\erschöorë
Verkiezingswinst CDA
is groter dan verwacht
europese verkiezingen
GROENEN VERDUBBELEN AANHANG
UUR FOTOSERVICE
Verkiezingen
in zeven
lidstaten EG
Europa overal
een graadmeter
Lucht minder
verontreinigd
FLINKE VOORSPRONG OP PVDA
Lubbers
VVD
232e jaargang no. 136
Maandag 19 juni 1989
SGP/GPV/RPF 1
Regenboog 2
Opnfeijw dod^n in
bezette gebieden
D66 1
(+1)
PvdA
1
VERDELING
25 ZETELS
NEDERLAND
EUROPEES PARLEMENT
Polen straffen
communistische
partij opnieuw af
d:
Lendl
Toptijd
Verzekering
Partijleider
Vorm
NEDERLAND 14805209INW. ZEELAND 355536INW.
uitslag verkiezingen
Europees Parlement
omgerekend in
Tweede Kamer zetels
Zon en wind
Zonnig en droog weer. Af en toe wat
wolkensluiers. Vrij krachtige wind uit
noordoost tot noord. Middagtempera-
tuur oplopend tot 26 graden. Aan zee
22 graden.
ITEITSKLEURENFOTO'S KLAAR TERWIJL JE WINKELT!
GOES-VUSSINGEN-ZIER1KZEE-HULST
PROVINCIALE ZEEUWSE COURAN
verlies winst
PvdA
CDA
WD
SGP-GPV-RPF
Regenboog
D66
Janmaat
BRUSSEL (AP) - In zeven landen
van de Europese Gemeenschap
zijn zondag verkiezingen gehou
den voor het Europees Parle
ment. Het ging om België, West-
duitsland, Griekenland, Frank
rijk, Luxemburg, Italië en Portu
gal. In Griekenland en Luxem
burg zijn tegelijkertijd nationale
verkiezingen gehouden. In Ne
derland, Ierland, Groot-Brittan-
nië, Denemarken en Spanje zijn
de Europese verkiezingen vorige
week donderdag al gehouden.
PAGINA 5: Klein links telt weer
mee.
PAGINA 5: Statenlid J. L. A
Boorgerd-Quaak ziet gevolgen
kabinetscrisis vertaald in eu
roverkiezingen.
PAGINA 6: Uitslagen.
PAGINA 7: Europa slaat niet
aan: 53 procent stemde niet.
i e uitslag van de verkie-
zingen voor het Euro
pees Parlement gisteravond
was in alle twaalf landen van
de gemeenschap eigenlijk al
leen maar een vertaling naar de poli
tieke situatie 'thuis'. Dat leverde in
veel gevallen toch flinke schrikreac
ties op. Zo kregen regeringsleiders als
de Britse conservatieve mevrouw
Thatcher, de Duitse christendemocra
tische bondskanselier Kohl en de
Griekse socialistische premier Pa-
pandreou forse klappen te incasseren.
Bovendien waren er over de hele linie
forse uitschieters naar uiterst links (de
opkomst van de Groenen) en naar ui
terst rechts (de Republikaner bij de
Duitsers, Le Pen in Frankrijk en
Vlaams Blok en Front National in Bel
gië). Door al die verschuivingen zou
den bestaande regeringscoalities in
een niet te onderschatten aantal lan
den hun meerderheid verliezen. Wat
dat betreft fungeerde het resultaat van
deze Euro-verkiezingen als een veront
rustende graadmeter. En dan was er
natuurlijk het Europees Parlement
zelf nog. Maar dat heeft in de campag
ne vrijwel nergens echt een rol ge
speeld. Wat de prognoses in Nederland
na afgelopen donderdag al hadden la
ten zien werd gisteravond nog eens be
vestigd: vrijwel overal een bedroeven
de opkomst voor een Europa dat bij de
kiezers nog steeds niet leeft.
Nationale politiek heeft deze stem
bus gedomineerd. In Nederland
was de campagne op vrijwel niets an
ders gericht. Een leuke oefening op
weg naar 6 september, zo leek het in de
weken na de val vart het tweede kabi-
net-Lubbers. Juist daarom was het gis
teravond des te opvallender dat de na
tionale lijsttrekkers er alles aan deden
om nu de betrekkelijkheid van deze
graadmeter te onderstrepen. Ze had
den daar ieder hun reden toe: Lubbers
omdat de inmiddels opgeblazen coali
tie van het CDA met de WD nu inder
daad haar meerderheid was kwijtge
raakt, Voorhoeve vanwege het drama
tische verlies voor de WD en Kok om
dat de socialisten het toch heel wat
minder goed hadden gedaan dan zij
hadden verwacht. Uiteraard geeft een
stembus waarbij één op de twee kie
zers het laat afweten een sterk verte
kend beeld en is grote voorzichtigheid
geboden als het erom gaat conclusies
te trekken. Want er zijn tenslotte nog
ruim twee maanden te gaan naar de
verkiezingen voor de Tweede Kamer
en dus kan er nog heel wat gebeuren.
Duidelijkheid was daarom ver te zoe
ken bij deze ronde voor het Europees
Parlement. Jammer voor Europa en
pijnlijk voor de nationale politieke
krachtmeting.
vdM.
lvan Lendl begint in Wimble-
don-vorm te komen: John
McEnroe lijkt weer de oude.
PAGINA 16
Leroy Burell, een trainings
maat van Carl Lewis, loopt een
toptijd op de 100 meter: 9.94 se
conde.
PAGINA 18
Rtv, kunst:2.
Binnen- en buitenland: 3
en 4.
Europese verkiezingen: 5,
6 en 7.
Provincie: 9 en II.
Sport: 13,14,15,16,17 en 18.
TEL AVIV (DPA) - Bij gevechten in de
bezette gebieden tussen Israëlische
troepen en Palestijnen zijn het afgelo
pen weekeinde vijf Palestijnen om
het leven gekomen en raakten meer
Jan 20 personen gewond, van wie en
kele ernstig. Vier van de doden vielen
'n de Gazastrook.
In Nablus kwam een 17-jarige jongen
bij een treffen met militairen om het
leven. De leiding van de Palestijnse
opstand kondigde kort daarna een
Proteststaking aan. De Israëlische au
toriteiten hebben in drie grote vluch
telingenkampen een uitgaansverbod
afgekondigd.
De regering in Jeruzalem riep zondag
Jrie ondergrondse bewegingen in de
bezette gebieden uit tot „terroristi
sche organisaties". Volgens functiona
rissen gaat het om Islamitische Jihad
'Heilige Oorlog) en Hezbollah, die bei-
Jen door Iran worden gesteund, als-
roede om de fundementalistische Isla
mitische Verzetsbeweging Chamas,
roe de afgelopen jaren vooral in de
Strook van Gaza sterk aan invloed
beeft gewonnen.
In de stad Hebron zijn zondag pamflet
ten van een extreem-rechts joodse or
ganisatie verspreid. Daarin worden
militairen opgeroepen bevelen te wei
geren en alleen nog maar scherpe mu-
rotie te gebruiken tegen betogers. De
fmgschriften waren ondertekend door
Onderdrukking van de Verraders",
een tot nog toe onbekende groepering.
VLISSINGEN - Het CDA wordt de grootste partij, ten kos
te van de PvdA. De WD verliest flink, D66 wint fors, even
als de reformatorische combinatie van SGP, GPV en RPF.
Lichte winst voor de groene Regenboogpartij. Een op
komstpercentage dat slechts 0,3 percent boven het lande
lijk gemiddelde ligt. Dat is, samengevat, het beeld van de
Europese verkiezingen in Zeeland, vergeleken met de Eu
rostemming in 1984 De landelijke lijn wordt, met wat
typisch Zeeuwse trekjes in acht genomen, aardig gevolgd.
Een berekening van de fictieve zetelverdeling voor provin
ciale staten is niet zinvol, omdat de opkomstpercentages te
sterk verschillen. Voor de statenverkiezingen ging in 1987
bijna 68% van de stemgerechtigde Zeeuwen ter stembus.
Meteen opkomstpercentage van 47,5 zit Zeeland landelijk
in de middenmoot. Noord- en Zuid-Holland, Noord-Bra
bant, Limburg en Flevoland komen nog lager uit. Vergele
ken met andere plattelandsprovincies als Groningen
(53,4%), Friesland (55,7%) en Drenthe (55,6%) scoort Zee
land beduidend lager.
Conform het landelijk beeld daalde vergeleken met de Eu
rostemming in 1984 de opkomst: 0,8% minder. CDA en
PvdA deden aan stuivertje wisselen. Bij de vorige Europese
verkiezingen in 1984 haalden de socialisten in Zeeland de
meeste stemmen binnen, nu deden de christen-democra
ten dat. De VVD (nu acht statenzetels), bij de statenverkie
zingen nog goed voor 16,1%, werd deze keer overvleugeld
door de reformatorische combinatie (nu zeven statenze
tels). Als die verschuiving zich door blijft zetten, heeft dat
bij de eerstkomende statenverkiezingen zeker gevolgen
voor de bezetting van het dagelijks provinciebestuur.
D66 bleef iets onder het niveau van de kamerverkiezingen
'86 en de statenverkiezingen '87. De stijging van de kleinere
linkse partijen, verenigd in de Regenboog, liep in Zeeland
achter bij de landelijke lijn. Op zich is dat een steeds terug
kerende tendens. Bij de laatste statenverkiezingen haal
den PPR, PSP en CPN samen 3,7%goed voor één zetel (die
wordt ingenomen door de PPR).
Links winnaar van
Euroverkiezingen
(Van onze correspondenten
BRUSSEL - De Europese verkiezingen lijken winst voor 'links' te gaan opleveren. Vooral door
goede resultaten van de socialisten in Engeland en van de groenen in Frankrijk krijgen de
linkse partijen voor het eerste samen de meerderheid in het Europees Parlement.
Onverzekerd autorijden wordt
na 1 juli beboet.
PAGINA 3
Qiao Shi, een man van de har
de lijn, wordt vermoedelijk de
nieuwe partijleider in China.
PAGINA 4
De Zeeuwse topruiters tonen
hun vorm bij het concours in
Waterlandkerkje.
PAGINA 15
Socialisten, groenen en communisten
stonden gisteravond laat op 270 van de
518 zetels. In het oude parlement had
den zij samen 234 zetels. De socialisten
winnen het meest: 26 zetels (nieuwe ze
teltal 192), op de voet gevolgd door de
Groenen die bijna verdubbelen: van 20
naar 38 zetels. De communisten verlie
zen acht van hun 48 zetels.
Onder de verliezers zijn verder de
christen-democraten die 7 zetels zou
den kwijtraken en de conservatieven
die er liefst 13 zouden verliezen. Dat
komt vooral door de grote nederlaag
van de partij van Margaret Thatcher
in Groot-Brittannië tegen de socialis
ten, en aan het bijna even grote verlies
van de CDU/CSU in West-Duitsland.
De christen-democraten deden het
vooral goed in Nederland, België en
Italië, waar zij wonnen. In Ierland en
Westduitsland leden zij forse verlie
zen. In Luxemburg, Denemarken en
Frankrijk bleven zij vrijwel gelijk.
Opmerkelijk is de winst van uiterst
rechts. De extreem-rechtse partijen in
het Europees Parlement groeien van
16 naar ongeveer 21 zetels. Dat komt
vooral door de winst van de Republi
kaner, de nieuwe uiterst-rechtse
Westduitse partij, die zeven zetels zou
krijgen. Het Front National in Frank
rijk, de partij van Jean-Marie le Pen,
bleef ongeveer gelijk. Maar in Spanje
kreeg de extreem-rechtse politicus
Ruiz Mateos, die door de politie wordt
gezocht wegens fraude, twee zetels.
De opkomst in de twaalf landen van de
EG lag beneden die bij de vorige ver
kiezingen in 1984. Toen kwam onge
veer 60 procent op, nu zou dat enkele
procenten lager liggen.
Voorzitter Jacques Delors van de Eu
ropese Commissie, het dagelijks EG-
bestuur, sprak van „een triomf voor de
sociaal-democratie, een wisseling van
de wacht". Volgens Delors, een Franse
socialist, is sprake van „een beweging
tegen de liberale ideeën van de laatste
jaren".
(Van onze correspondent)
BUDAPEST De Poolse kiezers heb
ben de communistische partij op
nieuw een afstraffing gegeven.
Hoewel het officiële opkomstcijfer van
de gisteren gehouden tweede ronde
van de parlementsverkiezingen gister
avond nog niet bekend werd gemaakt,
blijkt uit voorlopige cijfers dat tachtig
procent van de 27 miljoen kiesgerech
tigden de stembus heeft gemeden. Het
waren vooral de vertegenwoordigers
van de communistische partij en zijn
partners in de regeringscoalitie, de De
mocratische en de Boerenpartij, die
onder elkaar 'vochten' om 294 zetels in
de Sejm, de Poolse Tweede Kamer. So
lidariteit wist immers bij de eerste ron
de op 4 juni 160 van de 161 aan de oppo
sitie in het Ronde-Tafelakkoord toege
wezen Sejm-zetels te bemachtigen.
Bij de volledige vrije verkiezingen voor
de nieuwe honderd zetels tellende Se
naat behaalden 92 kandidaten van So-
lidamosc al meteen de vereiste helft
plus een van het aantal geldige stem
men.
DEN HAAG (GPD) - De lucht
verontreiniging in ons land is
het afgelopen weekeinde aan
merkelijk verminderd. Nadat
zaterdag de waarschuwings
fase in de provincies Noord- en
Zuid-Holland was ingetrok
ken, gebeurde datzelfde zon
dag in Zeeland, Utrecht en
Noord-Brabant. Ook het be
roep op de inwoners van die
provincies om de auto te laten
staan, was daarmee van de
baan. Voor de vijf provincies
gold zondag nog wel de voor-
waarschuwingsfase, maar die
heeft voor de burgers geen ge
volgen.
Volgens het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Mi
lieu (RIVM) zal de situatie de
komende dagen verder verbe
teren. Nu de wind is toegeno
men en uit het noord- tot
noordoosten waait, zal het
smogniveau verder dalen. In
het huidige weertype zal vol
gens de verwachtingen van het
KNMI de komende dagen geen
verandering optreden.
Zie ook pagina 9
Perc.
Stem.
Perc.
Perc.
Perc.
Stem.
Perc.
Perc.
EP 89
EP 89
EP 84
TK 86
EP 89
EP 89
EP 84
TK 86
Opkomst
47,2
5243911
50,5
85,5
Opkomst
47,5
125897
48,3
86,3
PvdA
30,7
1609830
33,7
33,3
PvdA
28,2
35515
30,6
29,6
CDA
34,6
1814792
30,0
34,6
CDA
30,9
38908
28,2
32,9
WD
13,6
715274
18,9
17,4
WD
13,4
16911
18,7
17,8
Regenboog
7,0
365596
5,6
3,4
Regenboog
4,2
5292
3,5
2,3
SGP-GPV-RPF
5,9
309017
5,2
3,6
SGP-GPV-RPF
16,7
20995
13,8
10,8
D66
5,9
312100
2,3
6,1
D66
5,0
6300
2,0
5,5
SP
0,7
34316
0,4
SP
0,3
431
0,1
GMO
0,4
18896
0,5
0,0
GMO
0,3
343
0,3
IDE
0,4
23304
IDE
0,4
435
Janmaat
0,8
40786
0,1
Janmaat
0,6
767
0,1
Overige
3,8
1,1
Overige
2,9
0,9
staan tussen CDA en PvdA (53 tegen
47 zetels). De regeringspartijen zou
den, als er nu kamerverkiezingen wa
ren gehouden, hun meerderheid verlie
zen, omdat de VVD omgerekend
slechts 21 zetels zou hebben gehaald.
Opvallend is de forse winst voor klein
links (van drie naar tien kamerzetels)
en klein rechts (van vijf naar negen).
Bovendien zou Janmaat (ex-Centrum
partij) met één zetel terugkeren in de
Tweede Kamer. D66 zou op negen ze
tels blijven.
Premier Lubbers weet de lage op
komst aan het feit dat het Europees
Parlement niet erg leeft bij de kiezers.
„Het nationale parlement leeft zeer
sterk. Dat brengt de politiek zeer
dicht bij de mensen. Europa is heel be
langrijk, maar een echt fors politiek
debat uit Europa heb ik nog nooit ge
zien", aldus de premier.
PvdA-voorzitter Sint was zeer teleur
gesteld over de uitslag. „De lage op
komst kan daarbij een rol hebben ge
speeld, maar de kiezers hebben onze
campagne niet gehonoreerd. Positief
voor ons is wel de verschuiving naar
links, maar we hadden gehoopt dat wij
ook zouden winnen". Uit een onder
zoek blijkt dat de PvdA veel kiezers
aan klein links heeft verloren.
CDA-voorzitter Van Velzen schreef de
winst toe aan de goede resultaten van
het kabinet-Lubbers. „De kiezers heb
ben dat herkend. We hebben een eigen
boodschap uitgedragen. De kiezers
hebben uitdrukkelijk aangegeven dat
het beleid van Lubbers moet worden
voortgezet". Over het feit dat CDA en
WD geen meerderheid meer zouden
hebben in de Tweede Kamer zei Van
Velzen: „Dat is een uitspraak naar de
WD. Die heeft met het kabinet gebro
ken".
WD-voorzitter Ginjaar zei de uitslag
zeer te betreuren. Hij sprak van „na
weeën van wat strubbelingen in de
WD". Hij ontkende dat de val van het
kabinet een rol zou hebben gespeeld.
„In vergelijking met eerder onder
zoek blijkt dat we uit het dal omhoog
klimmen", aldus Ginjaar.
Ook WD-leider Voorhoeve weet de
slechte uitslag van zijn partij niet aan
de kabinetscrisis. „Vlak na de val van
het kabinet stond onze partij heel goed
in de peilingen. Pas toen er onrust in
de WD onstond over de kandidaat
stelling, gingen we achteruit. Die pro
blemen zijn inmiddels opgelost", al
dus Voorhoeve.
DEN HAAG (GPD) - Het CDA is als
grootste partij uit de Europese ver
kiezingen gekomen. In tegenstelling
tot de opiniepeiling van afgelopen
donderdag blijkt het CDA met tien ze
tels een nog grotere winst te hebben
gehaald dan voorspeld. De PvdA haal
de acht zetels, de VVD drie, klein links
twee, klein rechts en D66 beide een ze
tel.
Het opinie-onderzoekbureau Inter
view voorspelde donderdag nog een
gelijke zetelverdeling voor CDA en
PvdA: negen zetels. De overige zetels
werden goed voorspeld. De opkomst
bleek in werkelijkheid nog lager, dan
verwacht: 47,2 procent, ruim drie pro
cent minder dan vijfjaar geleden.
Omgerekend naar zetels voor de Twee
de Kamer is er een groot verschil ont-
OOST-BERLIJN - Brandweerlieden leggen een schuimtapijt over het volledig uitgebrande wrak van de Iljoesjin.
Vliegramp eist 17 doden
OOST-BERLIJN (REUTER/DPA) - Een Oostduits
vliegtuig van de maatschappij Interflug met 113
mensen aan boord is zaterdag in brand gevlogen na
een mislukte poging op te stijgen van het Oostber-
lijnse vliegveld Schönefeld. Zeventien mensen
kwamen om het leven. Van de overlevenden raak
ten 54 mensen gewond, van wie 15 ernstig, aldus
het Oostduitse persbureau ADN.
Het viermotorige toestel, een Iljoesjin IL-62, zou ver
trekken naar Moskou, maar door nog onopgehelder
de oorzaak kwam het niet los van de grond. Het
vliegtuig reed aan het einde van de startbaan nog
500 meter door en vloog in een maïsveld in brand,
nadat het doormidden was gebroken. De meeste
passagiers slaagden erin via nooduitgangen uit het
toestel te komen voordat de brand uitbrak.
Het toestel was voor de vlucht naar Moskou hele
maal volgetankt. Na een uur was de brand uitge
woed en konden op het vliegveld weer enkele vluch
ten afgehandeld worden.
Een passagier die met zijn twee zonen ongedeerd uit
het toestel wist te ontsnappen zei over het voorval:
„het vliegtuig versnelde sterk, het voorste stuk ging
omhoog. Plotseling werd er krachtig geremd. Daar
na ging het vliegtuig schudden en brak direct voor
onze zitplaatsen doormidden".
Interflug hief zondag het zaterdag ingestelde vlieg
verbod voor toestellen van dit type gedeeltelijk op.
Volgens ADN hebben luchtvaartdeskundigen vijf
van de elf Iljoesjin IL-62 van Interflug inmiddels
goedgekeurd.
De eerste voorlopige uitslagen
kwamen zondag na sluiting van
de stembureau's om 10 uur 's
avonds Nederlandse tijd binnen.
Toen werden de uitslagen be
kendgemaakt van de verkiezin
gen in Nederland en Spanje. Vier
uur later volgen de uitslagen van
Westduitsland, Groot-Brittannië
(behalve Noordierland, waar de
uitslagen pas vanmiddag bekend
worden gemaakt, samen met de
officiële uitslag van de Ierse ver
kiezingen).
De resultaten uit Frankrijk, Por
tugal, Luxemburg, België en Grie
kenland werden pas vanmorgen
vroeg verwacht. In Denemarken
begint het tellen van de stemmen
pas vanmorgen om negen uur.
In totaal hebben 7.126 kandida
ten van 178 politieke partijen ge
streden voor een zetel in het Euro
pees Parlement.
i
