeds demonstratie gereed I
College, denkt dat is sociale onrust op
het eiland niet langer te vermijden is.
„De mensen pikken het niet meer, dat
politiek leider Claude Wathey uitver
koop houdt voor buitenlanders. De
dictator moet weg, net zoals zijn col
lega's in Chili en op de Filipijnen. Als
dat niet gebeurt, staat het eiland
straks in brand."
Als 'economisch adviseur' van de ge
meenteraad draagt de leider van de
Democratische Partij op Sint-Maar
ten geen bestuursverantwoordelijk
heid. Toch weet iedere buitenlandse
investeerder dat hij bij dr. Claude Wa
they moet zijn om zijn zaakjes te rege
len. De oude man, zoals hij ook wel ge
noemd wordt, heeft in werkelijkheid
de touwtjes in handen en het gemeen
tebestuur bestaat uit ja-knikkers.
Op Sint-Maarten hoef je geen belas
ting te betalen, maar wel elke maand
een deel van je winst of een vast bedrag
aan Wathey, zegt een zakenman. De
Wathey-familie beheerst het zakenle
ven op het eiland. Zo zijn er bijvoor
beeld: het reisbureau Wathey's Travel,
de vele terreinen die goedkoop van de
overheid gekocht zijn en met grote
winst naar buitenlanders worden
doorverkocht, de huizen bij Madame
Estate, verder de aandelen in drie ban
ken.
Hoeveel het vermogen is van de fami
lie weet niemand: schattingen lopen
uiteen van 15 miljoen dollar tot boven
de 100 miljoen. Daarbij blijkt dat het
eiland moeilijk kan loskomen uit de
greep van de familie, omdat de broers
en kinderen van Claude en ook zijn be
schermelingen, in strategische func
ties zijn benoemd.
Er kunnen heel wat vraagtekens ge
plaatst worden bij het functioneren
van de democratie op Sint-Maarten,
vindt de actiegroep 'We fo' we'. Zo
moest enkele maanden geleden het
gemeentebestuur aftreden omdat de
wethouders Joe en René Richardson
(geen familie) wat al te eigenzinnig
werden. Het aantal posten in het ge
meentebestuur werd verdubbeld, zo
dat alle gemeenteraadsleden van de
Democratische Partij een functie als
wethouder kregen voorgehouden.
Tegen de wethouders Joe en René
hoefde niet eens een motie van wan
trouwen ingediend worden, zij stapten
uit eigen beweging op. „De bevolking
weet dus niet wat die wethouders nu
eigenlijk fout hebben gedaan", zegt
Julian Roach van 'We fo' we', „dat is
uiterst ondemocratisch. Deze politie
ke leider vervangt eenvoudigweg het
gemeentebestuur.
Wapens en drugs vinden min of meer'
vrij hun weg naar Sint-Maarten. Er is
nauwelijks controle. De politie is to
taal gefrustreerd, ze is nauwelijks it-
gerust om de maffiapraktijken aan te
pakken. Daarnaast is een telefoontje
van de politieke leider voldoende om
een verdachte weer vrij te laten.
Journalist Basil Richardson: „Het zou
Claude Wathey wel goed uitkomen als
het eiland onafhankelijk wordt. Dan
hoef je helemaal geen justitie meer te
hebben. Dan worden we een bananen
republiek." De actiegroep 'We fo' we'
vraagt zich af, waarom de Nederlandse
regering nog steeds ontwikkelings
hulp blijft pompen in een bodemloze
put.
Al jarenlang verdwijnen de hulpgel
den in de zakken van onze politici,
zegt Julian Rollocks. Er moet nu een
betere controle komen zodat het geld
correct wordt uitgegeven. Daarnaast
heeft Sint-Maarten er belang bij dat
het ambtelijk apparaat via Neder
landse technische bijstand wordt on
dersteund. Ook moeten de justitie en
de politie versterking krijgen.
Claude Wathey.
die vrees. Dat leidt tot een merkwaar
dig monsterverbond met de Britse pre
mier Thatcher, die de ontwikkelingen
in Oost-Europa ongegeneerd mis
bruikt om haar afkeer van de monetai
re unie kracht bij te zetten.
Toch is het geen irreële vrees. Elke
nieuw lid is immers verplicht om de
EG-regels zoals die bij toetreding be
staan te aanvaarden. Over wat de ou
de leden ooit overeenkwamen (het 'a-
quis communautaire') kan niet meer
worden onderhandeld.
Dat betekent bijvoorbeeld dat kandi
daat-leden btw moeten invoeren. Dat
zal de prijzen opdrijven. Ook houdt
een tot volle wasdom gekomen EMU
in dat 'Brussel' in grote mate het eco
nomisch en muntbeleid van de lidsta
ten bepaalt.
Maar voor de EG zal toch van door
slaggevende betekenis zijn, wat met
toetreding van vooral de DDR te win
nen valt: stabiliteit in Europa, het ein
de van de verdeling van het continent
en het wegvallen van militaire tegen
stellingen.
Dat is niet gering. Toetreding van Oos
tenrijk of Turkije heeft voor de Euro
pese eenwording heel wat minder be
tekenis. Toch zal de EG er op den duur
niet aan ontkomen om ook de Westeu-
ropese niet-EG-landen te omarmen.
Nu al zijn de leden van de Europese
Vrijhandels Associatie (Zweden, Noor
wegen, IJsland, Finland, Zwitserland
en Oostenrijk) samen de grootste han
delspartner van de EG. Zij kunnen bij
wat nu in Europa gebeurt niet buiten
spel blijven.
Tussen de EG en de EVA is al vrijwel
sprake van vrij verkeer van goederen,
diensten en veelal ook personen. Han
delsbeperkingen zijn er niet. Er is
daarom al gesuggereerd om de 'vrije'
Oostblok-landen zich bij de EVA te la
ten aansluiten.
In Parijs zal dat zeker besproken wor
den. Europa bestaat dan uit twee
nauw samenwerkende handelsblok
ken. Dat lijkt verdacht veel op het
'Europese Huis' van Gorbatsjov. Een
huis met twee grote kamers. En een
schuifdeur daartussen. Voor één ge
lukkige Europese familie. Wie durft
dat na deze week nog dagdromerij te
noemen?
Van de seksuologie heb ik mij al
tijd bewust verre gehouden. Ik
vind het geen soort van wetenschap,
in ieder geval niet voor fatsoenlijke
mensen. Een van mijn bezwaren er
tegen is dat het zich bedient van een
terminologie die goed beschouwd zo
wel taalkundig als inhoudelijk mon
sterlijk is.
Het begint al met het woord seksuo
logie zelf. Het is een van die rare
ivoorden in de wetenschappelijke
wereld die gevormd zijn door het luk-
raak 'paren van Latijn en Grieks. Se-
xus betekent in het Latijn zoveel als
geslacht. En logos, dat woord of we
tenschap betekent, komt uit het
Grieks. Seksuologie betekent dus ge
woon geslachtswetenschap. Maar je
moet wel heel veel moed of Belgische
voorouders hebben om met een uit
gestreken gezicht jezelf als ge
slachtswetenschapper her en der te
presenteren.
Er zijn trouwens wel meer van die ge
kloonde wetenschappen. Zo hebben
we de sociologie Latijn
socius metgezel, handlanger)
en criminologie (Latijn:
crimen misdaad) of het werke
lijke klapstuk, de neonatologie of
'nieuivgeborenen-wetenschap'Neo
komt van het Griekse woord voor
nieuw, nato van het Latijnse woord
voor geboren worden, en logos komt
dus weer uit het Grieks.
Zulke 'taalvondsten' die alléén ont
sproten kunnen zijn aan het brein
van een leraar klassieke talen met
hersenvliesontsteking of een HBS'er
op de trefwoordenafdeling van het
Ministerie van Onderwijs, zouden
verboden moeten zijn. Titels afne
men, diploma's en getuigschriften la
ten inleveren en verbranden en na
ontslag gedivongen de basisschool
en het gymnasium (over) doen.
Maar in de seksuologie beperkt men
zich niet tot één wandaad in dit op
zicht. Een tijdje geleden legde een
aanstaande doctor mij een ontwerp
voor zijn meesterstuk voor ivaarin
het woord 'coitarche' voorkwam.
Het was mijn eerste kennismaking
met deze ziekte, en op mijn strenge
vraag wat dat dan wel zijn moest,
antwoordde de kandidaat bedrem
meld dat bedoeld werd de leeftijd
waarop men voor het eerst ge
slachtsgemeenschap heeft.
Dat het hier weer om een Latijns-
Griekse daad ging (Latijn: coitus,
dat weet u wel, Grieks:
arche beginwas hem kenne
lijk ontgaan. Ter verdediging voerde
hij aan dat een van de hooggeleerde
collega's de term ook gebruikte.
Maar dat is natuurlijk geen verweer.
Want die collega is medicus, en medi
ci gebruiken klassieke talen op de
eerste plaats als schaamrok of len-
denschort.
Nemen we als voorbeeld nog eens de
coïtus onder de loep. Als je dit woord
zo letterlijk mogelijk vertaalt, dan
wordt het zoiets als 'samengang' of
'samengegaan', ik hoor de arts al
(Van onze verslaggever
Jos Heymans)
Hij was 26 jaar oud en had nog
nooit de krant gehaald. Maar
op 1 november 1974 werd hij door
veel dagbladen genoemd. De inwo
ner van Woerden was de eerste auto
mobilist, die het slachtoffer was ge
worden van de nieuwe alcoholwet.
Veertig minuten nadat de wet in
werking was getreden, werd hij
door de politie aangehouden en
moest hij blazen. Het blaaspijpje
kleurde groen en de bloedproef
wees uit dat de man teveel gedron
ken had.
Nooit heeft de invoering van een wet
zoveel beroering teweeg gebracht als
het blaaspijpje. Weken vantevoren
stonden de kranten bol van de nade
rende onheilsdag. Vanaf vrijdag 1 no
vember 1974 zou, zo was de verwach
ting, niemand meer met een borrel
achter het stuur kruipen. De angst
werd er systematisch ingepompt en
de meest onzinnige verhalen deden
de ronde. Met zes pilsjes op zou je
nog best kunnen rijden, wist de een.
Maar de ander had gehoord van een
familielid die arts was, datje na één
biertje al de klos zou zijn.
De alcoholwet is onderwerp van dis
cussie gebleven. De blaaspijpjes zou
den niet deugen, patiënten met be
paalde ziektes zouden ten onrechte
als alcoholist worden aangemerkt en
de bloedproef zou een aantasting
zijn van de privacy. Die discussie
leek achter de rug bij de invoering
van de ademanalyse, maar de rust
was van betrekkelijk korte duur. Het
Haagse gerechtshof sprak onlangs
een verdachte vrij omdat hem geen
recht op een tegenonderzoek was ge
gund, waarna heel Nederland zich
stortte op de wettigheid van de
ademanalyse.
Terug naar het naar donderdag 31
oktober 1974. In de kroegen is het
aan het begin van de avond nog ge
woon druk. Maar de vaste clientèle
houdt het tijdig voor gezien. Om
middernacht treedt immers de nieu
we alcolholwet in werking en dan
kun je maar beter thuis zijn. Vanaf
morgen wordt er niet meer gedron
ken, althans niet als je nog achter
het stuur moet.
De bevolking is ervan overtuigd dat
de politie een heksenjacht zal begin
nen, ondanks de geruststellende
woorden van minister Van Agt van
justitie. „Er is geen blaaspijpterreur
op komst. We hebben hier in Neder
land verstandige politiemannen",
Hoe betrouwbaar is het blaaspijpje?
zegt hij vriendelijk ogend voor de tv-
camera's. Maar de automobilist
neemt het zekere voor het onzekere.
„Nederland reed nog nooit zo nuch
ter", meldt de Haagsche Courant op
7 november opgetogen. „Maar",
voegt de krant er belerend aan toe,
„het is goed te bedenken dat de veel
besproken novemberwet niet alleen
in november geldt."
De schrik zit er goed in. In de eerste
maand daalt de omzet van de horeca
met 25 tot 30 procent. Het bedrijf
schap is woedend en wil de financiële
strop verhalen bij de regering. „Als
het slecht gaat met de tuinders krij
gen ze goedkoop aardgas. Als wij ge
troffen worden door een maatregel
van de regering, dan mogen we toch
ook aankloppen bij de overheid",
zegt algemeen secretaris Merk. Maar
de claim wordt niet gehonoreerd.
Slimmerikken proberen inmiddels
van alles om de kans om gepakt te
worden zo klein mogelijk te maken.
Harry Touw, toen als Fred Haché
nog een televisie-persoonlijkheid, in
troduceert de Haché-pil, een capsule
van plantaardige stoffen die alcohol-
resten uit de adem verwijdert. Het
pijpje zal dan niet groen uitslaan.
Landelijke alcoholcontroles lijken
aanvankelijk succes te boeken, tot
dat een lid van de Arnhemse carna
valsvereniging De Onganse verklapt
op welke data die controles zullen
worden gehouden. De politie over
weegt de controles naar een andere
dag te verplaatsen, maar dat blijkt
niet mogelijk omdat alle voorberei
dingen al getroffen zijn. Later veran
dert de politie van taktiek en maakt
zelf de data van de controles bekend.
Dat zou preventief werken, is het ar
gument.
Nederland blijft zich lijdelijk verzet
ten tegen het blaaspijpje. Van meet
af aan wordt de betrouwbaarheid
van het pijpje in twijfel getrokken.
Niet helemaal ten onrechte, want al
na twee weken stelt het gerechtelijk
laboratorium vast dat in zeven pro
cent van de gevallen de pijpjes een te
hoog alcoholgehalte aangeven. Een
aantal mensen is zelfs ten onrechte
een bloedproef afgenomen, omdat in
hun bloed minder dan 0,5 promille
alcohol was aangetroffen. Volgens
het Tijdschrift voor de Geneeskunde
slaat het pijpje ook groen uit als de
automobilist knoflook heeft gege
ten.
Bij alle consternatie rond de invoe
ring en de kritiek op het blaaspijpje
wordt de reden van de alcoholwet -
het vergroten van de verkeersveilig
heid - aanvankelijk uit het oog verlo
ren. Slechts weinig kranten maken
melding van de effecten van het
blaaspijpje in het buitenland. In De
nemarken, zo vertelt een Deense po
litiecommissaris - heeft de blaastest
nauwelijks invloed gehad op de ver
keersveiligheid. Ook de Britten moe
ten na zeven jaat vaststellen dat de
blaaspijp niet heeft voldaan.
Als na een klein jaar de eerste resul
taten in Nederland worden geëva
lueerd, is de uitkomst eveneens be
droevend. „Er is in geen enkele gra
fiek een aanleiding te vinden dat de
Nederlander met minder alcohol op
dan vroeger achter het stuur gaat zit
ten", zegt de Rotterdamse poli-
tiearts Cremers in september 1975 in
NRC Handelsblad. „Weliswaar is het
gemiddelde promillage alcohol in
het bloed gedaald van 1,73 naar 1,53,
maar dat iS geen reden om hoera te
roepen."
De kritiek op de betrouwbaarheid
van het blaaspijpje blijft het Open
baar Ministerie bij voortduring ach
tervolgen. In 1979 trekt het gerechte
lijk laboratorium opnieuw aan de
bel: in vijf tot negen procent van de
gevallen geeft het blaaspijpje een
verkeerde uitslag aan. Driejaar later
komt de Rotterdamse politie met de
uitkomst van een eigen onderzoek:
van de 200 testen met het blaaspijpje
zijn 53 fout. De Rijksuniversiteit Lei
den meldt in 1984 dat het blaaspijpje
maar één op de zes automobilisten
betrapt die teveel hebben gedron
ken.
Maar ook de bloedproef die volgt op
de uitslag van het blaaspijpje, is aan
kritiek onderhevig. Steeds minder
artsen zijn bereid om in het holst
van de nacht naar het politiebureau
te komen om bloed af te tappen. Au
tomobilisten maken meer en meer
bezwaar tegen de aantasting van
hun privacy. Het duurt tot 1987
voordat de ademanalyse bij wet
wordt toegestaan. De invoering er
van vergt twee jaar, omdat om fi
nanciële redenen (de apparaten zijn
behoorlijk duur) gekozen wordt
voor een geleidelijke invoering.
Maar als heel Nederland is gewend
aan de ademanalyse en de kritiek op
de controles lijkt te zijn verstomd,
breekt onverwacht opnieuw de hel
los. Het gerechtshof bestrijdt de wet
tigheid van de analyse, omdat de
verdachte geen recht op tegenonder
zoek heeft. Het Openbaar Ministerie
gaat in cassatie bij de Hoge Raad,
een spoedprocedure die niettemin
enige tijd kan duren. Het OM gaat in
tussen door met de alcoholcontroles,
ondanks het risico dat dronken be
stuurders worden vrijgesproken. Na
vijftien jaar blijft het nog steeds suk
kelen met de alcoholwet.
aan de patiënt vragen: „Bent u c
laatste tijd nog met uw vrouw
mengegaan"? Het meest wam
schijnlijke antwoord is dan niet
maar „waarheen bedoelt u, dokter
En omdat de dokter ergens andy
heen wil, gebruikt hij of zij Latiji
Dan hoeven de dingen niet bij hu
naam genoemd te worden en de pc
tiënt iveet onmiddellijk op ivelke
mengang zijn arts uit is.
Nog zo'n verhullende term is menai
che, waarmee bedoeld wordt de ktj
tijd waarop de maandelijkse
dingen bij het meisje beginnen, j
letterlijk mogelijk vertaald beteken
het zoiets als 'begin van de maand
Op de vraag „wanneer was het begii
van mv maand", antwoordt eens
se patiënte natuurlijk „op dezelji
dag als dat van u dokter'. Zeker hi
een mannelijke arts is dat ietvii
shockerend. De medicus-seksuolom
verpakt die bijzondere maand daar
om in een klassiek of ander omslac)
tig papiertje, zodat de patiënte wet
dat er voor een brutaal antwoon
geen plaats is.
Trouwens, het woord menstrualh
zou mijns inziens zonder meer l
door zijn ongeveer letterlijke betek
nis van 'maandstuwing' of 'maani
stroom' vervangen kunnen worda
Iedere vrouw, meer of minder gekt
terd, zou onmiddelijk begrijpen ia
de vraag „is uw maandstroom regit
matig" niets met het provincial
elektriciteitsbedrijf van doen ht
Een bron van ergernis is ook het gt
bruik van het woord vagina doo
seksuologen. Een schede, wantdati
de letterlijke betekenis van dit la
tijnse woord, is volgens de meestee
cyclopediëen 'n aan één zijde opei
langwerpige ruimte, die gewoonll
gevuld is en slechts af en toe ledig.i
gebruikten de Romeinen het wooi
vooral voor de holster van e?
zwaard, dat gewoonlijk in de scheé
vertoeft en slechts op bijzondere m
menten, zoals bij een veldslag, ent
wordt gehaald. In het geval van
vagina der seksuologie lijkt een de
gelijk gebruik ietwat onprakM
niet in het minst omdat gynaecoh
gisch onderzoek erdoor wordt i;
moeïlijkt.
De meeste vrouwen zullen zich wam
schijnlijk ook beledigd voelen alsi
zich realiseren dat medici (en voori
ook seksuologen) borsten in hu
vakjargon en dossiers plegen aan I
duiden als mammae. Het worn
mamma betekent oorspronkelij
zoogklier (vergelijk ook het Engels
woord mammal zoogdier). U
terlijk genomen staan er dus in mei
sche rapporten opmerkingen ah
„bij zoogklierenonderzoek van m
vrouw Z geen afwijkingen van belt
kenis gevonden." Of: „patièri
meldt pijn in zoogklier links."
Zulke beestachtige opmerkingen)
gens vrouwen zijn overigens ook i
het dagelijkse leven zó gewoon jt
worden dat niemand, zelfs
vrouw, zich daar nog aan stoort. Ei
voorbeeld. Twee middelbare scholit
ren, die bij thuiskomst uitroepend
„mamma gelukkig niet thuis is",
noemen degene die voor hen was
strijkt, de boel opruimt en het gen
lig maakt in meerdere opzichten ai
een klier.
Het is, tussen haakjes, trouwens ht
lemaal niet zo verwonderlijk dat i
de belangrijkste vrouw in ons lew
aanduiden met een woord dat lette
lijk genomen maar op één (meen
minder) bescheiden onderdeel w
haar slaat. Want onze cultuur is i
zoogkliergericht, dat vrijwel
respectabel week- of maandblad!»
ten of binnen als meest essentie
kenmerk van de vrouw haar mat
ma's toont. Vooruitstrevende
ken hebben tegenwoordig niet allee
een sectie computer, sport, hifi,
tuur, en huisdieren, maar ook eend
deling zoogklieren. Een seksuoH
als het tenminste een echte is,x
moeten popelen om daar een bori.
'mamma-bladen' op te spijkeren.
Maar misschien val ik de seksuoli
gen wel te hard aan, als ik hen allee
bekritiseer voor het feit dat zet
worden betaald voor mistig, kratti
mikkig en taalkundig onpruimbae
woordgebruik. De wetenschap, vod
al de medische, staat er in het ar
meen bol van. Een veel gehoorde
dediging is dat daardoor de comM
nicatie tussen wetenschappers W
gemakkélijkt zou worden. Soms
dat inderdaad zo, maar veel vaker
dat klinkklare onzin.
Iedere samenleving krijgt de wetef
schap die ze verdient. En als dien
tenschap zich van allerlei omtreh
kende termen bedient, dan komt 4
omdat die samenleving er ook nieti
van houdt dat bepaalde dingen
reet bij hun naam worden genoe
Het volgende verhaal legt nog
het waarom uit.
Een koning had een angstige droot-
Hij droomde dat al zijn tanden
ene na de andere, uit zijn mond
len. Hij riep er een droomuitleg5'
bij, en die verklaarde dat de d
een droevige was. Net zoals zijn te*
den zou de koning al zijn onderis
nen, de ene na de andere, verliezen
Vertoornd liet de koning de man of
sluiten en liet een andere uitlegt
opdraven. Die verklaarde dat h
een gelukkige droom was. De koni»!
zou ouder worden dan al zijn ondt'
danen, hij zou ze allemaal overleef
Deze uitlegger werd rijkelijk
loond. De hovelingen waren zeers»
baasd en zeiden tegen de uitleggir
„Jij hebt de koning toch niks ande*
gezegd dan je arme collega. Waart*
wordt jij beloond en hij gestraft
De droomuitlegger antwoordt
„We hebben beide dezelfde beteken*
aan de droom gegeven. Maar li-
komt er niet alleen op aan waif
zegt, maar ook hoe je het zegt."
