PZC Meer luxe in strijd tegen Kanaaltunnel Twee kanaries OM met handen in haar na uitspraak ademtest opinie en achtergrond WOENSDAG 8 NOVEMBER 1989 Uitlaatklep Radicalen TRIJFEL Nico Scheepmaker Vervanging bloedproef Superferries Meer afvaarten Veiligheid Jordanië krijgt beperkte vrijheid bij verkiezingen De inwoners van Jordanië gaan vandaag (woensdag) voor het eerst sinds 22 jaar weer naar de stembus. Het is een parlementsverkiezing zonder politieke partijen, want die zijn sinds de confrontatie in 1957 tussen mo narchie en linkse oppositie verboden. Maar de bijna 600 individuele kandidaten, onder wie voor het eerst twaalf vrouwen, genieten een voor Jordanië en de Arabische wereld ongekende campagnevrijheid. De Jordaanse autoriteiten zijn daarentegen wat ner veus geworden over de kracht waarmee de islamitische Beweging zich manifesteert. De Moslimbroederschap is de enige groep die zich na 1957 mocht blijven organise ren, als tegenwicht voor links. Economische problemen en de Palestijnse opstand hebben de Broeders een extra duw in de rug bezorgd. Koning Hoessein heeft zijn volk de laatste weken her haaldelijk gewaarschuwd voor de gevaren van gods dienstig extremisme. De Jordaanse leider doet er van alles aan om van zijn land een moderne Arabische staat te maken, maar een groeiend deel van de bevolking kiest openlijk voor 'de weg terug'. (Van onze correspondent Ad Bloemendaal in Amman) Als het aantal spandoeken in de straten van Amman maatstaf zou zijn voor de zeggenschap van het volk, dan zat het met de democratie in Jordanië wel goed. Maar de bonte uit stalling van beschilderd textiel is in feite het gevolg van de beperkende be palingen die aan de parlementsver kiezingen van vandaag zijn gesteld. Een ervan is het uit 1957 daterende verbod op politieke partijen, wat be tekent dat de meer dan 600 kandida ten onafhankelijk moeten meedingen naar de tachtig zetels. In de late avonduren, als het verkeer in de uit zijn krachten gegroeide Jor daanse hoofdstad wat tot bedaren is gekomen, begeven familieleden en an dere aanhangers van de kandidaten zich met bestelauto's op weg om steeds weer nieuwe banieren op te hangen. Het is een betaalbare manier van adverteren, bij gebrek aan partij fondsen en televisiezendtijd. De eni gen die in staat zijn massabijeenkom sten te houden, zijn de Moslimbroe ders. De overige kandidaten stellen zich tevreden met vergaderingen aan huis of in speciaal daarvoor opgezette tenten. De uitsluiting van politieke partijen is niet de enige maatregel die de autori teiten ten dienste staat om de uitslag van de verkiezingen in een gematigde richting bij te sturen. Een ingewikkeld districtenstelsel zorgt er voor dat de invloed van radicale groepen beperkt blijft. De Kieswet biedt de overheid bovendien de mogelijkheid kandida ten die behoren tot ondergronds ope rerende politieke partijen uit te slui ten. pen voorjaar, als gevolg van de oplo pende voedselprijzen, brachten 'ook frustraties aan het licht onder de Jor daanse middenklasse. Het ontbreken van een parlement en vergaande pers breidel zorgden voor een verstikkende atmosfeer. Koning Hussein. Maar de praktijk laat zien dat de wet uiterst soepel wordt toegepast. „Als dat niet zo zou zijn, hadden we de rege ring in de nationale en internationale pers aangeklaagd en mensenrechten organisaties ingeschakeld", zegt Ja- coub Zayadin, leider van de verboden Jordaanse Communistische Partij. Als onafhankelijk kandidaat maakt hij nu kans in het nieuwe parlement te worden gekozen. Ondanks de beperkingen heerst in Jordanië een optimistische stemming. De vrijheid van meningsuiting is im mers nog nooit zo groot geweest. De demonstraties en rellen van het afgelo- Koning Hussein begreep dat zijn volk een uitlaatklep nodig had voor kri tiek, wilden de rellen niet gevolgd worden door de monarchie-bedrei gende ontwikkelingen. Hij stuurde het kabinet van de van corruptie be schuldigde premier Rifaï naar huis en beloofde voor het eind van het jaar verkiezingen voor een nieuw parle ment. Die waren al noodzakelijk ge worden nadat de koning vorig jaar de verantwoordelijkheid voor de weste lijke Jordaanoever, die de helft van de zetels in het oude parlement leverde, had overgedragen aan de Palestijnen. Onder het nu opererende interim-ka binet genieten de media een ongeken de vrijheid. Rakan Al Majali is hoofd redacteur van Jordanië's grootste krant, Al Rai. Hij vertelt dat hij sinds het aantreden van de nieuwe regering per dag niet minder dan 500 ingezon den brieven van lezers ontvangt. „Van die vijfhonderd zijn er zo'n zeventig met een serieuze opiniërende inhoud. We kunnen niet alles afdrukken, maar ik maak iedere dag een hele pagina vrij voor bijdragen van lezers en tegen het weekeinde soms wel twee. Ik heb nieu we columnisten kunnen aantrekken en de oude schrijven een stuk kriti scher. Ik plaats alles, van moslim-fun damentalisten tot links". In zijn aankondiging van de verkiezin gen, eerder dit jaar, sprak koning Hus sein met nadruk van „een experi ment". Het is dus de vraag hoe lang de Jordaniërs van hun nieuwe vrijheid zullen kunnen genieten. Maar vooral onder de beter gesitueerden blijft het vertrouwen dat het inderdaad gaat om een nieuwe fase in de ontwikkeling van Jordanië tot een moderne staat. Ze menen dat het nieuwe parlement straks de gelegenheid zal krijgen de Grondwet aan te passen, juist omdat het door zijn gematigdheid geen be dreiging zal vormen voor de monar chie. De angst van Hussein voor een radi caal parlement, is niet onbegrijpelijk. In 1956, toen politieke partijen nog vrijelijk konden opereren, kozen de Jordaniërs een parlement met een linkse meerderheid. Het was de tijd van Nasser, pan-arabisme en sterke anti-westerse sentimenten. Een jaar later verbrak de Jordaanse regering het verdrag met Engeland en stuurde de Britse troepen naar huis. Toen Jor danië vervolgens betrekkingen met de Sovjetunie aanknoopte en Russi sche hulp kreeg toegezegd, achtte de destijds 22-jarige koning de tijd geko men om in te grijpen. Hij maakte be kend dat er een door Egypte geïnspi reerd complot was ontdekt en stuurde het kabinet naar huis. De daaropvol gende demonstraties en rellen leid den tot het nog altijd geldende verbod op de politieke partijen. Ook de bevoegdheid van de koning ka binetten naar huis te sturen, staat nog steeds in de Grondwet en het ligt niet in de verwachting dat het nieuwe kabi net daar verandering in zal aanbren gen. De monarchie en de macht van de koning staan niet ter discussie, ook niet in deze verkiezingscampagne. Zelfs de radicale islamieten, wie de westerse levensstijl van de vorst toch een doom in het oog moet zijn, houden zich rustig. „Zodra we hier onze islami tische staat hebben, zal de koning van zelf veranderen", voorspelt moslim broeder Achmed, een 26-jarige werklo ze ingenieur. „Misschien wordt hij nog wel vromer dan de rest van de Jorda niërs", voegt hij er hoopvol aan toe. TT et was een zwart-wit foto, maar li ik schat dat de poes die ons van de foto aanstaarde behalve veel wit in haar vacht ook wat rood en zwart erin had verwerkt. Ze leek een beetje op Immetje, een van onze drie poezen, die van jongsafaan van grote vindingrijkheid blijk heeft gegeven. Ze wist al snel dat er verband bestond tussen het omlaag gaan van de deurknop en het open gaan van de deur, en maakte mis bruik van deze kennis door langs de deurpost omhoog te klauteren en aan de deurknop te gaan hangen, zodat ze de kamer uit kon. Maar ze had ook al snel door dat ze via de druivenstruik overdag door de nauwe opening van het tuimel raampje de keuken binnen kon ko men, en dat ze 's nachts, via het dak van het schuurtje, door ons slaap kamerraam naar binnen kon. Dik ke Marie kent nu al dertien jaar nog maar steeds een manier om ergens binnen te komen: klagelijk miau wen, tot we -open doen. Koetje, het zwart-witte dochtertje van Immetje, lijkt in slimheid weinig voor haar moeder onder te doen, al heeft zij nog niet zoveel sluipwegen ontdekt als haar moeder. Ik zou het eigenlijk gewoon eens uit moeten proberen, om te zien of ze het ook kunnen, wat die poes op de foto gepresteerd heeft: „MOSKOU - Deze Moskouse kat liep meer dan 600 kilometer om weer thuis te komen. Het dier was door haar eigenaars verbannen naar een dorp op het platteland, omdat ze twee kanaries had opge peuzeld. De tocht terug naar Mos kou duurde een jaar. Volgens een Russische krant maakt de kat het uitstekend, wel is ze inmiddels zwanger". Tja, dat krijg je als je teveel kana ries eet! Dat je naar het platteland wordt verbannen als je iets mis daan hebt overkomt in de Sovjet- Unie niet alleen de katten. Als ik nu een vertegenwoordiger van 'inves tigative journalism' was, van het onderzoeksjournalisme, dan trok ik met een passer vanuit Broek in Waterland een straal van 600 kilo meter op de kaart van Europa, laadde Marie, Immetje en Koetje in drie poezemandjes in mijn auto en vervoerde ze naar drie verschillen de plekken in Europa. Marie liet ik los op het platteland in Frankrijk, dat lijkt me de makkelijkste start plaats voor de weg terug, Koetje op een alpenweide in Zwitserland, die krijgt het dan iets moeilijker, en Im metje moet maar zien vanaf het Tsjechoslowaakse platteland naar Broek in Waterland terug te keren, een hele klus, maar zij is nu een maal de slimste... En dan maar wachten. Je zou me dan met een duivenmelker kunnen vergelijken, wachtend op de terug komst van zijn duiven, maar reke ning houdend met eenzelfde tijds verschil als moet bestaan tussen de klandizie van een kruidenier en een pianohandelaar. Journalistiek ge zien een interessant experiment, ik zal het eens opwerpen in de schoot van het gezin- Dat katten over gigantische afstan den hun huis kunnen terugvinden zonder de weg te kunnen vragen is bekend, maar het blijft toch iedere keer weer raadselachtig. Een van de raadselachtigste gevallen is nog altijd dat van Daisy, een poes die zich was gaan hechten aan een ge zin uit New York, tijdens hun vakantie in een zomerverblijf. Toen de vakantie voorbij was, keerde het gezin terug naar New York, Daisy (die zwanger was) niet zonder spijt achterlatend. Een maand later stond Daisy in hartje New York bij hen voor de deur, met een klein poesje in zijn bek. Een paar dagen later vertrok ze weer, maar een week later was ze alweer terug, met een tweede poesje. Na vijf weken was ze vijf keer heen en weer gelo pen en had ze haar hele gezin naar haar nieuw gekozen huis in New York overgebracht. Hoe ze temid den van al die miljoenen New Yor kers juist deze ene familie kon vin den is raadselachtig. Nog raadsel achtiger vind ik eigenlijk, dat die fa milie na het brengen van het tweede katje Daisy niet in de auto heeft meegenomen naar het zomerhuis, om daar even de resterende poesjes op te halen. Die stumperds moeten uitgehongerd zijn geweest! Eigenlijk geloof ik dit verhaal niet. Wel dat van de hond Bobby, die door een bulldog werd weggejaagd toen hij met zijn baasje op vakantie in Indiana was, en er zes maanden over deed zijn huis in Oregon terug te vinden. Daarbij had hij een met ijsschotsen bedekte rivier moeten overzwemmen, en woestijnen en bergen moeten overwinnen. Hij was uitgemergeld, maar hij huilde zo luid van vreugde toen hij zijn huis had teruggevonden, dat het in de hele straat te horen was. Waarom geloof ik dit verhaal, dat ik ook in The People's Almanac aantrof, wel en dat van Daisy niet? Omdat Col. E. Hofer van de Oregon Humane Society Bobbie's tocht heeft gere construeerd, en veel mensen heeft gesproken die de hond gezien had den, of tijdelijk onderdak en voed sel hadden verleend. Daarom ge loof ik het. Omdat ik geloof dat Col. E. Hofer bestaat. Omdat dat in dat boek staat. Door Jos Heymans) Het Openbaar Ministerie zit met de handen in het haar, nu de wet telijke basis van de ademanalyse door het gerechtshof in Den Haag is wegge nomen. „We weten niet wat we moe ten doen. Het is normaal dat de recht banken zich conformeren aan een uit spraak van het hof en dat zou kunnen betekenen dat voorlopig niemand meer zal worden veroordeeld op grond van de ademanalyse", zegt de woordvoerder van procureur-gene raal Heijder van het ressort 's-Gra- venhage. Het gerechtshof sprak maandag een 57-jarige man uit Voorschoten vrij van het rijden onder invloed. Bij de alco holcontrole via het nieuwe systeem van de ademanalyse was vastgesteld dat de man teveel had gedronken. Maar de ademanalyse geeft een ver dachte geen recht op een tegenonder zoek en dat is volgens het gerechtshof in strijd met de wet. De VECOM, de verkeerscommissie van het Openbaar Ministerie, komt nog deze week in spoedzitting bijeen om zich te buigen over de ontstane si tuatie. Volgens voorzitter mr. R. Da- verschot, advocaat-generaal in Leeu warden, is het niet uitgesloten dat de rechtbanken de overwegingen van het Haagse hof zullen overnemen. „Meest al worden de uitspraken van het hof overgenomen, maar bindend zijn ze niet". Daverschot noemt de beslissing van het hof 'opmerkelijk'. „De andere ge rechtshoven hebben tot nu toe altijd veroordeeld op grond van de adema nalyse. Het hof in Den Haag is de enige die dat niet doet. Ik vind het boven dien opvallend dat het punt van vrij spraak niet eens in het verweer van de verdachte aan de orde is gekomen". De ademanalyse werd in 1987 geleide lijk ingevoerd ter vervanging van de bloedproef. Inmiddels maken alle po litiekorpsen in het land gebruik van de nieuwe apparatuur, die een enor me kostenbesparing betekent. Vroe ger moest een dronken automobilist mee naar het politiebureau voor een bloedproef, als het blaaspijpje een te hoog alcoholpercentage had aangege ven. Een arts moest dan opdraven om het bloed af te nemen. De ademanaly se maakt het inschakelen van een arts overbodig. Bovendien maakt het ap paraat de uitslag van het onderzoek onmiddellijk zichtbaar, wat ook in tijd een besparing betekent. Het Openbaar Ministerie gaat tegen de uitspraak (arrest) van het hof in ie der geval in cassatie bij de Hoge Raad, zo heeft een woordvoerster van het mi nisterie van justitie gezegd. In tenmin ste twee gevallen hebben andere ge rechtshoven geoordeeld dat de ademanalyse ondanks het ontbreken van het recht op tegenonderzoek wèl rechtmatig is. „We hebben goede hoop, juist omdat die andere gerechts hoven tot tegengestelde uitspraken zijn gekomen". Het huidige beleid van het OM wordt in afwachting van het oordeel van de Hoge Raad en het advies van de VE COM voorlopig gehandhaafd. Dat be tekent dat de politie gewoon doorgaat met de ademanalyse bij alcoholcon troles. Bij een te hoog alcoholpercen tage zal dan ook proces-verbaal wor den opgemaakt Uit het oogpunt van verkeersveiligheid zou het onverstan dig zijn te stoppen met de ademanaly se. Bovendien staat de kwaliteit van de apparatuur, die jaarlijks wordt geijkt, volgens de Centrale Politie Ver- keers Commissie (CPVC) niet ter dis cussie. Justitie is ervan overtuigd dat de in voering van de ademanalyse destijds zeer zorgvuldig is voorbereid. „Alle as pecten van de nieuwe regelgeving zijn uitvoerig besproken. Ook de Tweede Kamer heeft ruime aandacht besteed aan de behandeling van het voorstel. Juist op aandringen van het parle ment is het recht op een tegenonder zoek niet in het voorstel opgenomen", zegt de woordvoerster. Volgens mr. Daverschot is dat gebeurd op praktische gronden. „Bij de adema nalyse wordt de proef gedaan in het bijzijn van de verdachte. Hij krijgt ook onmiddellijk de uitslag uitgereikt. Er is geen mogelijkheid om met het 'ma teriaal' te knoeien. Daarom vond de wetgever het recht op een tegenonder zoek ook niet echt nodig. In het buiten land gebeurt dat trouwens ook niet". Sheik Hamman Saeed van de - radicale - Moslim Broederschap op verkie zingscampagne. tWMH - Vrachtwagens wachten in Calais op inscheping voor de oversteek w Groot-Brittannië. (Van onze verslaggever Jeroen Smit) Vier eeuwen na de Spaanse Ar mada dreigt een nieuwe slag op Het Kanaal. De strijdende partijen: aan de ene kant de veerbootrederij en, aan de andere kant de Kanaal tunnel. Met grotere winkels aan boord, een betere service en meer af vaarten wil de grootste rederij, P O European Ferries, de strijd in gaan. „We kunnen de zaak niet op snelheid, maar wel op luxe winnen. We willen de bootreis onderdeel van het vakantieplezier maken", vertelt P O-topman Graeme Dunlop. Hoeveel passagiers en vracht de Ka naaltunnel uiteindelijk van de veer bootmaatschappijen afsnoept, is nog duister. Niemand weet dat pre cies. Het consortium dat de tunnel bouwt denkt zelf maar liefst zeventig procent van alle passagiers en dertig procent van alle vracht van en naar Engeland te krijgen, maar dat zijn optimistische cijfers. Dunlop denkt dat de percentages lager uitvallen, maar hoeveel lager, daarover zwijgt hij. „Het is een groot vraagteken". P O European Ferries, waarvan de afkorting staat voor Peninsular and Oriental Steam Navigation Compa ny, is veruit de grootste veerboot maatschappij op Het Kanaal. Het bedrijf vervoert met zijn 21 veersche pen jaarlijks 11,5 miljoen passagiers, 1,5 miljoen personenauto's en 750.000 vrachtauto's van en naar En geland. Er werken 5000 mensen, van wie 500 op de hoofdvestiging in de Engelse havenplaats Dover, waar ook managing director Dunlop kan toor houdt. „Op snelheid kunnen de veerdien sten het nooit en te nimmer van de Kanaaltunnel winnen", weet hij. Het is straks immers mogelijk om in tweëeneenhalf uur van het centrum van London naar het centrum van Parijs te treinen; daar kan geen boot tegenop. Om te zorgen dat de passagiers niet massaal weglopen, vaart P O daar om een andere koers: de oversteek met de boot moet leuker. De veerbo ten dienen luxueuzer te worden, de passagier moet iets ervaren van de sfeer van luxe cruise-schepen. De service van het personeel, dat nog wel eens te wensen overlaat, moet beter worden en het eten dient voor taan van eerste kwaliteit te zijn. Voor de zakenreiziger komen er spe ciale lounges met gratis kranten. De vrachtwagenchauffeurs worden in de watten gelegd met eigen kantines en goede slaapaccommodatie, los van de passagiersverblijven. Vol gens Dunlop is alleen op die manier de slag met de tunnel te winnen. „Als we de kwaliteit van het reizen per schip verbeteren, dan moet dat pas sagiers trekken". de zaken komt een groter assorti ment artikelen, van camera's tot kle ding, zodat het plezier van het win kelen gehandhaafd blijft, al ver dwijnt het belastingvoordeel. Het is niet voor niets dat de maai schappij zoveel waarde hecht aands winkels: maar liefst twintig proeeni van de omzet het veerbootbedrij komt uit de scheepswinkels. Ander wapen dat P O tegen if tunnel gaat inzetten, is het opvot ren van het aantal afvaarten, mei name op de route Dover-Calais. Hei is de bedoeling uiteindelijk een zt hoge frequentie te bereiken dat re serveren niet meer nodig is. De pas sagier kan dan bijvoorbeeld in Ca lais een kaartje kopen en meteen ij schepen. Nu is in de drukke zomer- maanden het risico aanwezig dat di boten zijn volgeboekt. Om meer afvaarten te bereikei zoekt P O momenteel samenwer king met een andere veerbootmaal schappij, namelijk Sealink, die vij boten in de vaart heeft. Het is de doeling dat straks kaartjes van beide maatschappijen uitwisselbai zijn. Dunlop: „Als wij blijven concur reren met elkaar, dan is straks di tunnel de winnaar". Voor een samei werking moet wel toestemming ko men van de Europese Commissie omdat beide maatschappijen ea monopoliepositie krijgen in het veer bootverkeer tussen Engeland en he Europese vasteland. Of al die verbeteringen een prijsvei hoging tot gevolg hebben, hangt van de tarieven die de Kanaaltunni gaat hanteren. De verwachting is di de twee tarieven elkaar niet veel a len ontlopen vanuit concurrents overwegingen. P O wil al in 1992 helemaal klai zijn voor de slag met de tunnel, hoi wel de tunnel zelf vermoedelijk d(* allerlei vertragingen en budgetove schrijdingen pas veel later ope gaat. „Wij gaan er vanuit dat de Ki naaltunnel in juni 1993 wordt gi opend. Al onze plannen zijn daaio gebaseerd, omdat we uit de officie! bronnen nog geen andere data hel ben vernomen", vertelt Dunlop. P O is daarom in druk tempo bezig haar vloot te moderniseren. Zo werd in juni 1987 de splinternieuwe Pride of Dover in gebruik genomen die veel luxe biedt. Aan boord zijn een winkelcomplex, bars, verschil lende resturants, lounges en zonne dekken. Een zusterschip, de Pride of Calais, kwam eind 1987 in de vaart. Deze twee 'superferries' kunnen per keer 2300 mensen, 650 auto's en 100 vrachtwagens transporteren. Ze va ren alle twee op de route Dover-Ca lais. En met het oog op de almaar groeiende vrachtmarkt overweegt P O de aankoop van twee nieuwe vrachtschepen. Deze zouden dan in respectievelijk in 1991 en 1992 in de vaart moeten komen. Het winkelen aan boord van de veer schepen is een probleem apart. Met het wegvallen van de Europese bin nengrenzen eind 1992 is het 'taxfree shoppen' van de baan. P O wil dat opvangen niet door de winkels in te krimpen, maar juist uit te breiden. In Onvermijdelijk is de vraag van veiligheid, na de ramp met de raid of Free Enterprise bij Zeebrui ge in de nacht van 6 op 7 maart 191' waarbij 135 mensen omkwamei Het principe van de veerschepen noodgedwongen onveranderd g bleven. Het blijven holle, drijveni bakken zonder waterdichte scho ten. Die schotten kunnen namelij niet worden aangebracht, omdat dan geen voertuigen meer inkii nen. P O heeft inmiddels wel een reel van veiligheidsmaatregelen getri fen. Zo worden alle vrachtwagens! voren gewogen, zodat een betere wichtsverdeling aan boord mogeli is. Daarnaast krijgen alle passagie een bewijsje, zodat in ieder geval kend is hoeveel mensen zich in schip bevinden. Dat gebeurde vrc ger niet. Of de boegdeuren dicht zijn, ra goed gesloten deuren waren de (X zaak van de ramp in Zeebrug wordt bewaakt door een controles teem. Daarnaast is een videocame gericht op de deuren, met monitor- op de brug. Dat laatste lijkt ove gens een wassen neus: het beeld slecht en als er een vrachtwagi voor staat, ziet de kapitein nog wi nig. Graeme Dunlop: „Ondanks all wat er is gezegd, de statistieken l wijzen dat reizen per veerboot van de veiligste manieren van tran port is...zeker veiliger dan reizf over de weg of door de lucht. Het waarschijnlijk veiliger dan thuisbi ven".

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1989 | | pagina 4