Schorsen besluit Commissariaat
kan rekenen op politieke steun
Troepen Noriega slaan
opstand officieren neer
e;
KINDEREN ZINGEN
VOOR DIEREN.
ELFDUIZEND MOGEN PRAAG VERLATEN
Eind deze week 'voorlopige
conclusies' in informatie
Autobedrijf Berbo
Jan Timman leidt
schaaktweekamp na
winst op Speelman
TV10 dreigt
met grote
schadeclaims
Uittocht uit
'feestende' DDR
Volle treinen in
Midden-Zeeland
Zonnig
232e jaargang no. 228
Woensdag 4 oktober 1989
Honda-dealer nor Midden-Zeeland
BERLIJN - De treinen rijden weer naar het Westen. De eerste
van ongeveer 11.000 Oostduitse vluchtelingen uit Praag be
reikten vanochtend vroeg via de DDR de Bondsrepubliek. Zij
werden voor alle zekerheid begeleid door Westduitse diplo
maten. De Oostduitse staats- en partijleider Erich Honecker
gaf dinsdagmiddag voor de tweede maal binnen 72 uur het
groene licht voor een massale exodus van zijn landgenoten.
Verbod
Etna
Milieuplan
Meevallers
Uitbreiding
Boulevardloop
Feyenoord
Kinderen
Gebruik kabel
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
Zonnig en droog weer. Zwakke, later
matige wind uit zuidoost tot zuid. Mid-
dagtemperatuur omstreeks 17 graden.
Gildeweg 15-21 - Vlissingen. Tel. 01184-10220 Fax 10794.
PROVINCIALE
DDR sluit grens af
voor vluchtelingen
Van onze correspondent
Er komt een beperkt verbod op
staken in de Sovjetunie.
PAGINA 3
De uitbarstingen van de Etna
bedreigen veel dorpen aan de
voet van de vulkaan.
PAGINA 5
Er moet een gezamenlijk mi
lieuplan komen voor de open
bare energievoorziening.
PAGINA 7
Het Zeeuws provinciebestuur
heeft komend jaar veel meer
geld te vergeven dan gedacht.
PAGINA 11
Total gaat fors uitbreiden. Het
bedrijf in Vlissingen steekt 90
miljoen in twee uitbreidingen.
PAGINA 13
De Boulevardloop in Vlissin
gen lijkt op sterven na dood.
PAGINA 20
Opnieuw leed Feyenoord in de
competitie een nederlaag. Ro-
da won door twee doelpunten
van John van hoen.
PAGINA 21
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Beurs en financiën: 7
Varia: 9
Provincie: 11, 13, 15, 17, 18
en 19
Sport: 20 en 21
Tegelijkertijd sloot de Oostduitse re
gering voor onbepaalde tijd de grens
met Tsjechoslowakije. DDR-burgers
kunnen in tegenstelling tot vroeger al
leen nog met een pas en geldig visum
de grens overschrijden. Het Oostduit
se persbureau ADN deelde mee dat de
ze maatregel in overeenstemming met
Praag is genomen, omdat „bepaalde
kringen in de Bondsrepubliek verdere
provocaties voorbereiden om de festi
viteiten rond de 40-ste verjaardag van
de DDR te verstoren".
Direct na deze dramatische ontkno
ping, die de zichtbaar bewogen West
duitse minister voor speciale op
drachten Seiters in Bonn bekend
maakte, zei Honecker in Oost-Berlijn
dat er geen enkele liberalisering
plaats zal vinden in de DDR. Hij viel
West-Duitsland hard aan en beschul
digde de regering-Kohl ervan te stre
ven naar herstel van het Duitse rijk
van vroeger, maar 'de DDR is een ge
geven en zal blijven voortbestaan'.
Volgens Honecker, die daarin wordt
gesteund door Moskou en Praag, heeft
Bonn zijn woord gebroken, omdat na
de vorige uitreisgolf is beloofd toe-
vluchtzoekende Oostduitsers terug te
zullen sturen naar hun land. Minister
van buitenlandse zaken Genscher
stelde dat zo lang hij zijn ambt houdt,
de Westduitse ambassades open zul
len blijven voor iedereen die daar hulp
zoekt.
Hoe hard de fronten tussen beide Duit
se staten zijn geworden, bleek ook uit
het feit dat de Oostduitse staats-en
partijleider een aanbod van kanselier
Helmut Kohl om telefonisch overleg te
voeren over de vluchtelingen in Praag
en Warschau van de hand had gewe
zen. Honecker liet volgens de West
duitse regeringswoordvoerder Klein
meedelen dat er gezien de feestelijkhe
den in de DDR deze week geen moge
lijkheid voor een gesprek bestaat.
De situatie in en rond de Westduitse
ambassade in de Tsjechoslowaakse
hoofdstad was dramatisch geworden
nadat opnieuw ongeveer 5.000 vluch
telingen, waaronder 1.000 kinderen,
het gebouw en de tuin hadden bezet.
De verzorgingssituatie was rampza
lig. De duizenden nieuwkomers had-
LONDON (ANP) - Met een voortva
rende start heeft schaker Jan Timman
de leiding genomen in de tweekamp
tegen Jonathan Speelman voor de
halve finale van het kandidatentoer
nooi in Londen. De 37-jarige Neder
lander haalde uit twee partijen één
keer winst en één remise. Daarmee
nam hij een belangrijke voorsprong
op zijn rivaal.
Definitief is de knock-out die Jan Tim
man uitdeelde aan de excentrieke
Speelman nog niet. Hij betreurde het
dat de openingspartij tenslotte toch
nog in een remise eindigde, maar in het
tweede optreden maakte Timman,
spelend met zwart, grote indruk.
De Brit wankelde gisteren dan ook als
een aangeslagen danser over het to
neel van het ballettheater in Londen.
Joesoepov en Karpov kwamen in de
andere halve finale voor de tweede
keer remise overeen.
Zie ook pagina 21
AALSMEER (GPD) - TV10 zal
processen voeren „tot aan het
Europese hof in Luxemburg" en
grote schadeclaims bij de Ne
derlandse overheid indienen als
de zender niet op de Nederland
se kabel wordt toegelaten. Dat
heeft het commerciële station
dinsdag laten weten.
Volgens TV10 is de positie van de
omroep versterkt door het feit
dat de ministers van buitenland
se zaken van de EG-landen de
Richtlijn met betrekking tot de
grensoverschrijdende televisie
hebben aangenomen. „De Ne
derlandse regering heeft nu geen
mogelijkheden meer om doorgif
te van TV10 via de kabel te wei
geren," aldus de zender.
„Duidelijk is nu dat de Neder
landse Mediawet in strijd is met
de Europese regelgeving," zo
meent TV10. TV10 en de kabel
exploitanten, verenigd in de Ve-
cai, zeggen alle vertrouwen te
hebben in een goede afloop van
de bodemprocedure die onlangs
voor de Amsterdamse rechtbank
is gestart. Doel van de procedure
is een „verklaring voor recht te
krijgen" dat TV10 op de kabel
mag.
DEN HAAG (GPD) De onderhandelaars van CDA en PvdA willen nog voor
het einde van deze week 'voorlopige conclusies' trekken over het sociaal-eco
nomische en financiële beleid van een nieuw kabinet.
De twee fracties zouden zich dan volgende week voor het eerst voltallig over de
contouren van het beleid kunnen uitspreken. Haast is geboden, omdat een
nieuw kabinet nog dit najaar met de bonden en werkgevers moet gaan praten
over een sociaal akkoord.
De onderhandelingsteams van CDA en PvdA bogen zich gisteren wederom over
het 'praatstuk' dat informateur Ruud Lubbers heeft geproduceerd. De aankon
diging dat binnenkort 'voorlopige conclusies' worden getrokken betekent dat
de partijen over een paar dagen de eerste voorzichtige compromissen zullen
sluiten.
den hun intrek genomen in de nog to
taal vervuilde tenten, die hun voor
gangers achter hadden gelaten. De so
lidariteit was volgens ambassadeper
soneel echter onvoorstelbaar groot.
Voor de ambassade en in het centrum
van de stad zwierven nog duizenden
DDR-burgers rond in de hoop op een
kans het gebouw binnen te kunnen ko
men. Dinsdagmiddag raakten enkele
tientallen wanhopige vluchtelingen
slaags met de politie toen zij probeer
den over de hekken rond de ambassa
de te klimmen. Er brak paniek uit.
Meer dan 350 vrouwen, kinderen en
mannen slaagden er desondanks in
het ambassadeterrein te bereiken. Ze
lieten alles achter.
Het Rode Kruis deelde later mee dat
er ongeveer 15 gewonden waren ge
vallen, onder wie een man met zwaar
letsel als gevolg van stokslagen door
de Praagse politie.
{Van onze correspondent)
LUXEMBURG - Met de aanvaarding van de Europese televisie-richtlijn
heeft de EG-ministerraad gisteren in principe de weg vrijgemaakt voor
commerciële televisie in Nederland. Binnen twee jaar moet de Nederland
se Mediawet worden veranderd om commerciële televisie mogelijk te ma
ken. Maar dat betekent niet dat de commerciële omroepen nu vrijuit hun
gang kunnen gaan.
De richtlijn, waar dinsdag in Luxemburg alleen België en Denemarken te
gen stemden, geeft de Nederlandse regering immers het recht strengere, ver
regaande maatregelen te treffen op televisiegebied.
Dat betekent volgens de regering dat alleen commerciële omroepen zullen
kunnen worden toegelaten, die voldoen aan de eisen die in die nieuwe Me
diawet worden opgenomen. In die visie is geen plaats voor omroepen als
Veronique en TV10, die 'via de achterdeur' de ether binnenkomen.
DEN HAAG (GPD) - CDA en PvdA
steunen minister Brinkman (WVC)
wanneer die het besluit van het Com
missariaat van de Media schorst om
de commerciële zender Véronique op
de kabel toe te laten. Het CDA steunt
de partijgenoot-minister onvoor
waardelijk, de PvdA zal vandaag in
een kamerdebat over de commerciële
zenders een paar slagen om de arm
houden en veel vragen stellen. Dat is
de uitkomst van het beraad binnen en
tussen fracties, dat gisteren is gehou
den. De VVD staat als enige op de bres
voor de commerciële omroepen.
Vanmiddag doet de Raad van State
uitspraak in één van de vele juridische
procedures, en de kans bestaat dat er
meteen daarna nog een plenair kamer
debat volgt. De fractiespecialisten van
CDA en PvdA hebben deze week in
tensief onderling overleg gevoerd over
de opstelling van de partijen. Overi
gens wordt er ook binnen het CDA re
kening mee gehouden dat de juridi
sche strijd lang zal gaan duren, en Vér
onique in de tussentijd op de televisie
te zien blijft.
De media-problemen kwamen giste
ren aan het einde van de middag ook
nog kort ter sprake bij de kabinetsfor
matie, „waar we alvast een klein beetje
meeregeren", aldus een socialist. Kok
(PvdA) en De Vries (CDA) zijn het
„over toekomstige wetgeving in verre
gaande mate eens", aldus de sociaal-
Militaire voertuigen met aanhangers van de opstandelingen in Panama-stad.
Tientallen Oostduitsers staan op een muur, die de tuinen van de Westduitse ambassade in Praag omsluit. Hun doel is
hetzelfde als dat van de mensen op de grond: het Westduitse ambassadeterrein bereiken.
democratische onderhandelaar na af
loop.
Kern van die overeenstemming, waar
vorige week de basis voor werd gelegd
en die steeds meer vorm krijgt, is dat er
commerciële TV op de kabel mag ko
men naast de huidige publieke omroe
pen. Volgens Kok moeten er ook „af
spraken worden gemaakt over het
recht van de publieke media om natio
nale evenementen uit te zenden". De
partijen willen voorkomen dat bij
voorbeeld Prinsjesdag verslagen zal
worden door een commerciële om
roep.
Met de commerciële zenders moet on
derhandeld worden over de prijs die
ze betalen voor die toelating, over het
gebruik van de kabel en over het aan
tal concessies (zendmachtigingen)
dat wordt verleend. De huidige televi
sie-netten (Nederland 1 t/m 3) moeten
voorbehouden blijven aan de publie
ke omroepen, en er komt geen vierde
net. Dat kan betekenen dat de 'officië
le' commerciële zenders alleen via sa
telliet en kabel mogen worden ver
spreid.
CDA en PvdA vinden dat TV 10 en Vér
onique maar op die nieuwe wetgeving
moeten wachten. Ze willen geen haast
maken om de twee omroepen ter wille
te zijn. Nieuwe wetgeving kan in een
halfjaar klaar zijn, menen de beoogde
coalitiepartners.
(Advertentie)
en niet te stuiten stroom
itelingen uit en
massale protesten in een
land dat zich deze week op
maakt om met veel militair
vertoon zijn veertigste verjaardag te
vieren. Kan het navranter? Voor de
tweede keer binnen enkele dagen heeft
de regering van de DDR vele duizen
den van haar onderdanen, die onder
dramatische omstandigheden hun
toevlucht hadden gezocht in de West
duitse ambassades van Praag en War
schau, toestemming gegeven om naar
de Duitse Bondsrepubliek te vertrek
ken. Voordat het zover kwam zijn de
diplomatieke spanningen tussen
Oost-Berlijn, Praag en Bonn hoog op
gelopen. En niet alleen in dat ingewik
kelde internationale circuit, waarin
naar oplossingen wordt gezocht voor
al die mensen die het niet langer meer
kunnen uithouden in de socialistische
arbeiders- en boerenstaat van de be
jaarde Erich Honecker en zijn gestaal
de communistische partij kader. Ook
onder de miljoenen anderen die nog
wel willen blijven neemt de onrust toe.
De betogingen voor politieke hervor
mingen en burgerlijke vrijheden in
Leipzig en andere Oostduitse steden
zijn daarvan evenzovele uitlaatklep
pen.
Met het oog op de officiële viering
van 40 jaar DDR heeft het com
munistische regime in Oost-Berlijn nu
tot tweemaal naar de buitenwereld
een 'humanitair gebaar' gemaakt.
Maar de angst neemt toe dat de grens
daarna weer steviger op slot gaat dan
ooit. De beslissing om een visumplicht
voor Oostduitsers in de stellen die
naar Tsjechoslowakije willen is daar
voor al een aanwijzing. Toch begint
het met de dag twijfelachtiger te wor
den of Honecker zijn weigering om po
litieke hervormingen door te voeren
wel overeind kan houden tegenover de
druk vanuit Moskou. Het bezoek van
Sovjet-partijleider Gorbatsjov deze
week zou wat dat betreft wel eens een
zware krachtproef voor de DDR-auto-
riteiten kunnen worden. De festivitei
ten, komende zaterdag, zullen zich
dan ook waarschijnlijk onder heel an
dere en veel krampachtiger omstan
digheden voltrekken dan de partijbon
zen in Oost-Berlijn hebben voorzien.
De wrange beelden van de vluchtelin
gen over de hekken van de ambassa
des bepalen het werkelijke 'gezicht'
van de jubilerende socialistische heil
staat, die steeds dieper in de proble
men is geraakt.
Openbaar vervoer moet op tijd,
snel, doelmatig en comfortabel
zijn. Een mooie, goed in het gehoor lig
gende reclametekst. Voldoet het niet
aan die voorwaarden, dan kan het
(ook) in de toekomst de concurrentie
met de personenauto wel vergeten. De
Nederlandse Spoorwegen heeft in ie
der geval nog een flinke achterstand in
te halen. Wie de laatste tijd in de och
tendspits per trein van Goes naar Mid-
delburg/Vlissingen reist, kan erover
meepraten. Een hoog reizigersaanbod,
volle treinen en een NS die - dwars te
gen dit verschijnsel in - de treinen op
de Zeeuwse lijn juist korter maakt.
Dat zoiets grote irritatie wekt en een
regen van klachten veroorzaakt, is be
grijpelijk. Want het staat voorlopig
haaks op het in Den Haag zo plotseling
populair geworden auto-ontmoedi-
gingsbeleid. In de praktijk blijkt de be
langrijkste vorm van openbaar ver
voer - de trein - bij lange na niet in
staat om de huidige groei van het reizi
gersaanbod op te vangen. NS moet
nog tot 1991 wachten voordat het rol
lend materieel flink wordt uitgebreid
en in het spitsverkeer wat meer com
fort kan worden aangeboden. Moet het
daarom in die tussentijd op het enige
drukke traject van de Zeeuwse spoor
lijn tobben büjven. zoals nu het geval?
Dat wil er natuurlijk bij de klanten van
'fijn met de trein' niet in. Van de lei
ding van NS mag worden verwacht dat
ze in ieder geval voldoende vermogen
aan improvisatie kan opbrengen om
ervoor te zorgen dat het drukke foren-
zenverkeer op de Zeeuwse lijn met nor
male service wordt opgevangen. De
Spoorwegen hebben voor de kwaliteit
van het openbaar vervoer in Neder
land naar de toekomst toe tenslotte
een naam op te houden.
vdM.
Advertentie
(Van onze correspondent)
MEXICO-STAD - Na uren van grote
verwarring en hevige gevechten in
Panama heeft generaal Manuel Anto
nio Noriega zijn gisteren in opstand
gekomen leger weer onder controle
gekregen. Volgens de lokale televisie
hebben de opstandelingen zich over
gegeven. Eerder hadden de rebellen
geproclameerd dat ze Noriega en zijn
staf met pensioen hadden gestuurd.
Francisco Rodriguez, de Panamese
president, bevestigde dinsdagnacht
voor de algemene vergadering van de
Verenigde Naties in New York dat No
riega de situatie meester is. Vervol
gens opende Rodriguez een felle aan
val op alle economische en militaire
agressie van de Verenigde Staten te
gen Panama.
Volgens ooggetuigen zijn er bij de ge
vechten veel doden en gewonden ge
vallen. Het begon allemaal 's och
tends vroeg, toen Noriega zich op
maakte om het hoofdkwartier van het
Panamese leger te betreden. Geheel
onverwacht werd er op hem gescho
ten, maar de omstreden generaal zag
kans te ontsnappen.
Vervolgens werd het hoofdkwartier
bezet door zo'n 200 man van het elite
bataljon 'Urraca' (ekster). Al het oor
logsgeweld zorgde voor een bijna hys
terische paniek onder de bewoners
van de Panamese hoofdstad. Eenhe
den van de beruchte 'Batallones Dig-
nidad', de volksmilitie's van Noriega,
trokken de straten op. Bijna iedereen
had de indruk dat de opstand was mis
lukt.
Groot was daarom de verrassing toen
even later via verschillende radiosta
tions een communiqué van de opstan
dige groep van jonge officieren werd
voorgelezen. Daarin werd geprocla
meerd dat Noriega en zijn gehele staf
met pensioen waren gestuurd.
Maar even later braken er opnieuw
schietpartijen uit. Na anderhalf uur
van nieuwe gevechten zagen uitein
delijk de troepen van het belangrijke
bataljon 2001, die gedurende enige
tijd de opstand leken te steunen, kans
het hoofdkwartier van het leger te
ontzetten. Via de televisie werd be
kendgemaakt dat de rebellen zich
hadden overgegeven.
De Amerikaanse president Bush ver
klaarde gisteren met grote nadruk, dat
er geen sprake was van een Ameri
kaanse rol bij de coup. Maar de presi
dent leek wel zijn steun te betuigen
aan de opstandige militairen, toen hij
zei: „Wij hebben geen ruzie met de
strijdkrachten van Panama. Onze ru
zie is met Noriega die de democrati
sche wil van het Panamese volk met
voeten heeft getreden".
Een speciaal voor Werelddierendag gecomponeerde LP
(of CD of MC) vol vrolijke, verdrietige en lieve dierenliedjes.
Voor 10 spaarzegels (te vinden op de verpakkingen van
Whiskas, Brekkies, Pedigree
Pal, Sheba en Cesar) en f 9.95
kan je 'm al draaien. En u
steunt de 125-jarige dieren
bescherming. Bovendien
zijn deze week Pal, Brekkies
en Whiskas ook d
nog 'ns in de 1
aanbieding. M I 1
