PZC
notitie blijft uit
Kunstenaars
klagen over
de uitleen
omité wil monument
oprichten ter ere van
redders Burghsluis
Ze behoren niet tot
een aparte diersoort
Zeeuwse steun fietsende
ambtenaren uit Friesland
0 NEE HE...VLOOIEN!
Bolfo
bevindingen
De nacht van
de vleermuis
provincie
TWIET-TJOK
17
7N V-campagne
onen horeca
VOOR HUISDIER AM EN ZN OMGEVIN
Fooi
VOOR V
AKAN
TIEHVIS GEHANDICAPTEN
r r
DONDERDAG 15 JUNI 1989
MIDDELBURG - De Zeeuwse Kunstuitleen (SBK) kost de
Zeeuwse beeldende kunstenaars eerder geld dan dat ze er aan
verdienen. Bovendien bestaat er gerede twijfel of de Kunstuit
leen in voldoende mate bijdraagt aan spreiding van kunst on
der de bevolking.
Jamenwerking politie
CURSUS OMGAAN MET KINDEREN
Respect
NU GRATIS
BO DE VLO-KINDERBOEKJES BIJ AANKOOP
VAN BOLFO DRUPPELS EN BOLFO MAND- EN TAPIJTSPRAY
VERKRIJGBAAR BIJ UW DIERENSPECIAALZAAK
door Willem van D
Meneer pastoor
Waarnemingen
Tot die slotsom komt de sectie beel-
dende.kunst van de Zeeuwse Culturele
Raad (ZCR). Steeds meer kunste
naars, zo meldt de ZCR-sectie, vragen
zich af of de uitleen in de huidige vorm
bestaansrecht heeft. „Dat verklaart de
terughoudendheid van een groep kun
stenaars ten opzichte van de kunstuit
leen in Zeeland."
Het ministerie van WVC stopt Zeeland
elk jaar zo'n zes ton toe voor het bevor
deren van de beeldende kunst. Daar-
gaans sluist het provinciebestuur daar
ruim eenderde van door naar de
Zeeuwse Kunstuitleen. Er zijn zelfs
plannen het aandeel voor de kunstuit
leen te verhogen.
De Kunstuitleen gebruikt het geld
voor het overgrote deel voor het aan
kopen en huren van werk dat niet door
Zeeuwse kunstenaars is vervaardigd.
De sectie vindt dat niet bezwaarlijk,
maar is bitter gestemd omdat de pro
vincie tot nu toe niet bevordert dat in
andere provincies werk van Zeeuwen
wordt aangekocht.
De Zeeuwse kunstenaars die er wèl
van profiteren, worden in de meeste
gevallen met een fooi afgescheept. In
1987 stelden bijna vijftig Zeeuwse
kunstenaars werk voor de kunstuit
leen beschikbaar. Het gros van hen
krijgt daar een vergoeding voor van
niet meer dan vijfhonderd gulden per
jaar, ruim de helft wordt zelfs met
minder dan tweehónderdvijftig gul
den afgescheept. Vorig jaar waren de
cijfers 'wat gunstiger'. Maar ook toen
moesten twintig kunstenaars zich te
vreden stellen met minder dan twee
honderdvijftig gulden.
De ZCR-sectie: „Een dergelijk bedrag
is nauwelijks voldoende om de kosten
die kunstenaars moeten maken (mate
riaal, vervoer) te dekken".
De sectie heeft het provinciebestuur
inmiddels gevraagd waar de 'reeds
lang' beloofde beleidsnotitie over de
Kunstuitleen blijft. In dezelfde brief
klaagt de sectie over de onduidelijk
heid die er zou bestaan over de beste
ding van de rest van de rijksbijdrage
die eind vorig jaar werd gereserveerd
voor provinciale kunstaankopen, aan
koopsubsidies, opdrachtsubsidies en
ondersteuning van tentoonstellings
projecten. Belangengroepen van de
Zeeuwse kunstenaars toonden zich
toen allerminst ingenomen met het
uitgestippelde beleid. Met name om
dat het provinciebestuur weigerde
geld vrij te maken voor beroepskos
tenvergoedingen. Er zou teveel na
druk worden gelegd op spreiding van
kunst. Er zou nauwelijks aandacht zijn
voor de penibele situatie waarin veel
kunstprodukten verkeren.
Nu 'verontrust' het de sectie 'dat vijf
maanden later nog niets is onderno
men om de beeldende kunstenaars te
informeren over de beleidsmiddelen
die voor hen van groot belang zijn'.
Ook is nog niet medegedeeld wanneer
de provinciale aankopen dit jaar zul
len plaatsvinden en wanneer kunste
naars daarvoor werken dienen in te
leveren, klaagt de sectie.
IURGH-HAAMSTEDE - Vijfduizend
pilden zit er al in de kas van het Comi-
Monument Redders Burghsluis.
log vijfduizend erbij, en dan kan het
loor Miems van Citters ontworpen
nonument ter ere van diegenen die in
iet verleden tientallen mensen heb-
len gered, in Burghsluis worden op-
[ericht.
Iet het gereedkomen van de storm-
'loedkering kwam er een einde aan
iet reddingswerk vanuit Burghsluis.
Slot van pagina 15)
Jantal overtredingszaken (voor negen-
ig procent verkeerszaken) steeg met
djf procent tot 27.581. De hoofdofficier
'etreurt het bijzonder dat de Duitse
ustitie nog altijd medewerking wei-
;ert om vervolging van in Zeeland be-
:eurde Duitsers mogelijk te maken.
Voor de Zeeuwse politie is dit begrij-
lelijkerwijs een grote ergernis."
n 1988 werden 1.328 economische
rafzaken behandeld. De visserijpro-
ilematiek speelde een belangrijke rol.
tan alternatieve afdoening van straf
fen werd meer aandacht besteed,
toor een tekort aan cellen in de pro-
incie moesten vorig jaar eenentwin-
|g verdachten worden vrijgelaten. In
waren dit er nog zestien. Tegen
olitie-optreden werden vijftig klach-
eningediend (voornamelijk wegens te
rachtdadig optreden en gebrek aan
andacht).
IIDDELBURG - De jongerenbewe-
ing verbonden met de vakcentrale
NV en de horecabond FNV starten
andaag met een campagne 'goed
»on, moet gewoon'. De campagne is
ericht tegen de onderbetaling in de
orecasector. Vaak wordt daar vol-
ens de FNV de cao niet nageleefd,
'e horecabond FNV heeft enige tijd
deden een nieuwe cao afgesloten. In
e cao is een loonsverhoging afgespro-
en van twee keer anderhalf procent,
:n 38-urige werkweek en een stijging
an het uurloon voor part-timers met
procent. Jongeren vanaf 22,5 jaar
rijgen het vakvolwassenloon.
ijdens de campagne kan iedereen
!et vragen en klachten terecht op de
'stnctskantoren van de jongerenbe-
eging FNV in Zeeland. Maandag en
wsdag is het spreekuur van 14 tot 17
nrin Middelburg (Dam 12-14) en Ter-
euzen (Blokken 12-13). Aan het eind
an de campagne worden alle klach-
verzameld in een klachtenboek.
De cursus omgaan met kinderen van het RPCZ leert ouders vaardigheden en technieken die ook in de omgang met
volwassenen van pas komen.
De reddingsboten liggen nu bij de ke
ring. Mede naar aanleiding van een ar
tikel in de 'Kroniek van het land van
de zeemeermin' over de geschiedenis
van het reddingswezen, werd in de ver
eniging Stad en lande van Schouwen-
Duiveland het idee geopperd een mou-
ment op te richten in Burghsluis. 'Ter
ere van de redders van Burghsluis', zal
op het 1,60 hoge monument komen te
staan.
Het Comité Monument Redders
Burghsluis, onder voorzitterschap van
burgemeester J. L. Niemantsverdriet-
Leenheer, is druk doende het benodig
de geld te verzamelen. Het uit inwo
ners van Schouwen-Duiveland be
staande gezelschap weet zich daarbij
gesteund door een comité van aanbe
veling waarin onder anderen zitting
hebben commissaris der koningin dr
C. Boertien en de demissionaire minis
ter van verkeer en waterstaat drs N.
Smit-Kroes. Drs J. A. Brandenburg,
bestuurslid van Stad en lande en van
het regionale comité, zegt dat dit aan
bevelingscomité aantoont dat het idee
van een monument in brede kring
wordt gedragen.
Burgsluis is dan ook een belangrijke
spil geweest in het Schouwen-Duive-
landse reddingswerk. Hadden aan
vankelijk Brouwershaven en Zierk-
zee een eigen station, dat in Zierikzee
in 1885 hield op te bestaan en dat in
Brouwershaven verloor met het ge
reedkomen van de Nieuwe Waterweg
allengs haar betekenis voor een gro
ter gebied.
In 1862 - toen de haven in Burghsluis
klaar was - kreeg het plaatsje een ei
gen station, in eerste instantie een fi
liaal van Zierikzee. Omdat er zoveel
ongevallen plaatsvonden voor de
Schouwse kust, werd Burghsluis in
1885 een zelfstandig station. Van daar
uit kon het gevaarlijke gebied De Ban-
jaard in de gaten worden gehouden.
De jutters van weleer werden redders,
al schrijft J. P. van den Broecke in arti
kel in de Kroniek, dat de redders vaak
na hun werk nog even op het in nood
geraakte schip gingen kijken of er nog
wat van hun gading bij was. Uitge
breid gaat de schrijver in op het red
dingswerk van de families Van de
Klooster, die zeer veel werk hebben
verricht en daarvoor overigens ook
menigmaal zijn onderscheiden. Met
enige nadruk evenwel verwoordt de vi-
ce-voorzitter van het comité W. P. de
Vrieze het streven van zjn club: „Het
monument is niet alleen ter nagedach
tenis van de Van de Kloosters, maar
van alle mensen die zich met gevaar
voor eigen leven veelal belangeloos
hebben ingezet om anderen te hel
pen."
MIDDELBURG - Vadertje en moeder
tje spelen, dat kan toch iedereen? Al
sinds mensenheugenis worden kinde
ren door hun ouders - of, in uitzonder
lijke gevallen, door een stand-in - op
gevoed. Het zal niet altijd goed zijn
gegaan, maar door de bank genomen
slaagde het gros van de ouders er toch
in zijn kroost op meer of minder ver
antwoorde wijze groot te brengen.
Zonder dat daarvoor een specifieke
opleiding of cursus werd gevolgd.
De stichting Training Advies Ontwik
keling, een nevenstichting van de
schoolbegeleidingsdienst Regionaal
Pedagogisch Centrum Zeeland
(RPCZ), begint in september met een
cursus Omgaan met kinderen. Doel
groep: alle ouders in Zeeland. Het
RPCZ heeft de cursus de afgelopen ja
ren al meerdere keren met succes op
gezet voor ouders, die via de school
met de schoolbegeleidingsdienst in
aanraking waren gekomen. De nieuwe
nevenstichting biedt nu alle ouders de
mogelijkheid om op de lessen in te te
kenen.
Dus toch: een cursus omgaan met kin
deren. Kunnen pa en ma hun telgen
zelf niet meer de baas? Heeft de autori
teit van de ouders, na eeuwenlang on
aantastbaar geweest te zijn, definitief
schipbreuk geleden?
Zo'n vaart zal het niet lopen. Marianne
Anschütz en Sjaak de Reu, die de les
sen in de regio Walcheren verzorgen,
gaan niet uit van probleemgevallen.
Het gaat om een manier van denken.
Bewustwording van het eigen gedrag
in de relatie met de kinderen, dat staat
centraal. Het leren luisteren naar el
kaar speelt daarbij een grote rol.
„Kinderen behoren niet tot een aparte
diersoort", zegt Marianne Anschütz.
Waarmee ze wil aangeven dat de om
gang met kleintjes het best gestoeld
kan worden op een basis van gelijk
waardigheid. Haar collega Sjaak de
Reu: „Ouders en kinderen moeten res
pect hebben voor eikaars gevoelens.
Dat is het startpunt. Dan wordt er ook
beter naar eikaar geluisterd en kun
nen problemen worden voorkomen.
Actief luisteren wordt dat genoemd".
Het dagelijks gezinsleven biedt tallo
ze voorbeelden. Zoals het jongetje,
dat klaagt over slapeloosheid, omdat
zijn lakens zo kriebelen. Aanschaf
van nieuwe lakens, het gebruik van
een ander wasmiddel, niets helpt.
Totdat in een gesprek op de rand van
het bed blijkt dat zoonlief zich zorgen
maakt over het naar school gaan. In
dat geval moest er dus niet op zijn eer
ste boodschap worden afgegaan.
Het actief luisteren kan volgens een
vast principe als vaardigheid worden
geleerd. Eerst de kern van het pro
bleem vaststellen, dan de mogelijke
oplossingen aandragen en pas daarna
een afspraak maken over hoe er verder
wordt gehandeld. Het lijkt misschien
simpel, maar voor veel ouders is die
gang van zaken lang niet altijd van
zelfsprekend. Wie zo tewerk gaat laat
het kind ook meer ruimte om zelf crea
tief naar oplossingen voor problemen
te zoeken. Anschütz: „De meeste vol
wassenen hebben het idee, dat zij op
alle vragen een passend antwoord
moeten hebben. Laatje het kind mee
denken en oplossingen aandragen,
dan kan dat voor beide partijen bevre
digend zijn.
De begeleiders willen met de cursus
een algemeen kader geven. „Het is niet
zo dat we ouders leren geen fouten
meer te maken. Fouten maken mag,
als je maar in staat bent om ze te her
stellen", zegt Marianne Anschütz.
Kort en goed komt het erop neer, dat
er vaardigheden en technieken wor
den geleerd, die ook in de wereld van
de volwassenen kunnen worden ge
bruikt.
De inschrijvingstermijn sluit donder
dag 22 juni. Belangstellenden kunnen
terecht bij de RPCZ-kantoren in Mid
delburg, Goes en Terneuzen. In
Zeeuwsch-Vlaanderen en op de Beve-
landen begint de cursus op 4 septem
ber. In Middelburg wordt de eerste les
een week later gegeven. De lesstof is
in drie blokken opgesplitst, waarop
afzonderlijk moet worden ingeschre
ven.
- - -V,'. 'WNKÊÊÊÊÊKÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊ
De sportieve Friese ambtenaren en hun Zeeuwse collega's-begeleiders op het Middelburgse Abdijplein, met in het mid
den commissaris der koningin dr C. Boertien.
MIDDELBURG - De sponsorfiet
stocht die 26 Friese ambtenaren rij
den ten bate van een vakantiehuis
Advertentie
voor gehandicapten in Bozum, in
Friesland, heeft al bijna een ton opge
bracht. Tijdens de tocht doen de wiel
renners alle provinciehoofdsteden
aan. Vijftien ambtenaren van de pro
vincie Zeeland fietsten woensdag
naar Woensdrecht om als begeleiding
te fungeren. Op de Zeeuws-Brabantse
grens namen zij de kop over van de
Brabantse begeleiders en brachten de
Friezen naar Middelburg.
Op het Abdijplein werden ze ontvan
gen door commissaris van de koningin
dr C. Boertien, die zijn grote bewonde
ring voor de sportieve ambtenaren uit
sprak. Ook ging hij even in op het feit
dat één van de Friese deelnemers, ge
deputeerde Dankert, gisteren tijdens
het fietsen officieel vernam dat hij bur
gemeester van Het Bildt was gewor
den.
Mede dankzij de verkoop van loten
werd ook in Middelburg het sponsor-
bedrage weer vergroot. Ook met de
voorzieningen van voedsel en onder
dak aan de deelnemers draagt de pro
vincie Zeeland een steentje bij in de
sponsoring.
Donderdag worden de Friezen bege
leid tot de Zuidhollandse grens. Ook
burgemeester Chr. Rutten van Mid
delburg zal zich onder de begeleiders
bevinden. De Friezen gaan na een ont
vangst in Den Haag door naar Haar
lem. Vrijdag zal de Afsluitdijk worden
bedwongen en zullen ze in Bozum wor
den ontvangen door de commissaris
van de koningin in Friesland, drs H.
Wiegel.
De deelnemers zijn op 9 juni van start
gegaan om veel geld bijeen te brengen
voor het huis in Bozum. Dit huis heeft
het Prinses Beatrixfonds als geschenk
uit erfenis verkregen, maar er zijn veel
voorzieningen en aanpassingen nodig
om de zwaar gehandicapten een
vakantie-onderkomen te kunnen bie
den.
I
iiiii111111 ii 111 ii 11111 ii 111 ii 111111111111
■1
Twiet-tjok-twiet-tjok. Kan niet mis
sen; dat móet een nyctalus noctula
zijn.
Takketakketakke-, dat hoort een
kind - da's een septesicus serotinus.
En dat spetterende tikketikketik-
fce-geluidje dan? Even stil zijn jon
gens-ja hoor, heel duidelijk eenpi-
pistrellus pipistrellus.
De verrekijker op de buik. De appel
en de plastic regenjas in het rug
zakje gevouwen, de bat-detector op
scherp. Met kwieke slag malen ge-
sandaalde voeten de pedalen rond
en verdwijnen tien achterlichtjes
zwaaiend in nachtelijk Schouwen.
Daar gaan ze, tien jeugdige natuur
vorsers op jacht naar de Vleermuis.
Op ruim veertig plaatsen in het
land trokken meer dan driehonderd
leden van de Nederlandse Jeugd
bond voor Natuurstudie (NJN) de
duisternis in. Op zoek naar muis en
vleermuis. De NJN-afdeling Schou
wen-Duiveland was één van de af
delingen die aan het landelijke pro
ject meededen. De PZC fietste een
nachtje mee.
„Kijk daar, ik zie een vleermuis."
„Awwennee, da's een zwaluw".
Het persbericht maakte nieuwsgie
rig. 'De afdeling Schouwen-Duive
land van de Nederlandse Jeugd
bond voor Natuurstudie organi
seert een openbare excursie met
als thema zoogdieren. Deze avond
zal de afdeling zich bezig houden
met het bekijken van vleermuizen
en muizen. Voor het vangen van
muizen wordt gebruik gemaakt van
life-traps, speciale vallen waarin de
gevangen muis blijft leven. De
vleermuizen worden opgespoord
met behulp van een zogenaamde
bat-detector. Een bat-detector is
een soort radio die de ultra-sone ge
luiden van vleermuizen ontvangt
en omzet in voor de mens hoorbare
geluiden. Aan de hand hiervan kan
worden vastgesteld om wat voor
soort vleermuis het gaat'.
Er klinkt gestommel op de trap van
het gebouwtje 'De Ruimte' op de
hoek van de Melkmarkt/Maarstraat
te Zierikzee. Jappe Beekman, be
stuurslid van de NJN-Schouwen-
Duiveland, torst de pakken appel
sap. Hans Hollander, een 21-jarige
student biologie, fluit een deuntje.
Ze hebben er zin in, da's duidelijk.
Jammer dat de muizevallen door
een organisatorische oneffenheid
niet zijn gearriveerd. Dat wordt dus
alleen vleermuizen kijken van
nacht. Ja, inderdaad: alleen kijken -
aankomen mag niet. Want vleer
muizen behoren sinds '73 tot de be
schermde diersoorten. En da's
maar goed ook, zegt Hans Hollan
der.
Ooit telde Nederland een groot
aantal vleermuissoorten. Tot me
neer pastoor met een spuitbus op
de kerkzoldering verscheen om he
le kolonies uit te roeien, omdat de
kerkgangers wat al te vaak uitgle
den over de vleermuizenpoep. Tot
de boeren meer bestrijdingsmidde
len gingen gebruiken. Tot voortva
rende ruilverkavelingsplannen bo
men, heggen en waterlopen deden
sneuvelen. Maar ach, niemand die
daar echt overstuur van raakte.
Want vleermuizen; het zijn enge
beesten die in je haar vliegen,
hondsdolheid kunnen veroorza
ken, stinken.
Dat beeld is, zegt biologie-student
en NJN-hoofdbestuurslid Hans Hol
lander, gelukkig aan het verande
ren. „Vleermuizen horen gewoon bij
de natuur. Het zijn intrigerende
beesten. Ze vormen een unieke
groep in het dierenrijk. Een zoog
dier dat kan vliegen, dat is fascine
rend. Bovendien: het zijn insekte-
neters en dus nuttige dieren."
De schemer valt over Schouwen-
lj I||II|IIIIII0
Duiveland. Tijd om op stap te gaan,
besluiten Jappe en Hans. Want
rond de schemering verlaten de
vleermuizen hun zolders, holle bo
men, spouwmuren en kelders om op
jacht te gaan naar een hoeveelheid
smakelijke insekten. De stemming
onder de tien jeugdige Schouwse
deelnemers aan de 'Nacht van de
Vleermuis' is een beetje giechelig.
Hans Hollander trapt onverstoor.
baar door, de bat-detector dient al§
kompas. Eerder op de avond heeft-
ie de werking van het ingenieuze ap:
paraatje aan de leergierige natuur
vrienden uitgelegd. Vleermuizen
stoten tijdens hun vlucht voortdu-,
rend hoge, schrille voor het mense
lijk oor niet waarneembare gelui-"
den uit. De bat-detector vangt dié,
signalen op en 'vertaalt' ze in voor
de mens hoorbare geluidjes. Het;'
vereist enige oefening. Maar Hanrf
weet het geluid takketakketak
van de laatvlieger moeiteloos te ort-
derscheiden van dat van de (tikke-
tikketikk) dwergvleermuis. Het
twiet-tjok-twiet-tjok van de rosse
vleermuis klinkt de jonge biologie
student als muziek in de oren. En de
hoefijzerneuzen - een roodborstje is
er niets bij.
De torens van de 14e eeuwse Nobel-
poort priemen in de schemerige
avondlucht. Fietsen op slot, het
Slingerbos in. Twiet-tjok-twiet-tjok
zegt de detector. Een rosse vleer
stelt Hans Hollander geroutineerd
vast; daar, tussen die bomen - drie
stuks maar liefst. Jappe trekt zijn
notitieblokje en noteert. Zoals hij
dat die avond wel vaker zal doen. Ie
dere waarneming dient genoteerd
te worden. Want later, als al die
jeugdigde natuurvorsers, die in de
Nacht van de Vleermuis op stap zijn-
gegaan, hun aantekeningen op een
hoop gooien, kunnen er misschien
conclusies worden getrokken; wel
ke soort komt waar voor? Da's be-'
langrijk om te weten, zegt Hollan!
der. Misschien komen dergelijke ge
gevens nog van pas om een verdere
bedreiging van de vleermuizen-
stand tegen te gaan.
Twee late wandelaars, die in het
Slingerbos hun hond uitlaten, kij:
ken met vraagtekentjes in de ogen
toe hoe het gezelschapje vleermiïi-
zenjagers bijna in extase raakt wan1
neer er weer een dwergvleer op
duikt. Wat ze daar allemaal aan het
uitspoken zijn. Een van de honden
bezitters knikt na de verstrekte
tekst en uitleg waarderend; goed
dat er nog jongeren zijn die zich
druk maken om de natuur, zegt-ie
prijzend, want als je ziet wat ze tej
genwoordig allemaal aan vuiligheid
in het water gooien.... Even verder
op draait z'n bouvier een gave lus in
het kort gemaaide gras.
De duisternis is volledig als de jon1
ge onderzoekers door de dicht be»
boste omgeving van Schuddebeurs
dwalen. De bat-detector zwijgt
hardnekkig. Slechts heel af en toe
produceert het apparaatje een on-,
bestemd geluid; kan een storing
zijn, maar ook een dwergvleer. Jap
pe hoeft z'n notitieboekje nog maar
een paar keer tevoorschijn te halen.
De oogst valt een beetje tegen.
Komt waarschijnlijk omdat het 's
nachts toch nog wat aan de frisse
kant is; dan zitten er niet zo veel in
sekten in de lucht en valt er voor de
vleermuizen weinig te jagen, zoekt
Hans naar een verklaring.
De wijzers van de kerkklok krui
pen naar één uur. In een pittig tem
po fietsen de natuurvrienden op
huis aan; de Sturmey Archer in
standje drie. In het licht van een
lantarenpaal in een verstilde
straat in het centrum van Zierik
zee danst een schaduw: een dwerg
vleermuis? Hij zal het notitieboek
je van Jappe in ieder geval niet
meer halen.
Hans Hollander (l) spoort bij de Nobelpoort in Zierikzee de vleermuizen opt
met de 'bat-detector'; de andere leden van de werkgroep speuren mee.
