PZC
Proces-verbaal tegen
schipper na verlies
van dieselolie
Bij bouwdok Schaar is
ruimte voor 15 bedrijven
Anderen plezier doen, dat is voornaamste
Bouw droogdok
in Breskens
nagenoeg rond
AH en gemeente
Hulst akkoord
VERWACHTING COVRA:
provincie
13
Duinwater
Poten
ZEEUWSE PRIJS VOOR M. P. DE BRUIN
OVEREENKOMST FINANCIERING
RAAD HEEFT LAATSTE WOORD
DINSDAG 26 SEPTEMBER 1989
Kernenergie
Ontmoetingsdag
gereformeerde
vrouwenbond
Helpen
Vier verdachten
van diefstal in
Sluis bij grens
aangehouden
Computerclub bijeen
Vernielingen
aan boomgaard
in Oudelande
Radioactief
afval in 1992
naar Sloe
PETTEN - De Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval
(COVRA) verwacht dat halverwege 1992 het Nederlandse laag-
en middel radioactief naar het Zeeuwse Sloegebied verhuist.
Momenteel ligt dat - voor zover al geproduceerd - nog opge
slagen op het terrein van het Energie-onderzoek Centrum Ne
derland (ECN) bij Petten. Daar zijn inmiddels verzameld: bij
na 12.000 vaten van uiteenlopend formaat, 259 containers ge
vuld met radioactieve kadavers en bijna 68.000 liter organi
sche vloeistof. Dit blijkt uit het verslag van COVRA over 1988.
Het opslag-en verwerkingscomplex in Nederland met 2.000 of 4.000 mega-
hetSloe had eerder dan medio 1992 ge
reed moeten zijn, maar bezwaren te
gen COVRA's komst vertraagden de
plannen. Het complex wordt in gedeel
ten gebouwd. Zo komt het gedeelte
dat bestemd is voor hoog radioactief
afval - al dan niet warmteproducerend
-niet vóór 1995 in gebruik.
De opslag in het Sloegebied bij Borsse-
leis tijdelijk. Te zijner tijd moet het af
val naar een definitieve berging ver
dwijnen. De wijze waarop en de voor
waarden waaronder definitieve ber
ging plaats vindt, zijn nog niet vastge
steld. Er wordt onderzoek, in samen
werking met West-Duitsland, uitge
voerd. COVRA verwacht op korte ter
mijn geen resultaten. Wel gaat de
organisatie ervan uit dat een oplossing
voor eindberging is: opslag in een
daartoe aan te leggen zoutmijn in de
diepe ondergrond binnen Nederland.
Watt.
Aan voorbereidingskosten voor het
nieuwe nationale opslag- en verwer
kingscomplex is inmiddels bijna zes
miljoen gulden uitgegeven. Het duur
ste is een voorontwerp van een gebouw
en installaties voor hoog radioactief
afval.
Door de ingebruikname van het com
plex neemt de personeelssterkte van
de organisatie fors toe: nu 15, straks 70
tot 100 medewerkers (in de loop van de
jaren negentig).
COVRA moest vorig jaar de tarieven
met vijf percent verhogen. De kosten
voor één kubieke meter verwerkt vast
laag- en middel radioactief afval ko
men op bijna 2.600 gulden.
De omvang van het opslag- en verwer
kingscomplex is in de eerste fase afge
stemd op de huidige afvalstroom aan
radioactief afval, waaronder de twee
kernenergiecentrales in Borssele en
Dodewaard. Het milieu-effectrapport
dat COVRA voor het Sloe-complex
heeft opgesteld gaat uit van uitbrei
ding van de toepassing van kernener
gie voor elektriciteitsopwekking in
ZIERIKZEE - De Gereformeerde
Vrouwenbond in Zeeland houdt don
derdag een provinciale ontmoetings
dag in de gereformeerde kerk in Zierik-
zee. Dr Simon Schoon, medewerker
van Kerk en Israel in Mijdrecht,
spreekt over het thema 'Het Nieuwe
Testament lezen met de joden; veran
dert ons geloof daardoor Het mid
dagprogramma bevat muziek en een
voordracht rond het boek Prediker.
■VLISSINGEN - De sterke gasolie-
lucht, die zondagavond op Het Eiland
in Vlissingen te ruiken was, is veroor
zaakt door vijfhonderd liter marine
dieselolie (MWO), die in het water van
de Binnenhaven was gestroomd. De
rijkspolitie te water heeft proces-ver
baal opgemaakt tegen de schipper
van de voorraadbak Roma.
Na klachten van Eilandbewoners stel
den politie, brandweer en rijkswater
staat zondag een onderzoek in naar de
herkomst van de indringende lucht.
De bunkerboten Roma en Irene ble
ken verantwoordelijk te zijn voor de
stank. De ene had dieselolie overge
pompt naar de andere. Vervolgens was
de persleiding leeggeblazen met lucht.
Hierbij was een koppeling losgespron
gen, waardoor vijfonderd liter in het
water was beland.
De olie is via de sluizen ook in de Bui
tenhaven terechtgekomen. Volgens
een woordvoerder van de gemeentepo
litie zijn de olierestanten vanuit het
water opgeruimd. De dienstkring Wes-
terschelde van Rijkwaterstaat kon dat
niet bevestigen. Het zou niet gebruike
lijk zijn om dieselolie op te ruimen, om
dat ze geen laag op het water vormt en
snel verdampt.
Een archieffoto van het bouwdok Schaar, met onderin de landtong waarop de bedrijven gevestigd moeten wor
den. Linksonder is ruimte geprojecteerd voor onder meer viskweekvijvers. De grond links van het bouwdok is
bestemd voor publieksvoorzieningen, een congres- en promotieruimte en een hotel.
NEELTJE JANS - In en om het
bouwdok Schaar op het voormalige
werkeiland Neeltje Jans is plaats
voor 12 tot 15 bedrijven op een be
drijventerrein voor visserij-activi
teiten. Dat terrein moet een onder
deel vormen van het World Fish
Center (WFC). De stichting WFC
streeft er naar over een jaar de eer
ste bouwwerken te kunnen realise
ren. Aan inkomsten van bezoekers
wordt 2,5 miljoen gulden per jaar
verwacht. Het bouwdok Schaar
dient als reservoir van zuiver zee
water voor de aangrenzende bedrij
ven.
Bij een presentatie van het inrich
tingsplan voor het visserij bedrij
venterrein liet drs R. Dijkema van
het rijksinstituut voor visserijon-
derzoek (Rivo) maandagmiddag we
ten dat er voldoende voedsel in het
water in het bouwdok zit. Die voed-
selhoeveelheid biedt mogelijkheden
voor drie oesterkwekerijen (met een
produktie van elk 600.000 platte
Zeeuwse oesters per jaar) en de
kweek van zo'n 20 ton vis per jaar.
Ook is er gelegenheid voor het kwe
ken van oesters op zogenaamde
hangcultures, maar omdat dit een
arbeidsintensieve en daardoor dure
methode is, moet het gezien worden
als een nevenactiviteit. Dat geldt
ook voor het kweken van kreeften.
In een studie naar de haalbaarheid
van het visserijcentrum op Neeltje
Jans is onder meer een enquete on
der schaal-, schelpdieren- en vis-
kweekbedrijven verwerkt. Uit dat
onderzoek bleek dat er voldoende
belangstelling zou zijn voor vesti
ging in het centrum. Op dit moment
hebben zich echter nog maar vier
bedrijven concreet als gegadigde ge
meld.
De landgebonden bedrijven in het
centrum worden gesitueerd op de
landtong tussen het bouwdok en de
betonhaven. Aan de betonhaven
van Neeltje Jans kan ook eenloska-
de aangelegd worden, maar de be
drijven die over een dergelijke voor
ziening willen beschikken moeten
wel op een extra kostenpost reke
nen.
Het World Fish Center stoelt op
drie poten: onderzoek en ontwikke
ling; opleiding en promotie en com
merciële dienstverlening. Het
maandag gepresenteerde plan be
perkt zich tot het onderdeel com
merciële dienstverlening. Tussen
het bouwdok en het Topshuis zijn
een hotel, een congres- en promotie
ruimte en publieksvoorzieningen
geprojecteerd. Verder wordt er van
uit gegaan dat het publiek op brug
gen in het bouwdok een kijkje kan
nemen in enkele van de bedrijven.
Aan de oostzijde van het bouwdok
zou volgens de plannen de tak on
derzoek en ontwikkeling gevestigd
moeten worden.
Bij de opzet van het plan speelde on
der meer het milieu een grote rol. Zo
is er van uit gegaan dat het afvalwa
ter van de bedrijven eerst gezuiverd
wordt en daarna geloosd in de be
tonhaven. Daar is voor gekozen om
het water in het bouwdok Schaar zo
zuiver mogelijk te houden.
Om de kosten van de infra-structuur
er uit te halen wordt uitgegaan van
een kostprijs van 78 gulden per vier
kante meter. Daar komt vervolgens
de grondprijs bij, maar de hoogte
daarvan is afhankelijk van onder
handelingen met de eigenaar van de
grond op Neeltje Jans.
Een onderzoeksinstelling heeft al
een optie op een stukje van het ter
rein gevraagd voor de invulling van
deze poot van het World Fish Cen
ter. Ook worden al activiteiten in
het kader van onderwijs en promo
tie ontwikkeld. De stichting World
Fish Center begint dit jaar nog met
de cursus viskweek en later met de
cursus schaal- en schelpdieren. De
ze cursussen worden voorlopig in
een van de gebouwen van de Delta
Expo gehouden.
MIDDELBURG - De passage komt
voor in Au Pair, de nieuwste roman
van Willem Fredcrik Hermans. De
Franse generaal, bij wie de Vlis-
singse - 1,92 meter lange - Pauline
au pair gaat, blijkt een bewonderaar
van de in de Scheldestad geboren te
kenaar Constantin Guys. De gene
raal is op de hoogte van de grote
overzichtstenstoonstelling, die in
1954 in Vlissingen aan het werk van
Guys (1802-1892) werd gewijd. En hij
weet van de vriendschap met de
Franse dichter Baudelaire, die eens
een beschouwing over de van oor
sprong Vlissingse kunstenaar heeft
geschreven.
In die studie wordt Guys als meneer
G aangeduid. De tekenaar wilde het
niet anders; hij was - in de woorden
van Baudelaire - een orkaan van be
scheidenheid, 'un ouragan de modes-
tie'.
M. P. de Bruin heeft de roman van
Hermans op zijn bureau liggen. Een
geel kattebelletje op pagina 131,
waai- de passage over Guys begint.
Het verhaal trof hem en bood - zo
dacht hij - een passende opening
voor het gesprek.
Vandaag (dinsdag) ontvangt De
Bruin (1922) de Zeeuwse Prijs voor
Kunsten en Wetenschappen. De prijs
bestaat uit een gouden draagpen-
ning, een oorkonde en 1000 gulden.
Het dagelijks bestuur van de provin
cie wil met de toekenning duidelijk
maken dat de in Middelburg woon
achtige historicus en archivaris zich
bijzonder verdienstelijk heeft ge
maakt op cultureel terrein. Het is de
elfde keer dat de in 1956 ingestelde
prijs wordt uitgereikt. Eerder werd
de onderscheiding toegekend aan
Zeeuwen als dr H. C. M. Ghijsen, mr J.
C. J. van Schagen, E. Flipse, dr P. J.
Meertens, Hans Warren, G. A. de Kok
en mr J. J. van der Weel.
M. P. de Bruin: „Als schooljongens op mijn aangeven een leuk iverkstuk maakten, vond ik dat zeker zo aar
dig."
Na bijna een halve eeuw publiceren
en doceren valt hem dan de Zeeuwse
Prijs ten deel. Een prijs waar De
Bruin heel blij mee is: „Het zou valse
bescheidenheid zijn om dat te ont
kennen." Kan hij aangeven, waar
voorhij de prijs krijgt?
Au Pair wordt opgeslagen, de be
scheiden Constantin Guys wordt ten
tonele gevoerd. Dan verschijnt het
Zeeuws Tijdschrift op tafel. „Kijk",
zegt de historicus, „in 1952 publi
ceerde W. de Bruine in het Zeeuws
Tijdschrift een artikel over Guys.
Moet je eens naar de eerste noot on
der het verhaal kijken..." In die ver
antwoording van het artikel wordt
gemeld dat M. P. de Bruin de schrij
ver attendeerde op het familie-ar
chief Van Doorn. „Dat bedoel ik
nou", zegt De Bruin. „Ik heb er altijd
naar gestreefd mensen in woord en
geschrift te helpen. Het is gewoon
leuk om met datgene, wat je zelf in je
kop hebt verzameld, anderen een
plezier te doen."
Hij heeft zich op het gesprek voorbe
reid. Onder handbereik liggen twee
proefschriften uit 1960 en 1965, waar
in de promovendi hem in hun voor
woord bedanken voor de ontvangen
inlichtingen. „Mijn hulp mondde uit
in dissertaties en doctoraalscripties.
Dat heeft me goed gedaan. Overigens
beperkte ik me niet tot steun aan we
tenschappelijke geschiedvorsers.
Ook schooljongens konden bij mij te
recht. Als ze op mijn aangeven een
leuk werkstuk maakten, dan vond ik
dat zeker zo aardig."
Vraagbaak voor de al dan niet profes
sionele historici. Dienstbaarheid -
vindt hij - is ook een trefwoord, dat in
dat kader past. „Neem de cursussen,
die ik tot drie jaar geleden voor de
Zeeuwse Volks Universiteit gaf. Ik
besteedde veel aandacht aan Vlaan
deren, dat ik nog altijd als mijn twee
de vaderland beschouw. Uit reacties
merkte ik dat de mensen het leuk
vonden. Ik had meestal zo'n zeventig
cursisten; vergeleken met de andere
cursussen was dat erg veel." De
Bruin zette zich ook in voor de gid-
senopleiding voor de stad Middel
burg en de daar gesitueerde abdij.
„Dienstbaarheid in woord en ge
schrift, en aan iedereen die erom
vroeg." Die houding heeft hem in de
loop der jaren veel lof opgeleverd.
Ondanks die grote waardering is het
mogelijk, dat het prestige van de
prijswinnaar de laatste jaren enkele
deuken heeft opgelopen. De Bruin
kwam na zijn afscheid van de
Zeeuwse Bibliotheek twee keer kort
achter elkaar negatief in de publici
teit. In november 1987 ontdekte de
Terneuzense gemeenteraad dat er
sinds 1970 ruim 10.000 gulden voor
een geschiedschrijving van Bier
vliet zou zijn uitgegeven. De Bruin
zou het werk met twee co-auteurs
voor zijn rekening nemen. Het is er
nooit van gekomen. Dus werd de in
druk gewekt dat er geld was opge
streken voor een studie die nooit
was uitgevoerd. De afloop van de
zaak heeft nimmer de krantekolom
men gehaald. Bij nader onderzoek
bleek dat de gemeente alleen een be
drag heeft betaald voor gemaakte
onkosten in de eerste fase van het on
derzoek. Toen er geen vervolg kwam
is er ook geen cent meer aan uitgege
ven.
De tweede affaire speelde anderhalf
jaar geleden. Ter gelegenheid van de
restauratie van de Nieuwe of Grote
Kerk in Zierikzee schreef De Bruin
een korte geschiedenis van de kerk.
Daarmee joeg hij de Schouwen-Dui-
velandse streekarchivaris H. Uil in de
gordijnen. De Bruin zou op onspor
tieve wijze gebruik hebben gemaakt
van gegevens uit een boek van Uil,
dat bij diezelfde gelegenheid ver
scheen. De winnaar van de Zeeuwse
Prijs kijkt met gemengde gevoelens
terug op die kwestie. „Zowel Uil als
ikzelf betreuren het dat de zaak in de
publiciteit is gekomen. Hij heeft het
niet zo bedoeld. En ik ook niet, ik had
hem makkelijk een keer extra kun
nen citeren. Onze verhouding is er
echter niet door vertroebeld. Voor
zover ik weet zal hij bij de prijsuitrei
king aanwezig zijn. Ik heb in de loop
van mijn leven veel geschreven, altijd
met een exacte bronvermelding. Na
tuurlijk heb ik me niet aan plagiaat
schuldig gemaakt."
De misverstanden over het honora
rium en het auteursrecht zijn uit de
wereld. Wat rest is de waardering, die
vandaag in de vorm van de Zeeuwse
Prijs tastbaar wordt.
BRESKENS - De financiële hobbel
die de komst van een droogdok naar
Breskens nog in de weg stond, is
maandag tijdens overleg tussen wet
houder J. Thomaes en de Breskense
Scheepsbouw- en Machinefabriek
(BSM) weggenomen. Beide partijen
nemen de helft van het tekort van
114.000 gulden voor hun rekening.
„We moeten enkel nog de garantie
krijgen dat het dok minimaal tien
jaar functioneert en wanneer dat niet
het geval is, er een deel van het over
heidsgeld terugvloeit", vertelde Tho
maes desgevraagd.
De wethouder wil daar uiterlijk don
derdag uitsluitsel van BSM over krij
gen. „Vrijdag wordt het punt behan-
SLUIS - Twee mannn en twee vrou
wen uit Oostende zijn zondag door de
rijkspolitie groep West-Zeeuwsch-
Vlaanderen aangehouden. Zij worden
ervan verdacht kleding te hebben ge
stolen uit de winkel van G. in Sluis.
Het viertal werd aangehouden toen
het de Nederlands-Belgische grens
wilde passeren.
Twee verdachten, R. H. C. de L. en D.
E. de W., zaten in een auto. De andere
twee, E. M. en C. de W., wilden lopend
de grens over. De verdachten en de au
to werden meegenomen. De vier ont
kenden de diefstal te hebben gepleegd.
Ze werden, nadat proces-verbaal was
opgemaakt, weer vrijgelaten. De ge
stolen kleding, een spijkerbroek en
een overhemd, is niet teruggevonden.
MIDDELBURG - De Big Ben Compu
terclub afdeling Zeeland houdt vrijdag
29 september de maandelijkse bijeen
komst voor gebruikers van Acom-
computers. Onderwerpn op deze
avond zijn bestandsbeheer en tekst
verwerking. De bijeenkomst in de
Zeeuwse Bibliotheek begint om 19
uur.
deld in de commissie financiën en het
zou dan in de raad van oktober op de
agenda kunnen staan", aldus Tho
maes.
Zoals gemeld steekt de provincie
300.000 gulden in het project en ook de
gemeente Oostburg legt eenzelfde be
drag op tafel. De gemeenteraad is
daarmee al akkoord gegaan. „Ik heb
begrepen dat het voor de raad niet als
een verrassing komt dat het bedrag
van 300.000 gulden niet toereikend is",
wist Thomaes. Met het geld van de ge
meente, de provincie en het aandeel
van BSM worden infrastructurele
maatregelen getroffen. Het is niet al
leen voor BSM belangrijk dat er een
dok komt. De gemeentelijke bankhel-
ling in de handelshaven in Breskens
moet verdwijnen omdat deze niet
meer aan de milieu-eisen voldoet. „We
hebben van rijkswaterstaat toestem
ming om de bankhelling nog tot begin
volgend jaar te gebruiken", deelde
Thomaes mee. Volgens hem is er be
hoefte aan een droogdok in Breskens.
OUDELANDE - Onbekenden
hebben in de nacht van zondag
op maandag huisgehouden in de
boomgaard van fruitteler P.O.
aan de Vijfzoodijk in Oudelan
de. De fruitteler moest maan
dagmorgen constateren dat een
groot aantal appels van het ras
Jonagold, in totaal ongeveer
4000 kilo, van de bomen was ge
rukt.
Het ooft lag her en der over de
grond verspreid. Dat levert de
fruitteler, die juist maandag met
de pluk wilde beginnen, een
schadepost van 5 a 6000 gulden
op.
De rijkspolitie groep Borsele ver
zoekt eventuele getuigen zich
met haar in verbinding te stellen
(telefoonnummer 01106 - 1500).
HULST De leiding van het Ahold-
concern is bereid om de gemeente
Hulst ruim zeven ton te betalen voor
ruim 1500 vierkante meter grond op
het 's Gravenhofplein in de Hulster
binnenstad. Dit heeft het grootgrut-
tersconcem het gemeentebestuur la
ten weten.
„Op grond van dat weliswaar monde
linge bericht kunnen we nu gerust stel
len dat Albert Heijn terugkeert naar
Hulst. We wachten nog op een schrifte
lijke bevestiging, maar alles is nu op
zakelijk vlak in kannen en kruiken", zo
liet wethouder G. A. van de Voorde
(ruimtelijke ordening) maandag we
ten.
Op politiek vlak staat het Hulster ge
meentebestuur echter nog 'een rob
bertje vechten' te wachten. Vorige
week maandag werd het college door
leden van de financiële commissie fel
bekritiseerd. De grondprijs van 470
gulden per vierkante meter was vol
gens de meeste commissieleden veel te
laag. De WD'er A. de Booy en W. F. de
Brouwer (Gemeenschappelijke Belan
gen) vonden de opstelling van het col
lege tijdens de onderhandelingen met
vertegenwoordigers van het concern
'te onzakelijk'. Volgens De Booy zou
den met die 'belachelijk lage prijs' ook
wel andere supermarktketens interes
se hebben gehad voor de grond in de
Hulster binnenstad.
Wethouder G. A. van de Voorde ver
wacht niet dat de raad de komst van
Albert Heijn zal beletten. „Tijdens de
raad zullen wij met goede argumenten
komen om de gemeenteraadsleden er
van te overtuigen dat we goede zaken
hebben gedaan", zei de wethouder.
Donderdagavond velt de Hulster ge
meenteraad het oordeel over het al
dan niet doorgaan van de bouw van
een nieuwe vestiging van Albert Heijn
in Zeeuwsch-Vlaanderen. De raads
vergadering begint om 19.00 uur.
(Slot van pagina 9
drs E. H. T. M. Nijpels van milieube
heer dringt de Stichting erop aan de
verdroging van de duinen te stoppen.
Dat kan onder meer door de waterlei
dingbedrijven te verplichten de ont
trekking te verminderen. In onderzoek
van de Vewin naar de gevolgen van wa
terwinning voor de grondwaterstand,
is het duingebied (met natuurwaarden
van internationale allure) buiten be
schouwing gelaten. Geheel ten on
rechte, aldus de Stichting Duinbe
houd. Zo is van de vochtige duinval
leien 75 procent ernstig verdroogd
door de grondwateronttrekking. Juist
deze duinvalleien zijn groeiplaats van
de meest waardevolle vegetaties in Ne
derland. De Stichting herinnert aan
het nationale Natuurbeleidsplan,
waarin de duinen tot beschermd ge
bied worden verklaard en de water
winning moet worden teruggedron
gen.
ZWOLLE - In Zwolle is op 64-jarige
'leeftijd de heer P.A. (Peter) Roels
overleden. De heer Roels was van 1962
tot 1978 lid van de statenfractie van
de PvdA in Zeeland en van 1971 tot
1981 Tweede-Kamerlid voor die par
tij.
Na de opleiding hbs-b in Gouda stu
deerde Roels, geboren in Boskoop, in
de oorlogsperiode enige tijd scheikun
de in Delft. Deze studie moest hij af
breken omdat hij weigerde de door de
bezetter geëiste studentenloyaliteits
verklaring te tekenen. Na enkele on
derduikjaren in Friesland kwam hij
via de kweekschool in Den Haag in het
onderwijs terecht, eerst in Leiden en
later in Haarlemmermeer. In 1957
kwam hij naar Sint-Maartensdijk,
waar hij leraar werd aan de gemeente
lijke lagere technische school. Daar
ook stortte hij zich in de politiek. Hij
werd er voorzitter van de plaatselijke
PvdA-afdeling. Zijn activiteiten op
Tholen leidden in 1962 tot zijn verkie
zing in de Zeeuwse staten. Tot 1978
maakte hij deel uit van de PvdA-sta-
tenfractie. Sinds 1971 combineerde hij
deze functie met het lidmaatschap van
de Tweede Kamer. Als PvdA-kamerlid
behartigde hij tien jaar Zeeuwse be
langen. In 1981 maakte hij gebruik van
een wachtgeldregeling, waarna hij
naar Zwolle vertrok en zijn banden
met Zeeland verbrak. Sindsdien ver
vulde hij geen politieke functies meer.
De crematie van de heer Roels, heeft
maandag in Zwolle plaatsgevonden.
P.A. Roels (foto 1975)
