almanak
Domburgs vrije tij dspark
met kuurbaden krijgt vorm
Alleen de beheerder gaat niet met vakantie
(EURINGSDIENST VAN WAREN
Extra geld
probleem
leerlingen
HET RECREATIECENTRUM
ZEEUWSE
WOENSDAG 9 AUGUSTUS 1989
QES - Het is goed gesteld met de hygiëne in de seizoengebon-
len bedrijven in Zeeland. Van die 500 bedrijven, zoals restau-
ants, kantines en kampwinkels op campings en bijvoorbeeld
rites-kramen, voldoet ongeveer 90 procent aan de normen die
n de Warenwet zijn gesteld. Zo'n 8 procent kan de hygiëne en
iwaliteit van de waren wat verbeteren en met ongeveer 2 pro-
ient van de bedrijven is het ronduit slecht gesteld. Die indruk
leeft plaats vervangend-directeur, ir J. A. van Kooij, van de
ijkskeuringsdienst van waren in Goes na de inspecties van de
leermeesters in Zeeland.
bewaring
Drenkeling
Nasi
rustig gewond
ij botsing
VOLGEND VOORJAAR OPEN
Geen rotzooi
Gekkenhuis
Invulling
Minister De Korte
opent fabriek van
Engelhard Terneuzen
zeeland
Hygiëne goed in
seizoenbedrij ven
)e inspecties van de keurmeesters,
/orden verricht als de seizoenbedrij -
■en geopend zijn, tussen 1 april en 1
lovember. Een bedrijf wordt gemid-
leld twee tot vijf keer per seizoen be-
ocht. Zijn de keurmeesters van me-
iing dat de exploitant het wat minder
lauw neemt met de voorschriften van
Ie Warenwet dan volgen meerderè
ontroles. Bedrijven waar alles in orde
krijgen gemiddeld twee keer per sei-
oen bezoek van de medewerkers van
e rijkskeuringsdienst van waren. Na
en waarschuwing van een keurmees-
er volgt meestal een proces verbaal,
locht dat ook na verschillende pro
essen verbaal niet helpen dan kan
iteindelijk de officier van justitie een
edrijf sluiten. Dat gebeurt in Zeeland
ens in de paar jaar, aldus Van Kooij.
De horecabedrijven in Zeeland heb-
en de meeste problemen, zo legt Van
looij uit, met de bereiding en het be-
zaren van eten. Etenswaren worden
ijvoorbeeld niet onder de juiste tem-
eratuur bewaard of te lang bewaard.
Veel mensen realiseren zich niet", al-
us Van Kooij, „dat binnen 10 uur bac-
eriën kunnen uitgroeien tot aantal
en die tot voedselvergiftiging kun-
leiden." Een ander aandachts-
unt, vertelt hij, vormt de apparatuur
/aarmee slagroom gemaakt wordt,
lie is vaak moeilijk schoon te maken
nkan zo een ideale plaats voor bacte-
ie-concentraties vormen: „Het pro-
leem is dat je vaak niet kunt zien of
roeven, of iets bedorven is. Je moet
r vanuit gaan dat vlees in principe
«smet is, zeker kippen- en varkens
lees, met ziekteverwerwekkende
licro-organismen."
Die man uit Goes behoort tot
de groep Zeeuwen die het niet
heeft op de recreatieve ontwik-
helingen in deze provincie. Hij
ziet de jaarlijkse overbevol
king van steden, stranden, we
gen en wateren als een plaag.
Vooral over buitenlandse toe
risten heeft hij een uitgespro
ken mening: die dienen in ei
gen land te blijven. „Ik ben
geen haring en ik zwem dus
niet in een school", bitst hij zo
nu en dan.
Een paar weken geleden zwom
hij in de Oosterschelde. Alleen.
Tot zijn verrassing en al spoe
dig tot zijn ontsteltenis merkte
hij dat de stroom hem te sterk
was. Hij dreigde op termijn jo-
ho het zeegat uit te gaan en niet
belaan met specerijen.
Op het moment, dat hij zich be
gon af te vragen wanneer nu
toch zijn leven als een flits aan
rijn geestesoog voorbij zou
trekken, voelde hij twee stevi
ge handen. Van een sportdui-
ker. Een Belg, die hem vier
kant bij de lurven nam en hem
in veiligheid bracht.
Intussen heeft de Goesenaar al
weer een aantal malen foete
rend in de file gestaan. De tal
rijke zwart-witte en rood-witte
nummerborden zijn hem een
gruwel.
Maar hij moppert selectiever
dan voorheen: Belgische
sportduikers zijn wat hem be
treft zeer welkom.
Van Kooij wijst er verder op dat Neder
land een van de weinige landen in de
wereld is, waar rauw vlees wordt gege
ten. Hij raadt het consumeren van bij
voorbeeld broodjes tartaar voor risi
co-groepen, zoals bejaarden en zieken,
dan ook af. Verder willen zich nog wel
eens problemen voordoen met Franse
kaas.
Opmerkelijk is dat het AXDS-virus
niet voor problemen zorgt in bijvoor
beeld restaurants. „Het virus is alleen
besmettelijk bij direct contact. Bij
voorbeeld speeksel op speeksel of
bloed op bloed. Daar is bijvoorbeeld in
de horeca geen sprake van, omdat er
altijd wel een materie tussenzit, zoals
bijvoorbeeld een glas of spoelwater.
En als het virus daarop komt is het al
niet meer besmettelijk", legt de keu
ringsdienst medewerker uit.
V
Het feit dat Chinese restaurants nogal
eens genoemd worden als plaatsen
waar het met de hygiëne niet zo nauw
genomen wordt, komt volgens de heer
Van Kooij voort uit de bereidingwijze
van bijvoorbeeld nasi. De nasi moet
eerst gekookt worden en daarna weer
opgebakken. Tijdens de afkoelingspe
riode kunnen de bacteriën hun slag
weer slaan, als het eten niet op de juis
te wijze opgeslagen wordt. Maar Van
Kooij voegt er aan toe dat dit net zo
vaak voorkomt in Nederlandse res
taurants die nasi of bami of vergelijk
baar eten serveren.
Het aantal klachten van particulieren,
dat de keuringsdienst bereikt valt
nogal mee. In 1988 waren dat er bij
voorbeeld 120. Dit jaar is het gestegen
tot ongeveer 200 maar dat komt door
een uitbreiding van het werkgebied
van de Goese dienst met de Zuid-Hol
landse eilanden en een deel van
Noord-Brabant. Veel mensen weten
niet van het bestaan van de rijkskeu
ringsdienst van waren, bleek onlangs
uit een onderzoek dat de dienst hield.
Slechts 20 procent van de Nederlan
ders kent het instituut. De klachten
gaan meestal over bedorven levens
middelen, het verstrijken van de uiter
ste houdbaarheidsdatum en ziek wor
den na het eten. Het aantal klachten
over horecabedrijven valt wel mee.
Volgens de heer Van Kooij trekken
mensen vaak zelf hun conclusies en
gaan ze nooit meer dat bewuste hore
cabedrijf.
1I0DELBURG - De zeventienjarige
romfietser R. B. uit Grijpskerke is
insdagmiddag om tien voor drie era-
tig gewond geraakt bij een aanrij-
ing met de auto van J. van H. (63) uit
lost-Souburg. Het ongeluk gebeurde
p de Laan der Verenigde Naties in
liddelburg.
'an H. kwam van de uitrit bij het
lachthuis en kruiste, zonder B. te
ien, het fietspad. De bromfietser bot
te tegenk auto en liep daarbij een ge-
ompliceerde beenbreuk op. De jon
en werd opgenomen in het Gasthuis
i Middelburg. Zijn brommer beland-
aan de andere kant van de weg
waar beschadigd in een greppelDe
uto van Van H. liep lichte schade op.
Eén van de Terneuzense politiemensen achter het stuur van
surveillancewagen.
'de nieuwe
TERNEUZEN - Het wagenpark van
de gemeentepolitie Terneuzen is uit
gebreid met een nieuw model van
een onbekend merk. De wagen, sa
mengesteld uit met name onderdelen
van een Lelijke Eend, werd in de
nacht van maandag op dinsdag aan
getroffen op het parkeerterrein ach
ter de MTS, zonder bestuurder of an
derszins iemand die als eigenaar
bouwer kan worden aangemerkt.
Toen het vehikel er de volgende mor
gen nog stond heeft een agent de wa
gen naar het bureau gereden en
voorzien van een zwaailamp en poli-
tiestickers. „Een grapje, dat je mag
beschouwen als een protest van ons
tegen de voortdurende bezuinigin
gen op ons wagenpark"aldus adju
dant F. A. Rijnberg.
Het karretje, dat overigens prima
rijdt, is in ieder geval in beslag geno
men want het voldoet niet aan de ei
sen om op de openbare weg te mogen
rijden. De politie werd erop geatten
deerd door buurtbewoners in de wijk
Zeldenrust die in hun nachtrust wer
den gestoord door het knallende ge
luid van het autootje.
Toen een surveillancewagen ter
plekke arriveerden holde de be
stuurder van de wagen weg, met me
deneming overigens van de accu. Hij
liet het contactsleuteltje achter, dus
toen de volgende morgen de politie
zelf een accu monteerde kon de wa
gen worden gestart en meegenomen.
Gezien de kwaliteit van de construc
tie gelooft de politie dat de wagen is
gemaakt door leerlingen van de
MTS. Ze kunnen hem op het bureau'
komen terughalen, indien ze aanne
melijk kunnen maken er niet mee op
de openbare weg te zullen komen.
IrJ.A
Goes.
van Kooij in het laboratorium van de Rijkskeuringsdienst van waren in
MIDDELBURG - Zeeland krijgt
drie jaar lang extra geld van het
ministerie van onderwijs om de
opvang van kinderen met leer-
en concentratieproblemen in
het gewoon onderwijs te stimu
leren. Die kinderen komen zon
der extra aandacht nogal eens in
het speciaal onderwijs terecht.
Zeeland is door het rijk aange
wezen tot zogenaamd 'proefge
bied groeibeheersing zorgver
breding' en krijgt in dat kader
dit schooljaar al 140.000 gulden.
Wat er de komende twee jaar
vanuit Den Haag beschikbaar
wordt gesteld, is onder andere
afhankelijk van wat er boven ta
fel zal komen en wat de resulta
ten van het project zijn. In prin
cipe wordt uitgegaan van jaar
lijks 140.000 gulden.
Het geld betekent voor het on
derwijsveld dat er middelen zijn
om onder meer de contacten tus
sen het gewoon en het speciaal
onderwijs te verstevigen, kinde
ren beter op te vangen en leer
krachten onderling kennis over
te laten dragen over het omgaan
met moeilijk lerende kinderen.
Bedoeling van dat alles is dat er
uiteindelijk minder kinderen
naar het speciaal onderwijs door
verwezen hoeven te worden, om
dat er meer scholieren met leer
problemen in het gewone onder
wijs opgevangen kunnen wor
den. Dat idee is overigens niet al
leen ontstaan omdat het de kin
deren ten goede kan komen. Het
speciaal onderwijs is de afgelo
pen jaren over het algemeen ge
sproken veel te hard gegroeid,
vindt het ministerie. Het budget
mag niet meer omhoog en omdat
er toch steeds meer kinderen met
Slot zie pagina 8 kolom 7)
De fundamenten van de elk-weer-voorziening van Hof Domburg. Te zien zijn onder andere de kelders van het horecage
deelte, de theaterruimte en de sportaccommodatie.
DOMBURG - Het bouwterrein van het
Hof Domburg aan de Domburgse Ba-
belweg ligt verborgen achter grote
hopen aarde, die omhooggebracht
zijn bij het leggen van de fundamen
ten van een project, dat bestaat uit
150 bungalows en een elk-weer-voor
ziening met kuur- en recreatiebaden.
Het lijkt of er op het terrein iets stie
kems aan de gang is, maar dat is de
bedoeling niet. Wat de eigenaar, de se-
mi-gemeentelijke Stichting Bad-
plaatsbelangen Domburg, betreft
kunnen niet genoeg mensen horen
wat er allemaal achter die zandhopen
te gebeuren staat.
De bouwvakkers hebben hun werk
dinsdag weer opgevat na een maandje
rust. Het Hof moet in hoog tempo uit
de grond worden gestampt, want het is
de bedoeling dat op 1 april 1990 de
bungalows in gebruik worden geno
men en op 1 juni van dat jaar de elk-
weer-voorziening. Voor dit onderdeel
van het project heeft de stichting de
naam kuur- en recreatiecentrum be
dacht. Het etiket kuuroord wil de SBD
er niet opgeplakt zien. Hoewel het de
kuurruimten zijn die het hele project
uniek maken, vullen die kamers maar
een klein deel van het centrum. Er is in
de elk-weer-voorziening meer te bele-
BRAAKMAN - Het is een familiebe
drijf en er zit zo langzamerhand een
flink vermogen in. Dus gaat de familie
niet met vakantie. De kinderen van
beheerder C. Verpalen van recreatie
centrum De Braakman bij Hoek ver
maken zich toch wel op de camping en
met alles wat er omheen zit. „Ik denk
dat ik de afgelopen vijf jaar precies
een week vakantie heb gehad. Ieder
jaar een dag dus. Je kunt hier nu een
maal nauwelijks weg. Het seizoen
wordt steeds langer. En 's winters
doen we ontzettend veel onderhoud."
Z'n vrouw: „Ik heb altijd in het onder
wijs gezeten dus ik heb vakantie ge
noeg gehad. En dit werk is zo ontzet
tend plezierig. De Braakman is uitge
groeid tot een reuzegezellig recreatie
centrum met erg fijne mensen. En dat
is ons toch in een betrekkelijk korte
tijd gelukt."
Zij is een Van den Bosch. Haar familie
kwam zo'n vijfentwintig jaar geleden
voor het eerst in aanraking met de re
creatiesector toen vader, bakker van
beroep, een winkel en een kantine op
een camping in Hoeven ging beheren.
Later volgde camping De Vogel bij
Hengstdijk. De gemeente Hontenisse
bleek zo onder de indruk van de aan
pak van de Van den Boschjes dat ze de
familie de gelegenheid bood de hele
camping over te nemen.
Recreatiecentrum De Vogel werd ver
volgens snel uitgebouwd; en de plan
nen voor de toekomst liegen er ook
niet om. De gemeenten Terneuzen en
Sas van Gent besloten in '83 ook in zee
te gaan met de familie Van den Bosch.
creatiecentrum verdringen zich hand-
jesvol kort-gebroekten, dames ook in
opzichtige koersbroeken en schreeu
wende shirts. Beheerder Verpalen
oogt wat vermoeid. „Het hoogseizoen
vans en de bungalows. Er zijn 665 vaste
staanplaatsen. Mensen, die ook ieder
jaar weer terugkeren en soms zelfs lan
ger blijven omdat de dagelijkse activi
teiten van het recreatieteam zo aan
slaan. Mevrouw Verpalen(-Van den
Bosch): „Dat slaat zo ontzettend aan.
We hebben dagelijks een stuk of tien
activiteiten. Echt hoor, mensen blij
ven er langer voor op De Braakman
staan met hun caravan of tent...We
hebben voor 6000 gulden bekers en
prijzen ingeslagen. Ze zijn er gek op!"
En dan biedt het recreatieteam dus:
paardritjes voor de kleintjes, een och
tendwandeling met ontbijt (ook wel
'dauwtrappen' genoemd), disco 'Luc
ky Strike', een lawaai-optocht voor de
jeugd ('Wij gaan met knallers, toeters,
pannedeksels en al wat maar lawaai
maakt de kwade bosgeest verjagen'),
een dansavond met levende muziek,
bollen bij de kantine, boogschieten,
paalhangen, kantklossen, sterkste
man en sterkste vrouw en, natuurlijk,
de grote hypnoseshow van Mister
Hanssen (bekend van Sonja Barend).
Beheerder Verpalen, nadat hij twee
salonwagens de weg heeft gewezen:
„Het is allemaal enorm veel werk, dag
en nacht, maar het werkt! Er is hier
niks geen rotzooi. Jeugdgroepen? Ne
men we bewust niet. Niet om te discri
mineren, maar om de rust te bewaren.
We zijn immers een familiecentrum
en we moeten het - omdat we niet aan
het strand zitten - in de eerste plaats
hebben van kwaliteit. Man, als je eens
wist wat we hier destijds aantroffen.
Afgebroken wc's...te gek om op te noe
men. Natuurlijk was het voor ons ook
Exploitatie door derden werd be
schouwd als hét redmiddel voor re
creatiecentrum De Braakman, waar
het allemaal niet al te best liep. Vol
gend jaar trekken de gemeenten zich
helemaal terug. Eindelijk bevrijd van
die financiële slokop.
Aan de balie in het kantoor van het re
is een gekkenhuis. Met erg onregelma
tige werktijden. We hebben acht vaste
mensen op het centrum rondlopen en
vier mensen op kantoor. Dan nog de
parttimers...in totaal toch al gauw een
man of vijfentwintig, 's Nachts wacht
lopen, disco's begeleiden, onderhou-
d...al die zaken. Nee, ruzie's en andere
ellende hebben we hier eigenlijk niet.
Daarover verbazen we ons eigenlijk
ook nog weieens. 'Aan de andere kant
hebben we redelijk strenge regels. Wie
vanuit de omgeving komt en de disco
wil bezoeken, mag niet ouder zijn dan
achttien en niet met de brommer ko
men."
Wordt binnen de KNVB, de voetbal
bond, alweer een jaar gediscussieerd
over de invoering van een supporter
spasje, in De Braakman werken ze er al
geruime tijd probleemloos mee. Wie
van buiten komt en naar de disco wil,
moet een fotootje inleveren en krijgt
een heus pasje. Het werkt wonderwel.
In het hoogseizoen heeft de familie
Van den Bosch (Verpalen is getrouwd
met een dochter en dus ook al familie)
zo'n 7000 mensen in de tenten, de cara-
Beheerder Verpalen - met ringbaard - informeert naar het 'lief en leed' van
kampeerders op het overloopterrein.
een leerproces. De eerste jaren was
het echt buffelen. Nu gaat het alle
maal op rolletjes. Daar verbaas je je
dan wel eens over ja."
Maar die berichtgeving, over smoga-
larm enzo? Wordt daarin niet steeds
gesproken over de smog in Zierikzee
én de Braakman? Verpalen knikt be
grijpend. „Dat hebben wij hier onder
ling ook besproken. Maar dat meet
punt is er nu eenmaal en bovendien
heeft die berichtgeving tot nu toe geen
enkele negatieve reactie opgeleverd.
Mensen begrijpen waarschijnlijk ook
wel dat die smog overal is. En zo'n
meetpunt in de Braakman...dat is dan
jammer."
De ruzies met een groepje bungalow
eigenaren dan, die via de rechter wil
len afdwingen dat ze het hele jaar door
gebruik kunnen maken van hun 'twee
de huis'? Verpalen: „Het groepje is
klein; ze proberen onder de reglemen
ten uit te komen. Nou kijk, wij hebben
de exploitatie en hebben er ook een
vermogen ingestopt. Permanente be
woning willen we niet. Laten we er ver
der maar over ophouden."
Buiten kijkt een vrolijke vakantie
heer in z'n postbakje. Niks vandaag.
Een vrouw wil tien pakken papieren
verzenden, in bruine enveloppen. Dat
kan geregeld worden. En die man uit
Nunspeet had gereserveerd. Hoe is z'n
naam? Vriendelijk, vriendelijk,
vriendelijk. En vanaf elf uur weer
wachtlopen, denken de medewerkers
van de familie Van den Bosch. Be
heerder Verpalen? Die denkt aan alles
tegelijk. Maar is wel erg blij met die
brief van het waterschap De Drie Am
bachten, waarin wordt bevestigd dat
het oppervlaktewater nog nooit zo
zuiver is geweest en de zwemwater
kwaliteit ook al optimaal is. Geen al
gen m3ar veel watervlooien. En een
helderheid die het mogelijk maakt
bijna twee meter diep te kijken.
„Komt door het nieuwe visbeheer",
weet Verpalen.
Wout Bareman
ven en er wordt onder andere een com
pleet tropisch zwemparadijs in geves
tigd. „We mogen en we willen onszelf
geen kuuroord noemen", zegt SBD-di-
recteur Jan van Asseldonk.
De stichting is nog druk bezig met de
organisatorische invulling van het
centrum. Beslissingen moeten nog
worden genomen over het uitbesteden
of in eigen beheer houden van zowel
het kuuronderdeel als de horecavoor-
zieningen. Mogelijk worden onder in
vloed van pachters nog zaken gewij
zigd. Vast staat dat bij de verschillen
de onderdelen van het centrum aparte
horecavoorzieningen komen: een kof
fiebar, een sportcafé, een café voor
zwemmers en een restaurant.
In aanbouw zijn voor het kuurcentrum
in ieder geval drie speciale baden: een
zoutwaterbad, een warmwaterbad en
een eucalyptusbad. Die baden moeten
voor iedereen toegankelijk zijn; ze lig
gen evenals het grote binnen- en bui
tenbad op de benedenverdieping van
het centrum. Op de bovenverdieping
komt het echte behandelcentrum,
waar mogelijkheden zijn voor thalas-
so-therapie, modderbehandeling en
schoonheidsverzorging. Ook komen
daar sauna's en een floating-room, wat
zoveel wil zeggen als een rustbad. Er
komt een Turksbad, een afkoelbad en
fitnessruimten. Voor behandelingen
i (Slot zie pagina 8 kolom 1
TERNEUZEN - Demissionair minis
ter R. de Korte van Economische Za
ken komt donderdag 14 september
naar Terneuzen om de nieuwe kataly-
satorfabriek Engelhard officieel te
openen. Engelhard, waar katalysato
ren voor raffinaderijen worden ge
maakt, is reeds in bedrijf. De bouw
van de fabriek begon vorig jaar na een
lange periode van onderhandelingen
met het provinciebestuur over steun
bij de investering. Uiteindelijk droeg
de overheid vier miljoen gulden bij in
de infrastructurele werken op een to
tale investering van 100 miljoen gul
den.
De fabriek levert haar katalysatoren
(in de vorm van een poeder, vervaar
digd uit witte klei) aan raffinaderijen
in heel Europa, Afrika en het Midden-
Oosten. Engelhard, die zijn hoofdves
tiging heeft in de Verenigde Staten, be
voorraadde deze landen tot voor kort
vanuit de VS. Sinds het bedrijf al enige
bedrijfsgebouwen heeft aan de Zeve-
naarhaven in Terneuzen wordt deze lo-
katie gebruikt als verdeelpunt voor de
vanuit Amerika aangeleverde kataly
satoren, in afwachting van een eigen
produktie.
WÊKÊKPMÊÊBÊÊÊËBÊÊÊËi
