fePZC
Center Pares in handen
van Schotse brouwerij
4 HALEN,
3 BETALEN.
9.42*
Gorbatsjov wil steun van Parijs
VLIEGTUIG STORT NEER BIJ KORTRIJK
ADVERTEREN
IN DE REKREATIEKRANT?
Schadeclaim
Masson
afgewezen
Jelle Nijdam met
solo naar ritzege
vandaag
Reagan in
ziekenhuis
Polens gedurfde
experimenten
Verdachte moord
op Olof Palme doet
er het zwijgen toe
Perla Mild snelfiltermaling,
4 pakken a 250 gram van42r5ü
voor
Zeer warm
232e jaargang no. 150
Woensdag 5 juli 1989
DEN HAAG/BRUSSEL (ANP/GPD) - Nederland zal bij de Sov
jetunie een protest indienen tegen de schending van het Ne
derlandse luchtruim, nadat dinsdagochtend een onbemand
Sovjet-gevechtsvliegtuig van het type MiG-23, dat was opge
stegen in Polen, in westzuidwestelijke richting over Neder
land vloog. Het toestel stortte rond half elf gistermorgen neer
op een woonhuis bij Kortrijk in België, waarbij een 19-jarige
bewoner van het huis om het leven kwam. Uit woningen in de
omgeving werden wegens mogelijk explosiegevaar 150 men
sen geëvacueerd.
Spookvlucht
Frankrijk
Polen
Versoepelen
Procedure
Stil
Imago
Akoord
Aanvaring
BELANG VAN 65 PROCENT VOOR 747 MILJOEN
Ch Per traditie gebrand op koffiekwaliteit.
Zonnige perioden en later op de dag
een enkele regen- of onweersbui. Maxi
mum temperatuur rond 28 graden.
Meest matige noordoosten wind.
Bel voor informatie - 01184-84317
- 01155- 8000
'Vv-tf-S;' olen is in deze dagen be-
zig met een uiterst ge-
durfde politiek experiment,
dat (nog altijd) twee kanten
uit kan vallen. Óf het wordt
het schoolvoorbeeld voor een demo
cratisch proces met een uitzaaiende
werking in de hele communistische
wereld. Óf het draait alsnog uit op een
tragische crisis met gevolgen, die niet
zijn te overzien. Na de opzienbarende
stembusuitslag van een maand gele
den trad gisteren in Warschau voor het
eerst sinds het eind van de jaren '40
een onafhankelijke oppositiepartij de
volksvertegenwoordiging van een
Oostblokland binnen. De afgevaardig
den van Solidariteit bezetten het afge
sproken aantal zetels (161) in het nieu
we Poolse Huis van Afgevaardigden,
de Sejm. In de Senaat is hun inbreng
nu (met 98 van de 100 zetels) bijna to
taal. De beëdiging van de nieuwe par
lementariërs was een gebeurtenis van
historische betekenis. Generaal Jaru-
zelski en vakbondsleider Lech Walesa
naast elkaar, grappen makend als ou
de vrienden. Acht jaar geleden nog
verbood Jaruzelski het vrije vakver
bond, riep hij de staat van beleg uit en
nam hij Walesa voor bijna een jaar in
hechtenis. Er is dramatisch veel veran
derd in het Polen van vandaag.
De politieke reorganisatie, nu aan
de gang, is het resultaat van een
haast onvermijdelijk geworden 'ron-
de-tafel-akkoord' tussen de commu
nistische leiders en de door Solidari
teit aangevoerde oppositie. Een ver
nieuwing overigens van een bijzonder
moeizaam karakter en vol van risico's.
Bovendien een politiek en maatschap
pelijk waagstuk, dat nog helemaal aan
het begin staat en verwarrend bezig is
richting te zoeken. Dat laatste komt
sterk tot uiting bij de volgende stap:
de verkiezing van een nieuwe Poolse
president. Binnen Walesa's Soldariteit
is bijvoorbeeld al onenigheid uitgebro
ken over de vraag hoe straks de
machtsverhoudingen moeten komen
liggen. Moet de oppositie zich laten
verleiden tot een ruilhandel, die erop
neerkomt dat de communisten de pre
sident leveren en dat Solidariteit de
premier aanwijst en een (coalitie)rege-
ring vormt? Of moet zij zich ver hou
den van zo'n machtsdeling? Het zijn
vragen, die het wezen van Polens toe
komst raken. Want er staat veel op het
spel. Economisch en sociaal heeft het
land de afgrond bereikt en moet er snel
herstel komen; het gevaar is niet denk
beeldig dat de zaak anders uit de hand
loopt. Politiek moet Polen de tijd krij
gen om zijn democratische wortels te
vinden en is er geen plaats meer voor
surrogaatoplossingen.
Het zal van de Polen zelf het uiter
ste vergen om een werkbaar even
wicht in dit delicate proces te vinden.
En van iedereen om dit land heen, die
het goed met Polen meent, zal het aan
komen op behoedzaam opereren.
Want wat in Polen gebeurt is voor oost
en voor west een test, als het gaat om
de inhoud van de nieuwe wederzijdse
relaties. Sovjetleider Gorbatsjov, op
bezoek in Parijs, laat weten dat Mos
kou met iedere Poolse regering (ook
een niet-communistische) goede be
trekkingen zal onderhouden. En de
Amerikaanse president Bush, die ko
mend weekend naar Warschau op be
zoek gaat, heeft de hoop uitgesproken
dat de hervormingen in Polen zo wor
den uitgevoerd, dat de Sovjetbelangen
in dit land gewaarborgd blijven. Kort
om, het Poolse democratische experi
ment heeft een sleutelrol in het span
ningsveld van de gewijzigde interna
tionale krachtsverhoudingen. En ook
daarom is het van belang dat ermee
een basis wordt gelegd voor een stabie
le politieke situatie, waarin alle veran
deringen, die nu nog in het stadium
van hoop en verwachting verkeren,
een hechte verankering kunnen krij
gen. De dialoog heeft in Polen een
unieke kans gekregen. Een kans om
het land vanuit de maatschappelijke
chaos, waarin het geen uitweg meer
zag, perspectief te bieden. In deze we
ken moet duidelijk worden of Polen de
kans grijpt of die verspeelt. Het is een
adembenemend schouwspel.
vdM.
STOCKHOLM (RTR) - Christer Pet-
tersson, de man die in Stockholm te
recht staat wegens de moord op de
Zweedse premier Olaf Palme, heeft
dinsdag in een emotionele redevoe
ring voor de rechtbank herhaald dat
hij onschuldig is.
Pettersson liet blijken dat hij genoeg
van het proces heeft. Hij zal geen ant
woord meer geven op vragen van de
openbare aanklager.
„Ik heb je alleen dit te zeggen, Helin",
aldus de 42-jarige Pettersson tegen de
aanklager. „Toen ik in december mijn
hand op je schouder legde en verklaar
de onschuldig te zijn, antwoordde je:
Dat hoop ik. Ik zie hier geen blijk van
en ik geloof er niet meer in. Het is daar
om zinloos om antwoord te geven op
jouw vragen en dat doe ik dan ook niet
meer doen".
Talrijke getuigen a charge, onder wie
de echtgenote Lisbet Palme van de
vermoorde premier, hebben verklaard
dat zij op 28 februari 1986 Pettersson
hebben gezien op de plaats van de mis
daad.
Maar een andere getuige, de 68-jarige
conciërge Algot Asell, verschafte Pet
tersson een alibi. Hij had hem op de be
wuste avond gezien op het perron van
een metrostation.
CARPENTRAS (ANP) - Twee Nederlandse scholieren uit
Rotterdam zijn dinsdagmiddag vrij ernstig gewond ge
raakt door een busongeluk op de Mont Ventoux in Zuid-
Frankrijk. De buschauffeur heeft volgens de gendarmerie
in Carpentras vermoedelijk te laat geremd op het steilste
deel van de afdaling voor Malaucéne waardoor ook de
verplichte, elektrische remmen het niet meer aan konden.
De bus van de firma Harmanni uit Assen schoot van de weg
en kwam twintig meter lager terecht in een ravijn. „Geluk
kig op zijn wielen", aldus de gendarmerie in Carpentras,
„anders waren de gevolgen tien keer erger geweest".
In de bus zaten 27 leerlingen van het Emmaüs-college in
Rotterdam, op kampeervakantie in Avignon, met drie be
geleiders en de chauffeur.
In totaal veertien kinderen werden in verschillende zieken
huizen opgenomen. De anderen, sommigen met schram
men en lichte verwondingen, keerden terug naar de cam
ping zij verbleven, niet ver van de plaats van het ongeluk.
Volgens een woordvoerder van de ANWB-alarmcentrale
valt de toestand van de gewonden gezien de omstandighe
den mee. Van de twee ongeveer 18 jaar oude jongens die het
zwaarst gewond zijn, heeft er een een wervelfactuur en de
ander een wervelkneuzing. Operatief ingrijpen is niet no
dig. Zij werden per helikopter naar ziekenhuizen in Mar
seille en Avignon gebracht.
De overige twaalf verlaten uiterlijk vanmorgen het zieken
huis. Uit Assen is een nieuwe bus onderweg om de scholie
ren naar huis te brengen.
Protest tegen vlucht
onbemande MiG-23
Volgens de Sovjetunie had de piloot
van het toestel tijdens een oefenvlucht
boven Polen te maken gekregen met
ROTTERDAM (ANP) - De voormalige
directeur beleggingen van het Alge
meen Burgerlijk Pensioenfonds
(ABP), mr.drs. A. Masson, krijgt geen
schadevergoeding van de staat. Ver
der hoeft minister Van Dijk van bin
nenlandse zaken Masson slechts de
helft (170.000 gulden) van zijn achter
stallige salaris uit te betalen.
Dit heeft het ambtenarengerecht in
Rotterdam bepaald. Masson had een
schadevergoeding van één miljoen
gulden en uitbetaling van zijn volle sa
laris geëist. Het ambtenarengerecht
achtte echter alle eisen van Masson
ongegrond.
Masson werd in 1987 in hoger beroep
door het gerechthof in Den Bosch vrij
gesproken van oplichting, valsheid in
geschrifte en het aannemen van steek
penningen. De rechtbank in Maas
tricht had hem een jaar eerder veroor
deeld tot een jaar gevangenisstraf.
Masson kan tegen de afwijzing van zijn
eisen in beroep gaan bij de Centrale
Raad van Beroep.
een technisch mankement en redde hij
zich met de schietstoel.
Nederland heeft de Sovjetunie om op
heldering over het voorval gevraagd,
waarbij het gevechtsvliegtuig, dat vol
gens de Belgische luchtmacht kernwa
pens kan vervoeren maar in dit geval
was uitgerust met conventionele be
wapening, rond 200 km over Neder
lands grondgebied vloog. Nederland
protesteert tegen het feit dat de Neder
landse autoriteiten niet door Moskou
waren gewaarschuwd en vraagt de
Sovjetunie om maatregelen teneinde
herhaling te voorkomen.
De Belgische autoriteiten namen na
het neerstorten bij Kortrijk onmiddel
lijk contact op met de Sovjet-ambas
sade in Brussel om te weten te komen
of het toestel gevaarlijke of giftige stof
fen aan boord had.
Moderne jagers, zoals ook de Neder
landse F-16's, hebben een tank met het
uiterst giftige hydrazine als brandstof
voor een noodsysteem. De MiG had
zo'n tank niet aan boord.
De Sovjetunie heeft, meldde Tass, in
middels contact opgenomen met de
regeringen van de landen, door wier
luchtruim het onbemande toestel is
gevlogen. De woordvoerster van het
ministerie van Buitenlandse Zaken in
Den Haag kon dit gisteravond niet be
vestigen.
Volgens de westerse luchtmachten
vloog het toestel op ruim twaalf kilo
meter hoogte door het Westduitse en
Nederlandse luchtruim. De burger
luchtvaart werd gewaarschuwd,
maar ondervond geen hinder van de
spookvlucht. De MiG vloog de hele
vlucht door luchtcorridors die niet
door de civiele luchtvaart worden ge
bruikt en nooit lager dan 33.000 voet
(10 kilometer), een hoogte waarboven
zelden passagiersvliegtuigen boven
ons land vliegen.
De vlieger van de MiG-23, die, volgens
Brusselse Navo-functionarissen, was
opgestegen van de basis Kolobrzeg
aan de Poolse Oostzee-kust, is, naar
Tass meldde, na het verlaten van het
toestel ongedeerd met een parachute
aan de grond gekomen. Het wordt in
Navo-kringen uitgesloten geacht dat
het een vluchtpoging van de piloot be
trof omdat het toestel daarvoor te
hoog vloog.
De MiG vloog dinsdagochtend tegen
kwart voor tien op twaalf kilometer
hoogte bij Danneberg in Niedersach-
sen de grens tussen de beide Duitslan-
den over. Een AWACS-radarvliegtuig
had het vliegtuig al eerder opgemerkt.
Van de vliegbasis Soesterberg stegen
zoals de procedure luidt twee ge
vechtsvliegtuigen op die constateer-
S lot zie pagina 3 kolom 3
Jelle Nijdam
WASQUEHAL - Zoals zijn ploeglei
der Jan Raas het deed in zijn beste da
gen, zo flitste Jelle Nijdam gisteren in
de vierde etappe van de Tour de Fran
ce naar de ritzege. Krachtig, sluw en
met een razendsnel eindschot.
Kort voor de finish in de Franse plaats
Wasquehal volgden de vele demarra
ges elkaar in snel tempo op. Maar al
leen de oersterke Jelle Nijdam won uit
eindelijk de strijd tegen het jagende
peloton. Hij reed de laatste kilometer
naar de eindstreep in een machtige so
lo.
Het was het tweede Nederlandse suc
ces in het nog maar pas op gang geko
men wielerspektakel. Zaterdag won
Eric Breukink van de ploeg van Peter
Post de proloog. J an Raas heeft nu ook
de eerste buit binnen.
(Zie ook pagina 17)
Staatssecretaris De Graaf wil
een aantal sociale wetten ver
soepelen.
PAGINA 3
Minister Smit-Kroes zet de ci
viele procedure tegen het Rot
terdamse bedrijf Granaria
door.
PAGINA 5
Het werk in de gemeentelijke
adviescommissies voor sociale
zekerheid ligt nagenoeg stil.
PAGINA 9
Renesse wil af van het imago
van een dorp waar 's zomers
veel wordt gevochten.
PAGINA 11
Minister Smit-Kroes en haar
Vlaamse collega hebben een
akoord bereikt over de even
tuele aanleg van een WOV in
de vorm van een tunnel, over
een brug konden zij het niet
eens worden.
PAGINA 13
Het jacht Solution II moest
dinsdag tijdens de vijfde wed
strijddag van de Deltaweek uit
de race na een aanvaring.
PAGINA 18
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën en economie: 7
Provincie: 9,11,13 en 15
Sport: 17,18 en 19
ROTTERDAM (GPD/ANP) - Het
Schotse brouwerijconcern Scottish
Newcastle wordt grootaandeelhou
der van Center Pares (recreatiebedrij-
ven). Het Britse concern heeft met de
oprichter en de huidige grootaandeel
houder P. Derksen overeenstemming
bereikt over de overname van diens
aandelen. Het Schotse bedrijf neemt
voor 747 miljoen gulden een belang
van 65 percent in het in Rotterdam ge
vestigde recreatieconcern (bunga
lowparken, Tropicana).
Derksen bezit via zijn Stichting Le
vend Water 60 percent van de aande
len in het recreatiebedrijf. Voorts zal
Center Pares een miljoen nieuwe aan
delen plaatsen bij de Schotse brouwe
rij.
meerderheid van het bestuur zal uit
Nederlanders bestaan.
Center Pares behaalde vorig jaar op
Slot zie pagina 3 kolom 6)
(Advertentie)
'Zolang de voorraad strekt Aanbiedinggeldigt/m 8 Juli. 27.04.89
Voor de werkgelegenheid zal de trans
actie geen gevolgen hebben, zo verze
kerde H. Westerlaken, de plaatsver
vangend bestuursvoorzitter van Cen
ter Pares. Bij Center Pares werken
ongeveer 2900 mensen op basis van
volledige werktijd. In feite werken er
ongeveer 5.000 mensen. Westerlaken
noemde de zaak dinsdag een van de
grootste transacties tussen een Neder
landse en een buitenlandse onderne
ming.
De voorzitter van de raad van bestuur
zal, zo is met de Scottish and Newcast
le Breweries afgesproken, een Neder
lander zijn, maar de grootaandeelhou
der krijgt het recht op benoeming. De
Center Parcs-oprichter Derksen nam
voor de persconferentie een verfris
send drankje.
PARIJS (REUTER/AFP) - Sovjet-pre
sident Michail Gorbatsjov is dinsdag
begonnen aan een driedaags staatsbe
zoek aan Frankrijk. De besprekingen
in Parijs zijn onderdeel van zijn stre
ven het Westen over te halen tot het
geven van hulp aan de zieltogende
Sovjet-economie. Ook wil Gorbatsjov
de politieke steun van de westerse
landen voor zijn visie op de toekomst
van Europa.
Eerder dit jaar legde Gorbatsjov suc
cesvolle bezoeken af aan Groot-Brit-
tannië en de Bondsrepubliek. Hij
hoopt de Westeuropeanen ervan te
overtuigen dat zij zich niet te sceptisch
moeten opstellen tegenover de pere
strojka, zijn poging de Sovjet-samen-
leving grondig te hervormen.
„Iedereen in Frankrijk is geïnteres
seerd in u en uw daden", zei de Franse
president FranQcois Mitterrand nadat
Gorbatsjov in een Iljoesjin-62 op het
Parijse vliegveld Orly was geland.
Er wordt niet veiwacht dat de Franse
bevolking net zo enthousiast zal reage
ren op Gorbatsjovs aanwezigheid als
de Westduitsers begin vorige maand.
Aan de vooravond van het bezoek viel
er niets te bespeuren van een „Gorbi-
manie".
Bij het presidentiële Elysée-paleis
hadden zich niet meer dan 300 mensen
verzameld toen Gorbatsjov en zijn
vrouw Raisa daar arriveerde voor de
lunch met het echtpaar Mitterrand.
PARIJS AFP- Gorbatsjov en echtgenote Raisa flankeren de Franse president
Mitterrand op de trappen van zijn ambtswoning, het Elysée.
Ook zal er geen gemeenschappelijke
politieke verklaring worden getekend,
zoals in juni tussen Gorbatsjov en de
Westduitse kanselier Helmut Kohl.
Op het plein voor de Parijse effecten
beurs protesteerden dinsdag meer
dan honderd oudere Fransen. Op hun
borst droegen zij Russische aandelen
uit de tijd van de tsaren. De aandelen,
die waren gebaseerd op de goudprijs,
waren vlak voor de Eerste Wereldoor
log erg in trek omdat zij werden ge
zien als een veilige belegging. Maar
na de Bolsjewistische Revolutie van
1917 werden deze effecten op slag
waardeloos.
De demonstranten riepen Gorbatsjov
op de destijds aangegane verplichtin
gen alsnog na te komen.
Gorbatsjov en Mitterrand hadden
dinsdagmiddag een eerste gesprek.
Vandaag geeft Gorbatsjov een pers
conferentie. Hij sluit zijn bezoek don
derdag af met een belangrijke politie
ke redevoering, waarschijnlijk over de
mensenrechten, voor de Raad van Eu
ropa in Straatsburg.
WASHINGTON (AFP) - Ex-president
Ronald Reagan van de Verenigde Sta
ten is gewond geraakt tijdens een
jachtpartij in Mexico. Hij is dinsdag
opgenomen in een ziekenhuis in de
Amerikaanse staat Arizona. Dit heeft
de Amerikaanse inlichtingendienst
in Washington meegedeeld.
Reagan verblijft ter observatie in een
militair ziekenhuis in de buurt van
Tucson, zei een woordvoerder van de
inlichtingendienst. Hij wist geen bij
zonderheden over de verwondingen
van de 78-jarige ex-president. „Hij zat
te paard en is bepaald gewond ge
raakt", was zijn enige commentaar.
Reddingswerkers zoeken tussen de
puinhopen die van het huis overbleven
na het neerstorten van de MiG-23.
■r
