vandaag
VVD-er Hermans komt met eigen
wetsontwerp commerciële tv
Kapitaal op autodak
Brinkman wist niet van subsidie Koloss
Als toerist vermomde
soldaten uit Israël
doden Palestijnen
Topman van
Solidariteit
premier Polen
Mestprobleem aan orde bij formatie
Officieren
trainers
Israël
drugsmafia
vrijdagkrant
'anDijke
Historisch
Oorlog
Hoeksteen
Nazisme
Reclame
Hasj
Verkeer
KABEL TOEGANKELIJK VOOR IEDEREEN
Felle uitval
ZEEUWSE PAARDEN OP NOORDHOLLANDS STRAND
MASSALE STEUN NIET-COMMUNIST
Overwinning van
de democratie
in Polen
Valencia
Wisselend bewolkt
232e jaargang no. 194
Vrijdag 25 augustus 1989
NU EXTRA VOORDELIG
CARAVANS
auto adria
HAAGMAN ADVOCATEN
WARSCHAU - Met een verrassand grote meerderheid is Ta
deusz Mazowiecki gisteren gekozen tot de eerste niet-commu-
nistische regeringsleider van de volksrepubliek Polen.
Slechts vier van de 460 leden van de Sejm, de Poolse Tweede
Kamer, stemden tegen de premier die namens Solidariteit nu
een regering moet gaat vormen.
Minder zon dan gisteren. Wolkenvel
den trekken over Zeeland afgewisseld
door zon. De middagtemperatuur
wordt rond de 21 graden. De westen
wind is matig.
L
J
Nog enkele 1989-showmodellen.
Nu reeds Alpenkreuzer 1990-modellen met Hoek Rijksweg - Ringbaan West
f 500.- winterkorting.
Een groot aantal caravans en Alpenkreuzers uit
verhuur. (1989-modellen)
01100 - 1 14 40
GOES
PROVINCIALE ZEEUWSE CO WA
„Ik wil een premier voor alle Polen
zijn, ongeacht hun politieke voor
keur", sprak een duidelijk aangedane
Mazowiecki. De 62-jarige hoofdredac
teur van Tygodnik Solidarnosc, het
weekblad van Solidariteit, benadruk
te na zijn verkiezing vooral de steun
die hij uit de gehele maatschappij no
dig zal hebben. „Daarmee staat of valt
mijn regering", zo zei hij.
De communistische fractie is met 173
leden de grootste in de Sejm. Er was
hen echter geen stemdiscipline opge
legd. De meeste van de 41 onthoudin
gen kwamen uit de partijgelederen.
Ook fractieleider Marian Orzechowski
onthield zich van stemming. Volgens
een afgevaardigde van Solidariteit
had hij Mazowiecki gezegd in zijn posi
tie niet anders te kunnen, maar desal
niettemin de premier te steunen.
Mazowieki kreeg de steun van 378 van
de 423 aanwezige afgevaardigden.
Door de wijze van stemmen (handop-
i steken) was het precieze aantal com
munistische Sejm-leden dat voor de
premier van Solidariteit stemde niet
duidelijk. Maar omdat van de zes niet-
communistische fracties - goed voor
1287 zetels - op één na alle leden hun
stem op Mazowiecki uitbrachten,
heeft minstens een derde van de com
munistische fractie Mazowiecki het
vertrouwen gegeven.
Orzechowski sprak van een „histori
sche gebeurtenis" nu niet langer „een
vertegenwoordiger van de partij van
de arbeidersklasse" de regering leidt.
Hij noemde Mazowiecki een „zeer er
varen katholiek politicus". Daarmee
ging hij iets minder ver dan president
Jaruzelski die in zijn brief aan de
Sejm, waarin Mazowiecki werd voor
gedragen als premier, de veteraan
van de vijf maanden geleden nog ver
boden vakbeweging roemde vanwege
zijn ervaring in Solidariteit en als
naaste medewerker van Lech Walesa.
Mazowiecki zei later tijdens zijn eerste
persconferentie als premier, dat zijn
regering trouw zal blijven aan de mili
taire en economische organisaties van
het socialistische kamp, Warschau
pact en Comecon.
(Advertentie)
«PZC
De drugsmafïa in Colombia
roept de totale oorlog uit.
PAGINA 3
Er zijn ruim 2,5 miljoen alleen
staanden, maar het gezin is
nog de hoeksteen in onze sa
menleving.
PAGINA 4
Het Nederlands Oostenrijk-co
mité bindt de strijd aan met het
nazisme in Karinthië.
PAGINA 5
In Nederland is in 1988 voor
ruim 7,2 miljard gulden aan
reclame besteed.
PAGINA 7
Op het strand bij Westenschou-
wen is voor ruim 7 miljoen aan
hasj aangespoeld.
PAGINA 15
Het vergroten van de verkeers
veiligheid in Zeeuwsch-Vlaan-
deren is een zaak van lange
adem.
PAGINA 18
PAGINA 9,10,11,12 en 13
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Beurs en financiën: 7
Provincie: 15, 17, 18, 19, 20
en 21
Sport: 22 en 23
Peugeot 405 GL
Motor: 1600 cc
Bouwjaar: november 1987
Kleur: donkergrijs-metallic
Km.stand: 21.000
Prijs: 24.000,-
Peugeot 309 GR
Automaat
Motor: 1600 cc
Bouwjaar: mei 1987
Kleur: donkerblauwmetallic
Km.stand: getint glas
Prijs: 22.500,-
official Ford Dealer
westhavendijk 150 goes 01100 20440
WARSCHAU - Tadeusz Mazowiecki maakt het overwinningsteken na zijn ver
kiezing tot premier van Polen.
DEN HAAG (GPD) - Het VVD-Tweede
Kamerlid Loek Hermans komt vol
gende maand met een initiatief-wets
ontwerp om de komst van Nederland
se commerciële zenders op de kabel
mogelijk te maken. Hermans kondig
de deze nieuwe stap in de politieke
strijd rond de commerciële tv aan tij
dens de uitreiking van de Gold Medal
Award. Hij kreeg deze prijs voor zijn
ijveren voor commerciële tv in Ne
derland.
Hermans vindt dat de wetgeving in de
toekomst op twee principes moet wor
den gebaseerd. De kabel moet in de
eerste plaats geheel vrij zijn, voor wie
maar uitzendingen wil verzorgen. Ten
tweede moeten de omroepen kiezen
tussen het publieke bestel en de com
mercie. Mengvormen zoals para-com
mercialisme zijn niet toegestaan. Her
mans wil een echt duaal bestel.
De VVD'er legde er de nadruk op dat er
in ons land ruimte moet blijven voor
identiteits-gebonden omroepen. „En
dan bedoel ik niet het elkaar becon
curreren met Amerikaanse televisie
series, maar echte identiteits-bepalen-
de programma's". Hij wil in de wet
garanties scheppen, dat deze omroe
pen kunnen blijven uitzenden.
Maar daarnaast vindt hij dat de kabel
vrij moet zijn voor de komst van com
merciële omroepen. Hij vergeleek de
kabel met het papier. „Toen kort na de
oorlog de papierdistributie werd opge
heven, ontstond ook de vraag of kran
ten commercieel mochten worden
geëxploiteerd. Zo moet het nu ook met
de kabel gaan. Iedereen moet toegang
kunnen krijgen", aldus Hermans giste
ren.
Hermans
Hij deed een felle uitval naar CDA en
PvdA, die „maar niet duidelijk maken
waar ze met het mediabestel in ons
land naar toe willen. Ze hebben wel
veel vragen, maar antwoorden geven
ze niet", aldus Hermans. „Brinkman
heeft acht jaar geleden gezegd dat we
naar een duaal bestel moeten. Dat
willen wij ook. De minister werd ech
ter helaas teruggefloten door de
CDA-fractie. En daarom zitten we nu
nog steeds met een volstrekt chaoti
sche situatie".
De PvdA heeft in een eerste reactie af
wijzend gereageerd op de WD-plan-
nen. „De PvdA is bereid te praten over
de mogelijkheid van het toelaten van
commerciële omroepen, maar niet als
de bestaande omroepen alleen maar
identiteits-gebonden programma's
mogen maken", aldus de PvdA-me-
dia-specialiste Jeltje van Nieuwenho-
ven.
Tien trekpaarden uit Zeeland probeerden gisteren op het strand van Camperduin (NH) tevergeefs de Koloss uit elkaar te trekken.
DEN HAAG (GPD) - Minister Brinkman van WVC gaat de Raad voor het
Kunstbeleid opheldering vragen over het verlenen van subsidie aan het
Koloss-project. De kustvaarder Koloss wordt momenteel door twee kun
stenaars, Hans Belleman en Kees Bolten, op het strand van Camperduin
uit elkaar gehaald. Het schip wordt vervolgens in Hoorn weer in elkaar
gelast en opnieuw te water gelaten.
Brinkman zegt niet te begrijpen dat de raad hiervoor geld heeft gegeven. De
subsidie voor het Koloss-project bedroeg 86.000 gulden. Ook de WD is ver
bolgen over het besluit van WVC. Het liberale Kamerlid Terpstra spreekt
over „schandelijke geldverspilling" en zal Brinkman om uitleg vragen in de
Kamer.DeprovincieNoord-Hollandheeft79.000guldenaanhetprojectgegeven.
Behalve de overheid draagt ook het bedrijfsleven aan het project bij, over
wegend door hulp in nature. Totaal dertien bedrijven, waaronder veel
Noordhollandse, leveren hun medewerking aan het project.
Een belangrijk onderdeel van het project, het uit elkaar trekken van het
schip door tien Zeeuwse trekpaarden, mislukte. Het schip moest met snij
branders in tweeën gesneden worden. Nadat de stukken over de weg naar
Hoorn zijn vervoerd, worden ze weer aan elkaar gelast, waarna het schip
weer te water gelaten wordt.
ROTTERDAM
JERUZALEM (RTR) - Israëlische soldaten verkleden zich steeds vaker
als toeristen, fotografen of Palestijnen om niets vermoedende ongewa
pende Palestijnense activisten dood te schieten.
Een Palestijnse activist werd woensdag neergeschoten en een andere ge
wond, toen Israëüsche soldaten vanuit een auto met een Gaza-kenteken
op hen schoten. De Palestijnen waren bezig de nieuwe identiteitskaarten
van Palestijnen die in Israël werken, in beslag te nemen.
Afgelopen zaterdag waren tientallen omstanders getuige van het neer
schieten van een Palestijnse jongere die stenen gooide naar een geünifor
meerde legerpatrouille. De dodelijke kogel kwam uit een groepje als toe
risten verklede soldaten, compleet met rugzakken, fotocamera's en reis
gidsen.
Amnesty International heeft de regering gevraagd om een onderzoek
naar de dood van een Palestijnse activist die door de politie werd gezocht
en die in de hoofdstraat van Ramallah op klaarlichte dag door iemand in
burger werd doodgeschoten.
Het leger heeft in alle gevallen bevestigd dat het soldaten waren die scho
ten maar wilde niet bevestigen op welke manier het was gebeurd.
ROTTERDAM (ANP) - Een bejaard echtpaar heeft woensdag in een hand
tas geld en sieraden ter waarde van 30.000 gulden op het dak van zijn auto
laten liggen toen het wegreed vanaf een parkeerplaats bij het Rotterdam
se Zuidplein.
De bejaarde vrouw had de tas op het dak van de auto gelegd in de veron
derstelling dat haar 83-jarige echtgenoot de tas in de auto zou leggen.
Toen het echtpaar de kapitale fout ontdekte reed het terug naar de par
keerplaats, maar de tas was onvindbaar.
Later op de dag werd de tas met de inhoud -10.000 gulden in contanten en
voor 20.000 gulden aan sieraden - door een beambte van het Rotterdamse
openbaar vervoerbedrijf RET bij de politie afgeleverd. De man had de tas
ergens op straat gevonden, aldus de Rotterdamse politie.
(Van onze correspondent)
AAAA TTTic twee maanden gele-
VÏLj VV den zou hebben ver-
i kondigd, dat de vrije vak-
bond Solidariteit 24 augus-
tus 1989 de premier van Po
len zou leveren, zou met hoongelach
zijn ontvangen. Toch brak dat histori
sche moment - voor het eerst in
tweeenveertig jaar geen communist
als regeringsleider in Polen - gisteren
aan: het Solidariteitslid Tadeuz Mazo
wiecki, vertrouweling van Lech Wale
sa, werd met overweldigende meerder
heid van het Poolse parlement tot pre
mier gekozen. Zelfs een groot aantal
communistische afgevaardigden
bracht zijn stem uit op Mazowiecki.
Het is niet overdreven te stellen dat de
democratie heeft gezegevierd in Polen.
Althans voorlopig, want de commu
nistische partij in Polen moge dan in
het parlement slechts een derde van
de zetels bezetten, al haar machts
structuren zijn intact gebleven.
De rol die Solidariteit in het leven
van de Polen speelt is al vele jaren
buitengewoon groot. Begonnen als on
dergrondse beweging, daarna gelegali
seerd, later verboden en sinds kort
weer in het openbare leven opererend,
is Solidariteit het symbool van een
nieuw verworven vrijheid voor de Po
len. Zonder dat één druppel bloed is
gevloeid, is de vrije vakbond van de
'reus' Walesa de afgelopen maanden
van een ondergrondse beweging ge
promoveerd tot een door de commu
nisten geaccepteerde politieke bewe
ging, die als enige het land uit de chaos
kan redden. Het failliet van het com
munistische regime in Polen tekende
zich al jaren geleden af, maar het duur
de nog tot deze zomer voordat de ge
harde communistische kaders besef
ten dat zij Polen in sneltreinvaart naar
de ondergang voerden.
(Advertentie)
HENGELO (ANP) - Demissionair minister Braks (land
bouw en visserij) heeft donderdag aangekondigd al tij
dens de kabinetsformatie de aanpak van de mestproble
matiek te willen regelen.
„Het oplossen van de problemen rond het mestoverschot
duldt geen uitstel. We moeten nu echt knopen doorhak
ken," zo liet de bewindsman donderdag weten tijdens een
bezoek aan de Twentse vuilverwerkingslokatie Boelders-
hoek. Op dit complex in Hengelo zal voor 90 miljoen gulden
een mestfabriek worden gebouwd.
Gezien het belang van dit project voor het milieu en de
landbouw in Oost- Nederland zou Braks voor de bouw van
deze fabriek graag 30 tot 40 procent subsidie geven.
(Van onze correspondent
TEL AVIV - Israëlische reserve-offi
cieren die voor de Colombiaanse
drugssmokkelaars werken, worden
gerecruteerd via het kantoor van een
bekende Nederlandse (ex-Israëlische)
wapenhandelaar in Amsterdam. De
huurlingen ondergaan in een goed uit
geruste Amsterdams privé-kliniek
een medische onderzoek en verblij
ven in een klein pension in de buurt
van het Centraal Station. In Colom
bia worden zij ingezet voor het oplei
den van beroepsmoordenaars.
Nederlandse instanties als het minis
terie van Buitenlandse zaken in Den
Haag, de Amsterdamse politie en de
justitie hebben gistermiddag met ver
bazing gereageerd op deze, in een Is
raëlisch dagblad gepubliceerde 'ont
hullingen'. Niets van bekend, luidde
het commentaar van diverse kanten.
Volgens het dagblad Hadashot vin
den de adspirant-adviseurs van de
moordenaarsbenden in Colombia tij
dens hun verblijf in Amsterdam on
derdak bij een kleine donkerharige
joodse Nederlandse pensionhoudster
die 'mamma' wordt genoemd. Het
acht a tien kamers tellende pension
houdt geen registratie bij van de Is
raëlische gasten. Na een eerste selec
tie in Amsterdam reizen de adviseurs
van de 'Siccarios', de Colombiaanse
moordenaarsbende die voor de drug
kartels werkt, door naar een landgoed
bij de Spaanse stad Valencia. Na een
militaire training daar van enkele
weken vliegen ze door naar Colombia.
De adviseurs, afkomstig uit Israëli
sche militaire elite-eenheden, worden
in Israël aangetrokken door de Israëli
sche firma Choed Hachaniet (Speer
punt), die onder leiding staat van de
46-jarige ex-kolonel Yair Klein. Klein
verblijft op dit moment in Europa. Hij
zou in het verleden zelf leden van de
Colombiaanse smokkelaarsbende
hebben getraind.
Ook een ex-topfiguur uit de Israëli
sche inlichtingendienst Mossad, Mike
Harari, zou bij het drugsschandaal in
Colombia betrokken zijn. Harari, nu
honorair-consul voor Israël in het Mid-
denamerikaanse Panama, is goed be
vriend met de Panamese leider gene
raal Noriega. Ook Noriega zou zich in
tensief met drugssmokkel bezig hou
den. Harari zou in Colombia moorde
naarsbenden van de Colombiaanse
smokkelaars hebben getraind en uit
gerust.
Israël levert behalve terreurkennis
ook grote hoeveelheden wapens en ex
plosieven aan Colombia. De drugs
smokkelaars in Colombia zijn uiterust
met Israëlische wapens. Een Israëli
sche wapenleverancier, bijgenaamd
de 'wapenhandelaar van het drugkar
tel', werd enkele maanden geleden
gearresteerd, nadat in Florida een gro
te Israëlische wapenzending op weg
naar Colombia in beslag was geno
men.
UTRECHT (ANP) - De politie van
Utrecht heeft donderdag op een wei
land aan de rand van de stad 120 ern
stig verwaarloosde schapen aange
troffen. De beesten zijn door rotkreu-
pel zwaar ondervoed geraakt. Zeker
twintig schapen moeten worden afge
maakt, aldus een politiewoordvoer
der donderdagavond.
*S>
Tegen een veehandelaar uit Montfoort
is proces verbaal opgemaakt wegens
verwaarlozing. Hij had van zijn be
stand van ongeveer 300 schapen er 120
met rotkreupel apart gezet en er ver
der niet meer naar omgekeken. Van de
overige tweehonderd schapen is vol
gens de politie ook nog een deel be
smet.
De vrije Poolse vakbond heeft in elk
geval de politieke wind mee in het
Oostblok. De politiek van openheid en
democratisering in de Sowjetunie
maakte het pad vrij voor Solidariteit,
want zonder de instemming van Mos
kou zouden de communistische lei
ders in Warschau nooit vrije verkiezin
gen hebben durven uitschrijven. Die
verkiezingen van enkele maanden ge
leden legden een solide basis voor Soli
dariteit als politieke machtsfactor.
Zo groot was de aversie van de Po
len tegen het communistische regime,
dat Solidariteit meteen de grootste
partij werd. Een dergelijke positie
brengt verplichtingen met zich mee.
De leiders van Solidariteit, gesteund
door een brede aanhang, toonden zich
ook bereid de verantwoordelijkheid
voor het land te dragen.
Nu is het dan zover. Voor het eerst
in ruim veertig jaar een niet-com-
munistische premier aan het hoofd
van een (nog te benoemen) regering,
waarvan de communisten één van de
partners zijn. Het getuigt van grote
wijsheid van de Solidariteit-top, dat zij
communisten in de regering opneemt.
Overigens moet worden aangenomen,
dat Solidariteit niet veel anders kan.
De communisten nu buitenspel zet
ten, staat gelijk met politieke zelf
moord, met alle verschrikkelijke ge
volgen voor het land van dien. Vast
staat in elk geval, dat Solidariteit zijn
nek heeft uitgestoken. De economie
van het land staat er zo belabberd
voor, dau de regering - elke regering -
wel gedwongen zal zijn harde maatre
gelen te nemen. Er wacht Mazowiecki
een gigantische taak. Het is dan ook
een goede zaak, dat meer dan twintig
Westerse landen economische hulp
hebben toegezegd. Als één ding duide
lijk is, dan is het wel dat het Poolse ex
periment de volledige steun van de
Westerse wereld verdient. Hoe mooi
zou het niet zijn als over enkele jaren
kan worden gezegd, dat Polen 1989 het
begin markeert van nieuwe en verbe
terde politieke verhoudingen in Euro
pa.
Dim
V
