Duizenden inwoners
Moskou straat op
ijnbachbv
I
China-reis onzeker
Lucht in oosten van het land
door smog zwaar verontreinigd
Marcos op sterven
[taliaans kabinet valt
SITUATIE IN CHINA EXPLOSIEF
week-in
Herzberg
overleden
week-uit
Raden
ii
Uitdelen op weg
naar de stembus
Vluchtstrook is
voor veiligheid
AKO-literatuurprijs
voor Brigitte Raskin
VERB0UWINGS
OPRUIMING
BIJ:
WNTWESTEN
lonnig
32e jaargang no. 111
aterdag 20 mei 1989
Auto laten staan
Overijssel
Europese aanpak
Criminelen
PEKING In Peking heerst sinds gisteravond de staat van
beleg. De maatregel is bekendgemaakt door president Yang
Shangkun. De maatregel komt aan de vooravond van het
staatsbezoek van koningin Beatrix en prins Claus, dat dins
dag zou beginnen maar inmiddels onzeker is geworden.
Militairen
Kampeerders
Van Poppel
Dames- en herenmode
nrooa en zonnig. Maximum tempera
tuur rond 25 graden, aan zee iets koe
ler Meest matige noordoostenwind.
OME (GPD) —De Italiaanse rege-
"fcoa'itie is gevallen. Na 13 maan-
J*® met de socialisten en een
^j..i i ne ''Oel"ale partijen gere-
Bm llebben, diende de christen-
■"ocratische premier De Mita vrij-
s zijn ontslag in bij president Cossi-
I lleef' Mita gevraagd om
Iop,S aan te blijven als demissio-
Idfin em'er voor afhandelen van
'«Pende zaken. Maandag zal de pre-
E. c°nsultaties beginnen om
ff We£ uit de crisis' te vinden.
te viuucn.
I ;CSS ontstond vrijdagochtend met
I alSeVOering van de leider van de
noCr^Sf sociaiistische partij, Betti-
I ei vf1 rafsluiting van het 45e con-
mtte in partÖ i11 Milaan. Craxi
I e Mit a^.toesPraak zware kritiek op
e Vari J beschuldigde de premier
■dent v,0. 00rd bebben genomen"
net congres van de socialisten.
De Mita had het congres van de socia
listen deze week afgedaan als „een ko
medie die zo snel mogelijk afgelopen
moet zijn". „Welk recht heeft De Mita
om de verontrusting en de kritiek die
een grote partij als de socialistische
uitspreekt, een komedie te noemen?",
zei Craxi boos.
Advertentie
'KANTOORINSTALLATIES
Volledige inrichtingsadvie-
zen. De beste buro'sen bu-
1 rostoelen. Kasten gr. en kl.
t Smaakvol èn efficiënt
'n Bezoek aan onze
showroom meer dan waard
ff VLISSINGEN
Industri
Industrieweg 1-3
Tel. 01184-10740
Fax 01184-13307
ARNHEM (GPD) De lucht boven
Gelderland en Noord-Brabant is ern
stig door smog verontreinigd. Beide
provincies stelden gistermiddag de
waarschuwingsfase in. Er bestaat nog
geen gevaar voor de volksgezondheid,
wel kunnen mensen met een aandoe
ning aan de luchtwegen hinder van de
smog ondervinden. Dat is ook het ge
val bij zware lichamelijke inspannin
gen. Naar verwachting zal de smog de
komende dagen aanhouden. Ook Lim
burg en Overijssel zijn door smog ge
troffen.
De hoeveelheid stikstofdioxyde en
ozon is de afgelopen twee dagen drie
keer zo hoog als normaal. Bij vier keer
de normale concentratie van deze stof
fen treedt de alarmfase in werking.
In Brabant heeft het provinciebestuur
via de regionale omroep de bevolking
inmiddels opgeroepen de auto zoveel
mogelijk te laten staan. De provincie
Gelderland wil voorlopig nog geen be
perkingen opleggen aan het autover
keer en de industrie.
Het provinciaal bestuur van Noord-
Brabant heeft een aantal bedrijven ge
vraagd hun uitstoot kritisch in de ga
ten te houden en zonodig te verminde
ren. In Brabant is om 16.30 uur gister
middag de waarschuwingsfase inge
treden en men wacht vooralsnog de
verdere metingen van het RIVM af. Af
hankelijk daarvan wordt bepaald of de
waarschuwingsfase overgaat naar de
alarmfase.
De provincie Overijssel heeft de
voor-waarschuwingsfase afgekon
digd. Het meetpunt in Hellendoorn
heeft wel een verhoogde ozonconcen
tratie geconstateerd, maar nog niet
van dien aard dat daardoor verdere
maatregelen getroffen moeten wor
den. Het provinciaal bestuur wacht
de situatie vandaag af om te bekijken
of alsnog de waarschuwingsfase moet
worden afgekondigd.
In het Rijksinstituut voor de Volksge
zondheid en Milieuhygiëne (RIVM) in
De Bilt worden vrij we, continue de
luchtmonsters uit de betrokken pro
vincies geanalyseerd. De smog komt
tot stand onder invloed van het zonni
ge, droge weer. Door het zonlicht heeft
in de verontreinigde lucht een chemi
sche reactie plaats, waardoor de con
centraties ozon sterk toenemen. Zo
lang de wind zwak blijft, houdt de
smog aan. De verontreiniging wordt
zelfs sterker omdat bij oostenwind ver
vuilde lucht vanuit het Ruhrgebied
wordt aangevoerd.
Het probleem van hoge ozonconcen
traties moet Europees aangepakt wor
den. Nederland is slechts voor 10 pro
cent verantwoordelijk voor deze ver
vuiling. Dat is de mening van dr. R.M.
van Aalst van het RIVM. Volgens het
hoofd laboratorium luchtonderzoek
doet de ozonvervuiling zich op dit mo
ment in heel Westeuropa voor.
De Nederlandse overheid heeft als
norm gesteld dat de concentratie ozon
maximaal vijf dagen per jaar de grens
van 240 microgram per kubieke meter
lucht mag bereiken. „Als die norm
overschreden wordt, valt er echter
vrij weinig te doen", zo stelt Van
Aalst. „Dat is alleen op Europees ni
veau aan te pakken". Van Aalst is van
mening dat maatregelen dringend no
dig zijn. Sinds het begin van deze
eeuw is de hoeveelheid ozon verdub
beld. De concentraties nemen nog
steeds toe.
In Zeeland was de toename van de
verontreiniging minder ernstig dan
in de andere delen van Nederland.
(Zie ook pagina 9).
DEN HAAG (GPD) - De spannin
gen rond de acties van studenten
in China en het mogelijke ingrij
pen van het leger en het afroepen
van de staat van beleg hebben de
reis van koningin Beatrix naar
China (van 24 tot en met 30 mei)
hoogst onzeker gemaakt. Premier
Lubbers zei vrijdag na afloop van
het kabinetsberaad dat de reis ge
woon doorgaat maar de Rijks
voorlichtingsdienst zegt dat de
Nederlandse regering nog geen be
slissing heeft genomen. Als de be
richten over de staat van beleg
juist zijn, gaat het bezoek niet
door.
Op paleis Huis ten Bosch in Den
Haag hebben premier Lubbers en
minister Van den Broek van Bui
tenlandse Zaken de situatie in Chi
na met koningin Beatrix bespro
ken. Het ministerie van buiten
landse zaken houdt na het uitroe
pen van de staat van beleg in China
voortdurend contact met de Chine
se autoriteiten. „We houden de vin
ger aan de pols", aldus een woord
voerder van het ministerie. Men
blijft erbij dat de reis doorgaat.
De Chinese autoriteiten hebben de
regering vrijdagavond geen duide
lijkheid kunnen verschaffen over
de vraag of de staat van beleg nu
wel of niet is afgekondigd. In het
weekeinde zal de Nederlandse re
gering opnieuw contact zoeken
met China.
De RVD zal zondagavond 18.00 uur
met nadere mededelingen komen.
Premier Lubbers deed zijn mede
delingen over de reis van de konin
gin na contacten met „onze Chine
se vrienden". Volgens Lubbers
hebben de Chinezen te kennen ge
geven dat de majesteit „heel harte
lijk welkom" is en dat haar bezoek
zeer op prijs wordt gesteld. „Het
licht staat op groen. Wij gaan er
van uit dat de reis doorgaat", al
dus Lubbers.
'monstranten in Peking houden een legertruck vol soldaten tegen, die op weg is naar het Plein van de Hemelse Vrede. Duizenden Chinese burgers blokkeerden
terdagochtend vroeg de wegen naar het centrum van Peking.
Leger moet orde
MOSKOU (AFP) - Meer dan 3.000 in
woners van Moskou zijn vrijdag de
straat opgegaan om hun steun te be
tuigen aan de onderzoeksrechters
Telman Gdljan en Nikolaj Ivanov. De
betogers eisten dat zij niet langer be
lemmerd worden in hun strijd tegen
de „mafia die de macht heeft" en zij
riepen Sovjetleider Michail Gorbats-
jov op een standpunt over deze zaak
in te nemen, zo heeft de correspondent
van het Franse persbureau AFP ge
constateerd.
De Sovjettelevisie uitte 's avonds
scherpe kritiek op de twee rechters die
zes jaar onderzoek hebben gedaan
naar de corruptie in de Sovjetunie en
tot de conclusie kwamen dat die is
doorgedrongen tot in de hoogste eche
lons van het Kremlin.
Ivanov zei vorige week dat politburo-
lid Jegor Ligatsjov en ex-politburole-
den Michail Solomentsev en Grigori
Romanov betrokken waren bij een
omkopings-affaire. Ligatsjov en Solo
mentsev dienden daarop een klacht in
tegen de rechters bij het openbaar mi
nisterie en Ivanov en Gdljan werden
begin deze maand van him taak onthe
ven.
China in hervormingsroes 0
°orger Hans Walenkamp in
^tig vaarwater 0 Bij de Ita-
manse tv is niets te dol 0 Wie is
ang voor vergeetachtigheid?
e oup-final wordt een me
morial voor Hillsborough.
PAGINA 29, 31, 33, 35 en 37
Om elf uur leek het weer rustig. De
mensen stonden er wel verslagen bij,
maar om kwart over één in de ochtend
verschenen honderden mensen op
straat, schreeuwden leuzen en grote
groepen gingen in de looppas richting
Plein.
Om twee uur verschenen opnieuw
honderden mensen op straat en mar
cheerden in de richting van het Tia-
nanmanplein, dat inmiddels door de
soldaten was afgesloten. Een half uur
Peking herstellen
(Van onze correspondent)
Tijdens een live op tv uitgezonden bij
eenkomst van de partijtop en de leger
staf, zei premier Li Peng dat het leger
wordt ingezet om de orde te herstellen
en de regering het werken weer moge
lijk te maken. Partijleider Zhao
Ziyang en 'sterke man' Deng Xiao
ping, die voorzitter is van de militaire
commissie en daarmee opperbevel
hebber, waren op de bijeenkomst niet
aanwezig. President Yang Shangkun
is vice-voorzitter van de militaire com
missie. Zhao Ziyang zou zijn ontslag
hebben aangeboden na zich te hebben
verzet tegen het uitroepen van de
staat van beleg. Niet bekend is of dit is
geaccepteerd.
Vrijdagavond tegen tienen versche
nen 2000 militairen in de straten in de
omgeving van het Plein van de He
melse Vrede. Daarop maakten de rond
3000 studenten in hongerstaking een
einde aan hun protestactie die al een
week duurt. Ze lieten weten hun col
lege-boycot voort te zetten.
Intussen werden tientallen andere le-
gerkonvooien tegengehouden door
mensenmassa's in de straten die naar
het Plein leiden. „Laat de legerwagens
niet door!", schreeuwden ze. De woe
dende menigte riep de soldaten toe dat
zij een leger van het volk zijn en geen
acties moeten ondernemen tegen het
volk. De soldaten, die alleen gewapend
waren met stokken, hoorden het zwij
gend aan, maar lieten zich niet provo
ceren.
later verschenen drie vrachtwagens
vol studenten, die de rode vlag mee
voerden. Het kwam echter niet tot bot
singen.
De militaire interventie komt ook op
een moment dat de toestand van de
hongerstakers snel begint te verslech
teren. Doktoren waarschuwden dat
de uiterst verzwakte studenten be
vattelijk zijn voor infectie. De plek
waar de 3000 studenten sinds vrijdag
vorige week hun hongeractie houden,
is sterk vervuild. Er hangt een lucht
van uitwerpselen en rottende voed-
selresten.
AMSTERDAM (ANP) - De Nederland
se schrijver en jurist Abel Jacob Herz
berg is vrijdag op 95-jarige leeftijd in
Amsterdam overleden. Een vriend
van de familie Herzberg maakte dit
bekend.
Herzberg, die voor de oorlog onder
meer voorzitter was van de Nederland
se Zionistenbond, maakte naam met
een authentiek verslag over het con
centratiekamp Bergen Belsen, Amor
Fati, en zijn kroniek der jodenvervol
ging in Onderdrukking en Verzet uit
1950.
Herzberg ontving in 1964 de Constan-
tijn Huygensprijs en in 1974 de P.C.
Hooftprijs.
In memoriam op pagina 25.
Het werd ook duidelijk dat er een con
flict is ontstaan tussen premier Li
Peng en partijleider Zhaou Ziyang.
Beiden waren vrijdag in de vroege och
tend naar het Plein gegaan om een be
roep te doen op de hongerstakers om
hun actie te beëindigen. Zhao pleitte
voor een dialoog met de studenten
over democratische hervormingen,
maar Li Peng heeft deze eis van de stu
denten van tafel geveegd.
Een conflict zou ook bestaan tussen
het leger en de politie. Geruchten wil
len dat het leger is ingeschakeld nadat
de politie had geweigerd om tegen de
betogers op te treden. De politie heeft
zich tijdens de demonstraties na het
overlijden van ex-partijleider Hu Yao-
bang eind april zeer soepel opgesteld
jegens de demonstranten. Maar het
garnizoen van Peking zou aanvanke
lijk hebben geweigerd om te worden
ingezet tegen de demonstranten.
In de afgelopen dagen is het conflict
tussen Li Peng en Zhao zeer duidelijk
naar voren gekomen, met name in de
wijze waarop zij zich jegens de honger
stakers hebben opgesteld. Zhao was
meer op de verzoenende lijn. Tijdens
zijn emotionele ontmoeting met de
hongerstakers donderdagochtend ver
ontschuldigde hij zich dat hij hen te
laat heeft opgezocht. Li Peng daaren
tegen dreigde met krachtige maatre
gelen als de studenten hun actie niet
beëindigden.
Gisteravond laat was nog niet bekend
of de studenten en sympathisanten
zich door het leger van het Plein van
de Hemelse Vrede zullen laten verwij
deren. In het verleden hebben zij zon
der enige vrees en met succes de drei
gementen van de regering getrot
seerd.
PAGINA 29: Studenten brachten
China in hervormingsroes.
Imelda Marcos, de echtgenote van de ex-president, omklemt een rozenkrans in
afwachting van nieuws over haar man, die in kritieke toestand in het zieken
huis ligt. Marcos kan ieder moment overlijden.
HONOLULU (RTR) - De voormalige
president van de Filipijnen Ferdi-
dand Marcos verkeert na een operatie
in een kritieke toestand en kan ieder
moment sterven. Dit heeft een zieken-
huiswoordvóerder donderdag in Ho
nolulu verklaard.
Marcos heeft volgens woordvoerder
Eugene Tiwanak van het St. Francis
Medical Centre een operatie aan zijn
nieren ondergaan. Marcos onderging
donderdag de operatie wegens het uit
vallen van de nierfunctie tijdens een
nierdialyse. „Zijn vooruitzichten zijn
erg slecht, zo zei woordvoerder Tiwa
nak. De huidige Filipijnse president,
Corazon Aquino, heeft vrijdag ver
klaard dat zij geen toestemming zal
geven voor een terugkeer naar zijn va
derland van de voormalige president
Ferdinand Marcos.
Een woordvoerder van de familie Mar
cos had een verzoek tot terugkeer van
de ex-president naar de Filipijnen in
gediend bij Aquino. „Ik bid voor zijn
herstel en ik betreur het dat ik met het
oog op nationale veiligheidsbelangen
geen toestemming kan geven voor zijn
terugkeer", zei Aquino.
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën en economie: 7
Provincie: 9,11,13,15 en 17
Sport: 38 en 39
Jan H. de Groot verwoordt
de oorlog 0 België volgens
Geert van lstendael 0 Met Ger
at Jan Zwier terug naar de in
quisitie 0 Het kwetsbare Ik
van dichter Meindert Inder-
urisch Plint plakt poëzie tus-
sen de reclame.
PAGINA 21, 22, 23 en 25
De ministerraad is vrijdag ak
koord gegaan met een wets
voorstel, dat het mogelijk moet
maken illegaal verkregen win
sten van criminelen af te pak
ken.
PAGINA 3
De Zeeuwse staten moeten ra
den naar de kosten, die de vas
te Westerschelde-oeververbin-
ding voor Zeeland met zich
meebrengt.
PAGINA 9
De rijkspolitie in Zeeland voelt
er niets voor in het voorseizoen
gedurende enkele weekends
krachtig op te treden tegen ille
gale kampeerders.
PAGINA 11
De Nederlandse wielrenner
Jean-Paul van Poppel aast op
succes in de Giro.
PAGINA 39
Stenevate 2
Heinkenszand
01106-1482
vrijdagavond
koopavond
UK.
Woonwand ontworpen
voor diegene die iets meer
verlangt dan een gewone
kast. Ook in wit, zwart en
eiken.
PROVINCIAL!
S
(w
TT et 'grote uitdelen' op
-Liweg naar de Tweede
j Kamerverkiezingen (6 sep-
tember) is al weer begonnen,
in de komende weken moe
ten de politieke partijen hun program
ma's voor de nieuwe regeerperiode
vaststellen. Als voorschotjes daarop
leggen demissionaire ministers en
lijsttrekkers hun cadeautjes al voor
het uitpakken klaar. Tegenover stom
verbaasde vakcentrales kwam CDA-
minister Van Dijk (binnenlandse za
ken) enkele dagen geleden met het
voorstel om in de jaren '90 met 2,5 mil
jard gulden extra de salarisachter
standen onder de ambtenaren geleide
lijk aan weg te werken. WD-fractielei-
der en beoogd lijsttrekker Voorhoeve
houdt een vurig pleidooi om 500 mil
joen gulden extra uit te trekken voor
de rechtshandhaving in Nederland.
PvdA-voorman Kok oppert bij de pre
sentatie van een Politienota van zijn
partij om de komende jaren 'een paar
honderd miljoen' extra te bestemmen
voor de versterking van de politie.
CDA en PvdA lijken naar elkaar toe te
kruipen als het gaat om hun opvatting
over een (al dan niet gedeeltelijke)
koppeling tussen het niveau van de ge
middelde lonen in het bedrijfsleven en
de uitkeringen. Kortom, alle catego
rieën kiezers worden van links en van
rechts gepaaid met mooie plannen en
vooruitzichten. De zuinige overheid is
kennelijk met de val van het kabinet
van kleur verschoten. Waar jarenlang
de knip op de beurs zat, lijkt plotseling
een royaal budget voorhanden om al
lerlei 'leuke dingen' voor de kiezer mee
te doen. De vraag is natuurlijk hoe se
rieus deze verkiezingsbeloftes zijn in
een periode dat iedereen er driftig op
los kan filosoferen zonder aan te geven
waar de dekkingsmiddelen voor al de
ze toekomstige uitgaven liggen opge
stapeld. Zeker van de kant van de
(voormalige) regeringspartijen klinkt
het allemaal wat verdacht. Het zal er
allemaal wel mee te maken hebben dat
de kiezer nog even lekker moet worden
gemaakt voordat die op 15 juni naar de
stembus voor het Europees Parlement
gaat. Want de uitslag daarvan is na
tuurlijk een leuke peiling om na te
gaan hoe 'de mensen in het land' op de
cadeautjes reageren.
Rijkswaterstaat en de ANWB heb
ben goede gronden om zich te ke
ren tegen het idee dat in de spitsuren
van het verkeer auto's worden toegela
ten op de vluchtstroken langs de rijks
wegen in Nederland. Het adviesbu
reau McKinsey heeft die oplossing aan
de hand gedaan in een rapport onder
de titel 'Afrekenen met files'. Maar het
is een voorstel van iedere werkelijk
heidszin gespeend. Wie in de piekdruk-
te op de rijkswegen ook deze reserve-
banen nog eens volstouwt met auto's
is bezig om levensgevaarlijke toestan
den te creëren. Vluchtstroken zijn be
doeld om pechvogels onder de auto
mobilisten een uitwijk te bieden; ze
zijn er bovendien in geval van calami
teiten om politie, brandweer en ambu
lances door te laten. De veiligheid van
het verkeer op de autosnelwegen is
met zoveel mogelijk vrije vluchtstro
ken gediend. Iedere brandweerman en
chauffeur van ambulance kan uit ei
gen ervaring het bewijs leveren, hoe
grote problemen ontstaan wanneer in
geval van incidenten het zogenaamde
'rampentoerisme' losbreekt: mensen
die per auto erop uit trekken om met
eigen ogen te zien wat er is gebeurd.
Voor hulpverleners is er dan vaak geen
doorkomen meer aan. Rijkswater
staat heeft op het ogenblik zelf proe
ven lopen om na te gaan of het verant
woord is bussen in de spitsuren door
gang te verlenen op de vluchtstroken
langs de rijkswegen. Dat lijkt - op het
eerste gezicht - de uiterste tolerantie
ten nadele van de veiligheid in ver
keer. Voor het overige zal voor vermin
dering van het dagelijkse fileprobleem
op de autowegen (in voornamelijk de
Randstad) naar creatiever oplossin
gen moeten worden gezocht. Met paar
denmiddelen als aangedragen door
McKinsey komen we geen steek ver
der.
vdM.
AMSTERDAM (GPD) - De Vlaamse
schrijfster Brigitte Raskin heeft de
AKO-literatuurprijs 1989 gekregen
voor haar werk Het Koekoeksjong.
Aan de prijs is een bedrag verbonden
van 50.000 gulden.
In het winnende boek reconstrueert
Raskin het leven van haar in 1970 over
leden huisgenoot. De literatuurprijs
werd debutante Raskin gisteravond in
Amsterdam overhandigd.
Zes schrijvers waren voor de litera
tuurprijs voorgedragen.
(Advertentie)
Lange Vorststraat 98-102
4461 JR Goes, 01100-15755
