K
2
Driekwart Waalwijk is
op gifgrond gebouwd
Stemmen voor de Tweede Kamer
Nationale Partij verliest
aan links en rechts zetels
Simenon, vader van
Maigret, overleden
BEDRIJVEN CONTACTDAGEN
FORS VERLIES WD - GROTE WINST D66
andaag
Voorstellen
op conferentie
|ntwapening
Zeelandhallen Goes
JdCOBse
VIJFTIG VERVUILDE LOKATIES
Zeeland
Nederland
GROTE OPKOMST BLANKE ZUIDAFRIKANEN
Een opschuiving
richting links
CFO doet mee
aan acties
bejaardenzorg
Zonnig en heiig
32e jaargang no. 205
londerdag 7 september 1989
HAARDENKEUKENS-PARKET
Geweld
Biesbosch
Topseizoen
Kernafval
Verbranding
Oranje
Turnen
I Igens NAVO-diplomaten wil de NA-
Idat iedere partij verplicht wordt
Biding te maken van plannen om
SK'te aantallen reservisten op te roe-
B iskou's delegatieleider Grinevski
idigde voor de Westduitse televisie
fieland Los
overleden
ZETELVERDELING TWEEDE KAMER
CDA
PvdA
VVD
D66
SGP
kV/31
GR. LINKS
jk
GPV
RPF
pjg
CD
1989
1986
Geen paniek
Inlichtingen over deelname 01803-15588
Fax:01803-16814
Na het optrekken van de mist wordt
het vandaag een warme zonnige dag.
De middagtemperatuur loopt op naar
24 graden. De zuidoostelijke wind is
zwak.
0c4**'
Breng 'ns een bezoek aan onze showroom.
Het is zeker de moeite waard.
JACOBSE - vakwerk uit Arnemuiden
Langstraat 7, 4341 EB Arnemuiden
Telefoon 01182 - 2950
CDA blijft grootste,
PvdA levert wat in
lEN HAAG (GPD) - Het CDA is bij de gisteren gehouden verkiezingen voor de Tweede Kamer
uidelijk de grootste partij geworden. De christendemocraten onder leiding van premier
luud Lubbers bleven vijf zetels groter dan de PvdA van Wim Kok, die licht verloor.
politiek Den Haag wordt een span
ende kabinetsformatie verwacht. Nu
e CDA en VVD gezamenlijk slechts
unnen rekenen op een nipte meerder-
eid van 76 zetels, lijkt een herstel van
an coalitie moeilijk. D66 won flink bij
e verkiezingen, terwijl de VVD het
PZC
Na de drugsrede van de Ameri
kaanse president Bush brak in
Columbia het geweld los.
PAGINA 3
Voor het schoonmaken van de
bodem van de Biesbosch is 300
miljoen nodig.
PAGINA 5
Voor de toeristische bedrijven
was het afgelopen seizoen een
van de beste uit de jaren '80.
PAGINA 7
Vestiging van een opslag- en
verwerkingscomplex voor
radioactief afval in het Sloe
brengt nauwelijks risico met
zich mee.
PAGINA 15
Verbranding van afval op zee
is door een nieuwe methode te
voorkomen.
PAGINA 17
Het Nederlands elftal heeft in
de oefenwedstrijd tegen Dene
marken een lesje in snelheid
gekregen, de wedstrijd eindig
de in een gelijkspel: 2-2.
PAGINA 23
De turninterland in Vlissingen
is voor veel landen de laatste
test voor het WK.
PAGINA 25
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Beurs en financiën: 7
Verkiezingen: 9, 10, 11, 12
en 13
Provincie: 15,17,18 en 19
Sport: 23 en 25
voorspelde omvangrijke verlies van
vijf zetels leed en Groen Links een te
genvallende start beleefde.
De opkomst bij de verkiezingen was
met 80 procent lager dan vorige keer.
Vooral in het zuiden bleven nogal wat
kiezers thuis. De Centrum Democra
ten keren na een afwezigheid van drie
jaar terug in het parlement. De andere
partijen hebben met afschuw gerea
geerd op de terugkeer van de ex
treem-rechtse Janmaat, die zijn aan
hang in vooral de grote steden zag
groeien. Bij een partijbijeenkomst
van de Centrum Democraten kwamen
gisteravond, direct na het bekend
worden van de mogelijke terugkeer,
bommeldingen binnen.
De christendemocraten hebben hun
historische winst van vorige keer vast
gehouden, en behouden hun huidige
ItUSSEL (UPI/REUTER/DPA) - De
JtVO begint vandaag met het indie
nen van nieuwe voorstellen aan een
I lgende ronde in de Weense CFE-on-
I rhandelingen over de conventione
le wapens. Het bondgenootschap zal
I landen van het Warschaupact een
Ikket zogenoemde „stabiliserende
1 latregelen" voorleggen.
II voor actieve dienst en van het ver-
I atsen van tanks en ander zwaar
Materieel.
II nieuwe voorstellen aan die verder
«Hiden gaan dan die van de NAVO. Op
ij 'nd daarvan is het volgens hem niet
N Mogelijk dat de CFE binnen een
pi r zal worden afgerond. De Sovjetu-
P is naar zijn zeggen bereid voor lan-
F® tijd „honderden NAVO-officie-
F toe te laten voor controle op nale-
p g van een eventueel akkoord.
EN HAAG (ANP) - De actrice Riet
tl and Los is maandag op 66-jarige
bjd na een langdurige ziekte in
r woning in Den Haag overleden.
(speelde van 1945 tot 1977 in tal van
eelstukken en sinds de jaren zestig
1983 in diverse televisieproduk-
les
Voor meer verkiezingsnieuws:
PAGINA 9: reacties uit Zeeland.
PAGINA 10: overzicht van de Zeeuw
se gemeenten.
PAGINA 11: de nieuwe (oude) Zeeuw
se kamerleden.
PAGINA 12: zo werd er in een aantal
Nederlandse gemeenten gestemd
PAGINA 13: feest en berusting in de
reacties.
54 zetels. De sociaal-democraten van
Wim Kok blijven daar met 49 zetels
(drie verlies) ver achter. „Het valt een
klein beetje tegen, maar het is abso
luut geen teleurstelling", zei Kok in
een eerste reactie. De PvdA verloor
nauwelijks aan Groen links, maar trok
verhoudingsgewijs weinig jonge kie
zers.
De Democraten van Hans van Mierlo
deden het onverwacht goed, en groei
den van negen naar 12 zetels. Die
winst werd vooral geboekt onder de
nieuwe kiezers, wat Van Mierlo de
verklaring ontlokte: „wij zijn de par
tij van de toekomst". Het GPV kwam
voor het eerst sinds 1972 weer op twee
zetels uit. De kleine christelijke par
tijtjes kondigden gisteravond aan in
ruil voor gedoogsteun aan een cen
trum-rechtse regering concessies te
eisen op het gebied van onder andere
de euthanasie.
Binnen de WD werd nog voor het be
kend worden van de einduitslag open
lijk geroepen om 'ernstige bezinning',
nu de partij voor de tweede achteren-
volgende keer bij verkiezingen drama
tisch heeft verloren. Zelfs in het tradi
tionele bolwerk Wassenaar werd de
- (Slot zie pagina 11 kolom 5)
DEN HAAG - Het CDA zette lijsttrekker Lubbers in de bloemetjes zodra bekend werd dat zijn partij de grootste is
gebleven.
DEN HAAG (GPD) - Premier Lubbers gaat zijn laatste periode als premier in. Tijdens een discussie met de andere
lijsttrekkers zei de premier gisteren, dat hij na de komende vier jaar niet meer terug zal keren.
Op een vraag van interviewer Paul Witteman zei de premier: Jk heb gezegd dat ik blijf zolang het aantal CDA-ze-
tels groter is dan mijn leeftijd. We hebben 54 zetels en ik ben net 50 jaar geworden"Op de vraag van Witteman of
dat betekende dat dit dus de laatste periode van Lubbers wordt zei de premier: Dat mag u daaruit afleiden ja"
OVERIGE
gpd
WAALWIJK (GPD) - De bodem van
de gemeente Waalwijk is mogelijk
voor het grootste deel met chemica
liën vervuild. Er zijn vijftig lokaties,
waarvan vermoed wordt dat de grond
sterk verontreinigd is. Op sommige
van deze plekken zijn complete woon
wijken gebouwd. Het gemeentebe
stuur sluit risico's voor de volksge
zondheid niet uit en heeft daarom be
sloten tot een grootscheeps onder
zoek.
De vervuiling is waarschijnlijk in de
periode van 1930 tot 1960 veroorzaakt
door lozingen van de lederverwerken-
de industrie en door het ophogen van
grond met havenslib. In de bodem van
355536INW.
14805209 INW.
perc.
stem.
perc.
stem.
perc.
stem.
perc.
stem.
tk. '89
tk. '89
tk. '86
tk. '86
tk. '89
tk. '89
tk. '86
tk. '86
Opkomst
81,2
215444
86,3
223872
Opkomst
80,1
8891508
85,5
9172159
CDA
33,9
72989
32,9
73688
CDA
35,3
3141157
34,6
3172918
PvdA
29,6
63691
29,6
66325
PvdA
31,9
2833266
33,3
3051678
WD
14,1
30374
17,8
39887
WD
14,6
1296049
17,4
1596991
D66
6,7
14345
5,5
12351
D66
7,9
700863
6,1
562466
SGP
8,3
17828
7,9
17621
SGP
1,9
166662
1,7
159740
Groen Links
2,8
6059
2,2
4983
Groen Links
4,1
361274
3,3
305230
GPV
1,7
3757
1,4
3193
GPV
1,2
109570
1,0
88381
RPF
1,6
3404
1,5
3251
RPF
1,0
85225
0,9
83582
Overige
1,3
2997
1,2
2573
Overige
2,1
197442
1,7
151173
de de wijk Laag-Einde zijn al op diver
se plaatsen te hoge concentraties zwa
re metalen, zoals kwik, cadmium en
lood, aangetroffen.
De gemeente wil alle vijftig lokaties
systematisch gaan onderzoeken. Om
te beginnen wordt de wijk Laag-Einde
onder de loep genomen. Daarvoor zal
de gemeenteraad 100.000 gulden be
schikbaar stellen. Aan de hand van het
resultaat van boringen in de wijk zal
worden bekeken of bodemsanering
noodzakelijk is.
Volgens de woordvoerder van de ge
meente is er geen reden voor paniek.
De bevolking is wel gewaarschuwd
(Van onze correspondent)
JOHANNESBURG - De regerende Nationale Partij zal bij
de parlementsverkiezingen in Zuid-Afrika fors verliezen
aan zowel de linkse als rechtse oppositie. Deze verkiezin
gen gelden als de belangrijkste van de afgelopen 41 jaar en
als de laatste waarvan de zwarte meerderheid (28 mil
joen) is uitgesloten.
Bij het sluiten van deze editie waren de stemmen in 49 van
de 166 kiesdistricten geteld. De Nationalisten krijgen daar
van 31 zetels, de liberale Democratische Partij 13 en de ex
treem rechtse Konservatieve Partij vijf.
De Nationalisten hebben vier zetels aan de DP verloren en
twee aan de KP. Bij deze zeer voorlopige uitslag moet wor
den opgemerkt dat deze districten in stedelijke gebieden
liggen, waar de Nationalisten en Democraten in het voor
deel zijn. De kracht van de Konservatieven ligt daarente
gen op het platteland van de provincie Transvaal en, in
mindere mate, van de Oranje Vrijstaat.
Volgens de voorspellingen van verkiezingsdeskundigen zal
de Nationale Partij haar absolute meerderheid behouden,
maar ongeveer 30 zetels verliezen (van 123 naar 95). De
Konservatieven zullen hun zeteltal verdubbelen (van 22
naar 44). De Democraten zullen een geringe winst boeken
(van 20 naar 27). Naar verwachting zal de grote winst van de
Konservatieven een remmende invloed hebben op het her
vormingsprogramma van president De Klerk.
Ongeveer twee miljoen van de drie miljoen stemgerechtig
de blanke Zuid-Afrikanen zijn gisteren naar de stembus ge
gaan. De verkiezingen vonden plaats tegen een achter
grond van massale stakingen door miljoenen zwarte werk
nemers en onlusten in verschilende zwarte woonoorden,
met name rond Durban en Kaapstad.
Volgens de Brede Democratische Beweging (BDB), de bun
deling van zwarte oppositie-organisaties, is de algemene
staking van gisteren de grootste in de geschiedenis van
Zuid-Afrika.
Een zwart woonoord bij Kaapstad leek volgens verslagge
vers op een slagveld. Honderden jongeren hadden barrica
des opgeworpen van brandende autobanden, huisraad en
telefoonpalen. Ook elders in het land trad de politie hard
op.
Bij de onlusten is voorzover bekend een dode gevallen.
Tientallen mensen raakten gewond. De politie verrichtte
47 arrestaties.
LAUSANNE - De Belgische auteur
van detectiveverhalen Georges Si
menon is maandag in het Zwitser
se Lausanne op 86-jarige leeftijd
overleden, zo is woensdag van offi
ciële zijde gemeld. Simenon was al
enige tijd ernstig ziek.
De geestelijke vader van inspecteur
Maigret stierf maandagmorgen
vroeg in zijn bescheiden woning in
Simenon
de wijk Vidy bij Lausanne, waar hij
sinds 1972 woonde. Zijn familie
heeft dit pas na de rouwdienst be
kend willen maken. Zelfs zijn uitge
ver, Daniel Keel, was overdonderd
door de bekendmaking.
Het Georges Simenon Fonds zal
over enkele dagen een tijdschrift
presenteren dat aan het werk van
Simenon gewijd is. Dit heeft Jac
ques Dubois van het Fonds voor de
Belgische radio aangekondigd.
Simenon heeft en groot deel van
zijn archief en geschriften nagela
ten aan het Fonds, een instelling
van de universiteit van Luik. Hij
bleef altijd zeer gehecht aan zijn ge
boortestad Luik, waar hij in 1919 op
16-jarige leeftijd als journalist be
gon te werken.
Dubois herinnerde aan wat de
Franse auteur André Gide ooit te
gen Simenon zei: „U bent onze laat
ste grote romanschrijver". „Nu hij
op zo ontroerende wijze is heenge
gaan zal hij zeker worden erkend als
een van de meesters van de 20e
eeuwse letteren", aldus Dubois.
„Voor mij was hij de grootste Fran
se populaire auteur, de nieuwe Bal
zac", zo luidde woensdag de reactie
van de Franse acteur Jean Richard
op het overlijden van Simenon. Ri
chard heeft jarenlang commissaris
Maigret uitgebeeld in de televisie
bewerkingen van Simenons ro
mans.
(Zie ook pagina 2)
om contact met de vervuilde grind te
vermijden, geen ter plaatse gekweek
te bladgroente te eten en geen gebruik
te maken van opgepompt grondwa
ter.
Er is een meldpunt ingesteld, waar de
29.000 bewoners inlichtingen kunnen
krijgen en hun evntuele eigen informa
tie over de vervuiling kwijt kunnen.
Op 21 september wordt een grote infor
matie-bijeenkomst georganiseerd.
De omvangrijke bodemverontreini
ging van Waalwijk kwam aan het licht
door het verzoek van het provinciaal
bestuur om alle verdachte lokaties op
een rijtje te zetten. Nu blijkt dat alleen
de hoger gelegen delen van de gemeen
te niet in aanmerking komen voor na
der onderzoek.
Het CDA heeft met Lub
bers op kop gisteren het
resultaat van zeven jaar her
stelbeleid nog eens nadruk
kelijk bevestigd. Het is de
grootste partij gebleven. Het heeft de
vloer aangeveegd met de WD, breker
van het kabinet in mei van dit jaar en
sinds gisteren ernstig ontregeld. Het
heeft de afstand met de tweede grote
partij in Nederland, de PvdA, weten te
vergroten, want een echte nek-aan-
nek-race is het tenslotte niet gewor
den. Maar het heeft toch te maken ge
kregen met een forse opschuiving naar
links.Immers de cijfermatige win
naars van de stembus gisteren zijn D66
en Groen Links, partijen die het vooral
goed hebben gedaan bij de jonge kie
zers. De uitkomst van deze verkie
zingscampagne van de redelijkheid
heeft geen echte grote verrassingen te
zien gegeven, evenmin hoog gespan
nen verwachtingen beloond. Dat de
WD stevig zou moeten bloeden stond
al op voorhand vast. Joris Voorhoeve
moet verder met een partij die bij twee
stembussen terugviel van 36 naar 22
zetels, een rampzalige afkalving in de
rechtse hoek dus. CDA en D66 hebben
de ruif van de liberalen leeggegeten.
En daarmee is de WD als toekomstige
regeringspartner een probleemgebied
geworden. De PvdA heeft met het 'an
dere beleid' toch kennelijk niet over
tuigend genoeg geopereerd. De winst
die drie jaar geleden op klein links
werd behaald moest ditmaal worden
teruggegeven aan Groen Links, straks
een lastige horzel in de oppositie. De
stembus leverde gisteren ook een ge
vaarlijk bruin randverschijnsel op: de
terugkeer van centrumdemocraat
Janmaat in de Tweede Kamer.
De persoon van minister-president
Lubbers heeft het CDA opnieuw
geen windeieren gelegd. In de campag
ne heeft hij zich vooral gedragen als de
staatsman, die het beleid van 'zijn'
twee kabinetten centraal zette en
voortzetting van de hoofdlijnen daarin
steeds opnieuw bepleitte. Dat heeft
hem groot vertrouwen bezorgd. Niet
alleen uit eigen christen-democrati
sche kring, maar ook als de verper
soonlijking van de grote middenpartij
in Nederland, die het CDA inmiddels is
geworden. Slechts op de uiterst rech
ter vleugel heeft het CDA iets verloren
aan de kleine rechtse partijen, bang
als men daar kennelijk was van een
'veranderend CDA' in centrum linkse
richting. Lubbers heeft namelijk, an
ders dan de vorige keer, tijdens de
campagne de handen volledig vrij ge
houden. Nu hij opnieuw uit deze ver
kiezingen is gekomen als toekomstig
minister-president en als man om wie
niemand heen kan, staat hij opnieuw
voor een uitdaging. Hoe hij die opvat is
in de laatste fase van de race naar ver
kiezingsdag wel gebleken, toen hij met
zijn grote tegenspeler Kok de verschil
len tussen CDA en PvdA uitdiepte en
daaraan consequenties ('niet zelf in
een kabinet onder een premier Kok')
verbond.
Vandaag begint het grote stratego
over de vraag wat de partijen met
de stem van de kiezer gaan doen. Een
serieuze poging om een regeringscom
binatie te vormen van CDA en PvdA,
eventueel aangevuld met winnaar
D66, ligt voor de hand. Eenvoudig zal
dat overigens niet zijn. Over een aan
tal zware onderwerpen, die in de ko
mendejaren in Nederland zullen gaan
spelen - het milieu, de inkomensver
houdingen, de lastenverdeling, de be
strijding van de werkloosheid en inha
len van achterstandsituaties als ge
volg van strak bezuinigingsbeleid -
zijn tussen CDA en PvdA zeker afspra
ken te maken. Maar het CDA zal toch
best flinke aanvaringen kunnen krij
gen over een regeerakkoord van zo'n
brede coalitie, wanneer de PvdA het
economisch herstelbeleid en het finan
ciële kader van Lubbers' beide eerdere
kabinetten via de inlossing van grote
lijsten wensen op de tocht zou dreigen
te zetten. Alleen heeft de uitslag van
de stembus gisteren nauwelijks een al
ternatief gelaten. Voortzetting van een
combinatie van CDA en WD heeft in
de Tweede Kamer geen echt werkbare
meerderheid met 76 zetels. Toch weet
je maar nooit, want kabinetten heb
ben eerder over de rand gelopen en een
grote partij als de PvdA is eerder bui
ten spel geraakt. Aan de verkiezings
uitslag zou een herhaling van zoiets
overigens geen enkel recht doen.
vdM.
UTRECHT (ANP) - De kaderleden van
de CFO hebben het bod van de werk
gevers voor de cao-bejaardenzorg
(70.000 werknemers) afgewezen. Het
bod komt niet tegemoet aan de eis van
5 procent ruimte en legt bovendien nu
al beslag op geld voor verbetering
van de arbeidsvoorwaarden in 1990.
De CFO zal na het verstrijken van een
ultimatum aan de werkgevers zijn le
den in de bejaardenzorg volgende
week oproepen om acties te voeren.
De AbvaKabo heeft het bod maandag
direct al als „onvoldoende" van de
hand gewezen.
(Advertentie)
x
CONTACTA'89
