PZC
LEASEN BUITEN DE
EUROPESE GEMEENSCHAP
overheidsdiensten
omzeilen btw
ijslandroute
geeft
slechts
schijnwinst
PARAPENTE
CfMfffMZZ]
de pyreneeen
in vogelvlucht
vrijdagkrant
8
VRIJDAG 28 JULI 1989
geen ontduiking
ondertoon
moreel
afvalcontainers
richtlijnen
run, run
Ir Maarten Goslings, algemeen directeur Meridian
IJsland-route btw-inkomsten
misloopt, maar daar staat
tegenover dat de betreffende
overheidsdiensten - als
bijvoorbeeld het
Rijkscomputercentrum in
Apeldoorn - financiëel beter af
zijn. Het voordeel dat zo
verkregen wordt, is echter niet
zo groot als het volle btw-tarief.
Van het btw-voordeel moeten
nog de lokale IJslandse
belasting en een aantal
bijkomende kosten betaald
worden. Dat betekent al gauw
een percentage van meer dan
vijf procent en dat gaat in feite
ten koste van de Nederlandse
samenleving.
Is hier dus eigenlijk sprake
van belastingontduiking door
overheidsdiensten Het
antwoord is nee, want wat
deze overheidsdiensten doen,
is in geen enkel opzicht
illegaal. Door te leasen in
landen buiten de EG (waar
lagere of geen btw
verschuldigd is, niet alleen in
IJsland maar ook bij voorbeeld
in Zwitserland, de Verenigde
Staten en het Verre Oosten)
maken zij gebruik van een
mogelijkheid die de wettelijke
bepalingen op dit punt bieden.
Wel kan over een lek in de
wetgeving worden gesproken.
Een woordvoerder van het
ministerie van financiën noemt
de IJsland-constructie dan ook
'niet fraai'. Hij zegt dat er naar
gekeken wordt om deze zaak
aan te pakken. „Maar dat kan
alleen maar in het kader van
het Europese recht en dat zal
een nieuw kabinet moeten
doen. Ja, het gaat toch om een
soort constructie."
De Tweede-Kamerleden
Vermeend (PvdA) en
Vreugdenhil (CDA) hebben
hierover al in 1987 vragen
gesteld aan de staatssecretaris
van financiën. Uit het antwoord
bleek dat met in acht neming
van de EG-richtlijnen de
bedoelde diensten niet in
Nederland belastbaar zijn. Op
de vraag welke
overheidsdiensten in welke
omvang van het leasen van
computers en andere
apparatuur gebruik maakten,
antwoordde de staatssecretaris
dat die gegevens niet
voorhanden zijn.
Wel wist hij dat verschillende
(onderdelen) van
overheidsdiensten via het
Rijksinkoopbureau (RIB) in
Zwolle diverse huurcontracten
zijn aangegaan met een
buitenlandse verhuurder.
Voorzover bij het RIB toen
bekend, bedroeg de omvang
daarvan (gemeten aan de
aanschaffingswaarde) circa 23
miljoen gulden. Hoe groot de
omvang nu is, wil of kan het
RIB (dat in 1988 een totaal
omzet had van 2,3 miljard
gulden) niet zeggen. Dan wordt
verwezen naar het ministerie
van financiën. En daar zegt de
woordvoerder geen idee te
hebben op welke schaal de
IJsland-constructie wordt
toegepast.
Ir Goslings van Meridian zegt
zeker te weten dat het nu
alleen al voor computerlease
gaat om minstens vijfhonderd
miljoen gulden. Een strop voor
de schatkist van tientallen
miljoenen.
„Het lijkt wel of
overheidsdiensten op dit
gebied slechts interesse hebben
in het feit of er een btw-vrije
lease geschreven kan worden.
Terwijl ze zich beter zouden
opwinden hoe de beste lease
eruit kan zien. Het gaat toch
om veel meer dan uitsluitend
financiering. Het is nodig dat
het beste 'computerplaatje'
wordt uitgestippeld. Er wordt
naar 'schijnwinst' gekeken en
niet of een beter lease-contract
in Nederland voordelen zou
hebben. Overigens, in andere
EG-landen kan de IJsland-
constructie natuurlijk ook
toegepast worden, maar daar
gebeuri; het niet. Daar hoefje
met dit soort onzin niet aan te
komen."
De Meridian-directeur
constateert dat er sprake is
van oneigenlijke concurrentie.
Omdat zijn bedrijf niet mee
wil doen aan de IJsland-
constructie, loopt het een deel
van de overheidsmarkt mis. In
een enkel geval moest
Meridian trouwens ook buigen,
want anders was het barsten
geworden. „Wij hebben de
staatssecretaris geschreven,
maar die heeft schriftelijk niet
geantwoord. Via de telefoon
kregen we iets te horen in de
trant van: we zijn niet van
plan hier veel aan te doen. De
ondertoon was: u bent gek dat
u hetzelf niet doet."
Overigens heeft Goslings de
IJsland-route door twee
gerenommeerde
belastingadviesbureaus laten
nagaan. De conclusie was dat
die toegepast kon worden,
mits-mits-mits. Het mag
volgens de wet bij voorbeeld
niet zo zijn dat de constructie
slechts dient om
belastingvoordeel te behalen.
Bovendien moet het bij lease
om echte dienstverlening gaan,
met alles wat daar bijhoort, en
niet om pure financiering.
Goslings: „Volgens mij kan de
overheid die hele constructie zo
stop zetten."
In ieder geval verkondigde de
inspectie omzetbelasting in
Haarlem onlangs de mening
dat de IJsland-constructie
eigenlijk niet toegepast kan
worden, hoewel ze niet
duidelijk maakte welke
stappen ze tegen deze regeling
kan of wil ondernemen. Dat
blijkt uit een nota voor
burgemeester en wethouders
over leasing via een niet-EG-
land. Aanleiding is de
investering in rolemmers.
In de nota staat dat -
uitgaande van een bruto-
investering van anderhalf
miljoen gulden door toepassing
van de IJsland-constructie over
de gehele afschrijvingsperiode -
een totaal voordeel kan worden
behaald van circa veertien
procent van de lasten. Dat zou
neer komen op zo'n 350.000
gulden.
„Gegeven het feit dat rond deze
regeling tóch enige
beladenheid heerst, verzoeken
wij u een besluit te nemen of
tot leasing als hiervoor bedoeld
kan worden overgegaan,
waarbij wij aannemen dat een
dergelijk besluit dan
vooralsnog ook voor andere
mogelijke projecten geldt. Op
louter financiële gronden
beoordeeld, zou ons advies
positief zijn", kreeg het
1
Haarlemse bestuurscollege op
23 juni 1989 in een nota
voorgeschoteld.
In eerste instantie besloot de
gemeenteraad van Haarlem op
'morele gronden' geen gebruik
te maken van de IJsland-
constructie, vervolgens werd er
weer over nagedacht, maar
uiteindelijk sloot het college
zich bij de morele verwerping
van de IJsland-constructie aan.
De Rotterdamse gemeentelijke
reinigingsdienst Roteb gaat
binnenkort wèl miljoenen
guldens besparen op een
aanschaf van materiaal. Zij
huurt sinds anderhalve maand
minicontainers via de IJsland-
constructie van Amro-
Management AG in Zürich.
Dat is een volle dochter van
Amrobank-Zwitserland.
Overbodig te zeggen dat
Amro-Management AG de
containers nooit te zien krijgt.
Roteb-adjunct-directeur H. A.
Verburg: „Ze gaan direct van
de fabriek vanuit West-
Duitsland naar Rotterdam. De
Amro-dochter is alleen een
tussenpersoon." Inmiddels
heeft de Roteb aangekondigd
in de toekomst ook de grote
afvalcontainers en de
vuilniswagens via Zwitserland
te zullen gaan betrekken.
Haarlem wijst de IJsland-
constructie op morele gronden
af. De woordvoerder van
financiën noemt de constructie
niet fraai. Rotterdam en bij
voorbeeld ook Eelde (voor de
lease van computers, twee
auto's met laadbakken en een
auto voor de reinigingsdienst
ter waarde van in totaal ruim
400.000 gulden) maken echter
graag gebruik van de IJsland-
route. Evenals het
Rijkscomputercentrum in
Apeldoorn, waar de
belastingformulieren vandaan
komen. Ondanks het feit dat
het ministerie van financiën
zegt de zaak te onderzoeken,
gaan steeds meer
overheidsdiensten van de
constructie gebruik maken.
Voor de Nederlandse economie
als geheel is dat geen positieve
ontwikkeling.
HANS AMESZ
Het ministerie van financiën wil
voorkomen dat andere ministe
ries en overheidsdiensten als ge
meenten nog langer gebruik ma
ken van een 'lek' in de Europese
wetgeving. Door goederen in het
kader van dienstverlening te hu
ren via een land dat geen lid is van
de Europese Gemeenschap (EG),
hoeft geen btw betaalt te worden
over de transactie. Zoals de PZC
donderdag meldde loopt het mi
nisterie van financieën - en daar
mee de Nederlandse schatkist -
op die manier miljoenen aan in
komsten mis. Reacties van de mi
nisteries, gemeenten en de be-
trokkken bedrijven.
Zakelijk gezien is de
f IJsland-constructie
waanzin. Er wordt geld over
de balk gegooid, want de
Nederlandse schatkist is er de
dupe van. En er ontstaat
oneerlijke concurrentie." Ir
Maarten Goslings, algemeen
directeur van het
computerlease-bedrijf
Meridian Nederland, is oprecht
boos.
„Ik heb altijd gedacht dat die
waanzin wel over zou drijven.
Maar als de banken zich nu ook
al beginnen te roeren en als
overheidsdiensten via de
IJsland-constructie niet alleen
meer computers leasen maar
ook vuilcontainers of
brandweerauto's, dan is het
hek van de dam. Dat gaat in de
miljarden lopen."
Wat is het geval Enkele jaren
geleden raakte de markt voor
computer-leasing in
opschudding doordat vanuit
niet-EG-landen aan
overheidsdiensten computers
werden verhuurd zonder dat
over de huurtermijnen het toen
geldende btw-tarief van twintig
procent hoefde te worden
betaald. Volgens het eerste
nummer in 1988 van het blad
Financieel
Overheidsmanagement speelde
het IJslandse bedrijf Icelease in
Reykjavik - dat een
samenwerkingsverband is
aangegaan met het in
Amsterdam gevestigde lease
bedrijf Econocom
(hoofdactiviteit computers) -
hierbij een belangrijke rol.
Voor 1 oktober 1986 was de
verhuur van goederen die door
buitenlandse ondernemers
naar Nederland werden
gebracht, belast met twintig
procent btw (inmiddels
verlaagd naar 18,5 procent). Op
grond van de nieuwe
richtlijnen van de Europese
Gemeenschap is dat echter
veranderd. Nu is bij voorbeeld
het leasen van computers niet
langer aan btw onderworpen,
als deze dienstverlening maar
plaatsvindt vanuit een niet-
EG-land. Van de mogelijkheid
tot 'ontwijking' van het btw-
regime kan uitsluitend gebruik
worden gemaakt door
overheidsdiensten, omdat
ondernemers de btw gewoon
terugkrijgen, en
overheidsdiensten niet.
Econocom bevestigt de
samenwerking met Icelease.
„Ja, wij vertegenwoordigen
Icelease in Nederland. En wij
maken de verschillende
overheidsdiensten attent op
het feit dat ze een voordeel
kunnen behalen door gebruik
te maken van de IJsland-
constructie. Via ons levert
Icelease bij voorbeeld
computerapparatuur aan een
Nederlandse overheidsdienst.
Vervolgens stuurt IBM-
Nederland een factuur naar
Reykjavik en de klant krijgt
vanuit IJsland een rekening."
Volgens Econocom gaat het
hier niet om een
'stromanconstructie', want
Icelease is geheel zelfstandig en
geen dochter van de
Amsterdamse lease
maatschappij.
De woordvoerder erkent dat de
Nederlandse schatkist door de
De Pyreneeen bieden de toerist veel mogelijkheden.
Terwijl de bejaarde Ci
troen zich grommend een
weg naar boven baant, be
kruipt me het gevoel: 'Waar
ben ik aan begonnen?' Ach
teromkijkend is het meer bij
Loudenvielle gekrompen tot
pietepeuterige afmetingen.
Sta je aan de voet van de berg
dan lijkt de hoogte mee te
vallen. Maar ga je naar bo
ven, dan krijg je het omge
keerde effect. Terugkrabbe
len kan nog steeds, maar ik
wil me nu niet meer laten
kennen. Over enkele ogenbik-
ken zal ik vanaf een 350 meter
hoge helling aan een parachu
te gehangen het schitterende
Dal van Louron (Franse Pyre
neeën) inzweven.
'Parapente' (pente is helling)
heet de sport waar ik me voor
het eerst van mijn leven aan
waag. De enige geruststellen
de gedachte is de wetenschap
dat instructeur Alain een gro
te ervaring heeft, letterlijk de
touwtjes van de parachute in
handen zal nemen, en het le
ven nog lang niet zat lijkt. Hij
gespt mij in een tuig. Nu ben
ik verbonden met de parachu
te die opengevouwen achter
ons ligt. Alain gaat voor me
staan en klikt zich op schou
derhoogte aan het riemenstel-
sel vast. Nu is er geen weg te
rug meer, maar merkwaardi
gerwijs ben ik over mijn echte
angst heen. Ik geef me over
aan de veronderstelde be
kwaamheden van de instruc
teur.
Zelfs een valse start kan me
geen schrik meer aanjagen.
Alain heeft uitgelegd dat wij
eerst rug-aan-buik een eindje
naar beneden zullen rennen
en dan even moeten vertragen
of de omhoog komende para
chute zich goed opent. De eer
ste keer gaat het mis. Aan de
rechterkant ontplooit het
scherm zich onvoldoende en
we moeten de ren afbreken.
Het kan dan nog. Even verder
en de helling zou te steil zijn.
De hele procedure start op
nieuw. Nu schijnt alles te lo
pen zoals het moet, want na
even in te houden en een blik
naar boven klinkt het afge
sproken sein: 'Run, run, run!'
Alain roept nog 'run' als mijn
benen al in het luchtledige
trappelen en direct daarop is
ook hij 'los'. Vanaf dat mo
ment ervaar ik een kleine
twee minuten lang de sensa
tie, waar parachutespringers
altijd over praten.
Letterlijk in vogelvlucht pro
beer ik de over elkaar heen
tuimelende indrukken op te
nemen en vast te houden. Ik
wil kunnen vertellen hoe het is
om vrij en zonder het geluid
van motoren door de lucht te
zweven, hoe dat prachtige
landschap een extra dimensie
krijgt omdat je er over- en
doorheen vliegt, hoe je de
zwaaiende vrienden beneden
steeds dichterbij ziet komen
en. Twee minuten is kort. Te
kort. Laten we het er maar op
houden dat het ogenblikken
zijn geweest van volmaakt ge
luk, afgerond met een perfecte
landing en een dankbare
handdruk voor Alain.
De avond voor de bijzondere
vlucht hebben mijn instruc
teur en zijn vrienden van de
Ecole Pyrénéenne de Vol Li
bre (EPVL) mij getracht dui
delijk te maken wat het ver
schil is tussen parachute
springen uit een vliegtuig en
het van origine Franse para
pente. Het lijkt niet verstan
dig voor een leek om te probe
ren die uitleg hier te herhalen.
In elk geval wordt de bij para
pente gebruikte parachute ge
rekend tot de ultra lichte
vliegtuigen zonder motor, ter
wijl het scherm dat je benut
wanneer je je uit een vliegtuig
stort, onder een andere defini
tie valt.
Voor ongeveer 35 gulden kun
je bij de EPVL met een in
structeur van de berg afsprin
gen. Wie een solosprong wil le
ren maken, kan zich inschrij
ven voor een zesdaagse cursus
die circa 425 gulden kost. De
EPVL geeft ook onderricht in
het deltavliegen. De techniek
van deze vliegsport, ook wel
zeilvliegen genoemd, is moei
lijker aan te leren en neemt
dus meer lessen (minstens
twee weken) in beslag. Dat
kost circa 1000 gulden. Om
zich echt te bekwamen is een
vervolgcursus aan te raden.
Wie liever het contact met
Moeder Aarde bewaart en
bergbeklimmen ook een te ris
kante bezigheid vindt, heeft in
de Franse Pyreneeën genoeg
andere mogelijkheden. Veel
Nederlanders komen er jaar
lijks voor kortere of langere
tijd om de helden van de Tour
de France over bergtoppen als
de Tourmalet, de Col d'Aspin
of de Peyresourde in 'Les Hau-
tes Pyrénées' te zien ploete
ren.
Maar uniek is de stilte van het
hooggebergte. Er zijn routes
voor voettochten te over. Of
huur zo'n speciaal terrein
fietsje (mountain-bike) met
een veelvoud aan (berg)ver-
snellingen. Oppassen bij het
dalen en al gaan de trappers
nog zo licht in het rond, een
beetje conditie is wel vereist.
Liever op het water? Het ge
bied van de Midi-Pyrénées,
met Toulouse in het hart,
biedt ook mogelijkheden voor
de (wildwater)kanoër en de
surfer.
En natuurlijk is er altijd nog
de auto of de bus om u naar
hooggelegen plaatsen te bren
gen, waar de sneeuw, die van
veraf zo schittert in de zon, er
in werkelijkheid een beetje
smerig bij ligt. Roofvogels - in
de Pyreneeën kan zelfs de ade
laar nog worden aangetroffen
- zweven er langs de rotsen,
bergmeren liggen er ijskoud te
mijmeren, watervallen geven
klaterend of donderend blijk
van hun aanwezigheid.
Een gevoel van weemoed ma
nifesteert zich in de regel ook
vaak op plaatsen, waar zich
een ontmoeting met het ver
leden voltrekt. Zoals in de in
Romaanse stijl opgetrokken
Saint-Sernin Basiliek van
Toulouse en in de gotische Ja-
cobijnenkerk uit de dertien
de eeuw in dezelfde stad.
Toulouse wordt wel 'de roze
stad' genoemd. De meeste
huizen en gebouwen zijn opge
bouwd met uit rode klei ge
bakken steen en dat verleent
de stad een on-Franse aan
blik.
ROELOF HOEKMAN
Op verschillende plaatsen in Eu
ropa worden cursussen Delta- of
zeilvliegen en parapente gegeven.
Niet alle opleidingen voldoen aan
de vereiste normen van veiligheid.
Wie zich deze vormen van vlieg
kunst toch eigen wil maken, wordt
geadviseerd contact op te nemen
met de nationale zeilvliegbond in
het desbetreffende land. Wat Ne
derland betreft, kan de Koninklij
ke Nederlandse Vereniging voor
Luchtvaart, afdeling zeilvliegen,
in Den Haag informatie verstrek
ken.
Veel Nederlanders trekken jaarlijks naar de Pyreneeën om tijdens de Tour de Fance hunfietshel-
den te kunnen aanschouwen.
