anDijke
Plan voor Zeeuws racecircuit
Cruiseschip vaart tegen
ijsberg: passagiers geréd
KLM neemt belang in Sabena
Dit is wat je noemt
een zacht prijsje.
vandaag
SMIT-KROES IN KAMER:
Werk Toorop uit vuilnisbak gered
Mist rondom de
Koeweit-kwestie
Minder warm
232e jaargang no. 138
Woensdag 21 juni 1989
PARADISO-SHOW
*z.
- AKANT! ELAND EEN TOERISTISCH
Mens
Zaken
Streekvervoer
Wapens
Politie
Spuikom
Volleybal
Valpartij
Draaiboek
,I\ïïitó
Racefiets
Want 2 flacons
Zwitsal baby
shampoo, 200 ml en
1 flacon Zwitsal mild
soap, 300 ml kosten
deze week in plaats
van Q QJT
maar O
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
Eerst zon, later wolkenvelden, kleine
kans op een bui. Wind eerst uit zuid
west, matig; in de middag noordwest,
vrij krachtig. Maximum temperatuur
omstreeks 22 graden.
Staat in slechts 3 seconden! WONDER
3 Uitvoeringen: Compact, 325en Gran Para- Hogk R RingDaan West
diso
Exclusief dealer voor Zuidwest-Nederland 01100 - 1 14 40j GOES
PROVINCIALE ZE
Spitsbergen
Bereneiland
cruiseechip
■MAKSIM GORKir
op een Ijsberg gelopen
Minister Smit-Kroes
Met de Mahabharata op zoek
naar de complete mens.
PAGINA 2
De Nederlandse universiteiten
zijn succesvol in zaken.
PAGINA 4
Het streekvervoer wil via mil
joeneninvesteringen meer pas
sagiers lokken.
PAGINA 5
De Zeelandbrug wordt niet
voor het jaar 2000 tolvrij.
PAGINA 11
De nieuwe stoelen voor de sta
tenzaal zorgen voor wapenge
kletter.
PAGINA 11
Zeeland krijgt tegen 1995 een
heel ander soort politie.
PAGINA 12
De Spuikom in Vlissingen
vormt het decor van een aan
tal ruimtelijke bouwwerken.
PAGINA 13
Jo Everaert is de Zeeuwse Arie
Selinger.
PAGINA 16
Gert-Jan Theunisse geeft de
moed niet op.
PAGINA 17
Rtv, kunst: 2.
Binnen- en buitenland: 3
en 5.
Opinie, achtergrond: 4.
Financiën, economie: 7.
Provincie: 11,12,13 en 15.
Sport: 16 en 17.
GOES - De stichting Ontwikkeling Nationaal Cir
cuit (ONC) wil in het uiterste oosten van Zuid-Be
veland een complex van wedstrijdbanen voor au
to- en motorsport aanleggen. Deze baan moet het
circuit in Zandvoort vervangen. De investering
vergt ongeveer 100 miljoen gulden. Het circuit le
vert enkele honderden arbeidsplaatsen op.
De ONC is de tegenhanger van de organisatie die
zich beijvert voor verbeteringen aan het Zandvoort-
se circuit, zodat dit weer geschikt is om er autoraces
in de formule 1 op te bedrijven. De wedstrijd om de
Grote Prijs van Nederland is al enkele jaren niet
meer gehouden, omdat de organisator van de
Grand Prix-wedstrijden Zandvoort niet veilig ge
noeg vindt.
Het is de bedoeling van de stichting een circuit voor
autorensport te combineren met een baan voor mo
torraces, een motorcrosstraject en een circuit waar
op terreinwagens wedstrijden kunnen rijden. Moge
lijk maakt ook een verkeersthemapark deel uit van
het complex.
De plek die voor het circuit is uitgekozen, ligt ten
oosten van de Schelde-Rijnverbinding, ter hoogte
van het punt waar het kanaal in oostelijke richting
afbuigt. De situatie is geschikt voor een circuit om
dat er nauwelijks woningen in de omgeving staan.
Bovendien is de bereikbaarheid, zowel vanuit Ne
derland als vanuit België goed. Twee doorgaande
autosnelwegen komen er in de buurt samen: rijks
weg A58 en de toekomstige Zoomweg. Aan die laat
ste wordt op dit moment gewerkt. In een onderzoek
naar inrichtingsmogelijkheden voor de hals van
Zuid-Beveland heeft de gemeente Reimerswaal on
derkend dat het bewuste gebied geschikt is voor la
waai producerende sporten. Nu is het landbouw
grond.
De ONC is van plan een onderzoek te laten uitvoe
ren naar de haalbaarheid van het Reimerswaal-cir-
cuit. In de procedure die moet worden afgewikkeld
voordat de aanleg kan beginnen, hoort ook de op
stelling van een milieu-effect rapportage. Eerder
heeft de stichting al lokaties bij Moerdijk en Nieuw-
Vossemeer bekeken. Deze mogelijkheden zijn opzij
gelegd nadat de plek op Zuid-Beveland in beeld
kwam.
Burgemeester A. Verbree van Reimerswaal beves
tigde dat de ONC belangstelling heeft voor de ves
tiging van een circuit in zijn gemeente. Voor nade
re inlichtingen verwees hij naar een voor volgende
week belegde presentatie van de plannen.
PZC
Geen pardon
toerist bij
smog-alarm
DEN HAAG (ANP) - Toeristen kunnen een pardon bij een au
toverbod wegens smogalarm deze zomer vergeten. Minister
Smit-Kroes (verkeer en waterstaat) maakte dit dinsdag in de
Tweede Kamer duidelijk tijdens een spoeddebatje over de de
recente twee smogperioden.
De boeg van de Maksim Gorki ligt door het binnenstromende water diep in het water.
Bij een autoverbod zal dit de toeristen
uit de ons omringende landen via ra
dio en televisie worden gemeld. Ook
zijn in dit verband internationale con
tacten geboden, aldus Smit-Kroes als
waarnemend minister van milieube
heer.
Als er voor de toeristenstroom een uit
zondering zou gelden, voorziet Smit de
grootste problemen. Menig Nederlan
der zal dan een buitenlands nummer
bod op de plank leggen en in geval van
smogalarm 's ochtens het nodige
schroefwerk aan de auto verrichten.
PARIJS (RTR/AFP)- De Franse presi
dent, Francois Mitterrand, heeft dins
dag de officiële plechtigheden inge
luid ter gelegenheid van de 200ste ver
jaardag van de Franse revolutie. Mit
terrand zei dat de waarden van vrij
heid en gerechtigheid van 1789 nog ac
tueel zijn en worden nagestreefd door
armen en onderdrukten in China,
Oost-Europa en ontwikkelingslan
den. Het hoofd van de Franse rooms-
katholieke kerk uitte zich in een in
terview minder positief over de Revo
lutie van 1789 en bekritiseerde de vie
ring zoals de regerende socialisten die
op touw hebben gezet.
De Franse president zei dat armen en
onderdrukten in de wereld nog altijd
worden aangevuurd door de revolutio
naire boodschap van vrede en gerech
tigheid. Bij de plechtigheid in het kas
teel van Versailles, waarbij ministers
en schoolkinderen aanwezig waren,
haalde Mitterand drie beelden aan van
de studentenprotesten in Peking die
met geweld zijn onderdrukt door rege
ringssoldaten. „Een Vrijheidsbeeld.
Vier cijfers -1789. En een jongeman die
alleen voor een kolonne tanks staat".
„En hoorde u wat de menigte riep?. Wij
hebben brood, wij willen recht. De wa
re revolutie is begonnen", aldus de pre
sident.
Een spoorslags in het leven geroepen
werkgroep moet bouwstenen aandra
gen voor een reeks krachtige maatre
gelen van overheidswege om een
alarmfase bij smog het hoofd te bie
den. Het rijk verwacht dat de ambte
lijke werkgroep respectievelijk 1 juli
en 1 oktober met voorstellen komt
voor een draaiboek bij een smogsitua
tie.
In de werkgroep zitten vertegenwoor
digers van het rijk, de gemeenten en
van de provincies Zuid-Holland, Zee
land, Noord-Brabant en Utrecht.
Smit-Kroes verwacht dat de gemeen
ten en provincies voldoende zijn toege
rust om controle uit te oefenen op nale
ving van voorschriften uit een draai
boek in geval van een alarmfase.
De minister erkende met spijt dat in
dringende oproepen de afgelopen we
ken van de commissarissen van de ko
ningin om in de waarschuwingsfase de
auto te laten staan, weinig effect heb
ben gesorteerd.
Maar zij waarschuwde alvast dat in ko
mende alarmfases lieden die een au
toverbod aan hun laars lappen sanc
ties te wachten staan. Welke dat zijn
en of er eventueel ontheffingen voor bij
voorbeeld artsen komen, is nog onder
werp van bespreking.
LONDEN/OSLO (REUTER/DPA/AFP)
- Een aanvaring in de nacht van
maandag op dinsdag van het Sovjet-
russische cruiseschip Maksim Gorki
met een ijsberg in de Noordelijke IJs
zee is uiteindelijk betrekkelijk goed
afgelopen. Het ongeluk met het schip
met 955 mensen aan boord, 577 passa
giers en 378 bemanningsleden, vond
plaats op 300 kilometer ten westen
Fervente racefietsers moeten bij
smog een andere bezigheid zoeken.
Dit advies gaf staatssecretaris Dees
(volksgezondheid) dinsdag in de
Tweede Kamer. Gewoon rustig fiet
sen is volgens hem wel verantwoord.
In de alarmfase krijgen mensen een
dermate grote hoeveelheid smerigheid
in de longen, dat zware inspannende
arbeid dient te worden vermeden. Dat
geldt met name rond het middaguur,
omdat de longen dan het meeste te lij
den hebben. De veranderende long
functie door smog is overigens van
voorbijgaande aard, maakte Dees dui
delijk.
Ooggetuigeverslag: zie pagina 3
van Spitsbergen. Dit hebben woord
voerders van het reddingscentrum
Bodö in het noorden van Noorwegen
en het Westduitse reisbureau, dat de
cruise organiseerde, dinsdag bekend
gemaakt.
Nadat ongeveer 350 passagiers een
deel van de nacht in regenachtig weer
en bij temperaturen die het vriespunt
naderden in reddingsboten hadden
doorgebracht, werden zij aan boord
genomen van het Noorse kustwacht
vaartuig Senja. Toen in de loop van
dinsdag de toestand van het- cruise
schip verslechterde gaf de kapitein
van de Maksim Gorki opdracht ook de
overige 220 passagiers met reddings
loepen aan boord van de het Noorse
vaartuig te brengen.
Twaalf uur nadat de kapitein een
noodsignaal uitzond waren 30 oudere
opvarenden, die met hartproblemen of
suikerziekte kampen, met helikopters
naar een ziekenhuis op Spitsbergen
vervoerd.
De bemanning van het cruiseschip
bleef aan boord in een poging het bin
nenstromende water tegen te houden.
Aan de reddingsacties namen heli
kopters, waaronder twee uit de Sov
jetunie, deel. Ook zette het Sovjet
schip Peltsjenkin koers naar de plaats
van het ongeluk.
Een woordvoerder van het reisbureau
Phoenix Flugreisen in Bonn zei dat op
(Slot zie pagina 3 kolom 3)
Geheimzinnigheid rond-
om politiek gevoelige
kwesties - hoe verklaarbaar
die ook mag zijn - is door
gaans een bron van onrust
en speculaties. Het plotselinge rumoer
dat Den Haag in deze dagen beleeft
over wat er nu eigenlijk aan de hand is
met de diplomatieke betrekkingen
tussen Nederland en het oliestaatje
Koeweit laat dat weer eens voluit zien.
Daarom heeft de Tweede Kamer er gis
teren verstandig aan gedaan eerst en
vooral opening van zaken te vragen
van premier Lubbers en minister Van
den Broek van buitenlandse zaken. De
Koeweit-connectie van Hollandia
Kloos (het bedrijf van de familie Lub
bers), het slepende meningsverschil
over de betaling van een bedrag van 24
miljoen gulden aan dit bedrijf en aan
de Nederlandse staat (optredend als
kredietverzekeraar) en de bemoeienis
van de minister-president in deze affai
re: het is niet de eerste keer dat het in
deze onderlinge verbinding over tafel
gaat. Zelden zijn pogingen om dergelij
ke uitstaande vorderingen van het be
drijfsleven - waarvoor de overheid zich
geheel of gedeeltelijk garant stelt - als
nog te innen, onderwerp van een poli
tieke en publieke discussie. Maar in al
die gevallen is er ook geen enkele aan
leiding om zelfs maar de schijn van een
belangenvermenging tussen politiek
en zakenleven te veronderstellen.
Wanneer die aanleiding nu ook niet
bestaat, moet dat helder worden
gemaakt. Zo'n stap gaat in tegen de
gebruikelijke gang van zaken bij de af
handeling van dit soort kwesties. De
overheid bedient zich niet meteen van
al te zware middelen tegenover een
buitenlandse onderneming of een
land, waarmee goede relaties worden
onderhouden en waarmee het tamelijk
stevige zakelijke belangen heeft. Ge
beurt zoiets op termijn wel - met Koe
weit blijken nu al een halfjaar geleden
de diplomatieke contacten op een laag
pitje gezet - dan wordt daaraan meest
al weinig of geen ruchtbaarheid gege
ven. Het ministerie van buitenlandse
zaken heeft, in ieder geval tot verba
zing van de Tweede Kamer, gezegd dat
van een dergelijk pressiemiddel om
schulden vereffend te krijgen al eerder
gebruik is gemaakt. Discretie is dus
het sleutelwoord in kwesties van deze
snit. Maar die discretie botst nu juist
met het belang van de politieke zuiver
heid dat aan de orde is in de zoveelste -
en kennelijk nog altijd niet laatste - fa
se van deze kwestie-Koeweit. Er moet
namelijk in alle openheid worden aan
getoond dat nu niet anders is gehan
deld dan tegenover welk ander bedrijf
en welk ander land, waarmee Neder
land een soortgelijke appel heeft te
schillen.
De trammelant rond de achterge
bleven betalingen van Koeweit
voor de order die het bedrijf Hollandia
Kloos in dit land heeft uitgevoerd is al
zo'n jaar of vijf aan de gang. In de poli
tiek heeft de minister-president, van
wege zijn positie als grootaandeelhou
der in het familiebedrijf, er al eerder
mee in de schijnwerper gestaan. Dat
simpele feit wordt bij de direct betrok
kenen nogal eens snel uitgelegd als
een motie van wantrouwen. In een ver
kiezingsperiode zoals nu krijgt de aan
dacht dan nog weer een andere lading:
ze zou bedoeld zijn als een 'actie be
schadiging minister-president'. In de
Tweede Kamer zijn suggesties in deze
richting gisteren terecht buiten be
schouwing gebleven. Er komt pas een
politiek debat wanneer de informatie
van het kabinet over de tot nu gevolg
de weg in deze kwestie-Koeweit daar
toe aanleiding geeft. Daarmee hebben
de partijen (PvdA, WD en D66), die
willen weten hoe precies de vork in de
steel zit, aangegeven dat zij dezelfde
zorgvuldigheid in acht nemen die zij
ook bij de minister-president vanzelf
sprekend achten. Het komt daarom in
de eerste plaats aan op wegblazen van
de mist van geheimzinnigheid, die
rond deze kwestie hangt.
vdM.
Een helikopter hangt boven reddingssloepen met passagiers van de Maksim
Gorki, die tussen de ijsschotsen drijven.
materiaal, dat bij de sloop van een ou
de villa in Ulft in de container werd ge
smeten. Een oplettende portier tipte
de Oudheidkundige Vereniging.
GENDRINGEN (GPD) - Leden van de
oudheidkundige vereniging in het
Oostgelderse Gendringen hebben een
door de bekende schilder Jan Toorop
(1859-1928) gesigneerd portret op het
nippertje van de vuilniscontainer ge
red.
Het betreft een met plakkaatverf bij
gewerkte foto die zat in een doos vol
Op vrijdag 30 juni zullen drie kunstta
xateurs van het veilinghuis Sotheby's
uit Amsterdam de Toorop onder de
loep nemen.
Advertentie
ASCOT (ANP/AP) - Engeland beleefde gisteren met 31 graden celcius de
warmste dag sinds 1976. De hitte kon niet verhinderen dat de befaamde
Paardenraces in Ascot gewoon doorgingen. Meer dan vijftig toeschouwers
noesten daarvoor de tol betalen. Zij vielen flauw of moesten voor andere
Qevolgen van de ongewone temperaturen worden behandeld. Deze toe
schouwster trachtte zich tegen de brandende zon te beschermen met een
oyzonder hoofddeksel. Ascot dankt overigens zijn faam voor een deel aan
auitennissige hoeden waarmee de dames tijdens de races pronken.
Van onze correspondent
BRUSSEL - De KLM en British Air
ways nemen per 1 januari 1990 elk een
belang van 20 procent in het vliegbe
drijf van Sabena, de Belgische natio
nale luchtvaartmaatschappij. De res
terende 60 procent blijven voorlopig
in handen van Sabena (de Belgische
staat) zelf.
De samenwerking tussen Sabena,
KLM en British Airways werd dinsdag
bekendgemaakt door Sabena-topman
Carlos van Rafelghem. In een latere fa
se zou ook de Luxemburgse maat
schappij Luxair nog een belang in Sa
bena kunnen nemen, aldus Van Ra
felghem.
Op 7 juli zullen de plannen ter goed
keuring aan de raden van bestuur van
de drie maatschappijen worden voor
gelegd en vervolgens ook aan de drie
regeringen en de Europese Commissie,
die moet bezien of de vrije concurren
tie in de Europese luchtvaart geen ge
vaar loopt.
KLM en BA nemen alleen een belang
in 'Sabena World Airlines', die alle
luchtvaartactiviteiten van de maat
schappij uitvoert. De andere vijftien
werkmaatschappijen van Sabena in
de sectoren toerisme, catering en
vliegtuigonderhoud blijven buiten het
akkoord.
Van de 60 procent aan aandelen die
niet naar KLM en British Airways
gaan, houdt de Belgische staat 53 pro
cent. De rest is verdeeld onder kleine
aandeelhouders. Sabena neemt geen
aandeel in KLM of British Airways, zo
is medegedeeld. Er komt ook geen fu
sie van de drie.
Sabena (Société Anonyme Beige de
l'Exploitation de la Navigation Ae-
rienne) is de kleinste van de drie, Bri
tish Airways de grootste. Sabena
zocht al jaren samenwerking om te
kunnen overleven als na 1992 de lucht
vaart in de EG volledig wordt gelibera
liseerd.
Dan zal een zware concurrentieslag
losbartsen, die de maatschappij al
leen niet zou kunnen bolwerken. Drie
jaar geleden wilde Sabena met het
Skandinavische SAS in zee, maar dat
wilde uitsluitend een fusie waarbij
Sabena zo goed als zou verdwijnen.
Van Rafelghem gaf dinsdag nog geen
details over de financiële kant van de
samenwerking. Die komen pas als op
10 juli de regeringen en de EG zijn in
gelicht. Van Rafelghem presenteerde
gisteren het jaarverslag van Sabena.
Sabena maakte vorig jaar een winst
van 42,5 miljoen gulden, 52 procent
meer dan in 1987.
De drie luchtvaartmaatschappijen
vullen elkaar ook wat lijnennet be
treft goed aan. Sabena is vooral sterk
op de routes naar Afrika, terwijl KLM
het goed doet op de transatlantische
routes en de lijnen naar het Verre Oos
ten. British Airways, als een van de
grootste luchtvaarytmaatschappijen
ter wereld, komt vrijwel overal.
De aanbieding is geldig
t/m zaterdag 24 juni a.s..
