Jeugdige rovers kiezen
verkeerde slachtoffer
Discussie zonder verrassingen
Prins Claus jarig
Massale stakingen rond
verkiezingen Zuidafrika
Aantal gokverslaafden
neemt alarmerend toe
Rhonda Berbo
AMBTENAREN VOOR HANDHAVING
de PZC
vandaag
VERSTERK VANDAAG
WERKELIJK PRINCIPIËLE POLITIEK
ROMMELIG SLOT VERKIEZINGSCAMPAGNE
Autobedrijf Berbo
Amsterdam sluit
akkoord met TV10
Tol Zeelandbrug
in troebel water
Anton Koolhaas
bekroond met de
C. Huygensprijs
Mooi nazomerweer
232e jaargang no. 204
Woensdag 6 september 1989
Honda-dealer voor Midden-Zeeland
DEN HAAG (GPD/ANP) - Hoe langer de files worden, des te
eerder laat de automobilist zijn auto staan en kiest voor het
openbaar vervoer. Lange wachttijden in een file sorteren op
het autogebruik meer effect dan duur rekeningrijden. Het
spaart de overheid bovendien geld uit. Er behoeven niet zo
veel dure voorzieningen te worden getroffen om knelpunten
op te lossen door aanleg van extra wegen, de bouw van brug
gen en viaducten.
Vluchtelingen
Glasbak
Pil
Afkalving
Oranje
Corruptie
V
Tafeltennis
'Beleid naar Woord en Wet
Na het optrekken van de mistbanken
wordt het vandaag een zonnige dag
met een enkel wolkje. De middagtem-
peratuur wordt 21 gr. de meeste zuid
westelijke wind is zwak.
Gildeweg 15-21 - Vlissingen. Tel. 01184-10220 Fax 10794.
AMSTERDAM (ANP) - Een 31-jarige hoofdagent van de Amsterdamse politie
heeft dinsdagavond toen hij van zijn werk terug naar huis reed, twee jonge
overvallers van zich af weten te slaan. Hij maakte na enige schermutselingen
gebruik van zijn dienstpistool en trof een van zijn belagers in de arm.
„De man reed in burger op zijn fiets terug naar huis in Diemen toen hij door de
twee knapen werd belaagd", cildus een politiewoordvoerder. „Zij prikten hem
met een mes en wisten zijn portefeuille af te pakken. De agent wist de jongens na
enige tijd van zich af te werpen waarna hij zijn pistool trok en enkele keren
schoot".
Een van de jongens werd daarbij in de arm geraakt. De jongens wisten welis
waar te ontkomen maar een bloedspoortje bracht de te hulp gesnelde politie in
ieder geval een van de daders op het spoor. Hij is onder politiebewaking in een
ziekenhuis voor behandeling.
AMSTERDAM (ANP) - Premier Ruud Lubbers is als winnaar uit het televi
siedebat tussen de vijf lijsttrekkers van de grote partijen gekomen. Dit
blijkt uit een bliksemonderzoek van het NIPO.
Rond elf uur dinsdagavond hadden 398 personen via de computer vragen
beantwoord van het onderzoekbureau. Van hen vond 36 procent Lubbers
(CDA) de beste lijsttrekker en slechts 3 procent vond hem de slechtste. Kok
van de PvdA volgde op de tweede plaats met 19 procent die hem de beste
vond, tegenover 3 procent die hem de slechtste vond. Ria Beckers van Groen
Links werd slechts door 3 procent de beste gevonden en door 51 procent de
slechtste.
Vooral op de aanhang voor Groen Links lijkt het debat slecht uitgewerkt te
hebben. Slechts 78 procent van de ondervraagden die zeiden op Groen Links
te zullen stemmen, bleven ook na het debat nog bij die keuze. Zestien pro
cent zei op een andere partij te zullen gaan stemmen. Bovendien zei 3 pro
cent aan het twijfelen te zijn geraakt. Daar stond overigens tegenover dat
ook 3 procent die nog twijfelde over een stem op Groen Links nu besloten
heeft wel op die partij te stemmen.
Bij de andere partijen zijn de verschuivingen als gevolg van het debat gerin
ger. Van de aanhang van D66 houdt 88 procent vast aan de keuze, maar zegt
6 procent op een andere partij te gaan stemmen. Ook D66 lijsttrekker Van
Mierlo trok 3 procent aan twijfelaars over de streep.
Hoewel 34 procent van de ondervraagden Joris Voorhoeve de slechtste
lijsttrekker uit het debat vond, bleef de schade voor de WD beperkt. 92
procent van de aanhang blijft bij zijn keuze, 2 procent gaat op een andere
partij stemmen, nog eens 2 procent is gaan twijfelen, maar daar staat te
genover dat 4 procent aan twijfelaars nu wel op de WD zegt te gaan stem
men.
De aanhang van CDA (95 procent) en PvdA (96 procent) was het meest
standvastig.
Files jagen mensen
uiteindelijk auto uit
Het ziet er naar uit dat de Oost-
duitse vluchtelingen in Hon
gaarse kampen nog enige we
ken geduld moeten hebben.
PAGINA 3
De Nederlandse jeugd blijkt
het liefst om de glasbak heen te
lopen.
PAGINA 5
Veel jonge vrouwen gaan slor
dig om met de pil.
PAGINA 5
Een verdere afkalving van de
duinen is rampzalig
PAGINA 11
Hendrie Krüzen maakt zijn co
me-back in het Nederlands elf
tal.
PAGINA 17
Er komt een onderzoek naar
corruptie bij de keuze van de
fregatten voor de Australische
marine
PAGINA 19
De vrouwen van MZ rekenen
op winst in de eerste ronde van
de Europa Cup
PAGINA 19
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Beurs en financiën: 7
Provincie: 9,11,12,13,14 en
15
Sport: 17 en 19
Dit is de teneur van een interne notitie
van ambtenaren van het ministerie
van verkeer en waterstaat. Zij menen
dat het laten voortbestaan van files
een beter drukmiddel voor de automo
bilist is gebruik te gaan maken van het
openbaar vervoer. Berekend is, dat
een behoorlijke file driemaal zoveel
automobilisten doet besluiten het
openbaar vervoer te nemen dan een
hoge nota aan het eind van de maand
voor rekeningrijden (elektronische tol
heffing).
De ambtenaren van Verkeer en Water
staat geven geen oplossingen, maar
denken wel dat als de werkgelegen
heid meer rond de stations wordt ge
schapen, werknemers eerder de auto
thuis laten en de trein pakken. Voor
waarde is dat in de steden een strikt
parkeerbeleid wordt gevoerd. De amb
tenaren denken dat de binnensteden
sneller dan gedacht dichtslibben met
auto's. Zij hebben uitgerekend dat het
woon-werkverkeer 35 tot 300 procent
zal toenemen.
Om de steden te ontlasten, is het vol
gens de ambtenaren nodig, dat het
openbaar vervoer in de regio wordt
verbeterd. Ze maken er in hun notitie
geen geheim van dat de openbaar-ver
voerbedrijven nog lang niet op een
goede manier met elkaar samenwer
ken. Uitbreiding van het openbaar ver
voer moet samengaan met het dras-
AMSTERDAM (ANP) - De gemeente
Amsterdam en de commerciële zen
der TVI0 hebben overeenstemming
bereikt over de financiële voorwaar
den voor toegang op het hoofdstede
lijke kabelnet. TV10 betaalt Amster
dam eenmalig een gulden per abon
nee en verder een gemiddeld exploita
tiebedrag van tien cent per maand per
abonnee. Die bedragen zijn gebaseerd
op het modelcontract dat TV10 heeft
afgesloten met de VECAI. De overeen
komst met Amsterdam heeft een loop
tijd van vijfjaar.
De hoofdstad is daarmee de eerste van
de vier grote gemeenten die het con
tract met TV10 voor doorgifte op de
kabel definitief heeft geregeld. De ove
rige grote gemeenten hebben tot nu
toe het onderhandelingsresultaat van
Amsterdam afgewacht. Amsterdam
heeft afgesproken dat TV10 en haar fi
nancier.
De onderhandelingen met de zender
Radio Télé Veronique lopen minder
voorspoedig.
(Advertentie)
'staatkundig 1
Gereformeerde Partij
tisch terugdringen van de auto. An
ders heeft het geen effect, zo menen zij.
NOB Wegtransport, de grootste on
dernemersorganisatie in het beroeps-
goederenvervoer over de weg, is te
gen het eventueel handhaven van een
aantal files als middel om het au
toverkeer te ontmoedigen. Daarmee
wordt volgens de organisatie volledig
voorbij gegaan aan het vrachtverkeer
dat zich noodgedwongen in de files
bevindt.
Het idee druist ook in tegen het plan
om de bereikbaarheid van de Rand
stad te verbeteren. NOB ziet meer in
een aparte rijstrook voor het vracht
verkeer in de spitsuren, verbeteren
van het openbaar vervoer en het belo
nen van reizen met het openbaar ver
voer.
DEN HAAG - Met een rommelig tv-debat is de verkiezingscampagne gisteravond besloten. Van links naar rechts: Lub
bers, Van Mierlo, Beckers, Voorhoeve en Kok.
DEN HAAG (GPD) - De verkiezings
campagne is geëindigd met het tv-de-
bat dat zij verdiende: rommelig en
zonder enige verrassing. De discussie
tussen de lijsttrekkers van de vijf gro
te partijen verliep volgens alle ver
trouwde patronen.
Het meest opmerkelijk was de verde
ling van de spreektijd: Ria Beckers
(Groen Links), Hans van Mierlo (D66)
en Ruud Lubbers (CDA) waren het
meest aan het woord, Joris Voorhoeve
(WD) mengde zich nauwelijks in de
discussie. Mede dank zij de slechte ge
spreksleiding (Lubbers, stekelig: 'U
gaat over de orde') spraken de vijf lijst
trekkers al snel door elkaar, in plaats
van met elkaar.
PvdA-leider Kok en de CDA-er Lub
bers kwamen tijdens het debat weder
om zeer hard met elkaar in botsing
over de belastingverlaging voor de
hoogste inkomens, die volgend jaar zal
plaatsvinden. Lubbers verweet de so
cialistische voorman "demagogie",
maar Kok herhaalde dat de hoogste
inkomens onnodig veel profiteren van
de belastingverlaging. Volgens D66-
leider Van Mierlo, de laatste tijd in
Den Haag veel genoemd als degene die
een belangrijke rol moet spelen als
bruggenbouwer in een centrum-links
kabinet, zijn de meningsverschillen op
dit punt overbrugbaar.
Aan het eind van het debat probeerde
Lubbers zijn beproefde methode nog
eens uit zich te profileren als de staats
man boven de partijen. Het scheelde
weinig, maar bijna pleitte hij voor een
nationaal kabinet van alle partijen.
Dat wil Lubbers natuurlijk helemaal
niet. In een interview zei de premier
enige maanden geleden, dat wanneer
hij de keuze heeft, het voor het CDA
het aantrekkelijkst is om met een klei
ne coalitiepartner te regeren: de WD
dus. In het tv-debat zei de premier:
„Het gaat mij niet om de macht, ik wil
met alle partijen spreken".
DEN HAAG - Prins Claus, hier op een tijdens een fotosessie bij kasteel
Het Oude Loo in Apeldoorn gemaakte opname, wordt vandaag, woens
dag, 63 jaar.
(Van onze correspondent)
JOHANNESBURG - Massale stakin
gen markeren vandaag de belangrijk
ste verkiezingen in Zuid-Afrika sinds
de regerende Nationale Partij 41 jaar
geleden aan het bewind kwam. Hon
derduizenden zwarte werknemers
zullen, net als gisteren, niet op hun
werk verschijnen uit protest tegen
het feit dat zij van deze verkiezingen
zijn uitgesloten.
In vrijwel het hele land is ook dinsdag
weer geageerd tegen de verkiezingen.
Dit leidde tot enkele bloedige confron
taties tussen politie en betogers. Met
name in de zwarte woonoorden rond
Durban was de situatie gespannen. In
Pietermaritzburg, in de provincie Na-
tal, werden ruim 300 studenten gear
resteerd. In Soweto, bij Johannesburg,
en in de Kaap ontploften enkele bom
men. Ze richtten geen noemenswaar
dige schade aan.
In Kaapstad heeft aartsbisschop Des-
mond Tutu fel geprotesteerd tegen het
politie-optreden van maandagavond.
De politie had een bijeenkomst in zijn
kerk verstoord. Tutu noemde dit een
'inbreuk op de godsdienstvrijheid'.
De blanke kiezers hebben de keus tus
sen twee hervormingsgezinde partij
en, de regerende Nationale Partij (NP)
en de Democratische Partij (DP), en de
reactionaire Konservatieve Partij
(KP). De Nationalisten zullen wel ver
liezen, maar vrijwel zeker de absolute
meerderheid in de blanke Volksraad
behouden.
ALMELO (ANP) - Om aan de snel
groeiende vraag naar hulp aan gok
verslaafden te kunnen voldoen
heeft de landelijke groep van ano
nieme gokkers de stichting Gam
blers Anonymous (GA) opgericht.
De organisatie komt op voor de be
langen van circa tienduizend gok
kers in Nederland.
De nieuwe stichting in Almelo gaat
zich toeleggen op de organisatie en
financiering van de hulp aan gok
verslaafden.
De stichting GA stelt vast dat de
problemen rond de gokverslaving
dramatisch toenemen terwijl de
overheid de hulpverlening aan de
gokkers in de steek dreigt te laten.
In dit verband wijst de organisatie
op het verbod van staatssecretaris
Dees (volksgezondheid) aan de
Consultatiebureaus voor Drugs en
Alcohol gokverslaafden te helpen,
tenzij ze verslaafd zijn aan drugs of
alcohol.
De stichting heeft in een brief om
een onderhoud met premier Lub
bers gevraagd. GA heeft er begrip
voor dat het kabinet het illegaal
gokken wil terug dringen, maar kan
dat niet rijmen met de opvatting
dat het legaal gokken moet worden
gestimuleerd. Volgens de stichting
bestaat er overigens onduidelijk
heid over de aard van de maatrege
len tegen het illegaal gokken. Ge
zien de dramatische stijging van
het aantal gokverslaafden, met na
me onder jongeren en militairen,
hoopt GA de premier te kunnen
overtuigen van de noodzaak tot een
intensiever beleid om gokversla
ving te voorkomen.
TT et jaarlijks terugkeren-
XI de statendebat over de
tol op de Zeelandbrug krijgt
iets van het klassieke ritueel
tussen een j engelend kind en
(zogenaamd) rechtlijnig redenerende
ouders. Het kind voelt dat er iets niet
helemaal klopt in de manier waarop
het wordt afgescheept. De ouders be
seffen dat ook wel, maar willen niet
toegeven. Op de duur gaat zoiets vre
ten aan de wederzijdse verhoudingen.
En dat is dan de prijs van een ver
meend principe. Een meerderheid in
de staten van Zeeland heeft het er ken
nelijk voor over om Schouwen-Duive-
land te laten zitten met een gevoel van
achterstelling, nadat de inlossing van
een belofte al elf keer is verjaard. Op
basis van oorspronkelijke toezeggin
gen ('nee, nee, nooit zwart-op-wit; dat
komt nu aardig van pas...') zou de Zee
landbrug over de Oosterschelde al in
1978 tolvrij zijn gemaakt. In dat jaar
zou Schouwen-Duiveland namelijk
volgens de oorspronkelijke opzet van
het deltaplan een tweede (tolvrije en
dus concurrerende) verbinding met
Midden-Zeeland krijgen via een weg
over de toen nog voorziene gesloten
Oosterscheldedam. De veranderde
plannen voor de bouw van de storm
vloedkering in de Oosterschelde zorg
den ervoor dat de tolheffing stilzwij
gend met acht jaar kon worden ver
lengd. Maar daarna moest er toch wel
een beslissing komen over het verdwij
nen van de tol. Die is er nog steeds niet
en komt er voorlopig ook niet, als het
aan een meerderheid in de staten ligt.
Het uitgangspunt is sindsdien name
lijk verlegd. Het gaat niet langer meer
over twee gelijksoortige verbindingen.
Nee, het gaat om de vraag of een
schuld van bijna 17 miljoen gulden, die
de exploitant van de Zeelandbrug (de
PZBM) bij de provincie heeft uitstaan,
al dan niet moet worden afbetaald.
Het antwoord daarop wordt naar de
toekomst verschoven. De tolhuisjes
zijn dus nog niet weg.
Alle argumenten die worden aange
voerd voor voortzetting van tol
heffing op de Zeelandbrug zijn onzui
ver. Natuurlijk heeft de provincie nog
altijd een forse renteloze lening uit
staan bij de PZBM. En natuurlijk kan
de provincie dat geld best gebruiken
voor andere doeleinden. Dus is er alle
reden om niet te snel tot kwijtschel
ding van zo'n schuld over te gaan en de
zaak nog maar een aantal jaren te la
ten sudderen. Maar waar het om draait
is of de provincie het zich moreel wel
kan permitteren, in deze kwestie de
kille boekhouder te spelen. De bouw
van de Zeelandbrug over de Ooster
schelde (gereed in 1965) was destijds
een net zo groot prestigeobject om
voor te ijveren als nu de Westerschel-
de-oeververbinding (WOV). Zeeland
wilde met die brug een daad stellen:
rechtstreekse verbindingen in het
voormalige eilandenrijk werden en
worden beschouwd als een stimulans
voor nieuwe ontwikkelingen. Om de
bouw van de Zeelandbrug er door te
drukken zijn verkeersprognoses ge
bruikt, die achteraf te laag bleken.
Daarmee is onder de omstandigheden
en de verwachtingen van de jaren '60
een bewust risico genomen voor de ex
ploitatie van de brug. Een politieke be
slissing, waarvan de gevolgen pas later
zichtbaar werden. Het is daarom op
zijn zachtst gezegd weinig elegant om
een deel van Zeeland (Schouwen-Dui
veland en gedeeltelijk de Bevelanden)
te laten zitten met de negatieve erfenis
van dit soort bestuurlijk ondernemer
schap. In een periode dat tolheffing en
'rekening rijden' voor het autoverkeer
van de toekomst ingeburgerde begrip
pen moeten worden, is het gevecht om
de opheffing van een tol misschien niet
zo populair. Maar in wezen gaat het
daar bij de discussie om een tolvrije
Zeelandbrug niet over. De brug staat
met zijn pijlers in troebel bestuurlijk
water. Aan de orde is de kwestie van
gelijke behandeling van burgers in de
ze provincie. En dat onderwerp is ra
zend populair in de politiek. Iets om
over na te denken op verkiezingsdag.
vdM.
DEN HAAG (ANP) - De Jan Campert-
stichting in Den Haag heeft de Con-
stantijn Huygensprijs toegekend aan
Anton Koolhaas voor zijn gehele let
terkundige werk. Aan de onderschei
ding is een bedrag van 10.000 gulden
verbonden.
De Jan Campertprijs voor gedichten
gaat naar Miriam van Hee voor haar
bundel Winterhard. De F. Bordewijk-
prijs voor proza is voor Jeroen Brou
wers voor zijn roman De Zondvloed.
De Nienke van Hichtumprijs voor kin
derboeken is Iene Biemans ten deel ge
vallen voor haar bundel kindergedich
ten Lang zul je leven.
Koolhaas
