Kinderen bezetten circus en
eiseii vertrek van hun leider
Radio-actief
slib in Maas
Politiegeb^ii^-H;;r
traangas tegeuTütu
Menselijke ketting tussen
de drie Baltische staten
Communisten Polen
willen eigen hoofdrol
uit grondwet halen
Lubbers heeft vrede met
euthanasie in praktijk
CPB LICHT PROGRAMMA'S DOOR
:vü.
E
F SNAPPER MAAKT
MAAIEN AANGENAAM
7 ONTDEK HET VERSCHIL
Kiezen en
regeren
Wisselend bewolkt
232e jaargang no. 193
Donderdag 24 augustus 1989
Reacties
Hulpverlening
Enquête
Come-back
Scholen
Zuivering
PSV
Minder zon dan gisteren. Wolkenvel
den trekken over Zeeland afgewisseld
door zon. De middagtemperatuur
wordt rond de 21 graden. De westen
wind is matig.
MACmNEFABRCK pi i pr
MOTDRENREVtSIE
TutiMAeH.NEs OOK DIVERSE AKTIE MODELLEN
/jWFRISOSTR 31. KRAB8ENCHJKE 0t134-^255 A PLESMANWEG 1. GOES 01100-32288
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
GRONINGEN (ANP) - Enkele tientallen kinderen, in
hun vrije tijd artiest bij het kindercircus Santelli uit
Groningen, hebben woensdagmiddag het clubgebouw
van hun circus aan het Damsterdiep in Groningen be
zet.
De kinderen eisen het vertrek van hun artistiek leider
L. Akker die volgens hen is veranderd in „een dicta
tor".
Volgens de kinderen heeft hun artistiek leider veel ver
diensten voor het kindercircus, dat jaarlijks op toernee
gaat door Europese landen, maar worden ze tegenwoor
dig door hem „onmenselijk behandeld". De kinderen
zeggen dat niet meer te pikken en houden het gebouw
bezet totdat Akker heeft toegezegd zich niet meer met
de artistieke leiding te zullen bemoeien.
Lucas Akker is het niet eens met het verwijt van de kin
deren dat hij een 'dictator' zou zijn. „Ik ben inderdaad
dominant. Dat kan vertaald worden als autoritair. Maar
het circus-wereldje is nu eenmaal autoritair. Er moeten
prestaties worden geleverd en de regisseur is de baas",
zegt hij.
Volgens hem gaat het bij de bezetting echter niet om het
feit dat hij een dictator zou zijn maar zit er iets anders
achter. De bezetting van het kindercircus is volgens
hem georganiseerd door één van de volwassen mede
werkers omdat deze ontslagen moest worden „na onver
kwikkelijkheden tijdens een toernee".
PvdA en D66: voor
1994 forsere groei
DEN HAAG (GPD) - De PvdA en, in mindere mate D66, hebben
hun verkiezingsprogramma's zo opgebouwd dat negatieve ef
fecten pas na 1994 voor de dag komen. In de eerste jaren over
heersen de gunstige bestedingsimpulsen van vooral de milieu
voorstellen het economische beeld. Vanaf 1994 komen de nade
len met betrekking tot economische groei, werkgelegenheid,
overheidsfinanciën en koopkracht aan het licht.
mumloners erop vooruit gaan (0,3 pro
cent). De VVD-plannen zorgen voor
een licht positief inkomenseffect (0,2
procent) voor de werknemer met een
loon van circa 40.000 gulden per jaar
bruto (modaal).
Dit zegt het Centraal Planbureau
(CPB) in een woensdag gepubliceerde
doorrekening van de progamma's.
Volgens het CPB slagen PvdA en D66
er door hun voorstellen in de economi
sche groei van gemiddeld 2,25 procent
per jaar over de periode 1990-1994 te
verhogen. Bij de PvdA komt de groei
0,3 procent hoger uit, bij D66 0,1 pro
cent. De ideeën van CDA en WD heb
ben geen effect op de groei.
Uit de doorrekening blijkt ook dat
vooral de PvdA-plannen extra banen
opleveren. In 1994 zullen er 60.000 ba
nen meer zijn dan tot nu toe aangeno
men. D66 bereikt een groei van 41.000
banen. Bij VVD (12.000) en CDA
(10.000) is dat effect veel geringer.
Het ontstaan van extra banen heeft in
vloed op de werkloosheid. De PvdA
weet de werkloosheid met 44.000 men
sen extra terug te dringen dan de da
ling van 60.000 waarmee tot nu toe
werd gerekend. Bij D66 en CDA gaat
het om respectievelijk 8000 en 9000
mensen. Uitvoering van het WD-pro-
gramma betekent daarentegen dat de
werkloosheid niet met 60.000 daalt in
de jaren 1990-1994 doch slechts met
43.000 mensen.
Uit de doorrekening bleek voorts dat
alleen het VVD-programma een ver
dere daling van belastingen en pre
mies oplevert. Die daling is 0,7 pro
cent bovenop de reeds voorspelde da
ling van 0,1 procent. Uitvoering van
de andere programma's betekenen
een lastenverhoging van 0,3 procent.
Wat de koopkracht betreft weten
PvdA en CDA te bereiken dat mini-
MAASTRICHT (ANP) - Sporen van de
radio-actieve stof kobalt 58 en 60 zijn
onlangs aangetroffen in Maasslib bij
het meetpunt Eijsden nabij de Belgi
sche grens. Ofschoon de concentraties
duizend maal hoger waren dan nor
maal, hebben zij geen gevaar opgele
verd voor de volksgezondheid. Dit
heeft rijkswaterstaat woensdag in
Maastricht bekend gemaakt.
De radio-actieve stoffen zijn aange
troffen na een zogenaamde risico-ana
lyse van genomen monsters. Nader on
derzoek wordt nog ingesteld naar de
herkomst van het kobalt. Dit onder
zoek wordt bemoeilijkt doordat geen
meldingen vanuit België zijn ontvan
gen over lozingen op de Maas van ra
dio-actieve stoffen.
PvdA-voorman Kok vond de doorre
kening 'bemoedigend'. Hij wees erop
dat alle berekeningen uitwijzen dat
de PvdA beter scoort op de terreinen
economische groei, werkgelegenheid
en koopkracht dan de andere grote
partijen.
De kritiek dat de PvdA de rekening
pas na 1994 legt, wees Kok van de
hand. Volgens hem kunnen milieu-in
spanningen na 1994 niet ineens stop
pen en gaat het om een beleid dat tien
tallen jaren moet worden doorgezet.
„Het effect van onbetaalde rekeningen
achteraf, treedt dus niet op."
De liberalen stellen in een schriftelijke
reactie dat de financiële onderbou
wing van hun programma „het meest
voorzichtig en flexibel is". De VVD is
de enige partij die nog ruimte over
houdt voor lastenverlichting, terwijl
de overige partijen lastenverzwaring
in het vooruitzicht moeten stellen, al
dus de verklaring.
Het CDA verklaart de belastingen niet
te willen verhogen. De partij erkent
dat de collectieve lastendruk (inclusief
de premies) volgens het eigen program
enigszins stijgt. Hierbij moet echter
worden bedacht, zo menen de chris
ten-democraten, dat het CPB ook mi
lieuheffingen als collectieve lasten
ziet.
D66 constateert verheugd dat volgens
het CPB het D66-program uitvoerbaar
is en dat de economische groei bij uit
voering ervan groter is dan bij uitvoe
ring van de programma's van CDA en
WD.
De medische hulpverlening in
Bayrut komt in het gedrang als
de bombardementen blijven
aanhouden.
PAGINA 3
Een meerderheid van de Ne
derlandse bevolking wil de
huidige ziektekostenverzeke
ring handhaven.
PAGINA 5
De Rolling Stones onder aan
voering van Mick Jagger be
ginnen vitaal aan een come
back.
PAGINA 7
De sterke en de zwakke punten
van de kleine scholen.
PAGINA 11
Er komt een beleidsplan voor
de waterzuivering in Vlaande
ren.
PAGINA 15
Roda JC straft een hautain
PSV thuis af: 3-4.
PAGINA 19
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Beurs en financiën: 6
Kunst, cultuur en pop: 7
Provincie: 9,11,13,15,16 en
17
Sport: 18 en 19
KAAPSTAD/PRETORIA (RTR/AFP)
- De Zuidafrikaanse politie heeft
woensdag bij een kerk in de zwarte
woonwijk Guguleta bij Kaapstad
traangasgranaten afgevuurd op
aartsbisschop Desmond Tutu en hon
derden schoolkinderen. Tutu pro
beerde de kinderen ervan te weerhou
den een anti-apartheidsdemonstratie
te houden, zo hebben ooggetuigen ge
zegd.
Tutu liep door de gaswolken naar een
politieman en zei: „Jullie kunnen geen
traangas tegen hen inzetten. Zij heb
ben niets gedaan". Waarop de politie
man antwoordde: „Dat kan mij niet
schelen".
De schoolkinderen waren ondanks de
aanwezige politie van plan door te
gaan met hun protestmars. Tutu ging
naar hen toe öm hen om te praten, zo
meldde zijn staf. De politie begon van
75 meter afstand met traangas te
schieten zodra Tutu en de kinderen uit
de kerk tevoorschijn kwamen. De
mars vormde een onderdeel van een
grootscheepse anti-apartheidscam
pagne uit protest tegen de rassenpoli
tiek van Zuidafrika en de parlements
verkiezingen van 6 september, waarbij
de zwarten geen stem mogen uitbren
gen.
De politie treedt de laatste dagen
steeds harder op tegen de protestac
ties en heeft inmiddels vele activisten
gearresteerd, die op grond van de
noodtoestand zonder dat er een aan
klacht tegen hen is ingebracht vastge
houden kunnen worden. Woensdag
vuurde de politie ook traangas af op
betogende studenten in de kleurlin
genwij k Athlone in Kaapstad.
In Durban, in de provincie Natal, trad
de politie hard op tegen Zuidafrikanen
die protesteerden tegen de dienst
plicht en jongens opriepen dienst te
weigeren. Dertien betogers werden
gearresteerd, onder wie elf blanken.
Alle blanke mannen moeten twee jaar
in dienst en de campagne tegen de
dienstplicht (ECC) is inmiddels door
de autoriteiten verboden. De ECC
steunt de campagne tegen de verkie
zingen.
Vele Balten sloegen de handen ineen in de menselijke ketting.
RIGA (ANP) - Meer dan twee mil
joen mensen hebben gisteren in
Estland, Letland en Litouwen de
handen ineengeslagen om een men
selijke keten van 600 kilometer te
vormen. Op deze wijze herdachten
de Baltische staten het Molotov-
Ribbentrop Pact dat 50 jaar gele
den een eind maakte aan hun onaf
hankelijkheid.
Om zeven uur 's avonds gaven de
kerkklokken het teken tot het slui
ten van de mensenrij, die de drie
hoofdsteden Tallin, Riga en Vilnius
verbond. De „Baltische straat", zo
als de keten heette, werd na een
kwartier opgeheven. De deelnemers
kwamen daarop bijeen op diverse
demonstraties.
Meer dan een miljoen mensen vorm
den het Litouwse deel van keten of
namen deel aan nationalistische de
monstraties, aldus een woordvoer
der van de Litouwse massabewe
ging Sajudis. In Estland stonden
700.000 mensen hand in hand. Voor
het tussenliggende gedeelte van de
mensenketen waren meer dan
200.000 Letten present, zei een
woordvoerdster van het Letse
Volksfront.
De leider van het Letse Volksfront,
Danis Ivans, gaf met een korte toe
spraak via de radio het signaal voor
de menselijke keten, de „Baltische
weg", die de verbondenheid tussen
de Baltische landen moest symboli
seren. Hij riep de Esten, Letten en
Litouwers op de handen ineen te
slaan en zich samen in te zetten voor
hun vrijheid. „Wij zullen niet achter
uit wijken en wij zullen ons niet uit
een laten jagen", zei hij.
Veel betogers konden hun tranen
niet bedwingen toen via de radio de
nationale hymne van het vooroor
logse onafhankelijke Letland
weerklonk. „Wij willen weer eigen
baas zijn in het land van onze voor
ouders. Wij vechten net zolang door
tot de Sovjetunie ons loslaat", zei
een geëmotioneerde Letse vrouw.
De Sovjettelevisie heeft woensdag
avond uitgebreid aandacht besteed
aan de nationalistische demonstra
ties in de Baltische staten.
Op een persconferentie in Tallin
hebben de leiders van Estse Volks
front voorgesteld een referendum
over onafhankelijkheid te houden
als Moskou poogt de ontwikkelin
gen in de republiek tegen te houden.
In Moskou zijn woensdag betogers
die hun solidariteit met het onaf
hankelijkheidsstreven van de Bal
tische staten betuigden met geweld
uiteengeslagen. Veiligheidstroe
pen trokken hun wapenstok om
zo'n 2000 aanhangers van de opposi
tionele Democratische Unie van
het Poesjkinplein te verdrijven.
De Poolse politie zette woensdag
middag waterkanonnen in om in
Szczecin duizenden demonstranten
te verjagen die tegen het Molotov-
Ribbentrop Pact betoogden. Door
de geheime protocollen bij het pact
werden woensdag vijftig jaar gele
den Polen en de Baltische staten op
gedeeld tussen nazi-Duitsland en de
Sovjetunie. Andere betogingen in
Warschau en Radom verliepen zon
der incidenten.
r is geen slimme politi-
DEN HAAG (GPD) - Premier Lubbers vindt dat de ziekenhuizen in Nederland
zeer zorgvuldig omgaan met euthanasie. Ook het Openbaar Ministerie weet
zich goed aan te passen aan de praktijk. „Er wordt doorgaans een goed even
wicht gezocht tussen enerzijds het respect voor het leven en aan de andere
kant de barmhartigheid voor de mens die het aangaat", aldus de premier in
een vraaggesprek met het Haagse dagblad Het Binnenhof.
Er hoeft voor Lubbers dan ook geen halszaak te worden gemaakt van het eutha-
nasie-wetsvoorstel, dat door de val van het kabinet niet meer door de Tweede
Kamer is behandeld. Het CDA wil het wetsvoorstel inbrengen bij de formatie
besprekingen, „maar lukt dat niet, dan is het geen ramp nog eens vier jaar te
wachten met een wettelijke regeling".
Lubbers wijkt met die opvatting af van de CDA-fractiewoordvoerder Fred
Borgman, die een wettelijke regeling wenst om de euthanasiepraktijk tegen te
gaan. Volgens de premier wordt er in zijn partij over dit onderwerp verschillend
gedacht.
constateren dat nauwelijks
sprake is van enige strijd in
de campagne voor de Twee
de-Kamerverkiezingen van 6 septem
ber aanstaande. Verwonderlijk is dat
niet, want de klimatologisch warme
zomer van dit jaar blaast zijn hete
adem tot diep in augustus. Wie is na
een zon-doorstoofde vakantie, waar
aan maar geen einde lijkt te komen,
bereid zich druk te maken over politie
ke zaken? De kiezers in elk geval niet;
hooguit een handvol ministers, kamer
leden en andere politici, dat het nu
eenmaal aan zijn stand verplicht is
met enthousiasme zijn boodschap uit
te dragen. Dat de verkiezingsstrijd tot
nu toe, saai is verlopen, is vooral te wij
ten aan de late start; in feite zijn de po
litieke partijen pas deze week het
strijdperk binnengetreden. Eerder be
ginnen had geen enkele zin, want de
Nederlandse bevolking vierde tot ver
in augustus uitbundig de mooiste zo
mer sinds jaren. In zo'n periode is de
politiek een ver-van-ieders-bed-show.
Toch doen de lijsttrekkers er alles
aan enige opwinding teweeg te
brengen in de saaie campagne. De so
cialist Wim Kok en de liberaal Joris
Voorhoeve weten nu al met wie zij na
de verkiezingen een regering willen
vormen. Beide leiders noemen het
CDA - bij voorbaat al gedoodverfd tot
de winnaar van deze verkiezingen - als
toekomstige regeringspartner. Die
duidelijkheid van PvdA en WD over
hun politieke voorkeur, zal men tever
geefs zoeken bij het CDA. De in het
centrum van de politiek staande chris
ten-democraten weten dat geen enke
le partij om hen heen kan als het aan
komt op de samenstelling van een re
gering. Bijna traditiegetrouw heeft de
club van Lubbers de meeste troeven in
handen. Zij heeft dan ook het vermo
gen zich zonodig iets naar rechts of
naar links te buigen, al naar gelang de
situatie zulks vereist. Vanuit die
machtspositie beoordelen de CDA-po-
litici met een milde glimlach de vrija
ge-pogingen van hun opponenten. Het
CDA heeft geen enkele behoefte zich
nu uit te spreken; het wil de verkie
zingsstrijd het liefst beperken tot in
houdelijke zaken, zoals die staan be
schreven in de verkiezingsprogram
ma's van de politieke partijen.
Vanuit het CDA-standpunt gerede
neerd is hun huidige opstelling
meer dan begrijpelijk, maar ook objec
tief gezien is er veel voor te zeggen. Op
6 september gaat het in principe om
verkiezingen op grond van wat de par
tijen het electoraat hebben te bieden.
Dat moet toch zeker de PvdA aanspre
ken, die gisteren van het Centraal
Planbureau (CPB) kon vernemen dat
haar verkiezingsprogramma in de pe
riode 1991-1994 voor de grootste groei
zal zorgen. De individuele burger zal
zijn keus bepalen op die partij, waarbij
hij zich het meest verwant voelt en die
hem het meest aanspreekt. Voor een
belangrijk deel is zo'n keuze terug te
voeren op de beoordeling van het pro
gramma. Maar er is natuurlijk meer.
Ook de figuur van de lijsttrekker
speelt een belangrijke rol. Het CDA
heeft in Lubbers een man gevonden,
die door zijn optreden velen aan
spreekt. Zijn uitstraling bepaalt voor
een groot deel het gezicht van de chris
ten-democraten anno 1989. Het CDA
voelt zich sterk genoeg de komende
verkiezingen volledig op eigen kracht
in te gaan. Zich nu al uitspreken voor
één bepaalde regeringspartner doet
afbreuk aan het beeld, dat de kiezers
van het CDA van Lubbers hebben. De
thans gekozen opstelling is trouwens
conform de ongeschreven regels van
de parlementaire democratie in Ne
derland. Natuurlijk heeft elke partij
het volste recht de kiezers een stukje
extra informatie te geven door al bij
voorbaat te zeggen met wie zij het
liefst zou regeren, maar wie zover niet
wil gaan - zoals het CDA - is geenszins
op de verkeerde weg. Wie het gelijk
volledig aan zijn kant heeft, weten we 6
september.
Dim
i
Desmond Tutu vlucht weg van de wolk traangas.
(Van onze correspondent)
WARSCHAU - De Poolse commu
nistische partij zal vandaag in het
parlement voorstellen de leidende
rol van de communistische partij
uit de grondwet te schrappen. Dat
is uit goedingelichte bronnen in
Warschau vernomen. De commu
nisten kunnen er zeker van zijn dat
het voorstel, een initiatief van
vijftien fractieleden, zal worden
aangenomen. Zij voorkomen daar
mee in ieder geval dat Solidariteit
in de naaste toekomst met een der
gelijk voorstel tot grondwetswij
ziging zou komen.
Het vastleggen van de leidende rol
van de partij in de grondwet ge
beurde in 1976 onder hevige protes
ten van de ondergrondse oppositie.
Er werd zelfs een speciale brie-
venactie georganiseerd. „De partij
probeert nu uit te munten in voor
uitstrevendheid en hoopt zo de op
positie voor blijven", zo werd
woensdagavond in kringen van de
oppositie gereageerd.
Het voorstel kwam aan de orde tij
dens het beraad van de communis
tische fractie in de Sejm (de Poolse
Tweede Kamer) woensdag. Daar is
volgens de eerdergenoemde bron
nen ook besloten dat de communis
tische "fractieleden naar eigen keu
ze mogen stemmen wanneer don
derdagmiddag het parlement de
voordracht van Mazowiecki tot
eerste Poolse niet-communistische
regeringsleider zal goedkeuren.
Dat dit gebeurt staat vast, gezien
de steun die de formateur van Soli
dariteit in het parlement krijgt van
de tweede kleinere partijen (Boe
renpartij en Democratische Partij).
Mazowiecki zelf liet er woensdag
tijdens een ontmoeting met de So-
lidariteitsfractie in de Sejm geen
twijfel over bestaan dat de com
munisten in de coalitie die hij gaat
vormen geen ondergeschikte
plaats zullen krijgen. Vermoede
lijk zal het aantal communistische
ministers vijf of zes bedragen ter
wijl alle deelnemende partijen vi
ce-premiers zullen leveren.
k
