Auto-Poppe Walcheren
nra
ie rJA
vandaag
Solidariteit grote winnaar
Zag u Hart in Kenia?
Scheepvaart van EG
krijgt een eigen vlag
BOSPEEN
EN BRAADWORST
Kok ziet belangrijke
verschillen met CDA
SEJM
VS stoppen wapenverkoop
ROEPEN ZOUDEN ONDERLING VECHTEN
Irans toekomst
onvoorspelbaar
TNO: karnemelk
en yoghurt
tegen borstkanker
Bewolkt en buiig
|32e jaargang no. 125
Dinsdag 6 juni 1989
ALS HET OM EEN BETROUWBARE
GEBRUIKTE AUTO GAAT...
Gildeweg 22 - Vlissingen - telefoon 01184-19610
Iussen
Bel nu Mensen in Nood06-3212175
Milieuplan
Sensatie
Stacaravan
Doden
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
Bospeen, 1 AQ
Braadworst,
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
Er is vandaag veel bewolking en enke
le buien. De zuidelijke wind is matig en
draait in de loop van de dag weer naar
het noordwesten. De maximum tempe
ratuur is 15 graden.
dus ANWB-gekeurd èn BQVAG-garantie.
VRIJDAG
AVOND
KOOP
AVOND
PROVINCIALE ZEÊU1
T""v e dagen en uren tussen
X-) het overlijden van de
Iraanse leider ayatollah Ru-
hollah Khomeini en zijn be
grafenis, vandaag, hebben in
dat land diepe emoties van rouw opge
roepen, Tien jaar van islamitische re
volutie volgens 'zijn' recept van het ra
dicale fundamentalisme hebben Iran
gestempeld. Miljoenen moslims zagen
al die jaren in Khomeini de aardse af
gezant van de profeet Mohammed en
kenden hem bijna goddelijke macht
en invloed toe. Als zo'n leider er plotse
ling niet meer is. valt er een groot gat.
Zo luidruchtig ontroerd als de Iraanse
massa daarvan blijk geeft, zo terug
houdend wordt vooral buiten de isla
mi
tische wereld op dit overlijden gerea
geerd. Want nadrukkelijker dan op elk
ander moment sinds de revolutie het
bewind van de sjah Reza Pahlevi in
1979 verdreef is de vraag aan de orde
welke richting Iran nu zal opgaan. On
der Khomeini is er weinig ruimte ge
weest om af te wijken van de goddelij
ke leer, die deze geestelijke en wereld
lijke leider voorstond en met harde
hand in praktijk bracht. Nu is het ge
vaar aanwezig dat in Teheran een
machtsvacuüm ontstaat. Vandaar dat
afgelopen zondag meteen de 49-jarige
president Ali Khamenei tot tijdelijk
opvolger van de overleden leider werd
benoemd. Iraanse regeringsleiders en
hoogste geestelijken willen zich de tijd
gunnen om het schriftelijk politieke
testament van Khomeini te bestude
ren. Het ligt voor de hand dat dit docu
ment suggesties bevat over de manier
waarop Iran in het tijdperk na Kho
meini moet worden geregeerd.
Khamenei heeft altijd een sleutel
rol gespeeld in de islamitische re
volutie. In de hiërarchie van de mos
lim geestelijkheid staat hij een trapje
lager dan een ayatollah (hij is hojato-
leslam) en dat kan hem nog in proble
men brengen met de Iraanse grond
wet. Khomeini's tijdelijk opvolger
staat bekend als een pragmaticus, die
niet gelukkig is met de radicale ten-
denzen in het fundamentalisme. Hij is
meer de kamergeleerde, geniet een ze
kere populariteit onder de bevolking
en bedient zich niet van de felle reto
riek, die andere leiders vaak gebrui
ken. In het Iraanse staatsapparaat en
in de politiek hééft Khamenei veel be
langrijke posten bezet, maar de positie
van al die instellingen is in de loop van
de jaren sterk ondermijnd. Als geeste
lijk leider van de middenklasse ziet hij
in de islamtische revolutie van Iran
een ontwikkeling die het denken van
moslims overal in de wereld heeft her
steld en gestimuleerd. Maar Khame
nei heeft zich nooit zo sterk doen ken
nen als man van de boodschap dat dit
slechts mogelijk is in het isolement, als
waarin Iran onder Khomeini is ge
raakt. Mag uit zijn benoeming daarom
de conclusie worden getrokken dat
Iran na vandaag een leiderschap tege
moet gaat, dat minder doordrenkt is
van het islamitisch fanatisme dan in
de voorbije tien jaar?
Het blijven voorlopig speculaties.
Want in Iran is niets voorspel
baar. Bani Sadr, Irans eerste president
na de terugkomst uit Parijs van Kho
meini in 1979 (al snel daarna in onge
nade gevallen vanwege zijn liberale
opvattingen en nog net op tijd ge
vlucht) houdt het erop dat zijn land
voorlopig nog wel even door verwar
ring aan de top zal worden geregeerd.
Er zijn volgens hem drie mogelijkhe
den. Óf er breekt een complete opvol
gingsoorlog uit. Óf er komt een
machts
overname door een driemanschap, be
staande uit Khamenei, parlements
voorzitter Rafsanjani en Khomeini's
zoon Ahmad. Óf Iran keert terug naar
de democratie. Liberale stromingen
hebben onder de nu emotioneel be
jammerde Khomeini in Teheran geen
schijn van kans gehad. Iedere toena
dering tot het westen drukte de ayatol
lah hardhandig de kop in. Drie maan
den geleden ervoer Khomeini's tot dan
gedoodverfde opvolger, ayatollah
Montazeri dat nog. Hij had openlijk af
gegeven op de tekortkomingen van de
islamitische revolutie en gepleit voor
meer vrijheid. Kort daarna werd hij op
een zijspoor gezet: hij moest aftreden.
In zekere zin staat na de dood van de
als onfeilbaar beschouwde Khomeini
in Iran de deur op een kier voor nieuwe
ontwikkelingen. Maar of die er ook ko
men en het land zich weer wat meer
deelnemer zal willen voelen van de in
ternationale gemeenschap, - daarover
blijft het voorlopig nog gissen.
vdM.
ZEIST (ANP) - Vrouwen die dagelijks
ruim anderhalf glas karnemelk of
yoghurt drinken, lopen veel minder
kans borstkanker te krijgen dan vrou
wen die deze produkten niet gebrui
ken.
Medewerkers van het Onderzoekinsti
tuut voor Voeding Cifo-TNO in Zeist
hebben namelijk duidelijk aanwijzin
gen gevonden dat consumptie van
karnemelk en yoghurt bescherming
biedt tegen het ontstaan van borst
kanker. De resultaten van het onder
zoek zullen volgende maand worden
gepubliceerd in het gezaghebbende
Amerikaanse tijdschrift Cancerre-
search.
Ir. P. van 't Veer, als epidemioloog ver
bonden aan de TNO-instelling, vertelt
dat ook de consumptie van kaas een
beschermend effect blijkt te hebben.
irde slachting op het plein is de 27e
isie verantwoordelijk, die onder be
staat van een neef van president
ïg Shangkun. Hij is aanhanger van
harde lijn. De volkswoede geldt
imamelij k deze divisie die met
ks en duizenden soldaten positie
ft ingenomen op het plein en bij de
lomatieke wijken waar 650 buiten-
dse gezinnen wonen,
conservatieve regering van Li Peng
ft troepen uit Manchurije die ge-
d zijn en oorlogservaring hebben,
trde hoofdstad gehaald. Ze hebben
taak overgenomen van de 38e divi-
die verantwoordelijk is voor het mi-
ir gebied van Peking. Deze divisie
ft geweigerd om het studentenpro-
te onderdrukken. De comman-
ït is ontslagen en moet voor de
gsraad verschijnen. Zijn plaatsver-
iger zou zelfmoord hebben ge-
universiteit van Peking zich ingegra
ven voor de mogelijke aanval door de
regeringstroepen. Naar verluidt heb
ben andere groepen soldaten wapens
ter beschikking gesteld aan de stu
denten, die dit aanbod afwezen.
De autoriteiten hebben studenten van
de Academie van Schone Kunsten die
het vrijheidsbeeld hebben opgericht
op het plein, gearresteerd. Sommige
zouden zijn doodgeschoten. De Neder
landse ambassade heeft alle Neder
landse studenten die aan de universi
teit van Peking studeren naar veiliger
plaatsen geëvacueerd. De Amerikaan
se en Franse ambassades zijn al eerder
tot dergelijke maatregelen overge
gaan.
Ïe nacht van maandag op dinsdag
ben burgers de belangrijke kruis
ten met in brand gestoken bussen
'sperd. Ook militaire voertuigen
den in brand gestoken,
troepen die in slagorde staan opge-
d op het plein hadden eerder mee-
;enloos op burgers geschoten die te
it in de buurt kwamen. Na een
s salvo's vielen tientallen mensen
het wegdek neer. Mensen die te
|p schoten werden eveneens be
oten. 's Nachts werden de troepen
terkt met 80 tanks en nog meer
ischappen, naar wordt aangeno-
om een offensief van andere lege-
ieden te keren,
dingen over het aantal doden als
'olg van de militaire operatie varië-
van 2000 tot zeker 7000. Toen de
tairen het plein bestormden waren
ongeveer 40.000 studenten,
issen hebben de studenten aan de
(Van onze correspon
dent)
WASHINGTON - De
Amerikaanse president
Bush heeft gisteren be
sloten alle wapenverko
pen aan China stop te
zetten, uit protest tegen
de gewelddadige onder
drukking van de demon
straties in Peking.
Maar de president zei
ook, voorzichtig te wil
len blijven. „Ik wil een
sterk signaal sturen
naar China, maar niet de
banden verbreken. Onze
ambassadeur terugroe
pen zou een slecht idee
zijn. Dit is niet de tijd
voor een dergelijke emo
tionele reactie", aldus
Bush.
De uitspraken van Bush
betekenen, dat de al
overeengekomen ver
koop van meer dan een
miljard dollar aan wa
pentuig aan China voor
lopig niet doorgaat. Het
gaat daarbij onder meer
om munitie, radars, tor
pedo's en om de moder
nisering van in China ge
maakte F-8 gevechts
vliegtuigen.
Bush zei gisteren ook
nog, dat Chinese studen
ten die in de Verenigde
Staten naar de universi
teit gaan, de mogelijk
heid zal worden geboden
langer te blijven dan hun
visa hen toestaat.
Gisteren op tv. liet Han van der Meer Nederlandse
kinderen zien hoe Keniase leeftijdgenootjes een
toekomst kregen.
Voor nog geen 3 kwartjes per dag geeft u een kind zijn
toekomst terug. Neem een kind voor uw rekening.
Lhina stevent af
De stacaravan blijft, ondanks
een forse landelijke teruggang,
in Zeeland populair.
PAGINA 9
Het milieuplan is voor het be
drijfsleven te duur.
PAGINA 10
Sensatie op Roland Garros: de
17-jarige Amerikaan Michael
Chang wipt de grote favoriet
Ivan Lendl.
PAGINA 15
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën en economie:
Provincie: 9,10,11 en 13
Sport: 14 en 15
SEN (ANP) - Staatssecretaris van economische zaken
onkuis is voor de rechtbank in Assen gedaagd door de
ndsspaarbank in een kort geding dat donderdag zal die-
De bank eist onmiddellijke aflossing van een hypo-
ek die de staatssecretaris heeft afgesloten bij de Bonds-
arbank, omdat Evenhuis zijn betalingsverplichtingen
zou nakomen. De achterstand in rente en aflossing be-
agt meer dan 40.000 gulden, zo blijkt uit de dagvaar-
9-
nhuis sloot in februari vorig jaar met de Bondsspaar-
k een hypotheek van 300.000 gulden af. Daarbij was
reengekomen dat elk kwartaal de rente en 5.000 gulden
ssing zouden worden betaald. Evenhuis heeft niet aan
e verplichting voldaan, aldus de dagvaarding,
nli en november stuurde de Bondsspaarbank de staats-
retaris vergeefs aanmaningen. Eind januari van dit
jaar volgde een persoonlijk gesprek tussen Evenhuis en de
bank, dat evenmin resultaat had. Begin maart zond de
Bondsspaarbank Evenhuis een brief waarin deze gesom
meerd werd het achterstallige bedrag te betalen. Dit be
droeg toen bijna 43.000 gulden.
Toen de staatssecretaris op deze sommatie niet reageerde,
zegde de Bondsspaarbank op 14 maart de lening op. Tege
lijkertijd vorderde de bank de totale hypotheek terug.
Doch ook nu bleefbetaling uit. Daarop stapte de bank naar
de rechter.
Staatssecretaris Evenhuis kon maandag niet meer dan
een korte reactie geven. „Er is een bod gedaan aan de
Bondsspaarbank voor aflossing van het hele bedrag", al
dus de staatssecretaris. De bank had op dit bod nog niet
gereageerd. Evenhuis wilde verder alleen zeggen dat de
situatie is ontstaan doordat hij iemand heeft geholpen".
(Van onze correspondent)
LUXEMBURG - Met uitzondering van Griekenland staan
alle EG-landen positief tegenover het voorstel van de Eu
ropese Commissie voor de instelling van een 'Europese
vlag' in de scheepvaart. Daarmee hoopt men de positie
van de Europese handelsvloot in de wereld te versterken.
Met zo'n EG-registratie wil men voorkomen dat nog meer
rederijen hun (vracht)schepen laten registeren in landen
buiten Europa met een zogenaamde 'goedkope vlag', zoals
Panama of Liberia. Dat zijn landen met zeer gunstige fisca
le en sociale voorwaarden voor reders en bemanningen en
waar lage lonen worden betaald.
Door de concurrentie van de goedkope-vlaglanden is de
EG-vloot van de laatste jaren sterk afgenomen. Zij maakt
nu nog maar 15 procent van de wereldvloot uit.
De Europese Commissie wil met haar voorstel de Europese
scheepvaart in een zelfde positie brengen als de Ameri
kaanse en Japanse, die al jaren profiteren van bijzondere
steunmaatregelen van hun regeringen. Maar vooral wil zij
de seheepvaartpolitiek van de lidstaten meer met elkaar in
overeenstemming brengen.
Om in het EG-scheepsregister, dat de naam 'Euros' krijgt,
te kunnen worden opgenomen, moeten de reder van het
schip een onderdaan van een van de EG-lidstaten zijn. Bo
vendien dienen van de bemanningen alle officieren en min
stens de helft van de niet-offïcieren aan boord uit een EG-
land te komen. Daarmee wil men de praktijk tegengaan
waarbij bemanningen worden geworven in landen buiten
Europa waar zeer lage lonen gelden. Dat beschouwt men
als een vorm van 'sociale dumping' die nadelig werkt voor
de werkgelegenheid van Europeanen in de scheepvaart en
het zeevervoer in gedrang brengt.
(Advertentie)
(Advertentie)
Het gedrang bij de baar van
Khomeini eist doden.
PAGINA 3
PEKING - Een man bracht gisteren in z'n eentje een tankcolonne tot stilstand op de Changan-boulevard in Peking. Hij
ging voor de tanks staan en dwong de tankbestuurder tot stoppen. Daarna klom hij op de tank en begon een discussie
met de bemanning. Even later stapte hij eraf, maar wilde zijn eenmansstrijd nog niet opgeven. Anderen hebben hem
uiteindelijk weggehaald.
per bos ±«rZJ
500 g §#9 4.49 7QQ
kilo 10t99"/i^7Z/
>P
burgeroorlog
WARSCHAU -Verheugde aanhangers van Solidariteit begroeten bij een stembureau in Warschau de voorlopiger
uitslag van de verkiezingen, waarin hun partij als overwinnaar naar voren komt.
(Van onze correspondent)
KING - In China dreigt een burgeroorlog uit te breken. De afgelopen nacht zouden Chinese
epen onderling met elkaar slaags zijn geraakt; in verscheidene delen van de stad wordt
trailleurvuur met mitrailleurvuur beantwoord. Het is onduidelijk wie tegen wie vecht,
ar naar verluidt zijn er vele onderdelen in het leger die het bloedbad op het plein van de
melse Vrede veroordelen. De inwoners van Peking zijn inmiddels aan het hamsteren gesla-
uit angst dat er voedselschaarste zal ontstaan.
(Van onze correspondent)
WARSCHAU Solidariteit is met grote overmacht
winnaar geworden van de Poolse parlementsverkie
zingen. Dat voorspelden zegslieden van de onafhanke
lijke vakbeweging gisteren nadat de telling van zestig
procent van de zondag uitgebrachte stemmen bekend
was. Woordvoerder Jan Bisztyga van de communisti
sche partij en haar bondgenoten gaf toe dat Solidari
teit „een doorslaggevende meerderheid" had verkre
gen. De definitieve uitslag wordt pas woensdag ver
wacht.
Prominenten van de coalitie rond de partij, zoals bij
voorbeeld premier Rakowski en minister van binnen
landse zaken generaal Kiszczak slaagden er in de eerste
ronde niet in een zetel te halen. Zij moesten daarvoor de
helft plus één van het aantal geldige stemmen bemach
tigen.
Volgens de voorlopige cijfers van Solidariteit winnen de
'kandidaten van Lech Walesa' alle 161 zetels die de op
positie kon behalen in de Sjem, de Tweede Kamer. De
overige 299 zetels zijn gereserveerd voor de partij en
haar bondgenoten. Bij de volledig vrije verkiezingen
voor de nieuwe Senaat wist de overgrote meerderheid
van de Solidariteit-kandidaten al meteen een zetel te
veroveren.
De door Solidariteit beheerste Senaat kan elke door de
Sejm goedgekeurde wet afstemmen. In dat geval moet
de Sejm opnieuw over de wet debatteren en is een twee
derde meerderheid nodig voor goedkeuring. Omdat So
lidariteit alle 161 'vrije' zetels (35 pet) in de Sejm zal be
zetten, is de meerderheid die de regeringscoalitie vol
gens het Ronde Tafel-akkoord tussen regering en Soli
dariteit vooraf werd gegarandeerd, niet toereikend.
De reacties gisteren van de autoriteiten illustreerden
dat zij volledig zijn verrast. Persconferentie en afspra
ken voor interviews werden afgezegd. Partij- en coalitie
woordvoerder Jan Bisztyga beperkte zich gisteravond
tijdens het tv-nieuws tot een korte verklaring. Volgens
de partij moet Solidariteit nu ook mede-verantwoor
delijkheid gaan dragen voor de Poolse staat. „De eerste
stap is het gezamenlijk bewaren van de orde. Gevoelens
van triomf en avonturisme kunnen voor anarchie zor
gen en een serieus gevaar voor democratie en sociale
vrede opleveren", aldus Bisztyga.
DEN BOSCH/DELFZIJL (GPD) - Er
bestaan geen grote overeenkomsten
tussen de opvattingen van PvdA en
CDA op de terreinen zoals bestrijding
van werkloosheid en rechtvaardige
inkomenspolitiek. Uitspraken van
premier Lubbers dat dit wel het geval
zou zijn, worden niet gesteund door
de feiten. Aldus PvdA-voorman Kok
gisteravond op een PvdA-manifesta-
tie in Den Bosch.
Kok wees erop dat de werkloosheid in
de afgelopen drie jaar met 45.000 is ge
daald. Dat is veel minder dan de door
Lubbers beloofde daling van 150.000
om de werkloosheid zo terug te drin
gen tot onder de 500.000 mensen. „Het
karwei is dus mislukt", concludeerde
Kok.
Met die wetenschap in het achter
hoofd doet het CDA echter niets, aldus
de PvdA-voorman. In het verkiezings
programma staan veel woorden maar
worden geen daden aangekondigd. Er
is geen sprake van een nieuwe forse im
puls voor de werkgelegenheid, het be
strijden van de langdurige werkloos
heid of het investeren in meer en bete
re scholing, zo hield Kok zijn gehoor
voor.
Ten aanzien van een rechtvaardige in
komenspolitiek erkende Kok dat
PvdA en CDA beide 12 miljard gulden
hebben uitgetrokken om de koppeling
tussen lonen, uitkeringen, ambtena
ren- en trendvolgerssalarissen te be
werkstelligen. Toch zei Kok niet voor
bij te willen gaan aan de bange vraag
of het CDA bij een ander economisch
verloop als nu gedacht de koppeling
wil vasthouden.
WD-fractievoorzitter Joris Voorhoe-
(Slot zie pagina 3 kolom 7)j
