PZC Plan psychiatrie loopt al achter CNV wenst over milieu klare CAO-afspraken Vissersbond herhaalt eis vangstbeperking voor sportvissers Raad van State wacht wellicht met uitspraak vergunning COVRA De onbekende Voetius provincie WOENSDAG 8 NOVEMBER 1989 1 5 Provincie houdt hoorzitting over plan geestelijke gezondheidszorg Inzicht Zelfdoding KRITIEK PZZ-DIRECTIE NIET TEN KOSTE VAN UITKERINGEN MILIEU-ASPECTEN NIET AAN BOD TENTOONSTELLING IN GOES ZEEUWSE ZENUWARTSEN: DRUK OP DE KETEL HOUDEN' Nationaal staflkoor Leger des Heils op eeuwfeest-festival korps Middelburg Eversdijk vraagt beperking aantal handkokkelvissers JOVD weer actief in Noord- en M.-Zeeland Patiënt dupe Zeeuws plan psychiatrie MIDDELBURG - Een mars van de dwaasheid. Bureaucratie die doorslaat. Zo omschrijft de Middelburgse zenuwarts dr J. D. van Scheijen - hij vertegenwoordigt de in Zeeland vrij ge vestigde psychiaters - het eerste provinciaal plan voor de geestelijke gezondheidszorg. Volgens Van Scheijen en zijn col lega's gaat het plan uit van afbraak van bestaande, goede voorzieningen. Daarvoor in de plaats moeten dan duurdere, ontoereikende voorzieningen komen. De Zeeuwse psychiatri sche patiënt is er uiteindelijk de dupe van, aldus dr Van Scheijen. Minder klinische bedden; meer andere hulpvormen - dat is het uitgangspunt van het plan, dat deze zomer door het dagelijks provinciebestuur is gepre senteerd. Het voorziet vooral in meer plaatsen voor het Psychiatrisch Zie kenhuis Zeeland (onder meer deeltijd behandeling, verslaafdenzorg en kin- der/jeugdpsychiatrie) en sterke ver mindering van het aantal bedden in de psychiatrische afdelingen van de alge mene ziekenhuizen (PAAZ-bedden). Ook de rol van de Regionale Instelling voor Ambulante Geestelijke Gezond heidszorg (RIAGG) zal - als het plan werkelijkheid wordt - fors toenemen. De Zeeuwse vrij gevestigde psychia ters (die bijval krijgen van onder ande re de directie van het Streekzieken huis Walcheren en de Vereniging On dersteuning Huisartsen Zeeland) be klemtonen dat het plan geen prakti sche, maar een theoretische sfeer uita demt. Het dagelijks provinciebestuur richt zich zonder meer naar regels en richtlijnen die in Haagse burelen wor den opgesteld, is één van de grieven. Van Scheijen: „Men moet zich niet zo blindstaren op normen. Dat zijn maar willekeurige getallen. Als aangetoond kan worden dat de praktijk anders is, dan zijn normen verschuifbaar. Iedere regio heeft specifieke problemen op het gebied van de geestelijke gezond heidszorg. Ook Zeeland. Denk alleen maar aan het grote aantal ouderen dat psychiatrische hulp nodig heeft." niet worden goedgemaakt door een ex tra aankoop van peren," betoogt dr Van Scheijen. Groot pluspunt van een PAAZ is dat de afdeling onderdeel uit maakt van een algemeen ziekenhuis en direct gebruik kan maken van de ziekenhuisvoorzieningen. Hij geeft aan dat bijvoorbeeld toepassing van elektro-shcckbehandeling alleen in een algemeen ziekenhuis kan gebeu ren. Van Scheijen cs zijn mordicus tegen vermindering van het aantal PAAZ- bedden. In Zeeuwsch-Vlaanderen is die reductie al doorgevoerd. De maat schap neurologie-psychiatrie Zeeuwsch-Vlaanderen constateert dat prompt een wachtlijst is ontstaan en dat mensen moeten worden verwe zen naar psychiatrische afdelingen van ziekenhuizen in Brugge en Gent. De vier maatschap-artsen melden dat voor acute opnamen problemen en ri sico's ontstaan. Vooral het helpen van mensen met neiging tot zelfdoding loopt gevaar. Voor Walcheren moet de verlaging van de PAAZ-bedden nog doorgevoerd worden (van 56 naar 24). Dr Van Scheij en voorziet grote ellende. Hij maakt duidelijk dat landelijk gewerkt wordt aan uitbreiding van de mogelijkheden voor de psychiatrie in de algemene zie kenhuizen. De Middelburgse zenuw arts vindt het onbegrijpelijk dat het Zeeuwse provinciebestuur juist aan af bouw van mogelijkheden in de PAAZ- en denkt. Ook hij wijst op de risico's oor patiënten met ernstige depres sies. Het aantal zelfdodingen in Zee and loopt gestaag op: van gemiddeld 29 per jaar in de periode 1961-1974 tot 59 in 1987. e vrij gevestigde psychiaters zijn er- an overtuigd dat meer voorzieningen oor het Psychiatrisch Ziekenhuis eeland en de Regionale Instelling nbulante Geestelijke Gezondheids- org onvoldoende soelaas bieden. ,Een dreigend tekort aan appelen kan Van Scheijen gewaagt van ernstig ge mis aan inzicht bij de beleidsmakers in de feitelijke gang van zaken in de psychiatrie. Patiënten die voor het eerst psychiatrische hulp nodig heb ben, kloppen veel liever en gemakke lijker aan bij de PAAZ-afdeling van het algemene ziekenhuis, dan bij het PZZ. Het is absurd dat nota bene die eerste hulp-mogelijkheid wordt afgebroken, aldus zenuwarts Van Scheijen. Het psychiatrisch ziekenhuis heeft voor velen een veel te hoge drempel. Hij at tendeert erop dat ook huisartsen lie ver naar een PAAZ-afdeling verwijzen, dan naar een psychiatrisch zieken huis. Het idee dat deeltijdbehandeling (alleen overdag, zonder opname) een alternatief is, verwerpt Van Scheijen zonder meer. Het is hooguit voor nabe handeling een mogelijkheid. Volgens de vrij gevestigde psychiaters wordt in het provinciaal plan de be langrijke rol van de huisarts uitgehold, ten voordele van de RIAGG. Ten on rechte, meent dr Van Scheijen. „Bij een crisis wordt de huisarts als eerste gebeld. Laat die dan ook oordelen over hulpverlening, in plaats van een wild vreemde maatschappelijk werker die van toeten noch blazen weet." De RIAGG heeft teveel een welzijnska- rakter (met allerlei omslachtige en tijdrovende procedures) en ontbeert mogelijkheden voor echte medische psychiatrie, is - samengevat - de con clusie van Van Scheijen cs. Dr J. D. van Scheijen. GOES - De directie van het Psy chiatrisch Ziekenhuis Zeeland (PZZ) vindt dat het provinciaal plan geestelijke volksgezondheid meer rekening moet houden met nieuwe ontwikkelingen. Omdat het plan gericht is op de toekomst mag niet van verouderde inzichten worden uitgegaan. Met name af zonderlijke psychiatrische voor zieningen voor ouderen ontbreken volgens de directie van het PZZ in het plan. Een gemis is ook dat het plan re kent met achterhaalde normen. In heel Nederland is sprake van een grote druk op de psychiatrische voorzieningen, stelt de PZZ-direc- tie. Daarom is voorgesteld de nor men voor psychiatrische zieken huisbedden te verhogen (van 1,1 tot 1,3 promille). De 'Zeeuwse getallen' dienen hierop te worden afgestemd. Ook moet rekening worden gehou den met het toevoegen van Tholen en Sint-Philipsland tot het verzor gingsgebied van het PZZ. De directie van het PZZ verklaart zich tegen een vermindering van ziekenhuisbedden ten voordele van beschermende woonvormen en psy chiatrische afdelingen in algemene ziekenhuizen. Het PZZ is voorstan der van een goed gespreid stelsel van voorzieningen over de provin cie (en zonodig zelfs bovenregio naal). Maar het voordeel van andere voorzieningen moet wel aantoon baar zijn, alvorens het psychia trisch ziekenhuis bedden moet inle veren. Het PZZ wil in Zeeuwsch- Vlaanderen voorrang geven aan voorzieningen voor ouderen (geron- to-psychiatrie) boven verdere uit breiding van deeltijdbehandeling. IDDELBURG - Het agelijks provinciebe- uur houdt donderdag november een open- are hoorzitting over et plan voor de geeste- ke gezondheidszorg. e bijeenkomst wordt houden in het provin ciehuis te Middelburg (ingang Abdijplein 9) en begint om 19.30 uur. Ge deputeerde W. Don, eerstverantwoordelijk bestuurder voor het plan, heeft de leiding. De provinciale raad voor de volksgezondheid in Na het leggen van de krans namen de leerlingen en overige aanwezigen een minuut stilte in acht. SINT-LAURENS - Tijdens een sobere herdenkings plechtigheid op de algemene begraafplaats in Sint-Lau- rens hebben de oudste leerlingen van de Prins Willem Alexanderschool een krans gelegd bij het monument ter nagedachtenis van de oorlogsslachtoffersNa het bla zen van The Last Post door een van de leerlingen hesen twee leerlingen de vaderlandse driekleur halfstok en werd een minuut stilte in acht genomen. De Prins Willem Alexanderschool adopteerde het oor logsmonument een aantal jaren geleden op verzoek van de Stichting Februari 1941. Een jaarlijks terugkerende plechtigheid is de kranslegging bij het monument. Be halve de kinderen plaatsten enkele leden van het Voor malig Verzet Nederland een bloemenkrans. Ook enkele andere inwoners van Sint-Laurens, dat dinsdag op de kop af 45 jaar geleden werd bevrijd, legden bloemen bij het oorlogsmonument. Na de kranslegging vertrok de stoet naar de Prins Willem Alexanderschool. MIDDELBURG - Het Christelijk Na tionaal Vakverbond (CNV) wil dat bij de onderhandeling over een nieuwe arbeidsovereenkomst in duidelijke afspraken wordt vastgelegd wie wat betaalt voor het milieu. Districtsbe stuurder L. Q. Phernambucq zei dit dinsdagavond in Middelburg tijdens de algemene ledenvergadering van de dienstenbond CNV, kring Zeeland. Die afspraken over milieubeleid in de CAO's moeten algemeen bindend zijn, aldus de CNV-bestuurder. De vakbond vindt dat het milieube- MIDDELBURG - Het nationaal staf koor van het Leger des Heils brengt in het weekeinde van 11 en 12 november een bezoek aan Middelburg. Het uit dertig jonge heilssoldaten bestaande koor is binnen het Leger des Heils een toonaangevend zangkoor. Het speelt zaterdag een voorname rol op het Eeuwfeest-festival van het Leger des Heils Middelburg. Dat festival, be doeld als een 'Dank-u-wel-dienst' aan God en de inwoners van Middelburg, is de afsluiting van een jaar vol activi teiten ter gelegenheid van het hon derdjarig bestaan van het Middel burgse korps. De aanvang is om 19.30 uur. Aan het feest werken verder mee: het muziekkorps van het Leger des Heils uit Spijkenisse en een zangkoor en de tamboerijngroep van het korps Mid delburg. Sprekers zijn burgemeester mr Chr. G. J. Rutten van Middelburg, de voorzitter van het comité van aan beveling, mr J. A. R. M. Douwens, en de leider van het Leger des Heils in Ne derland, commissioner R. J. Schurink. Het nationaal stafkoor, onder leiding van kapitein Dick Krommenhoek, luistert ook de zondagsdiensten van 10.00 en 17.00 uur op. leid, zoals vastgelegd in het Nationaal Milieu Beleidsplan (NMP), niet mag worden betaald uit de onderhande lingsruimte tussen werkgevers- en werknemersorganisaties. Ook voorzie ningen voor uitkeringsgerechtigden moeten buiten schot blijven. Het CNV meent dat bedrijven die wei nig of geen milieuhinder veroorzaken weinig milieubelasting hoeven te beta len. Werkgevers zullen ook moeten werken aan een verbetering van de arbeidsomstandigheden, vooral daar waar mensen werken met giftige stof fen. Volgens het CNV is een goede en ade quate aanpak van de milieuproblema tiek niet strijdig met economische groei. Economische groei is juist nodig om een goed milieubeleid te voeren. „Goed milieubeleid", aldus Phernam bucq, „kan onder meer energie bespa ren. Het kan in het kader van milieu zorg ook kosten besparen." Naast con creet beleid is het ook nodig dat in Ne derland een mentaliteitsverandering optreedt. Een aspect dat beter tot ui ting moet komen. „Anders zijn er geen levensmogelijkheden meer." Phernambucq stelde dat de over heidsinvesteringen gericht moeten zijn op het voorkomen en verwijderen van milieuafval. Milieuvriendelijke technologie moet meer de aandacht krijgen. Zure regen moet bestreden worden door: aanpassen van automo toren, terugdringen van het autoge bruik, beter openbaar vervoer en het volledig reinigen van rook uit (kolen- gestookte) electriciteitscentrales. Tijdens de bijeenkomst zette de dien stenbond twee leden in het zonnetje. W. Joosse uit Heinkenszand en A. F. Klaver uit Middelburg, beiden veertig jaar lid van het CNV, ontvingen uit handen van districtsbestuurder D. van der Steege uit Rotterdam de gou den speld met lauwertak. De CNV-leden A. F. Klaver (links) en W. Joosse middenwerden dinsdag gehul digd wegens hun veertigjarig lidmaatschap van de dienstenbond. D. van der Steege speldde de versierselen op. VLISSINGEN - Sportvissers moeten evenals beroepsvissers aan een vangstbeperking worden onderwor pen. De Nederlandse Vissersbond heeft die eis weer op tafel gelegd bij de vaste kamercommissie voor visse rij. „Wij willen de druk op de ketel houden", aldus J. Nooitgedagt, voor zitter van de Nederlandse Vissers bond. De oproep van de Nederlandse Vis sersbond sluit aan bij die van voorzit ter A. A. van Overveld van de Delta Fe deratie, de koepel van hengelsportver enigingen in zuidwest Nederland. Van Overveld stelde afgelopen zaterdag in Bergen op Zoom dat de sportvissers zich verre moeten houden van com merciële vangst op kabeljauw. Om die (Van onze Haagse redactrice) DEN HAAG - Het aantal vergunnin gen voor de handkokkelvisserij moet dringend worden beperkt. Hoe langer de huidige situatie voortduurt hoe moeilijker het wordt deze vorm van visserij te beperken. Dat is de strek king van vragen die het Tweede-Ka merlid H. Eversdijk (CDA) aan de mi nister van landbouw en visserij heeft gesteld. Eversdijk wil van Braks weten of hij zich realiseert dat de huidige situatie nadelig is voor de kokkelstand en dus ook voor de voedselvoorziening van vogels. Bovendien wijst Eversdijk er op dat de mechanische kokkelvissers benadeeld worden. Het kamerlid rekent voor dat als de huidige 350 handkokkelvissers allen volledig actief zijn, zij een vangstpo- tentieel hebben dat de jaarlijkse aan voer van de mechanische kokkelvisse rij dik overschrijdt. Eversdijk pleit voor het terugdringen van het aantal vergunningen tot 35. Ook wil het ka merlid dat de minister aangeeft at de criteria zijn om als handkokkelvisser te worden aangemerkt. Verder wil hij duidelijkheid hebben over de vraag of er toezicht wordt gehouden op die cri teria. rondvis draait het. De beroepsvissers mogen slechts een kleine hoeveelheid kabeljauw aanvoeren, terwijl de sport vissers aan geen vangstbeperking zijn gebonden. Dat steekt. Het Tweede-Kamerlid drs H. Evers dijk heeft vragen gesteld over de prak tijken van de sportvissers. Minister ir G. Braks beraadt zich inmiddels over maatregelen, maar hij wil eerst onder zoeken hoe groot het probleem is. De Nederlandse Vissersbond vindt dat op korte termijn iets moet worden ge daan tegen de sportvissers. Voorzitter Nooitgedagt wijst in zijn brief op rege lingen die in het buitenland tegen sportvissers zijn getroffen. België heeft sportvissers verboden verder dan vijf kilometer uit de kust te vissen. De recreatieve vissers in Engeland mo gen zelfs sommige vissoorten, waaron der kabeljauw, niet aan wal brengen. Nooitgedagt weet dat de controle het moeilijkste punt is in de discussie. Ne derland heeft te weinig schepen om sportvissers op zee aan banden te leg gen. Hij pleit er daarom voor hen aan een maximale aanvoer van één kist kabeljauw per week te binden. MIDDELBURG - De afdeling Noord en Midden-Zeeland van de liberale jongerenorganisatie JOVD heeft een nieuw afdelingsbestuur. De afdeling heeft ongeveer twee jaar een slapend bestaan geleid, nadat het vorige be stuur aftrad vanwege gebrek aan be langstelling voor de activiteiten. Een nieuwe groep jongeren heeft nu de af deling weer nieuw leven in geblazen en er zijn inmiddels ongeveer 30 betalen de leden. Het nieuwe bestuur bestaat uit: Kris- tian Coppoolse (voorzitter), Robert Jan Meulmeester (organisatie), Marcel Jakobsen (secretaris), Fritz van de Scheer (penningmeester). Bedoeling is op korte termijn weer te beginnen met onder meer cursussen en politieke werkgoepen. Verder staat er een aan tal gezamenlijke uitstapjes op het pro gramma zoals een bezoek aan de Tech nologie Beurs in de RAI. (Van onze Haagse redactrice DEN HAAG - De voorzitter van de af deling rechtspraak van de Raad van State zal morgen, donderdag, beslis sen of de bouwvergunning voor de Centrale Organisatie Voor Radioac tief Afval (COVRA) in het Sloegebied wordt geschorst. Het is ook mogelijk dat hij met zo'n beslissing wacht tot zijn collega van de afdeling geschillen zijn oordeel heeft gegeven over de mi lieuvergunning, die aan de COVRA is afgegeven op grond van de kernener giewet. Dit bleek gisteren tijdens een lange zit ting van de afdeling rechtspraak van de Raad van State. Vertegenwoordigers van de Zeeuwse Milieufederatie, het Landbouwschap, omwonenden en inwoners van het dorp Borssele waren naar Den Haag gekomen om hun bezwaren kenbaar te maken tegen de afgegeven bouwver gunning voor de COVRA. Staatsraad Kapteijn begon de zitting op een ongebruikelijke manier. Hij ontnam de partijen de mogelijkheid te praten over de milieuaspecten die aan de komst van de COVRA zijn verbon den. Dat is kost voor zijn collega van de afdeling geschillen, vond de staats raad. Deze zal over twee maanden, na dat ook hij alle bezwaren heeft aange hoord, een beslissing nemen over het feit of de milieuvergunning volgens de regels is afgegeven. Op de zitting van woensdag konden de bezwaarmakers alleen hun grieven te gen de 'ruimtelijke ordeningsaspec- ten' van de COVRA duidelijk maken. Voor alle bezwaarden geldt dat zij overstroming van het buitendijkse COVRA-terrein vrezen. „Heel Neder land is omringd met dijken. Juist een terrein met radioactief afval zal dat niet behoeven te zijn", aldus schetste een bezwaarmaker de in zijn ogen on gelijke situatie. Tevens laakten de appelanten de tota le bestemmingsplan-procedure van de gemeente Borssele en het provinciaal bestuur. Er zou - mede doordat er een spoedeisende procedure was - te wei nig aandacht aan de belangen van om wonenden zijn geschonken. De land bouwers vrezen bijvoorbeeld schade door radioactieve straling. Vertegenwoordigers van de COVRA vroegen de Raad van State de vergun ning niet te schorsen, omdat er nu al voorbereidende werkzaamheden voor al op het gebied van de infrastructuur zijn gestart. Uit alles bleek dat CO VRA haast heeft. De woordvoerder: „Al in 1994 moeten we het eerste afval op het COVRA terrein kwijt kunnen. Om die datum te halen moet nog zo veel werk worden verricht, zoveel on derzoek worden gedaan". De COVRA stelde voor dat de voorzitter van de af deling rechtspraak zijn uitspraak pas doet op het moment dat ook de voor zitter van de afdeling geschillen zich over de zaak heeft gebogen. De Raad van State zal donderdag beslissen hoe de verdere procedure in zijn werk gaat. Zeeland (Ravoz) zal ad vies geven over het plan. Op 27 november verga dert de raad erover. De statencommissie welzijn praat er op 8 januari 1990 over, waarna provinciale staten het plan op 9 fe bruari volgend jaar moe ten vaststellen. Een afbeelding van Gisbertus Voetius. GOES - 'Cleyn van stature, maer int examen clouck'. Die aanbeveling stuurde de magistraat van Heusden in 1604 naar de Leidse Universiteit. De lovende tekst had betrekking op Gisbertus Voetius, die op vijftienjari ge leeftijd tot de universiteit werd toegelaten. Daar ontwikkelde de jon ge student zich tot één van de bekend ste woordvoerders van de Nadere Re formatie. Binnen die kerkelijke stroming was het streven de gereformeerde leer zo veel mogelijk in het dagelijks leven in praktijk te brengen. Vloeken, kermis- vertier, drankzucht, kaartspelen en vechten waren maatschappelijke ver schijnselen, die moesten worden uitge roeid. In het Museum voor Zuid- en Noord- Beveland in Goes is tot en met 2 de cember een tentoonstelling aan Gis bertus Voetius (1589-1676) gewijd. De theoloog leefde in een tijd dat de gere formeerde religie zich als brede volks kerk wilde vestigen. Tijdens en na de onafhankelijkheidsstrijd tegen Spanje (1568-1648) had het katholicisme voor de politieke machthebbers afgedaan. De bestuurders van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden pro beerden de gehele bevolking voor het protestantisme te winnen. Dat lukte slechts ten dele; in 1795, toen de Repu bliek ophield te bestaan, was nog al tijd 40 procent van de inwoners katho liek. Dat de Voetius-expositie na Utrecht en Heusden ook Goes aandoet, ligt op het eerste gezicht niet erg voor de hand. De Ganzestad heeft een Voe- tius-scholengemeenschap; meer ban den met de strijdbare predikant lijken er zo een-twee-drie niet voorhanden. Voetius werd in het Noord-Brabantse Heusden geboren, studeerde in Leiden en was in Utrecht hoogleraar en predi kant. In de Domstad was hij in de jaren na 1636 nauw betrokken bij de opbouw van de Academie van Utrecht. Gisber tus Voetius - eigenlijk: Gijsbert Voet - hield vast aan de strenge traditie van het calvinisme, hij trok fel van leer te gen roomsen, remonstranten en aan hangers van Descartes. Het is de vraag of de Utrechtse predi kant en hoogleraar zich ooit in Zee land heeft laten zien. In de brochure, die voor de tentoonstelling is geschre ven, wordt Cornelis Gentman opge voerd. Deze in Goes geboren theoloog werd later een bevriende collega van Voetius. In 1676 sprak Gentman de lijkpredicatie over Voetius uit. Van meer belang in dit verband is dat de Nadere Reformatie als kerkelijke beweging in Zeeland is ontstaan. In de brochure wordt aan dat aspect nauwelijks aandacht besteed. De in 1662 in Sluis beroepen predikant Ja cobus Koelman introduceerde de term Nadere Reformatie, een vrije vertaling van de Schotse Second Re formation. Koelman maakte zich sterk voor de heiliging van de zondag, die in zijn ogen een zondedag was ge worden. De Middelburgse predikant Willem Teellinck (1579-1629) wordt als de grondlegger van de Nadere Reforma tie beschouwd. Hij was voorstander van een actieve rol van de overheid bij de kerstening van het volksleven. Zijn leer heeft in het Zeeuwse diepe sporen nagelaten: de sabbatsviering werd nergens strenger gevierd en vele folk loristische gebruiken werden uit het dagelijks leven geweerd. Zes portretten van familieleden van Voetius zijn blikvangers op de ten toonstelling in Goes. De schilderijen maken deel uit van de collectie Voet portretten in het Centraal Museum van Utrecht. De originele portretten van Voetius zelf en zijn echtgenote Deliana van Diest zijn in 1944 in het oorlogsgeweld verloren gegaan. Van die twee krijttekeningen van Anna Maria van Schurman, de beroemdste leerling van Voetius, zijn foto's be waard gebleven. (Tentoonstelling De onbekende Voetius, tot en met 2 december in het Museum voor Zuid en Noord-Beveland in Goes, geopend dins dag tot en met vrijdag 10-16 uurzaterdag 11 tot 16 uur.)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1989 | | pagina 27