Auto-Poppe Walcheren
m
Gorbatsjov onthult
defensiebudget
VVD en PvdA tegen
terugkeer van Braks
COMPROMIS OP NAVO-TOP
vandaag
Schema voor
onderhandelen
Arrestaties
na moord op
Palestijnse
Atari benadert
basisscholen
met computers
OP EEN HONDA
REIS JE ALTIJD
EERSTE KLAS
aantal zonuren gemiddeld
in de maand mei
Bush' meesterzet
redt NAVO-top
Af en toe zon
232e jaargang no. 120
Woensdag 31 mei 1989
ALS HET OM EEN BETROUWBARE
GEBRUIKTE AUTO GAAT...
Gildeweg 22 - Vlissingen - telefoon 01184-19610
Vaag
Overtredingen
Heidemij
Golfbaan
Tekort
Oranje
Breukink
BRUSSEL De Sovjetunie heeft positief gereageerd op de
ontwapeningsvoorstellen die de NAVO dinsdag op tafel heeft
gelegd. Sovjet-minister van buitenlandse zaken Shevardnad
ze zei in Parijs dat de NAVO-voorstellen goed bestudeerd zul
len worden, „maar de eerste indruk is dat zij een stap in de
goede richting zijn".
Succes
Voorwaarden
laagste en hoogste per 10 jaar
300
gemeten in
de Bilt
Naast enkele wolkenvelden, schijnt
ook af en toe de zon. Het blijft op de
meeste plaatsen droog. De middag-
temperatuur wordt circa 14 graden.
De wind is noordwest en matig.
dus ANWB-gekeurd èn BOVAG-garantie.
VRIJDAG
AVOND
KOOP
AVOND
PROVINCIALE
DEN HAAG (GPD) Telers van komkommers gebruiken
in toenemende mate het verboden bestrijdingsmiddel
Vertimec. Dit gif wordt toegepast om trips, schadelijke
insecten, te doden. Vertimec is onder strikte veiligheids
voorschriften alleen toegestaan in de bloementeelt. Vol
gens de stichting Natuur en Milieu is de stof zeer schade-
lijk en absoluut ongeschikt voor de groenteteelt.
De fabrikant van Vertimec heeft de Algemene Inspectie-
dienst van het ministerie van landbouw gealarmeerd over
liet oneigenlijke gebruik van het verdelgingsmiddel.
Woordvoerder L. Reijnders van Natuur en Milieu raadt het
eten van komkommers door bijvoorbeeld zwangere vrou
wen op dit moment af. De stof zou misvormingen kunnen
veroorzaken. „Zelfs het gebruik ervan voor siergewassen is
omstreden omdat de stof schadelijk kan zijn voor de voort
planting van mensen. Vertimec is zeer moeilijk afbreek
baar", aldus Reijnders.
De Landbouworganisatie KNLC maakt zich ernstig zor
gen. „Wij weten dat het middel wordt gebruikt. Dat is on
verantwoord en schadelijk voor de reputatie van onze be
drijfstak", aldus woordvoerder L. Poot. Tientallen bedrij
ven zouden het gif gebruiken om trips te verdelgen. Deze
uit Califomië overgekomen insecten veroorzaken veel
schade.
Positieve reactie
I
van Sovjetunie
Het CDA-programma over de
bestrijding van de werkloos
heid is vaag.
PAGINA 3
Apothekers en apotheekhou-
dende huisartsen overtreden
op grote schaal de Wet Tarie
ven Gezondheidszorg.
PAGINA 5
De Heidemij wil acht miljard
voor verbetering van de infra
structuur.
PAGINA 7
De plannen voor de aanleg van
een golfbaan bij het Walcherse
Dishoek worden verder uitge
werkt.
PAGINA 9
De reders in Nederland vrezen
dat er een schreeuwend tekort
ontstaat aan goed opgeleide
zeevarenden.
PAGINA 13
Ruud Gullit is uit op de val van
bondscoach Thijs Libregts.
PAGINA 19
Met de allure van een groot
kampioen heeft Erik Breukink
de rose trui van de Giro d'lta-
lia heroverd.
PAGINA 19
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Beurs en financiën: 7
Provincie: 9, 11, 12, 13, 14,
15, IC en 17
Sport: 18 en 19
(Van onze verslaggevers
De Russische regeringswoordvoerder
Gerasimov zei in Moskou geen ver
band te willen leggen tussen de onder
handelingen over conventionele bewa
pening en kernwapens. De gesprekken
op alle fronten moeten los van elkaar,
maar wel tegelijkertijd worden ge
voerd, aldus Gerasimov. Hij zei het
volledig met Bush eens te zijn dat de
onderhandelingen in Wenen over de
conventionele bewapening sneller
moeten verlopen.
De Sovjet-reacties kwamen nadat de
NAVO-bondgenoten in eensgezind
heid een eind hadden gemaakt aan
hun tweedaagse topconferentie in
Brussel. De staatshoofden en rege
ringsleiders noemden de top een suc
ces. Zij waren vooral tevreden over het
compromis rond het heikele thema
van de kemraketten voor de korte af
stand (SNF).
Zowel Duitsers als Britten konden
zich na langdurige discussies vinden
in een verklaring die onderhandelin
gen over deze wapens met het War-
schaupakt niet langer uitsluit. Deze
doorbraak in de al maanden durende
crisis binnen de NAVO kwam er vooral
dankzij nieuwe voorstellen van de
Amerikaanse president Bush.
Zijn plan voor een forse vermindering
van de niet-nucleaire wapens in Euro
pa bracht ook overeenstemming over
de korte-afstandsraketten dichterbij.
De bondgenoten stelden echter vast
dat onderhandelingen over de SNF-
wapens niet tot een afschaffing van die
wapensystemen mogen leiden. Van
een zogenoemde 'derde nul' kan voor
lopig geen sprake zijn.
De NAVO-partners stellen twee be
langrijke voorwaarden voordat kan
worden overgegaan tot een gedeelte
lijke afschaffing van SNF-wapens aan
NAVO-zijde. Een akkoord in Wenen
over de conventionele wapens moet
volledig zijn uitgevoerd en de Sovjet-
Unie dient zijn overwicht aan SNF-
wapens eerst terug te brengen tot de
aantallen die de NAVO op het mo
ment bezit.
Vooral de Britse premier Thatcher ha
merde erop dat eerst een volledige uit
voering van een akkoord op conven
tioneel gebied nodig is. Zij wees een
'derde nul' resoluut van de hand, ter
wijl ook de Duitse bondskanselier
Kohl betoogde dat „een derde nul op
dit moment niet aan de orde is".
Ook de Duitse minister van buiten
landse zaken Genscher, een groot
voorstander van de derde nul-optie,
verklaarde dat over een totale afschaf
fing van de SNF-wapens „nu geen be
slissing hoeft te worden genomen". Hij
liet die mogelijkheid voor de toekomst
nadrukkelijk open.
Bush meende dat de compromistekst,
waarin nadrukkelijk van een 'gedeel
telijke reductie' van de SNF-wapens
sprake is, voldoende duidelijkheid
schept: „Gedeeltelijk is gedeeltelijk",
aldus de president.
De vraag of de overblijvende kernwa
pens (de Lance-raketten) gemoderni
seerd moeten worden, werd vooruitge
schoven. Daarover zal een besluit pas
in 1992 vallen. Wel werd gesteld dat de
NAVO behoefte blijft houden aan deze
soort nucleaire wapens en dat die 'up-
to-date' gehouden moeten worden.
Minister van buitenlandse zaken Van
den Broek, die volgens Lubbers door
alle deelnemers uitbundig geprezen
werd om zijn voorzitterschap van het
overleg waarin het compromis werd
bereikt, was opgelucht.
„Er is niemand met een verkrampt ge
zicht vertrokken", zei hij over de
urenlange gesprekken over de SNF-
wapens. Van den Broek besefte zich
wel dat „de SNF-problematiek onge
twijfeld weer om de hoek zal komen
kijken" als in 1992 moet worden be
sloten over modernisering van de kor-
te-drachtswapens.
MOSKOU (RTR) - De Sovjetunie geeft
in 1989 77,3 miljard roebel (ongeveer
290 miljard gulden) uit aan haar de
fensieapparaat. Dit heeft de president
en partijleider van de Sovjetunie, Mi-
chaïl Gorbatsjov, dinsdag in Moskou
jezegd in een rede tot het nieuwe Con-
{res van Volksafgevaardigden. Het is
voor het eerst dat de Sovjetunie dui
delijkheid verschaft over haar defen
sieuitgaven.
Gorbatsjov kondigde aan dat de de
fensieuitgaven voor 1990-91 met 14
procent omlaag zouden gaan. De Sov
jetleider zei dat in het jaar 1987-88 de
uitgaven bevroren zijn. Dat heeft naar
njn zeggen een besparing van 10 mil
jard roebel opgeleverd.
Het door Gorbatsjov genoemde be
drag van 77,3 miljard roebel is onge
veer vier maal zo hoog als het bedrag
dat in de herfst van het vorig jaar in de
Sovjetbegroting voor defensie ge
noemd werd.
Gorbatsjov
BRUSSEL (GPD) - Wat de kernraket
ten voor de korte afstand betreft (de
zg. SNF-wapens), werden de NAVO-
bondgenoten het eens over de volgen
de strategie:
- onderhandelingen met het War-
schaupakt over de SNF-wapens wor
den gekoppeld aan vooruitgang bij de
besprekingen in Wenen, waar over
conventionele wapenvermindering
wordt gesproken. Binnen zes maan
den tot een jaar moet in Wenen een ak
koord kunnen worden bereikt over
vermindering van aantallen troepen,
vliegtuigen, helicopters, tanks, pant
serwagens en kanonnen;
- de SNF-onderhandelingen starten
niet eerder dan nadat een begin is ge
maakt met de uitvoering van een ak
koord in Wenen;
- de Sovjetunie moet haar eigen aantal
korte-drachtswapens aanzienlijk re
duceren, voordat de SNF-besprekin-
gen kunnen starten. Het Oostblok
heeft ruim 1400 lanceerinrichtingen
met bijna 4000 raketten. Dat zou moe
ten dalen naar het niveau van de NA
VO, waar 88 lanceerders en 600 raket
ten staan opgesteld. Daarnaast heb
ben de Fransen nog 32 vergelijkbare
Pluton-raketten;
- komt het tot onderhandelingen, dan
is de totale afschaffing van de korte
drachtswapens (nul-optie) niet aan de
orde. Het gaat om een vermindering
aan beide zijden tot gelijke en contro
leerbare niveaus;
- een verlaging van het aantal NAVO-
raketten met korte dracht kan pas ter
sprake komen na volledige uitvoering
van de vermindering op niet-nucleair
terrein;
- in 1992 wordt gesproken over moder
nisering van de (overblijvende) korte-
drachtswapens. Een besluit daarover
zal 'in het licht van de totale veilig
heidssituatie' worden genomen;
- tot dat tijdstip gaan de Amerikanen
voort met onderzoek naar en ontwik
keling van een opvolger voor de in 1995
verouderde Lance-raket.
DE BILT (ANP) - Mei kende meer uren zon dan ooit binnen een maand in ons land zijn gemeten. Met 320 uur,
gemiddeld dus meer dan 10 uur per dag - brak mei alle records, ook die van zomermaanden. In Zeeland was het
beeld nog zonniger. Dat heeft het KNMI in De Bilt dinsdag meegedeeld.
Zie ook pagina 9.
Wat maar weinigen had
den durven hopen is
(Van onze correspondent)
PEKING De autoriteiten van Peking hebben de studenten dinsdag
opgedragen het 'vrijheidsbeeld' op het Plein van de Hemelse Vrede
(Tiananmen-plein) te verwijderen. Het tien meter hoge beeld, dat de
godin van de vrijheid voorstelt, kijkt het portret van Mao aan de Poort
van de Hemelse Vrede recht in de ogen.
De studenten weigeren aan de oproep gehoor te geven. „De regering
moet niet proberen dit beeld, een symbool van de democratie, omver te
halen. Wij zullen het met ons leven beschermen", zei een studentenleider.
Het stadsbestuur zegt dat het beeld illegaal is neergezet: „Zelfs in de VS
is het verboden zonder toestemming van de regering een standbeeld op
te richten voor het Huis van Afgevaardigden."
(Van onze correspondent
TEL AVIV - Het Israëlische leger
heeft dinsdag 30 kolonisten gearres
teerd in een nederzetting nabij het
Graf van Jozef in de stad Nablus op de
Westoever van de Jordaan. Allen zijn
studenten aan de daar gestichte yes-
hiva (joods religieus opleidingsinsti
tuut). Ze zouden betrokken zijn ge
weest bij een incident waarbij maan
dag een 16-jarig Palestijns meisje
werd gedood en twee Arabische
dorpsbewoners levensgevaarlijk ge
wond raakten.
De Israëlische minister van politie,
Chaim Bar-Lev heeft gisteren laten
weten dat de dertig hun straf niet zul
len ontgaan. Ook minister van defen
sie Jitschak Rabin heeft gewaar
schuwd dat Israëlische bewoners van
de bezette gebieden die zich aan derge
lijk gedrag schuldig maken zonder on
derscheid voor de rechter zullen wor
den gebracht. Hij sprak van een
„schandelijke daad".
DEN HAAG (GPD) - Atari, fabrikant
van computers, gaat slag leveren te
gen het ministerie van onderwijs om
de computermarkt in het basisonder
wijs. Nu Atari niet mee mag dingen
naar de order vóór 25.000 computers
voor het basisonderwijs (het zogehe
ten Comeniusprojekt), zal de fabri
kant zelf het basisonderwijs benade
ren.
Atari-directeur Van Nispen maakte
gisteren bekend dat hij een speciale
aanbieding zal doen aan de scholen.
De prijs van een complete computer
zal voor de basisscholen vermoedelijk
beneden de duizend gulden komen te
liggen, terwijl de computers die het mi
nisterie wil aanschaffen ten minste
3500 gulden zullen kosten.
Het ministerie van onderwijs heeft be
sloten zogeheten MS-DOS-computers
aan het basisonderwijs te leveren. Ata
ri maakt computers die met een ander
besturingssysteem zijn uitgerust. Vol
gens Van Nispen hebben veel basis
scholen verontrust gereageerd op het
besluit van het ministerie.
DEN HAAG (GPD) - WD en PvdA wil
len beiden dat minister Braks (land
bouw) verdwijnt bij de volgende ka
binetsformatie. De landbouwspecia-
listen van beide partijen, Blauw en
Huys, heben dit dinsdag voor de radio
verklaard.
Volgens Blauw heeft Braks de WD de
laatste jaren een aantal keren verne
derd en wordt het tijd dat de bewinds
man eens naar een andere baan uit
ziet. Huys meende dat de minister weg
moet, omdat hij zich in zijn beleid te
veel richt op de WD.
Braks (56) is sinds maart 1980 minister
van Landbouw. Alleen tijdens het
tweede en derde kabinet-Van Agt
keerde hij terug in de Kamer. Dat was
tussen september 1981 en december
1982. De bewindsman gaf zelf onlangs
te kennen nog wel een ambtsperiode
op landbouw te willen.
De WD heeft bij de kabinetsformatie
in 1986 al getracht een liberaal op land
bouw te krijgen. Daarvoor was toen D.
Luteijn, nu voorzitter van de Eerste
kamerfractie van de WD, in de markt.
Luteijn is zelf boer en bekleedt talrijke
functies in de georganiseerde land
bouw.
De PvdA heeft sinds het derde kabi-
net-Drees, dat tussen eind 1956 en
eind 1958 regeerde, geen minister van
Landbouw meer mogen leveren. In
dat kabinet bekleedden Mansholt en,
na diens vertrek naar de Europese
Commissie, Vondeling de post.
toch nog gebeurd: de top
conferentie in Brussel van dë
jubilerende (40-jarige) NA
VO is een succes geworden. Een suc
ces, dat voor vrijwel honderd procent
op naam komt van de Amerikaanse
president George Bush. Want met zijn
slim evenwichtige ontwapeningsplan
maakte hij in één klap een eind aan de
slaande ruzie, die de eenheid binnen
het bondgenootschap al wekenlang
bedreigde. Bovendien heeft Bush na
maandenlang stilzwijgen aan de Ame
rikanen en de rest van de wereld laten
zien wat hij in zijn mars heeft. En daar
was de 'aardige, maar visieloze' opvol
ger van de wild populaire Ronald Rea
gan - zoals hij de laatste tijd in de Ame
rikaanse media door de mangel werd
gehaald - langzamerhand aan toe.
Bush' voorstellen om het aantal troe
pen en gevechtsvliegtuigen in Europa
drastisch te verminderen was de basis
voor een compromis met de Westduit
sers, die als eis stelden dat de NAVO
(óók) gaat onderhandelen met het
Warschaupakt over vermindering van
het arsenaal aan kernwapens voor de
korte afstand in Europa. Een eis, waar
vooral de Amerikanen en Britten aan
vankelijk niet aan wilden. Bush heeft
ervoor gezorgd dat die onderhandelin
gen niet op zichzelf komen staan. En
dat was voor de tegenvoeters van de
Duitsers het signaal om 'akkoord' te
zeggen. De samenhang in Bush' pak
ket voorstellen heeft daarom ook de
samenhang in de NAVO gered.
Voor de voortgang van de ontspan
ning in de verhouding tussen Oost
en West is de royaal herbevestigde
eensgezindheid binnen de NAVO van
groot belang. Immers: een verdeeld
westers bondgenootschap, juist bij de
viering van het veertigjarig bestaan,
zou het proces van geleidelijke ontwa
pening wel eens lelijk hebben kunnen
frustreren. De Sovjetunie zou in dat
geval in de positie zijn gekomen om de
met elkaar overhoop liggende wester
se partijen nog verder uit elkaar te spe
len. Daarvan kan nu geen sprake
(meer) zijn. Eerder is het omgekeerde
het geval. Met de geestdriftig gesteun
de voorstellen van Bush en het com
promis over de SNF-kemwapens (voor
de korte afstand) heeft de NAVO het
initiatief van Sovjetleider Michail
Gorbatsjov overgenomen. De Ameri
kaanse president heeft de Russische
leider opgeroepen om aan de onder
handelingstafel op zeer korte termijn
een akkoord te bereiken over en een
begin te maken met vergaande ver
mindering van de conventionele wa
pens (troepen, tanks, kanonnen en ge
vechtsvliegtuigen) en daaraan gekop
peld te onderhandelen over een ge
deeltelijke vermindering van die 'klei
ne kernwapens'. De voorstellen van
Gorbatsjov gingen uit van een veel tra
ger schema. Het antwoord vanuit Was
hington, waarop Moskou al bij herha
ling heeft aangedrongen, is een uitda
ging voor de Sovjets geworden. In een
eerste reactie heeft het Kremlin, via
minister van buitenlandse zaken She
vardnadze, de westerse voorstellen
'een serieuze stap in de juiste richting
genoemd'. En dat opent voorzichtige
perspectieven.
De spanning binnen de NAVO over
de vraag hoe nu het doeltref
fendst moet worden gereageerd op de
stroom van ontwapeningsvoorstellen
en eenzijdige wapenverminderingen
van de Sovjetunie is op deze top in
Brussel gebroken via een opmerkelij
ke aanpak. De Westduitse minister
van buitenlandse zaken Genscher
stuurde daar in de weken van het
steeds verder oplopende conflict op
aan, toen hij zei dat binnen de NAVO
'verouderd denken ernstiger is dan
verouderde wapens'. Op twee manie
ren is met dat 'verouderd denken' afge
rekend. De Duitse Bondsrepubliek
heeft afgedwongen dat de kernwapens
voor de korte dracht voorlopig niet
worden gemoderniseerd. Bij de kruis
rakettenkwestie, enkele jaren geleden,
was die modernisering juist drukmid
del op de onderhandelingen met de
Russen. Een taktiek, kort geleden in
NAVO-kringen nog als 'beproefd' aan
geprezen, is nu dus verlaten. De Ame
rikanen op hun beurt hebben de terug
trekking van een deel van hun troepen
uit de Duitse Bondsrepubliek duide
lijk aan de orde gesteld. En dat onder
werp was enige tijd terug nog onbe
spreekbaar. Het onverwachte succes
van de NAVO-top is daarom niet al
leen een uitdaging aan Moskou. Het is
tegelijk een uitdaging aan West-Euro
pa, dat bij minder dreigende oost
west-relaties op langere termijn meer
verantwoordelijkheid voor de eigen
militaire defensie zal moeten dragen.
vdM.
(Advertentie)
Minister Braks
Bel voor documentatie 01804-57333.
