'n Kleintje in de PZC
Onverwachte
top Bush en
Gorbatsjov
DDR-leider Krenz in
Moskou voor beraad
CDA heeft grote problemen
verdelen van ministersposten
met
Vandaag in
de PZC
vandaag
Zuidafrikaanse radio
verbiedt Tracy Chapman
K
Iraniër was
spion van Israël
De durf van Kok
op financiën
Later regen
232e jaargang no. 252
Woensdag 1 november 1989
Akkoord
Botsing
Afgedaan
Natuurplan
Circus
Prins
HET WRINGT TUSSEN DE BLOEDGROEPEN
Vijfhoek
Handel in mestquota zware
kluif voor nieuw kabinet
Geboorte van kalf is
moment van emotie
Computertrekker is
onweerstaanbaar in
aantocht
25 Biggetjes per zeug na
slechts vier jaar boeren
Boete bij uittreding
Coberco omlaag
ÏTII55ET
UW TIJDSCHRIFTWINKELIER
Eerst nog opklaringen, in de loop van
de ochtend gevolgd door toenemende
bewolking. Na de middag perioden
met regen. Matige tot vrij krachtige
wind. Temperatuur 14 graden.
PROVINCIALE ZEEUW
VuI de bon in op pagina 70.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON - De Amerikaanse president Bush en de Russi
sche partijleider Gorbatsjov zullen op 2 en 3 december een top
houden aan boord van Russische en Amerikaanse marine
vaartuigen in de Middellandse Zee.
Het nieuws over deze geheel onver
wachte ontmoeting tussen de twee we
reldleiders werd gisteren tegelijktijdig
bekendgemaakt in Washington en
Moskou. De top staat los van de ont
moeting die Bush en Gorbatsjov me
dio volgend jaar in Washington zullen
hebben.
Bush, die sinds hij in januari tot presi
dent werd beëdigd Gorbatsjov nog
niet persoonlijk heeft gesproken, zei
dat de ontmoeting van yolgende
maand vooral de bedoeling heeft „na
der kennis te maken", en dat er geen
„substantiële beslissingen" kunnen
worden verwacht.
In Moskou zei minister Shevardnadze
ook dat de „tussentijdse top", zoals hij
het noemde, informeel zal zijn. „De
ontmoeting moet worden gezien als de
belangrijkste stap bij de voorberei
ding op het staatsbezoek dat Mikhail
Gorbatsjov volgend jaar aan de Ver
enigde Staten zal afleggen", aldus de
minister.
President Bush zei dat het idee om nog
dit jaar een extra top te organiseren,
van hem afkomstig was. In juli deed hij
Gorbatsjov het voorstel, en daarop
kwam „een zeer snel en positief ant
woord", aldus de Amerikaanse presi
dent.
Bush zei dat er geen agenda is vastge
steld, maar dat hij er in ieder geval
naar uitkijkt met Gorbatsjov over
„zijn hoop en verwachtingen rond pe-
restroika" te kunnen praten.
Het nieuws over de top komt op een
moment, dat zowel voor Bush als Gor
batsjov van belang is. Gorbatsjov
staat onder grote druk omdat hij moet
laten zien, dat zijn ideeën over pere-
stroika (economische herstructure
ring) het leven van de Sovjets-burgers
zullen verlichten.
Bush is de afgelopen weken ook onder
sterke druk komen te staan, met name
van het Congres dat vindt dat hij te
weinig gebruik maakt van de moge
lijkheden die de tumultueuze ontwik
kelingen in het Oostblok opleveren.
Juist de afgelopen weken heeft minis
ter Baker (buitenlandse zaken) op die
kritiek geantwoord door te zeggen
dat het Witte Huis de nu geopende
kansen om vooruitgang te boeken op
het vlak van de relatie tussen de su
permachten, met beide handen wil
grijpen.
AMSTERDAM (GPD/AP) - Enorme
vlammentongen stegen dinsdag
morgen op uit de Muiderkerk in Am
sterdam-Oost. Het uit 1892 stam
mende gebouw is vrijwel volledig
verwoest. Persoonlijke ongelukken
hebben zich niet voorgedaan. Over
de oorzaak van de brand is niets be
kend. Wel is het zeker dat een lood
gieter bezig is geweest met een dak
reparatie.
De kerk, eigendom van de Neder
landse hervormde kerk, stond niet
op de monumentenlijst. De brand
weer slaagde er in de kerktoren te be
houden, maar met de sloop van de
rest van het gebouw moest meteen
worden begonnen.
De brand werd om kwart over elf ont
dekt, toen de vlammen al door het
dak sloegen. Aanvankelijk be
schouwde de brandweer de brand als
middelbrand, maar al snel kwam het
sein grote brand. In totaal rukten
vijftig spuitgasten uit met zeventien
voertuigen, waaronder een comman
dowagen, vier autoladders, vier au
tospuiten en twee pompen met groot
vermogen.
De brand moet vanwege het houten
interieur snel om zich heen hebben
gegrepen. Pas na anderhalf uur
meldde de brandweer 'brand-mees-
ter'. Het nablussen nam de rest van
de middag in beslag.
I
De Staat heeft een akkoord be
reikt met RSV over terugbeta
ling van nog uitstaande finan
ciële steun door het voormali
ge scheepsbouwconcern.
PAGINA 3
Minister Smit-Kroes botst voor
het laatst met de Kamer over
de zaak Granaria.
PAGINA 5
Nieuwe Muziek Zeeland heft zo
goed als afgedaan nu het dage
lijks provinciebestuur heeft be
sloten de subsidiëring per 1 ja
nuari stop te zetten.
PAGINA II
De milieu-afdeling van Provin
ciale Waterstaat heeft een na
tuurplan opgesteld voor het
Gat van Schelphoek op Schou-
wen-Duiv eland.
PAGINA 13
Bep Thijs past niet in het circus
en is daarom vertrokken als
kernploeg-coördinator van
het KNWV.
PAGINA 18
WASHINGTON (AFP) -Beeld van de live-uitzending van het Amerikaanse televisiestation CNN over de gelijkijdig
in Washington en Moskou gehouden persconferenties van Bush en Sjevardnadze.
BERLIJN (AP) - De nieuwe Qostduit-
se partijleider Egon Krenz is dinsdag
in Moskou aangekomen om met Sov
jet-president Michail Gorbatsjov
over hervormingsvoorstellen te pra
ten. Dit heeft het Oostduitse persbu
reau ADN bekend gemaakt.
De reis van Krenz komt een dag nadat
in negen steden in de DDR de grootste
demonstraties in de 40-jarige geschie
denis van het land zijn gehouden,
waaraan in totaal naar schatting
500.000 mensen deelnamen, zo meldde
de Westduitse tv-zender ARD.
Het officiële Oostduitse persbureau
ADN meldde dinsdag dat er tekenen
zijn dat Harry Tisch, de leider van de
officiële Oostduitse vakbondsfedera
tie, morgen zal aftreden. Maandag had
de federatie al vergaderd over de posi
tie van Tisch op wiens aftreden vooral
was aangedrongen door jonge vak
bondsleiders, die menen dat de federa
tie in de 14 jaar onder Tisch alleen
maar de belangen van de regering
heeft gediend. Toen werd echter nog
besloten dat een beslissing zou worden
uitgesteld tot 17 november.
ADN meldde ook dat het Oostduitse
Politburo gisteren vergaderde over
„voorstellen over kaderkwesties".
Die komen aan de orde tijdens een
vergadering van het centraal comité
die van 8 tot 10 november zal worden
gehouden. De term „kader" duidt op
hoge partijleden, en het bericht lijkt
te suggereren dat er in de partijtop be
langrijke wijzigingen op komst zijn.
JOHANNESBURG (RTR) - De Zuid
afrikaanse staatsradio- en televisie
zal twee liedjes van de zwarte Ameri
kaanse zangeres Tracy Chapman, die
enorm populair is in het land, voor
uitzending verbieden.
De Zuidafrikaanse omroepmaat-
schappij SABC deelde dinsdag mee
dat het lied „Freedom now" en een an
dere, „Material world", „beter niet
kunnen worden uitgezonden". Er wer-
Tegenover de buitenwe
reld heeft PvdA-leider
Wim Kok zijn persoonlijke
voorkeur voor de komende
regeerperiode lang geheim
weten te houden. Vandaar dat de aan
kondiging 'beschikbaar voor vice-pre-
mier in combinatie met minister van
financiën' als een volslagen verrassing
kwam. De speculaties gingen eerder in
de richting van: blijvend leider van de
fractie in de Tweede Kamer om zo het
nieuwe CDA-PvdA-kabinet construc-
tief-kritisch te kunnen blijven volgen.
Maar Kok wilde die afstand niet. Hij
koos voor een post in het centrum van
de macht, voor een spilfunctie in het
kabinet, dat mede onder zijn directe
bemoeienis in sneltreinvaart tot stand
is gebracht. Een econoom-vakbonds-
leider in de rol van de vaderlandse
schatkistbewaarder. Het toont in ie
der geval aan dat de nieuwe aanvoer
der van de PvdA de risico's, aan dit mi
nisterschap verbonden, niet schuwt.
Kok gaat er kennelijk van uit dat juist
op deze plek een vice-premier van een
regeerploeg zijn politieke gewicht en
gezag beter dan waar ook kan laten
gelden. Een dominerende minister
president als Lubbers zal hoe dan ook
rekening hebben te houden met de
nuchtere opstelling van de man die de
rijksbegroting moet bewaken. Koks
invloed op het kabinetsbeleid is dus op
financiën duidelijk omkaderd.
Binnen het CDA heeft, ook in de
eerste weken na de stembus van
september nog, tijdenlang het sfeertje
gehangen dat regeringssamenwerking
met de PvdA vroeg of laat moet uit
draaien op een vorm van potverteren.
Herinneringen aan wat er in de eerste
helft van de jaren '70 is gebeurd, waren
daaraan debet. Het ingrijpende bezui
nigingsbeleid, dat in de periode daar
na moest worden gevoerd om 's rijks
financiën weer op orde te krijgen, is
veel christendemocraten niet in de
kouwe kleren blijven zitten. Toch is
dat beeld eenzijdig en overtrokken.
Want ook binnen de PvdA is de laatste
jaren te veel gebeurd om te kunnen
blijven volhouden dat-het grote geld
uitgeven weer voor de deur staat. In
het vorige week geaccepteerde ont-
werp-regeerakkoord hebben de so
ciaal-democraten veel water in de wijn
van hun oorspronkelijk verkiezings
programma moeten doen. De marges
van regeren met het CDA-van-Lub-
bers zijn voluit doorgedrongen. De
PvdA heeft daarvan de consequenties
aanvaard. Het stond bovendien vast
dat de PvdA de post financiën voor
zich opeiste. Door mee te gaan met de
persoonlijke keus van leider Kok heeft
de fractie de regelrechte verantwoor
delijkheid voor de financiële gevolgen
van het toekomstig kabinetsbeleid
nog eens extra onderstreept.
den geen bijzonderheden gegeven. De
songs mogen wel worden uitgevoerd
voor onafhankelijke stations.
De met prijzen gelauwerde zwarte pro
testzangeres is zeer populair in Zuid-
afrika, waar binnen enkele weken
90.000 exemplaren werden verkocht
van haar nieuwe elpee „Crossroads".
Op die plaat staan de twee verboden
composities, waarin armoede en ras
sendiscriminatie aan de kaak worden
gesteld.
Gheorghe Hagi, de sterspeler
van Steaua Boekarest, leidt
een leven als een prins.
PAGINA 19
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën en economie: 7
Provincie: 11,13,15 en 17
Sport: 18 en 19
ok heeft zich als teamleider van
de PvdA-bewindslieden met de
pet op van minister van financiën niet
de eenvoudigste opgaaf gesteld om het
beleid van de PvdA in het komende
kabinet herkenbaarheid te geven. Hij
zal zich bovendien nog veel eigen moe
ten maken in het internationale finan
ciële en monetaire circuit, waai' zijn
voorganger Ruding al eerder zijn spo
ren had verdiend. Tegenover zijn eigen
PvdA-collega's in het kabinet zal Kok
er niet aan ontkomen op gezette tijden
een lastige tegenspeler te zijn: over
schrijden van begrotingen is nog
steeds een veel beoefend spel op de
meeste Haagse departementen; en als
er ooit nog extra bezuinigd moet wor
den zal hij als eerste daartoe moeten
oproepen. De PvdA heeft zich gebon
den aan de opdracht om het financie
ringstekort van de overheid in de ko
mende vier jaar nog een flink stuk te
rug te brengen. Uitgerekend Kok moet
dat beleidsuitgangspunt nu gestalte
gaan geven. Een gecompliceerde klus
dus. Maar de PvdA-leider beschouwt
het door zijn keus als een uitdaging om
hier tegenaan te gaan. Dat getuigt van
politieke durf. Daar komt bij dat hij
juist als vice-premier en minister van
financiën tegelijk in de gelegenheid is
om af te rekenen met het verwijt van
potverteren dat de PvdA wordt nage
dragen.
vdM
(Advertentie)
BAGHDAD (RTR) - Een Iraanse jour
nalist die afgelopen september voor
de Britse zondagskrant The Observer
in Iraq werkte en daar werd gearres
teerd, heeft dinsdag op de televisie in
Baghdad bekend dat hij spioneerde
voor Israël.
Farzat Bazoft zei dat hij in 1983 in con
tact kwam met Israëlische geheim
agenten. In 1987 werd hij door hen ge-
recruteerd. De Israëliërs houden zich
volgens Bazoft op in Groot-Brittannië
en opereren daar onder verscheidene
dekmantels.
De Observer meldde dat Bazoft in Iraq
de verkiezingen in het gebied Kurdis
tan versloeg. Hij ging vervolgens naar
het gebied Al-iskandria ten zuiden van
Baghdad waar zich een explosie in een
wapenfabriek had voorgedaan.
DEN HAAG (GPD) - CDA en PvdA
zijn er gisteren tegen de verwachtin
gen in niet in geslaagd de 14 minister
sposten in het nieuwe kabinet te ver
delen. Intensief informeel overleg
tussen de onderhandelaars De Vries
(CDA) en Kok (PvdA) heeft geen oplos
sing gebracht. De problemen lijken
vooral te liggen bij het CDA, dat niet
weet wie het precies voor een minis
terspost naar voren moet schuiven.
De kans dat het centrum-linkse kabi
net zaterdag nog wordt beëdigd,
wordt in politiek Den Haag "volsla
gen theoretisch" genoemd.
In kringen rond de informateur wordt
nog niet van een impasse gesproken,
maar wel van een 'hobbel': enkele de
partementen (als WVC, Milieu, maar
ook Economische Zaken) zouden door
zowel PvdA als CDA opgeëist worden.
Voorstellen van Lubbers hebben tot
nu toe geen doorbraak kunnen be
werkstelligen. Wel wordt aangenomen
dat Lubbers desnoods een doorbaak
forceert, als de partijen er vandaag
niet uit komen.
De verdeling van de posten over de
'bloedgroepen' speelt het CDA op dit
moment parten. De drie oude partijen
waaruit het CDA is ontstaan (KVP,
ARP en CHU) willen elk in het kabinet
vertegenwoordigd zijn. Vooral de af
vaardiging van een CHU-er is een knel
punt, temeer daar dat ten koste zal
gaan van andere kandidaten. In poli
tiek Den Haag wordt er nog steeds op
gerekend dat minister Bukman (ARP,
Ontwikkelingshulp) om die reden bui
ten de boot valt, of staatssecretaris
Heerma (ARP, Volkshuisvesting) uit
eindelijk geen promotie maakt. Maar
ook de (katholieke) minister Van den
Broek toont zich de laatste dagen
steeds onzekerder over zijn mogelijke
herbenoeming tot minister van Bui-
Terwijl de PvdA gisteren één en al
rust uitstraalde, vertoonde het CDA
duidelijke tekenen van nervositeit.
Formateur en partijleider Ruud Lub
bers sprak 's ochtends slechts kort
met PvdA-onderhandelaar Kok en
CDA-er Bert de Vries, 's Middags ont
ving de formateur echter op het Cats-
huis een uitgebreide delegatie van
CDA-ers. Aanwezig daarbij waren,
naast De Vries en diens mede-onder
handelaar Brinkman, ook partijvoor
zitter Van Velzen en de CDA-fractie-
leider in het Europarlement Penders.
's Avonds vond er binnen het CDA op
verschillende plaatsen in Den Haag
opnieuw overleg plaats.
Binnen de PvdA werd ondertussen be
klemtoond dat men daar 'klaar' is: de
wensenlijstjes voor departementen en
de namen van kandidaten zouden-vast
staan. Kok heeft dat gisteravond nog
eens tijdens een informeel etentje aan
Bert de Vries duidelijk gemaakt. De
samenkomst, die plaats vond op ver
zoek van de CDA-er, heeft de proble
men "scherp" gemaakt, werd gister
avond gezegd door een betrokkene.
„Er moeten nu knopen worden doorge
hakt".
Onduidelijk blijft echter welke positie
de PvdA in gedachten heeft voor oud
minister Jan Pronk. Kok wil hem
graag naast zich hebben in het so
ciaal-economisch kernkabinet (de zo
genaamde 'vijfhoek'), maar het CDA
wil Economische Zaken niet zomaar
afstaan. Daarbij speelt ook het toene
mend fmanciëel en politiek gewicht
van de ministeries van WVC (Volksge
zondheid) en VROM (Milieu) een rol.
Ook die posten moeten eerlijk over de
partijen verdeeld worden, maar PvdA
en CDA willen eigenlijk beide departe
menten voor eigen mensen hebben.
Bovendien moet voorkomen worden
dat één partij te zeer de overhand
krijgt in de uitdijende sociaal-econo
mische hoek.
Boerderij
I
