PZC opinie en achtergrond Spaanse hoofdstad is maximaal paraat Nederland toe aan 'siësta' Kerkelijke tucht en homoseksuelen Bluebird DIJKWEL levensbeschouwing Taboe Verwarring Spanje in EMS Geen breuk Denkfout TOCH.... LIEVER EEN van ZATERDAG 24 JUNI 1989 Evenwicht Terughoudend De Britse premier Margaret Thatcher. (Van ome correspondent Hans de Bruijn in Brussel) Iemand die écht de kunst ver staat om met haar om te gaan, is ftuud Lubbers", zei de eerder deze week opgestapte Belgische minister van buitenlandse zaken Leo Tinde- mans onlangs over de bijzondere rela tie tussen onze premier en de Britse 'ijzeren lady' Margaret Thatcher. Op die kunst wordt maandag een zwaar beroep gedaan, als in Madrid de staatshoofden en regeringsleiders van de EG bijeenkomen voor hun halfj aarlij kse topconferentie. Het welslagen daarvan hangt vooral af van de houding van Thatcher. En dus houdt Europa zijn hart vast. Zal zij door de nederlaag van de con servatieven bij de Europese verkiezin gen ook een toontje lager zingen? Want door dat verlies zullen haar colle ga's minder dan ooit bereid zijn zich veel aan haar Euro-dwarsliggerij gele gen te laten liggen. Dat Thatcher weer de eerste, zij het ontstemde, viool zal spelen, staat vast. Hoofdthema van de top is het voorstel om van de Europese Gemeenschap binnen enkele jaren een echte econo mische en monetaire unie te maken. En daarvan wil de IJzeren Dame niets weten. De regeringschefs moeten ook een standpunt innemen over het door haar even verfoeide plan voor een handvest met sociale grondrechten voor de EG- burgers. Voor de EG even essentiële als controversiële thema's. Iedereen verwacht in Madrid dan ook een con frontatie. De andere elf willen dat in de Spaanse hoofdstad besluiten worden genomen. Voor wat de monetaire unie betreft, hadden de regeringschefs dat ook vo rig jaar al, op hun topconferentie in het Duitse Hannover, afgesproken. Daar werd een speciaal comité ingesteld, onder leiding van Jacques Delors, de voorzitter van de Europese Commis sie, en bestaande uit onder anderen de presidenten van de nationale banken. In het in april verschenen eindrapport van dit comité werd gesteld dat op den duur vanuit Brussel het economisch en muntbeleid in alle EG-landen moet worden bepaald, dat koersschomme lingen tussen de munten moeten ver dwijnen en dat er een Europese Cen trale Bank en een Europese munt (de 'ecu') moeten komen. Het comité-De- lors was unaniem. Ook de president van de Bank of England onderschreef het, tot woede van Thatcher. De Britse premier is vooral falikant te gen de drie fasen waarin het comité- Delors die Europese unie tot stand wil brengen. In de eerste, al in 1990, moe ten de twaalf hun economisch beleid meer coördineren en moeten alle Eu ropese munten tot het Europees Mo netair Stelsel (EMS) toetreden. In de tweede bepaalt de EG het economisch beleid en stelt normen voor begro tingstekorten. De derde fase moet leiden tot een Eu ropese centrale bank, die de monetaire taken van de nationale banken over- t en onafhankelijk is van de rege- i. Alle munten moeten in een verhouding tot elkaar komen te id verwelkomt de Eurotop van i week. met betrekking tot maatregelen van kerkelijke tucht. Willen zij daartoe toch overgaan, dan worden zij gevraagd zich (tegenover een commissie voor het opzicht) re kenschap te geven van een vijftal vra gen, te weten: 1. staat de tucht op het gebied van de seksualiteit in een evenwichtige verhouding tot de tucht op andere le vensterreinen (bij voorbeeld inzake inkomensbesteding en belastingaan giften)? 2. realiseert men zich, dat wanneer bij homoseksualiteit de natuur ter sprake komt (is het geen tegenna tuurlijk gedrag en als zodanig tegen staan en de 'ecu' wordt een echte EG- munt. Ideeën waarvan Margaret Thatcher gruwt. Economische samenwerking is aanvaardbaar, over Britse toetre ding tot het EMS wil zij - „wanneer de tijd rijp is" - ook nog wel denken, maar dan houdt het op. Het overdra gen van het Britse economisch beleid aan Brussel is taboe. Daartoe zou het EG-verdrag gewijzigd moeten worden en daar voelt zij niets voor. Samenwerking kan ook zonder sen nieuw EG-verdrag, meent That cher, die doodsbenauwd is om het kwij raken van haar nationale macht zwart op wit vast te leggen. Thatcher voert al een jaar een cam pagne tegen 'Brussel', die begon met baar beruchte rede in Brugge. Sinds dien vaart zij keer op keer uit tegen de regelzucht van de Europese Commis sie, die een links bureaucratisch bol werk zou willen worden. „We hebben niet het socialisme in En geland op een zijspoor gezet om het via Brussel weer binnen te halen", zegt zij herhaaldelijk. Maar na haar verkie zingsnederlaag en de socialistische winst is de geloofwaardigheid van die stelling danig aangetast. Thatcher is vooral tegen de opvatting van het comité-Delors dat wie een maal aan de eerste fase begint, zich ook bindt om door te gaan. De andere elf willen dat wel (wellicht op de Denen na). Maar juist in die latere fasen zit de pijn voor de Britten. Juist daarom is zij nu tegen opneming van het pond in het EMS. Ze meent dat daardoor de Britse economie, die zij weer gezond zou hebben gemaakt, ge- dit weekend en begin vol zake homoseksualiteit en gaf men die ook door? Vervolgens: iedere vorm van machts misbruik op dit terrein (een college heeft een zekere macht in verhouding tot, vooral kwetsbare, gemeentele den) is verwerpelijk. Tenslotte: rond seksualiteit in het algemeen en in dat kader de homoseksualiteit moeten de vragen van bijbeluitleg en -ver- kondiging ter hand worden genomen teneinde binnen afzienbare tijd tot ethische en kerkrechtelijke richtlij nen te komen. Het dagelijks bestuur van de synode kon zich in dit voorstel van de com missie geheel vinden en maakte het tot het zijne. De synodevergadering sprak er langdurig en in goede sfeer over, maar ging niet zonder wijzi gingsvoorstellen tot besluitvorming over. Toen gebeurde het onverwach te. Een wijziging, die de oproep tot terughoudendheid inzake tucht maatregelen (inclusief de 5 genoem de rekenschapsvragen) verving door de woorden 'wijst derhalve maatre gelen van kerkelijke tucht vanwege homoseksuele geaardheid en leef wijze van de hand' werd, hoewel af geraden door het dagelijks bestuur (dat van zo'n vergaand besluit heil loze verdeeldheid en polarisatie vreesde), met 29 tegen 23 stemmen aangenomen. De verwarring die daarop volgde is vaar loopt. Een aanvechtbare stelling want Engeland heeft de hoogste infla tie en de laagste groei in de hele EG. Een nieuwe klap voor Thatchei kwam begin deze week van de Spaan se premier Felipe Gonzales, die d« EG-top voorzit. Spanje, dat sinds d< EG-toetreding in 1986 ook nog buiter het EMS stond, trad plotseling, er veel eerdér dan was verwacht, alsnog toe. Daarmee zette Gonzales de Britter onder grote druk. Behalve het ponc staan nu alleen de Portugese escudc (tot september) en de Griekse drach me nog buiten het EMS. Groot-Brit tannië is daardoor, aan de vooravonc van de EG-top, duidelijk nog meer gel soleerd komen te staan. De vraag is hoe Thatcher zich in Ma drid opstelt, mede gezien haar electo raai ongunstige positie. Ook thuis lig: immers haar Europese politiek ondei vuur. Zelfs trouwe ministers als Howf (buitenlandse zaken) en Lawson (fi nanciën) zijn het deels met haar on eens. Oud-premier Heath en oud-ministe: Heseltine, kopstukken van de conser vatieven, hebben haar openlijk hare bekritiseerd. En de nieuw-gekozer conservatieve Europarlementariër! legden in een open brief de schuld vooi de verkiezingsnederlaag volledig bi, Thatcher. De top zal klaarheid moeten geven. De Fransen en de Duitsers zijn duidelijl uit op een confrontatie, blijkens ook de provocerende verklaring van de minis ters van buitenlandse zaken Dumas er Genscher, die stelden dat in Maetric beslissingen moeten vallen. En als het niet met de Britten kan, dar maar zonder. Ook Gonzales, die na tuurlijk een mislukking van 'zijn' eer ste EG-top wil voorkomen, zinspeeldf daarop, in de hoop dat de dreiging var een EG zonder Britten de dame ui Londen tot inkeer brengt. Nederland neemt een tussenpositie in Hoewel voorstander van de economi sche en monetaire unie, zal Lubber: tot het uiterste gaan om een breuk t< voorkomen. De goede verstandhou ding die hij al jaren met Thatche: heeft, zal hem daarbij van pas komen „Lubbers heeft misschien wat meer ge duld met de Britten", zegt men ir Brussel. Vooral hij zal, zoals bij eerden EG-topconferenties, Thatcher ervar moeten proberen te overtuigen (t< 'masseren', heet dat hier) geen Europe se spelbreker te worden. Beter een beslissing op de volgend» top, in december in Parijs, dan nu eei breuk, vindt Lubbers. Maar de Frans» president Mitterand, die op 1 juli he EG-voorzitterschap voor een half jaai overneemt, heeft liever een beslui nu, dan zes maanden ruzie voor d» boeg. Men verwacht dat deze discussie zo veel tijd en energie zal kosten, dat d» regeringsleiders nauwelijks meer toe komen aan dat andere hete hangijzer het sociale handvest. Ook op dat pun willen Fransen en Duitsers haast ma ken en ligt Londen dwars. De Europese Commissie wil van de toj een verklaring over de sociale grond rechten van de EG-burgers. Maar d» meeste landen, ook ons land, willei eerst zien waar dat concreet toe leidt Concrete voorstellen komen echter oj zijn vroegst tegen het eind van dit jaar Maar Thatcher wil niets weten vai EG-richtlijnen voor minimumlonen ei medezeggenschap in de bedrijven. Ne als bij de monetaire unie lijken de an dere EG-landen desnoods bereid zon der de Britten verder te gaan op di pad. De Madrileense top wordt cruciaa voor de toekomst van Europa. Er za duidelijk worden of er voor het Enge land van Thatcher plaats is in de EG of dat de rest zich niet meer wil latei afstoppen door een dame die toch eei Europees achterhoedegevecht levert voorstelbaar, maar onduidelijk is wat van een en ander het gevolg zal zijn. Een dag later, bij de rondvraag aan het eind van de vergadering werd in elk geval van de zijde van de Gere formeerde Bond (nadrukkelijk tegen stander van de aangenomen wijzi ging) verklaard, dat men de zaak niet op de spits wil drijven noch als polari satie opvatten. De kwestie zal zeker op een volgende synodevergadering terugkomen. De aangenomen wijziging is, dat zal duidelijk zijn, door de indieners en voorstemmers niet bedoeld als af keuring van het rapport. Integen deel: men had daar veel waardering voor, maar wilde de homoseksuelen de ruimte geven, waar ze naar hun in zicht recht op hebben. Of, zoals de synodevoorzitter op merkte, de kerk met deze uitspraak niet gediend is, zal uiteraard moeten blijken. De duidelijkheid van een uit spraak kan met taktische overwegin gen op gespannen voet staan, maar heeft als zodanig ook waarde. Mij lijkt het ook nadrukkelijk discu tabel of het genomen besluit niet meer in de lijn ligt van de in het rap port uitgesproken gedachten dan het door de commissie zelf geformu leerde voorstel. Zo wijst ik op het einde van de inleiding van het rap port: 'Daarbij zij aangetekend dat deze terughoudendheid en uiterste zorgvuldigheid in het oordeel (waar toe opgeroepen wordt, R.) niet bete kent dat men geen oordeel kan of mag hebben, maar dat men het de ander niet oplegt als een laatste oor deel. Men moet ervan doordrongen blijven dat onze oordelen voorlaatste oorde len zijn, zelfs wanneer men meent, in het uiterste geval, tot veroordeling te moeten overgaan. Het uiteindelijk oordeel komt aan de Heer van de Kerk toe.' Dat klinkt goed, maar be rust op een denkfout. Het eigen oor deel aan de ander opleggen 'als een laatste oordeel' is immers onmóge lijk; het achterwege laten daarvan mag dan ook niet als vorm van terug houdendheid gelden. Een terughou dende opstelling betekent, zeker in onze tijd waarin leef- en relatievor men zich (zoals het rapport terecht zegt) wijzigen, dat men meerdere stappen terug moet doen en zelfs niet aan voorlaatste oordelen toe kan ko men. Men zou ze over enige tijd waar schijnlijk weer moeten herzien. Terughoudendheid ten aanzien van homoseksualiteit betekent dan ook: gesprekken, nog eens en nog eens, als homo- en heteroseksuelen met el kaar, luisteren en inkeer, vragen en (ver)antwoorden. En dan inderdaad: het oordeel aan de Heer der Kerk overlaten. Misschien laat Hij ons daar te Zijner tijd nog wel iets van verstaan. T. Rinkema mensen zien dat hun urine aan donkere kant en dus vrij geconcei treerd is. Dan is het de hoogste tij om weer flink wat te drinken". Het praatje, dat je met warm wei beter wat meer kunt eten dan a) ders, slaat volgens Hautvast ovei gens nergens op. „Door de hogei temperatuur is er juist minder ve branding nodig om je lichaam temperatuur te houden. De kach hoeft niet zo hoog". Het advies om extra zout te nero» omdat je daar met transpireren no al veel van verliest, raakt volgei de hoogleraar ook kant noch wi „In de voeding zit al genoeg. Juistr we met dit weer wat minder ete wordt de hoeveelheid zout die binnenkrijgen eindelijk weer eei tot gezondere proporties terugs drongen". (Advertentie) Auto Walcheren Dijkwel B.V. Veerseweg 104 Middelburg (Van onze correspondent Ruud de Wit in Madrid) De Spaanse politie en de ver scheidene veiligheidsdiensten zijn in staat van verhoogde paraat heid gebracht. Dit is gebeurd op grond van informatie over een mo gelijke ETA-aanslag voor of tij dens de EG-top die aanstaande maandag in Madrid begint. Via de televisie is een beroep op de burge rij gedaan om uit te kijken naar een verdachte Baskische auto waarin een zware bom zou zijn ver borgen. Een aantal reserve-eenhe den van het Spaanse leger zijn in gezet om de politie te assisteren. De verhoogde waakzaamheid van de Madrileense politie volgt op een tip vanuit Frankrijk dat de afgelo pen dagen zwaar bewapende ETA- terroristen vanuit Frankrijk de grens met Spanje zijn overgetrok ken. Eenzelfde tip werd overigens een week geleden ook ontvangen vlak voor de Spaanse verkiezingen voor het Europarlement. Er gebeur de toen niets. Volgens de Franse politie bestaat ook het vermoeden dat de ETA-ter- roristen bij hun eventuele aanslag- gebruik zullen maken van een zwa re autobom. De in de Spaanse pers aangehaalde politiebronnen spre ken over een speciaal 'Commando Madrid' van de ETA dat eerder dit jaar verantwoordelijk was voor een aanslag bij de Alcala Meco-gevan- genis waarbij twee politieagenten om het leven kwamen. In reactie op deze informatie heeft de Madrileense politie een 'Opera tie Platino' opgezet die moet voor komen dat de ETA zijn plannen kan uitvoeren. Patrouilles te voet, bijge staan door politiehelikopters, door kruisen al enige dagen de Spaanse hoofdstad. Daarbij wordt speciaal gelet op auto's met een Baskisch nummerbord. Ook zijn er lijsten verspreid met daarop nummerbor den van onlangs in Baskenland ver miste of gestolen auto's. De EG-top in Madrid begint offi cieel maandagochtend en loopt tot het einde van de volgende dag. De meeste regeringsleiders van de twaalf EG-lidstaten worden echter al zondag in de Spaanse hoofdstad verwacht. Bijna duizend journalis ten zijn inmiddels bij de regerings autoriteiten aangemeld om de top, waarmee het Spaanse voorzitter schap van de EG wordt afgesloten, te verslaan. 1 1 Gods wil?) men over de 'natuur' op een heel andere wijze spreekt dan de bijbel doet? 3. houdt men rekening met het sub jectieve element in ons verstaan van de bijbel: in hoeverre wordt dat mee bepaald door de traditie waaruit wij voortkomen, door onze opvoeding en persoonlijkheid? 4. welk beleid voerde de kerkeraad, opdat homoseksuelen zich veilig zou den weten in de gemeente en zich als zodanig konden laten kennen? 5. wat deed de kerkeraad ter bestrij ding van vooroordelen en misvattin gen bij zichzelf en bij anderen: nam men kennis van goede informatie in - - :y (Van onze verslaggever William ten Brink) Irritatie bij een verkeerslicht dat te lang op rood blijft staan. Ge zucht en gesteun als een telefoon niet snel genoeg wordt opgenomen. Gevloek als een uitzichtloze file een afspraak in het honderd stuurt. En café-ruzies die veel vaker dan an ders uitlopen op fikse vechtpartij en. De gemoederen lijken tijdens warme dagen in de meest letterlijke zin steeds sneller verhit te raken. Verbeelding? De psycholoog drs. G. van Leeuwen van het uit de Katho lieke Universiteit Nijmegen voortge komen Instituut voor Stresshante ring in Utrecht, vindt van niet. „Het is zonneklaar dat het warme weer be langrijk bijdraagt aan stress. Het is, juist in deze tijd, een factor van bete kenis bij de ontwikkeling van span ningen. Wie toch al druk en gejaagd is, heeft het dan vaak extra moeilijk. Je lichaam moet zich op die warmte instellen en dat vergt veel, dat lukt lang niet iedereen". Het instellen op warmte kost vol gens Van Leeuwen veel energie. „Energie die lang niet alle mensen nog over hebben. Dat is vaak teveel gevraagd, het motortje kan gewoon niet meer. Dan krijg je dus spannin gen, irritaties". Volgens de psycholoog is er wat dat betreft overigens niets nieuws onder de zon. „Heel veel mensen die jaar lijks tijdens de vakantie met de auto richting zonniger oorden vertrek ken, hebben er last van. De zwem broek en de zonnebrandolie in de koffer, maar het hoofd nog vol met zorgen over het werk of thuis. De mensen bij wie de spanningen door de warmte en de drukte al tijdens de reis tot stress-niveau oplopen en die, eenmaal op de plaats van bestem ming, een paar dagen volledig uitge teld zijn, vormen beslist geen uitzon dering". In warme landen weten de mensen door ervaring wijs geworden, veel be ter dan wij met warmte om te gaan. „Daar kruipen ze op het heetst van de dag niet voor niets in bed". Als de warmte in ons land nog even blijft aanhouden, zou dat volgens Van Leeuwen ook hier geen gek idee zijn. „Een siësta is een van de beste ma nieren om lichaam en geest een beetje op het weer af te stemmen. In navolging van de tropenroosters, die hier en daar overwogen worden om mensen op het heetst van de dag een beetje te ontzien. Waarom niet, als het lichaam daar om vraagt?" De manier van omgaan met warmt verschilt volgens Van Leeuwen ovf rigens van mens tot mens. „De geniet ervan, doet zijn of haar wer met het grootste gemak, schiet dj reet daarna in het zwempak en lig de rest van de dag in de zon. De ande heeft er de grootste problemen mee sleept zich slechts met de grootst moeite en weerzin door de werkda heen en vindt daarna zelfs de schi duw nog teveel". Omgaan met warmte is volgen hem: het juiste evenwicht vinde tussen 'draaglast' en 'draagkracht „Tussen datgene wat op je afkom de warmte dus, en je vermogen oi daaraan tegemoet te komen. Wi daarin niet slaagt, voelt zich al sne loom, moe zelfs en heel snel geirr teerd. Ook allerlei andere lichame lijke of psychische klachten kome dan aan de oppervlakte. Dat is he moment dat de stress om de hoe komt kijken". Het herkennen van dat soort sign: len is volgens Van Leeuwen een eei ste belangrijke stap om meer ellend te voorkomen. „Dan maar wat ka mer aan. Relativeren, een stapje t» rug doen, je op tijd ontspannei Maar ik geef toe: dat kan lang nie iedereen". Prof. J. Hautvast, als hoogleraar Ht mane Voeding verbonden aan d Landbouwuniversiteit in Wagenii gen, ziet in elk geval één manier oi lichamelijke klachten tengevolg van de aanhoudende warmte t voorkomen. „Veel drinken. De mei sen voelen niet dat ze dorst hebbei maar verliezen inmiddels wel hef veel vocht. Zodra de vochtbalans u evenwicht is, ontstaan er probl men". Gemiddeld verliest iemand, zeil met geringe activiteit, volgens Hau vast met een temperatuur van ron de 28 graden al gauw een liter of mei per dag. „Op de 40 liter die we gemic deld bij ons hebben, is dat al teveel aldus de Wageningse hoogleraa Wordt dat niet regelmatig aar.g vuld, dan ontstaan er volgens her problemen. „Je wordt suffer, late verward en bij teveel vochtverlie dreigt levensgevaarlijke uitdrogin Dat geldt zeker voor kleine kindere en ouderen". De risico's van onvoldoende drinke tijdens warme dagen worden vo gens Hautvast onderschat. „Je hel geen dorst, dus er gaat ook geen be letje rinkelen. Maar er zou wèl ee lampje moeten gaan branden Het besluit van de generale syno de van de Nederlandse Her vormde Kerk om kerkelijke tucht vanwege homoseksuele geaardheid en leefwijze af te wijzen heeft brede aandacht getrokken. De kwestie is belangrijk genoeg om de gang van zaken in een ruimer kader te plaat sen. De synode sprak over het rapport van een commissie inzake homosek sualiteit. Deze werd in 1987 ingesteld naar aanleiding van een weigering van de kerkeraad der Scots Church in Rotterdam (onderdeel van de Her vormde Kerk) om twee homoseksue le mannen die een relatie hebben toe te laten tot het avondmaal en van de uitspraak in beroep in deze zaak van de commissie voor het opzicht. Deze uitspraak kwam hierop neer, dat aan een kerkeraad het recht tot zo'n tuchtmaatregel niet kon worden ont zegd, omdat de kerk zich over homo seksualiteit niet had uitgesproken. De uitspraak mocht dan formeel juist zijn, inhoudelijk werd zij algemeen als onbevredigend ervaren. Kort daarna werd de zaak in de synode ge bracht, die besloot dat verdere bezin ning op de homoseksualiteit en de bijvelse beoordeling daarvan voort varend ter hand moest worden geno men, opdat er binnen de kerk hier over meer klaarheid zou komen. Met het oog op de zeer uiteenlopende meningen werd een breed samenge stelde commissie gevormd. De ge sprekken in commissieverband wa ren dan ook indringend en niet zel den emotioneel. Maar men wilde el kaar vasthouden. Zo kwam men ten slotte eenstemmig met een rapport, dat weliswaar minder ver ging dan in dividuele commissieleden wensten, maar dat wel zou kunnen bijdragen tot een goede en zuivere gedachten- wisseling in de Hervormde Kerk over homoseksualiteit. Na een inleiding geeft het rapport een 'voorstel voor een uitspraak van de generale synode', waarop nog een aantal toelichtingen volgen. Het is een weloverwogen stuk, dat mijns inziens velen (vooral ook kerkera den) zal kunnen helpen om tot meer helderheid te komen. Het 'voorstel' omvat 8 punten, die ik - deels in ei gen woorden en aangevuld met op merkingen uit de toelichtingen - sa menvat. Geconstateerd wordt dat in veel ge meenten homoseksuelen voluit aan het gemeenteleven, inclusief sacra menten en ambten, deelnemen, maar dat andere gemeenten met deze deel name moeite hebben en er alleen in geval van seksuele onthouding ruim te aan menen te kunnen geven. Deze diversiteit is ongewenst en verwar rend: met name homoseksuelen we ten zodoende niet waar zij aan toe zijn. De gemeenten worden daarom opgeroepen tot terughoudendheid

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1989 | | pagina 4