J
eVK
vandaag
Bodem vervuiler moet 90 min
schoonmaakkosten betalen
e-
SPOTGOEDKOOP.'
Groep Iraniërs dringt
ambassade Nederland
in Teheran binnen
Tulsp
De kunst van het
goed verzekerd zijn.
week-uit
week-in
deMerk
BIQSTOL
A.G. verzekeringen. Meesters in zekerheid.
Bulgaarse
leider legt
functie neer
Slopers bij de
Berlijnse Muur
Politie maakt eind
aan ontvoering
Zacht
232e jaargang no. 261
Zaterdag 11 november 1989
HAARDEN-KEUKENS-PARKET
Sluiting
Operatie
Centrum
Afscheid
Weg
Feest
presenteert
de luxe in kleur uitgevoerde
December-Uit-Krant
met 1001 ideeën
en sub-tropische
zwemarrangementen
voor St. Nicolaaskado's,
Kerstdiners en Oud- en
Nieuwviering.
Bel 01107-4200
voor een gratis toezending.
werving selectie
mor kwaliteit op sleutelposities
Vlotte effen PUMP met moderne hak
In de kleuren zwart en blauw.
Maten 36 - 42. Adviesprijs-34r^5
alléén vandaag slechts
VAN DEN BROEK: AANSLAG
Lijnbach
Flinke perioden met zon. Droog weer.
Temperatuur 15 graden. Vrij krachti
ge zuidenwind.
Breng 'ns een bezoek aan onze showroom.
Het is zeker de moeite waard.
JACOBSE - vakwerk uit Arnemuiden
Langstraat 7, 4341 EB Arnemuiden
Telefoon 01182 - 2950
Ommekeer
in DDR niet
te stuiten
BERLIJN, DEN HAAG (AP/GPD/DPA/AFP/RTR/) - Achten
twintigjaar na de bouw wordt met de afbraak van de Berlijn-
se Muur begonnen. Op twee plaatsen zijn vrijdag nieuwe door
laatposten gemaakt en vandaag begint de DDR met neerhalen
van delen van de Muur om plaats te maken voor nog meer
doorlaatposten.
Aan het eind van een driedaagse zit-
ting met verbazingwekkende resulta
ten heeft het Centraal Comité van de
Oostduitse communistische partij
SED) vrijdag een gedetailleerd actie
programma uitgebracht. De ontevre
den bevolking worden vrije verkiezin
gen, economische hervormingen en
en parlementair onderzoek van de ge
vreesde veiligheidsdienst in het voor-
itzicht gesteld.
r zal voorrang worden verleend aan
e produktie van consumptiegoede-
en en de staatssubsidies zullen afne-
en. Er wordt en eind gemaakt aan de
peeiale gunsten en uitzonderingsre-
els die er bestaan voor partijleden,
'et actieprogramma vormt de basis
oor een buitengewoon congres van de
SED dat van 15 tot 17 december ge-
ouden wordt.
'et Centraal Comité gebruikte giste-
en zijn laatste vergaderdag om
choon schip te maken onder de leden
~n kandidaat-leden van het politburo,
oewel er pas twee dagen geleden een
euw politburo benoemd was. Eén
id, de in ongenade gevallen voorstan-
Jer van de harde lijn, Hans-Joachim
öhme (59), en drie kandidaat-leden
erden ontslagen, officieel op eigen
De voorgenomen sluiting van
een aantal warenhuizen van V
en D blijft voorlopig beperkt tot
het opheffen van het filiaal in
IJmuiden.
PAGINA 3
De eerste Nederlandse long
transplantatie is met succes in
het St. Antoniusziekenhuis in
Nieuwegein uitgevoerd.
PAGINA 5
Middelburg krijgt volgend jaar
een asielzoekerscentrum.
PAGINA 9
Tijdens een zeer druk bezochte
receptie werd afscheid geno
men van burgemeester Van
den Heuvel van Borsele.
PAGINA 11
Kees Vermunt stapt teleurge
steld op bij voetbalclub Baro
nie.
PAGINA 34
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën en economie: 7
Provincie: 9,11,13,15 en 17
Sport: 34 en 35
Germaine Greer ontdekte
haar vader Sterke novellen
van Margriet de Moor Litera
tuur in de oorlogsjaren: van
Spoortje weelde onder het juk
tot Heulen met de vijand Ik
heet Armando Architect Aldo
van Eyck met gewone dingen
bijzonder.
PAGINA 19, 20, 21 en 23
Berlijn 1989 De dino-koorts
slaat over naar Nederland
Lekker leven is troef Ita
liaanse bejaardenzorg ramp
zalig Pijn telt niet in kick-bo
xen Beb Bakhuys schreef
voetbalgeschiedenis Denk
sporten en puzzel.
PAGINA 27, 28, 29, 31 en 33
verzoek. Het politburo, dat woensdag
nog 21 leden telde, bestaat nu uit nog
maar uit 10 leden.
Oostduitsers zullen in de toekomst
vrij naar het buitenland mogen blij
ven reizen, zo maakte de Oostduitse
minister van binnenlandse zaken,
Friedrich Dickel, vrijdagavond be
kend. Hij deelde verder mee dat de
DDR van plan is diverse nieuwe
grensovergangen te openen aan de
Muur in Berlijn, die 160 km rond
West-Berlijn loopt, en langs de gehele
grens tussen Oost- en West-Duitsland.
De DDR wil voor maandag acht nieu
we grensovergangen openstellen in
Berlijn. De beroemde Glienecke-brug
in Berlijn, waar tot dusver spionnen-
ruilen tussen oost en west werden afge
wikkeld, werd vrijdagavond al openge
steld.
Dickel kondigde aan dat de Oostber-
lijnse metro aan de ondergrondse van
het westelijke stadsdeel zal worden ge
koppeld, dat tussen beide stadsdelen
vaste lijndiensten met autobussen
worden ingesteld en dat er treinver
bindingen tussen de Bondsrepubliek
en de DDR komen.
Foto boven: Duizenden vooral jonge Berlijners bevolken de Muur. De
Oostduitse politie- in een lange rij opgesteld - kijkt toe maar maakt vol
strekt geen aanstalten om in te grijpen.
Foto onder: Historisch beeld van Berlijners, die vrijdag na het vrijgeven i|
van het grensverkeer tussen de twee stadsdelen met volle kracht inhak
ken op de Muur.
Berlijn was ook vrijdag het toneel
van een volksfeest. Overal klonk mu
ziek en er werd op straat gedanst. De
tienduizenden als 'dagjesmensen'
naar het westelijk stadsdeel gekomen
Oostberlijners overstroomden de
Kurfürstendamm en andere winkel
straten in het westelijke stadscen
trum.
Bij een van de grensovergangen stond
op een gegeven moment een rij van een
kilometer lang. Op de muur zelf waren
Berlijners bezig de Muur te slopen met
houwelen en hamers Pogingen door
(Slot zie pagina 3 kolom 7)
DEN HAAG/GRONINGEN (ANP) - Het bestrijdingsmidde-
lenbedrijf Aagrunol moet voor de sanering van zijn voor
malige bedrijfsterrein in de binnenstad van Groningen de
volledige kosten betalen: naar schatting 90 miljoen gul
den.
Dit heeft de rechtbank in Groningen vrijdag bepaald in een
civiele procedure die het ministerie van Volkshuisvesting-
Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) tegen het bedrijf
had aangespannen. Een woordvoerder van het ministerie
heeft dat meegedeeld. De procedure was in 1984 gestart.
Het ministerie beschouwt de uitspraak van groot belang
voor de uitspraken in talrijke nog lopende procedures te
gen bodemvervuilers. De rechter heeft namelijk bepaald
dat het bedrijf, dat tussen 1946 en 1980 in Groningen actief
is geweest, aansprakelijk blijft. Ook al zegt het lange tijd
niet op de hoogte te kunnen zijn geweest van de schadelijk
heid van bepaalde stoffen, zoals in dit geval kwik en arseen.
VROM is ook verheugd dat in de procedure tevens een pri-
vé-persoon, een ex-directeur, aansprakelijk is gesteld.
Dat betekent dat het ministerie ook in de toekomst privé-
personen kan aanklagen van kleine bedrijven, die inmid
dels failliet zijn. Uit de uitspraak van de rechter blijkt
voorts dat de Staat gerechtigd is vermogenskwesties bij
de burgerlijke rechter aan te kaarten. Over deze kwestie,
die sommige rechters anders hebben beoordeeld, doet de
Hoge Raad over een week een principe-uitspraak.
Aagrunol levert zijn bestrijdingsmiddelen voornamelijk
aan de landbouw. In 1980 heeft het bedrijf Groningen verla
ten en een geheel nieuwe fabriek opgezet in Delfzijl.
Het eerste bodemonderzoek verrichtte de overheid in 1980.
Dat gold als een standaardprocedure, die steeds wordt uit
gevoerd sinds de affaire-Lekkerkerk. Het onderzoek toon
de verontreinigingen aan met kwik, arseen en daarnaast
een „cocktail van stoffen", aldus de woordvoerder van
VROM.
De civiele procedure heeft zolang geduurd omdat Aagrunol
sinds 1984 in totaal zo'n tachtig kortstondige schaduw-
BV's heeft opgericht om de vervolging te bemoeilijken.
Het vervuilde terrein waarop de fabriek in Groningen heeft
gestaan, heeft inmiddels een proefreiniging ondergaan.
Daarbij is gebleken dat de definitieve sanering technisch
niet zonder problemen is. Vandaar ook dat de kosten op het
forse bedrag van 90 miljoen zijn geraamd.
(Advertentie)
Advertentie
RECREATIE
k
wtdviesbureair^~y
Londensekaai Z Postbus 293. 4330 AG Middelburg
telefoon 01180-37676. fax 01180-36611
Advertentie
DEN HAAG (GPD) - Een twintigtal
onbekende Iraniërs is donderdag de
Nederlandse kanselarij in Teheran
binnengedrongen. De twintig richt
ten flinke schade aan gebouw en meu
bilair aan. Minister Van den Broek
(Buitenlandse Zaken) sprak gisteren
van „een aanslag" op de kanselarij.
Het is onduidelijk met welk doel de
Iraniërs de vernielingen hebben aan
gericht. Ze lieten op de muren van het
gebouw leuzen als 'Weg met imperia
listisch Holland' achter. Van den
Broek zei de indruk te hebben dat het
ging om een wraakactie op eerdere ac
ties tegen de Iraanse ambassade in
Den Haag.
Op het moment van de aanslag bevon
den zich geen Nederlanders in de am
bassade. De ambassadeur is in Neder
land. De (Iraanse) huismeester werd
korte tijd in een kamer opgesloten,
maar later ongedeerd vrijgelaten. Vol
gens Van den Broek probeerden de in
dringers verder vergeefs de deur van
de code- en telexkamer te forceren.
De Nederlandse tijdelijk zaakgelastig-
Advertentie
AUTOMATISERING
Industrieweg 1-3
4382 NA Vllsslngen
W 01184 18810
Advertentie
BRISTOL in MIDDELBURG
Markt 45 (naast de N.M.B.)
tel. 01180-29911 Donderdag koopavond
De één maakt van de kunst z'n vak, de ander
van zijn vak een kunst. A.G. verzekeringen in
Utrecht verstaat de kunst van goed verzeke
ren als geen ander.
Door meer dan 150 jaar ervaring zijn wij meesters in schade-
en levensverzekeringen. Uw assurantie-adviseur ként ons.
Pallas Athenedreef 10 Postbus9888 3506GW Utrecht Telefoon (030)643911
de in Teheran heeft op het Iraanse mi
nisterie van buitenlandse zaken zijn
grote ontstemming uitgesproken en
om een onmiddellijk onderzoek ge
vraagd. Nederland wil weten wat het
doel van de twintig Iraniërs was. Het
achterhalen van de identiteit van de
binnengedrongen personen kan daar
bij van belang zijn.
In Den Haag is de tijdelijk zaakgelas
tigde van Iran op het ministerie van
buitenlandse zaken ontboden. Een ho
ge ambtenaar ontving de Iraniër en
drong op grond van de Weense conven
tie ter bescherming van diplomatieke
en consulaire gebouwen aan op herstel
van de aangerichte schade.
ROTTERDAM (GPD) - De Amster
damse politie heeft gisteren de ont
voering van een dertigjarige Rotter
dam beëindigd. Dat gebeurde bij toe
val, nadat bij een verkeerscontrole de
ontvoerders en hun gijzelaar waren
aangehouden. De politie trof het
slachtoffer geboeid aan op de achter
bank van de auto. Een van de twee
ontvoerders probeerde nog uit het
dashboard-kastje een pistool te grij
pen maar de controlerende agenten
konden dit voorkomen.
Uit onderzoek is komen vast te staan
dat de drie mannen eerder een 'bespre
king' hebben gehad in een woning in
de Rotterdamse wijk Crooswijk. Daar
hebben de drie ruzie gekregen, ver
moedelijk om een vrouw. De ontvoer
ders zijn een 26-jarige Rotterdammer
en een 23-jarige man uit Vlaardingen.
inds gisteren staan slo-
Muur. Het is nauwelijks te
geloven. Bijna dertig jaar ge
leden - in 1961 - begon de
bouw van dit grimmige symbool van
vrijheidsberoving, dit gehate beton
nen obstakel dat Europa zo uitdagend
in tweeën sneed. Met het historische
besluit om alle Oostduitse grenzen
open te stellen heeft de (nieuwe) rege
ring van de DDR tegelijk de Muur zijn
functie ontnomen. Het bouwwerk van
de afgezette partijleider Erich Honec-
ker heeft de democratische volksrevo
lutie onder de Oostduitsers nog geen
twee weken overleefd. Het kwam alle
maal zo plotseling en zo overrompe
lend, gisternacht, dat de feestroes op
de grens van Oost- en West-Berlijn iets
had van een verschijnsel uit een ande
re wereld. Veel Oostduitsers lijken de
gebeurtenissen van de afgelopen da
gen dan ook nauwelijks te kunnen ver
werken. Veertig jaar lang zijn ze klein
en onmondig gehouden, opgesloten
achter de grenzen van hun land, voor
gelogen en murw geïndoctrineerd met
de idealen van de communistische
boeren- en arbeidersstaat. Veertig jaar
onvrijheid. En nu dit.
Bij alle uitbundigheid en opluch
ting overheerst voorlopig de ver
warring. Want het wantrouwen tegen
alles wat de gestaalde communisti
sche partij kaders met hun elite-voor
delen de gedesillusioneerde bevolking
van de DDR hebben proberen wijs te
maken, zit verschrikkelijk diep. De
Berlijnse Muur heeft al die jaren een zo
bedreigende sfeer rondom de Oost
duitsers geschapen, dat hij van het ene
op het andere moment niet zo maar
valt weg te denken. De noodzaak om te
vluchten overbodig geworden? En bo
venop dat alles de aankondiging dat
op korte termijn democratische, vrije
verkiezingen zullen worden gehouden.
Is het mannen als Egon Krenz en Gün-
ter Schabowski werkelijk ernst met
wat ze de menigte nu toeroepen? Veel
Oostduitsers, die gebleven zijn, zullen
tijd nodig hebben om aan dat idee te
wennen. De honderdduizenden, die de
afgelopen maanden de wijk hebben ge
nomen naar het westen, zullen eerst
willen zien en dan pas geloven. Lo
gisch en begrijpelijk, want de Berlijnse
Muur stond model voor een dramati
sche periode uit de naoorlogse ge
schiedenis. Hij werd opgericht om
mensen te verhinderen weg te lopen
van een ideologie die een leugen bleek
te zijn. Hij werd onderdeel van een sys
teem dat mensen, die beter wisten,
koeioneerde en hun elke dadendrang
ontnam. Die Muur heeft nu afgedaan
omdat dezelfde mensen de bouwer
hebben weggejaagd en zijn handlan
gers het vuur na aan de schenen heb
ben gelegd.
Het nieuws van de gaten in de Ber
lijnse Muur is overal in de wereld
met instemming begroet. Vooral in de
Duitse Bondsrepubliek, die zo direct
te maken heeft met de verbijsterend
snelle ontwikkelingen aan de over
kant van de grens. Na alles wat eraan
voorafging was dit teminste een onom
keerbare beslissing, die aangeeft dat
het de - vervangen - machthebbers in
de DDR nu ernst is met hun politieke
hervormingen. Met dit verfoeilijke
bouwsel, waarop prikkeldraadver
sperringen, schijnwerpers en gewa
pende Vopo's jarenlang de vrijheidge-
voelens van de Oostduitsers probeer
den te breken, zullen altijd momenten
van grote internationale spanning
rechtstreeks verbonden blijven. De
Muur in het hart van de gedeelde stad
Berlijn was het ijkpunt voor de kille
verhouding tussen oost en west, de
mascotte van de Koude Oorlog. De we
reld heeft leren leven met de Berlijnse
Muur. Heeft ook steeds meegevoeld
met de inwoners van deze onvrije
hoofdstad van een onvrij land. Bij zijn
bezoek aan de Muur stelde de Ameri
kaanse president John F. Kennedy
dat destijds treffend vast: „Ich bin ein
Berliner". Diezelfde morele en daad
werkelijke steun van de rest van de we
reld zullen de Oostduitsers hard nodig
hebben nu de Berlijnse Muur wordt ge
sloopt.
vdM.
SOFIA (RTR/ANP) - Tegen de achter
grond van de razendsnelle ontwikke
lingen die zich in Oost-Europa vol
trekken heeft de Bulgaarse president
en partijleider Todor Zivkov vrijdag
geheel onverwachts ontslag geno
men. Zhivkov legde ook het lidmaat
schap van het politburo neer. Met zijn
35 dienstjaren was Todor Christov
Zivkov (78) in Oost-Europa de staats
man met de langste staat van dienst.
Tijdens een plenum van het Centraal
Comité werd minister van buitenland
se zaken Petar Mladenov (53) als de
nieuwe partijleider aangewezen, zo
heeft het officiële persbureau BTA be
kend gemaakt. Mladenov was minis
ter van buitenlandse zaken sinds 1971.
Het aftreden van Zhivkov kwam voor
westerse waarnemers in Sofia als een
volslagen verrassing. Het centraal co
mité zou bijeen komen om te praten
over „het voortzetten van de Bulgaar
se perestrojka", die door Zhivkov was
afgekondigd. Nog maar enkele dagen
geleden had deze zich aan het hoofd
gesteld van de hervormingsbeweging
in zijn land. De veranderingen in de
Bulgaarse politiek zijn duidelijk ach-
tergeleven bij de hervormingen in de
Sovjetunie, verklaarde Zhivkov.
