Politieke partij Terneuzen
sponsort zaalvoetbalteam
Radio-actief afval in Sloe welkom
Fietsvierdaagse Goes 'ingereden'
De stormvloedkering en het weer
PLAN DAMMENRAILROUNS
PVDAALLEENINRAAD
Vervuiling
Vlaamse kust
met salmonella
valt mee
DE BEDOELDE ATTRACTIE
Verlengen
Applaus
BURGEMEESTER GING DOOR HET LINT
WOENSDAG 2 AUGUSTUS 1989
Bezwaren inwoners
Borsele kregen te
weinig weerklank
OOST S&UBURi
HOOFDSTATIONS
0 MOGELIJKE HALTEPLAATSEN
VLISSINGEN - De planologen van de Nederlandse Spoorwegen spelen met het idee de Zeeuw
se kust te ontsluiten met een 'Dammenrailroute'. Het gaat om een spoorlijn voor een Recrea
tie-Expres, een snelle trein Randstad-Vlissingen die onderweg de hoofdstations Hellevoet-
sluis, Kabbelaarsbank, Neeltje Jans en Middelburg aan zou moeten doen. Als mogelijke
Zeeuwse halteplaatsen worden verder onder meer genoemd: Haamstede, Vrouwenpolder,
Veere en Oost-Souburg.
Ihellevoetsluis
ibetïftarsbank
zeeland
HEINKENSZAND - Tal van organi
saties in het Zeeuwse menen dat de
bezwaren van inwoners van Borsele
te weinig weerklank vinden bij het
gros van de politieke vertegenwoor
digers in deze gemeente. Een reeks
telefoontjes na afloop van de raads
vergadering dinsdagavond leverde
een lijst namen van mensen op die
de gang van zaken betreuren.
Nadat N. Werri van Bewonersgroep
Borsele het woord was geweigerd in
de raadsvergadering heeft hij de
hoorn van de haak gehaald. ,,Wij vin
den dat onze bezwaren onvoldoende
zijn aanhoord", zegt hij. ,,En met ons
een heleboel anderen." Om vervol
gens de lijst op te lepelen van organi
saties die het met hem eens zijn:
ZMF, ZLM, Zeeuws Agrarisch Jon
geren Kontakt, Gewestelijke Raad
voor Zeeland van het Landbouw
schap, FNV, Jongerenbeweging
FNV, Jongerenorganisatie CNV,
PvdA, PPR, PSP, CPN, Dorpsraden
van Baarland, Driewegen, Elle-
woutsdijk en Oudelande, Stop Bors-
sele, Vrouwen voor Vrede afdeling
Borsele en Walcheren, Gezamenlijke
komitees tegen Kernenergie in Bor
sele, Stichting Behoud van de Zak
van Zuid-Beveland en de Stichting
Miljoenen Zijn Tegen.
TERNEUZEN - De kleine linkse fractie in de gemeente
raad van Terneuzen sponsort in het nieuwe seizoen een
zaalvoetbalteam. Voortaan lopen de voetballers van café
De Engel in Terneuzen met de naam van Links Perspectief
Terneuzen op de shirts achter de bal aan.
„Het is wel wat ongebruikelijk, want voetbal heeft niets
met onze politieke visie te maken. Maar als het bedrijfsle
ven er voordeel bij heeft om voetbalteams te sponsoren
waarom wij dan niet?" was de redenering die A. A. P. van
Himme, het enige raadslid dat LPT heeft. De gemeente
raadsverkiezingen van 1990 zijn in aantocht „en wij kun
nen nog wel wat reclame gebruiken", vindt Van Himme. Hij
heeft eerder al verklaard dat hij uit de gemeenteraad zal
stappen als zijn partij, een combinatie van CPN, PSP, PPR
er dit keer geen tweede zetel bij krijgt. LPT speelt nu in de
eerste klasse, tussen de teams van bijvoorbeeld Philips en
Dow Benelux.
Recreatietrein kan
de kust ontsluiten
Demonstranten liggen languit in de gang van het raadhuis in Heinkenszand en laten, getuige de tekst van de
spandoeken, niet over zich lopen. Hun protest gold het besluit van de gemeenteraad van Borsele om zich voor
vestiging van de Centrale Organisatie voor Radioactief Afval (COVRA) uit te spreken. Zij werden later door de
politie verwijderd.
Op Walcheren zou zo'n Dammenrail
route tevens onderdeel moeten zijn
van een 'kusttramlijn' die een 'rondje'
Walcheren maakt langs badplaatsen
als Vlissingen, Zoutelande, Westka-
pelle, Domburg en Vrouwenpolder.
Ook op Schouwen kan aan een derge
lijke 'sneltram'-verbinding worden ge
dacht.
Dit in opdracht van de NS ontworpen
plan geldt als uitwerking van een NS-
toekomstscenario voor het recreatie-
verkeer. Een haalbaarheidsstudie is
(nog) niet gemaakt, maar de ontwer
pers achten het zeer wel denkbaar dat
het plan de komende decennia, vroeg
of laat, zal worden uitgevoerd.
Ze hebben zelfs het idee geopperd de
Dammenrailroute te verlengen naar
de Belgische kust en de Kanaaltun
nel. De recreatie-exprestrein zou dan
in Vlissingen op een snelle draagvleu
gelboot moeten worden gereden om
de Westerscheldemonding over te ste
ken. Een andere uitbreidingsmoge
lijkheid is een aftakking Arnemui-
den-Terneuzen, aansluitend op de be
staande goederenspoorlijn naar Gent.
Het aan te leggen spoor volgt dan het
tracé, of komt in de plaats, van de ge
plande vaste oeververbinding Ter-
neuzen-Ellewoutsdijk.
Het plan is - samen met vele andere
toekomstplannen - ontvouwd in het
kader van de jubileumviering van de
NS. Het wordt beschreven in het jong
ste nummer van het magazine Plant,
'onafhankelijk tijdschrift voor ont
werp en omgeving'. Ontwerper is ir H.
Schalkwijk van het bureau Croonen
Adviseurs Gouda. Hij ziet 'zijn' Dam
menrailroute als een onderdeel van
een spoorwegennet dat toegang geeft
tot de recreatieve 'concentratiegebie
den' in Zeeland, Noord-Brabant en
Zuid-Holland. Zo heeft hij een 'mono-
rail'-systeem uitgewerkt voor 'Bra
bant-Parkland' met als 'knooppunt'
's-Hertogenbosch.
De Dammenrailroute speelt vooral in
op de ambitieuze plannen die in de
maak zijn voor het voormalige werkei-
land Neeltje Jans (Sea-Land Expo;
World Fish Center), de in aanbouw
zijnde recreatiestad op de Kabbelaars
bank (Port Zélande), de verdere ont
wikkeling van de recreatieve 'speer-
puntgebieden' Vlissingen, Cadzand,
Westerschouwen en de overige vor
men van kust- en waterrecreatie in de
Delta.
Vroom is ze, die mevrouw in
een dorp ergens op Zuid-Beve
land. Vol vertrouwen in het op
perwezen, maar blijkbaar niet
in de mensheid. Want het pakje
dat de post had bezorgd, wekte
haar achterdocht. De omslag
was al eens eerder gebruikt, er
stond geen afzender op en, wat
haar het meest verontrustte,
het rammelde. Nu is een bom
brief op Beveland even on
waarschijnlijk als een tand
arts met tederheid, maar dat
maakte het pakje niet minder
verdacht. Ze belde daarom de
politie. Die kwam het poststuk
met een houding van 'Kom
kom— mevrouwtje—dat—zal—
toch—allemaal—wel— meeval
len' maar toch ook met iets van
het professionele 'Je—weet—
maar—nooit' aan een onder
zoek onderwerpen. De politie
mensen openden het pakje be
hoedzaam en haalden er een
hoogst onschuldig cassette
bandje uit. Met een briefje.
„Lieve tante", luidde de tekst,
„hierbij de opname van de Mis
van afgelopen zondag."
HEINKENSZAND - 'En dapper
streed zij voort'. Dat zou de titel
kunnen zijn van een terugblik op
het raadswerk van de PvdA in de ge
meente Borsele. Tijdens een rumoe
rige raadsvergadering dinsdag
avond leden twee moties van de so
ciaal-democraten schipbreuk. Geen
der andere raadsfracties vindt dat
de opslag van radio-actief afval niet
in het Sloegebied moet komen.
Voor de bijeenkomst om zeven uur
kon beginnen, had de politie haar
handen vol aan actievoerders van de
groep Stop Borssele. Leden ervan
hadden zich neergelegd in de gang
die naar de raadzaal leidt. De wets-
dienaren droegen hen weg, opdat de
beraadslaging op tijd kon beginnen.
Namens de Bewonersgroep Borsele
vroeg N. Werri het woord te mogen
voeren. Met uitzondering van de
PvdA wezen de fracties dit af. „Er
zijn momenten genoeg geweest
waarop de bevolking haar mening
kenbaar heeft kunnen maken", bear
gumenteerde CDA-fractievoorzitter
G. de Lange. Een groot deel van de
belangstellenden op de volle publie
ke tribune keerde vervolgsen de ge
meenteraad de rug toe, zij het voor
luttele minuten.
PvdA-fractievoorzitter M. H. de Bart
verwonderde zich over de bespre
king van milieu-effectrapportage
(MER) van de Covra-vestiging voor
radio-actief afval. „Bij elk ander on
derwerp komt het college met een
voorstel. Bij een dergelijk belangrijk
voorstel als de Covra moeten de
raadsleden het zelf uitzoeken. Dit is
een ongepaste wijze van bestuur",
meende hij.
Hij zei het vreemd te vinden dat
Borsele is uitgekozen op bestuurlij
ke argumenten en niet op milieu
technische gronden. De PvdA dien
de twee moties in. De eerste wees de
gemeente Borsele af als vestigings
plaats voor de Covra. De tweede
riep het gemeentebestuur op een on
derzoek te houden naar de mening
van de bevolking over dit onder
werp. Het standpunt der sociaal-de
mocraten leverde regelmatig ap
plaus op, in tegenstelling tot de me
ningen van de overige fracties.
Regelmatig moest burgemeester drs
G. C. G. van den Heuvel mensen op
de publieke tribune manen de volks
vertegenwoordigers van SGP, CDA
en WD te laten uitpraten. Dezen be
toogden dat radio-actief afval er nu
eenmaal is en dus verwerking nodig
heeft en de nucleaire industrie zoda
nig onder controle staat dat zij het
stempel 'veilige onderneming' ver
dient.
Deze partijen vroegen naar een even
tuele regeling van planschade. Wet
houder H. F. Tijdens (vvd) kon mee
delen dat het Rijk zwart op wit heeft
gesteld alle kosten, ook procedure-
gelden, te dragen. De Bart kon niet
nalaten op te merken het raar te vin
den „dat de andere partijen steeds
over een veilige vestiging praten,
maar immer vragen naar een rege
ling van schadevergoeding."
Wethouder drs P. J. Vollaard (pvda)
bestreed de weigering van overige
fracties een peiling te houden naar
de mening van de bevolking. „Als
die raadsleden menen dat het demo
cratisch gehalte van de samenle
ving genoeg is gewaarborgd door
verkiezingen eens in de vier jaar,
dan is dat een vorm van verlicht
despotisme en niet meer van deze
tijd. U moet zich in de tijd tussen de
verkiezingen niet gedragen als een
absoluut heerser." Hij wees erop dat
de Covra-vestigingsplaats een taak
van het Rijk is en niet van de ge
meente Borsele.
Zijn felle betoog vermocht de andere
fracties echter niet tot andere ge
dachten brengen. De PvdA-moties
kregen alleen de stemmen van de
vier aanwezige sociaal-democraten.
De overige tien raadsleden stemden
tegen.
Uitgangspunt is dat de auto de ko
mende decennia steeds meer terrein
moet prijsgeven aan het openbaar
vervoer. In het recent verschenen toe
komstplan van de NS, Rail 21, gel
dend tot het jaar 2015, wordt gemikt
op een verdubbeling van het open
baar vervoer.
Vervoersplanoloog ir M. Bierman
(Slot zie pagina 11 kolom 3)
GOES - De kop van de eerste Goese
Rijwiel- en Toervierdaagse is eraf.
Rond de 450 deelnemers gingen dins
dag bij het sportcentrum op de peda
len voor een tocht van 35, 60 of 120 ki
lometer. Burgemeester mr T. R. Sein-
stra opende het nieuwe evenement.
Hij reed per fiets door een lint.
De Goese fietsvierdaagse is in een
stichting ondergebracht. Een soortge
lijk wielerfestijn in de Peel diende als
voorbeeld. De bedoeling is dat de toer
vierdaagse elk jaar terugkeert. Vice-
voorzitter A. Heijens spreekt van een
flinke belangstelling voor de eerste af
levering. „We hadden gerekend op
driehonderd deelnemers. Het zijn er
150 meer. Dat stemt tevreden. Volgend
jaar verwachten we nog veel meer fiet
sers."
Uit alle hoeken van het land komen de
rijwielfanaten naar Goes. Het deelne
mersveld telt naast Zeeuwen lieden uit
Zwolle en Maastricht. Het gros ver
blijft in Goes en omstreken. Op een
kampeerterrein in het gebied Holland-
sche Hoeve staan zo'n twintig cara
vans. Een grote tent, die door de orga
nisatie beschikbaar is gesteld, biedt
ruimte aan veertig personen. Tot nu
toe hebben tien toerfietsers er hun
slaapplaats ingericht.
Elke dag heeft de organisatie voor elke
afstand een andere route in petto. De
kortste tocht (35 kilometer) voerde
dinsdag door Zuid-Beveland. Pakte de
enthousiaste fietser er 25 kilometer bij
dan kwam hij ook over Noord-Beve
land. De echte 'trappers' kozen voor
120 kilometer. Die route liep via de
Zeelandbrug naar Schouwen-Duive-
land, de Philipsdam, Tholen, de Oes-
terdam en weer terug naar Goes. Ter
afkoeling vielen er enkele buitjes.
Jong, oud, toerfiets, racefiets of tan
dem: alles en iedereen mag meedoen
aan de Fietsvierdaagse van Goes. Dit
paar had er duidelijk plezier in om ge
zellig samen de kilometers weg te trap
pen.
hij over zeebenen beschikt. Hij morst
dus flink.
De vaartocht met de Christiaan B is
een van de vier programmapunten
waaruit het bezoek aan de Delta Expo
bestaat. Het entreebedrag van tien
gulden verschaft niet alleen toegang
tot het schip, maar ook tot de filmza
len in het semi-permanente gebouw bij
de parkeerplaats en de tentoonstelling
over waterbouwkunde en het Delta
plan in het Topshuis. De belangstel
ling is nog steeds zeer groot. Zelfs op de
zeer warme dagen van de afgelopen
weken boekte de Delta Expo nog zo'n
tweeduizend bezoekers. Op topdagen,
wanneer het geen strandweer is, regi
streren de kassa's het dubbele aantal.
Het meest tot de verbeelding spreken
de onderdeel van het bezoek aan de
Delta Expo is de beklimming van de
pijler Schaar 1, dezelfde als die van-
waaraf koningin Beatrix de storm
vloedkering in gebruik heeft gesteld.
De plek waar de vorstin heeft gestaan
is weliswaar niet toegankelijk, maar
het door de kering ruisende water
maakt veel goed. Ook hier teistert een
regenbui de bezoekers. Maar weinigen
zoeken een droog heenkomen in de
verkeerskoker die naar de pijler leidt.
Of ze nu uit Nederland komen, uit
Duitsland, uit Italië of uit Japan. Bo
venop de pijler lijken ze te beseffen dat
de kering voor dit soort omstandighe
den is bedoeld: jagende wolken, regen
en een af en toe gure wind. Dit weer
legt beter uit waarom de pijlerdam is
gebouwd dan de televisie-reportage
over de ingebruikname drie jaar gele
den, toen de koningin niet eens haar
hoed hoefde vast te houden.
Ben Jansen
(Van onze verslaggever
NIEUWPOORT - De verontreiniging
met salmonella-bacteriën voor de
West-Vlaamse kust tussen Nieuw-
poort en de Franse grens valt mee. Al
leen kinderen tot een jaar of drie kun
nen beter niet in het zeewater spelen.
Voor grotere kinderen en volwasse
nen dreigt geen gevaar voor de volks
gezondheid, vindt de inspecteur van
de volksgezondheid voor de provincie
West-Vlaanderen. De inspecteur over
legde dinsdag met vertegenwoordi
gers van de drie gemeentebesturen en
van het ministerie van leefmilieu.
Een dag eerder was lichte paniek uit
gebroken in de gemeentehuizen van
De Panne, Koksijde en Nieuwpoort.
De salmonella-bacterie was bij metin
gen voor de Belgische kust weer gesig
naleerd en een algeheel zwemverbod
midden in het toeristenseizoen zou de
badplaatsen voor grote problemen
zetten. De oorzaak van de vervuiling
hoefde niet te worden gezocht. De
plaatsen aan het zuidelijk deel van de
Belgische kust lozen hun rioolwater
voor negentig procent ongezuiverd op
riviertjes en andere watertjes. Via on
der meer de rivier de IJzer stroomt de
troep bij de haven van Nieuwpoort de
zee in. Over het algemeen nog niet zo'n
probleem, want het 'organisch vervuil
de water' breekt in zee normaal snel af,
aldus burgemeester G. Mommerency
van Nieuwpoort.
„Maar door de hoge temperaturen en
de aanhoudende noord-westenwind
stroomde het afvalwater niet richting
Kanaal zoals gebruikelijk. En daar
door hoopten de organische afvalstof
fen zich op voor de kust", verklaarde
Mommerency. Nieuwpoorts eerste
burger haastte zich om te vertellen dat
het water aan de Vlaamse 'zuidkust'
zeker niet slechter is dan tussen Knok-
ke en Oostende. „Het gaat hier niet om
chemische, maar om organische ver
vuiling. En die is bij ons groter omdat
de door minister Miet Smet van Leef
milieu toegezegde zuiveringsinstalla
ties er nog steeds niet zijn", betoogde
de verbolgen burgemeester. Momme
rency was wel tevreden met de belofte
van de vertegenwoordiger van het mi
nisterie gisteren dat het zuiverings
programma nu ook in West-Vlaande-
ren met spoed ter hand wordt geno
men.
De bestuurders van de drie badplaat
sen waren verheugd dat de versprei
ding van de salmonella-bacteriën
dinsdag niet verder had doorgezet.
„Het levert totaal geen gevaar voor de
mensen op om de zee in te gaan. Alleen
met hele kleine kinderen die vooraan
(Slot zie pagina 11 kolom 3)
De 'natte maquette' in het Topshuis trekt altijd veel belangstellenden.
NEELTJE JANS - Alles blinkt op
Neeltje Jans. De tegen de grijze lucht
afstekende cylinders bovenop de
stormvloedkering, de vliegerende
meeuwen, de branding voor het
strand en natuurlijk ook de honder
den auto's op de parkeerplaats van de
Delta Expo. Zon, wind en af en toe een
striemende regenbui. Mooier weer om
het hoogtepunt van Nederlandse wa
terbouwkunde te bezichtigen is nau
welijks denkbaar. De Delta Expo,
Zeelands grootste toeristische trek
pleister, scoort in deze tijd van het
jaar zijn hoogste bezoekersaantallen.
Nu een verblijf op het strand wind- en
waterdichte kleding noodzakelijk
maakt, is Neeltje Jans een geliefd doel
voor een dagje uit.
Dergelijke kleding bewijst ook op het
voormalige werkeiland goede dien
sten. Aan de rand van het lege bouw-
dok, bij de steiger waaraan de rond
vaartboot Christiaan B ligt afge
meerd, staan tientallen bezoekers ge
dwee te wachten tot ze aan boord kun
nen. Dozen frisdrank en chips gaan
voor. Met behulp van een steekwagen-
tje worden er vier of vijf tegelijk op het
schip gebracht. Dat gaat zo wel even
duren. De blikken van de wachtenden
gaan steeds vaker heen en weer tussen
het steekwagentje en de vervaarlijk
grijze wolk die richting bouwdok
wordt gejaagd. De bezorgdheid blijkt
terecht. Een korte, felle bui ontlaadt
zich. Vrijwel alle windjacks blijken
voorzien van kragen, waaruit capu
chons tevoorschijn zijn te toveren. De
enkelingen die zo'n eigentijds kleding
stuk ontberen, zoeken haastig be
schutting.
Gelukkig is de bevoorrading van het
schip kort daarna voltooid. De rij be
langstellenden voor de korte vaar
tocht langs een deel van de storm
vloedkering is inmiddels tot enkele
honderden personen gegroeid. Ze
gaan ordelijk aan boord. Een deel van
de salons en trappen is aanvankelijk
met kettingen afgesloten. De bedoe
ling daarvan blijft eerst duister. Maar
later blijkt de reden: op die manier
wordt iedereen die aan boord komt,
langs het buffet geleid. Chips en fris
zijn tenslotte niet voor niets aange
voerd. Tijdens de vaartocht echoët
het verhaal van de Oosterschelde
viertalig door het schip. Onder het
Nederlandse deel der passagiers zijn
dialecten uit een groot aantal streken
te herkennen. Vijf jongens met een
Oostgronings accent vervelen zich al
gauw en verzuchten dat ze beter in
hun tent hadden kunnen blijven lig
gen. Een onmiskenbaar Zuidlim
burgs klinkende man demonstreert
met een dienblad vol bekers koffie in
zijn handen op de zwakke deining dat
