Peking toont bereidheid
tot concessies studenten
Geestelijk leider
in Bayrut door
autobom gedood
Nederland stopt kwart miljard
in een wereldklimaatfonds
ZEEUNDBEURS
VLISSINGEN
lussen kampen met schaarste aan zout
13t/ml7mei
Moskou levert
Sandinisten
geen wapens
laatste dag
SNAPPER MAAKT
MAAIEN AANGENAAM
ONTDEK HET VERSCHL
BU CF
gola lanceert
edesplan
Israël beperkt
Palestijnen
in hun beweging
PARK WESTDUIN
Peking-Moskou
een nieuw begin
anhoudend zonnig
be jaargang no. 108
jensdag 17 mei 1989
OOK DIVERSE AKTIE MODELLEN
\Klacht
Walrus
[Fregatten
\Mini-camping
Laat
Haan
ONTEVREDENHEID IN LEGER
NAIROBI (REUTER) - Ontevreden militairen hebben gisteren
in Etiopië vergeefs geprobeerd de macht aan zich te trekken.
Gisteravond laat maakte de Etiopische staatsradio bekend
•ngaarse televisie:
•emenië maakt van
|bels toiletpapier
dat de couppoging was mislukt
Winkels open
on,ag. Midagtemperatuur ongeveer
Een matige noordoosten
ind.
/JWFRISOSTR 31. KRABBENCXJKE 0TI34-1255 A PLESMANWEG 1. GOES 01100-32288
PROVINCIAL
KOU (RTR) - Geruchten over voedseltekorten in de
etunie hebben ertoe geleid dat er in de winkels nau-
Rks meer zout te krijgen is. Dit heeft het vakbonds-
n Troed dinsdag gemeld. „Handelaren profiteren zelf
el t an deze geruchten", aldus het blad.
■hoofd van een Moskouse levensmiddelenwinkel zei dat
^tijd zout opgeslagen lag achter in de winkel. „Toen ik
le dagen geleden echter terugkwam van vakantie kon
ik mijn ogen niet geloven. De vakken waar het zout lag wa
ren leeg".
Thans lijden de Russen aan een tekort aan tandpasta, zeep
en wasmiddelen. Suiker is voor het eerst sinds de jaren '40
alleen nog op de bon te verkrijgen. Er is veel vraag naar
suiker omdat er op grote schaal alcohol van wordt gestookt
nadat de overheid de verkoop van alcohol heeft beperkt.
De Tsjechoslowaakse regering
heeft een klacht ingediend te
lgen het optreden van de Ne
derlandse politie tegen anti-
apartheidsdemonstranten, die
een blokkade legden rond het
I'Shell-laboratorium in Amster
dam.
PAGINA 3
Defensie ziet definitief af van
de bestelling van twee nieuwe
Walrus-onderrzeeboten bij de
RDM.
PAGINA 5
De bouw van fregatten voor
Australië en Nieuw-Zeeland
zal hoogstwaarschijnlijk wor
den gegund aan De Schelde in
Vlissingen.
PAGINA 9
hein Wattel heeft van de ge-
Imeente Domburg alsnog toe
stemming gekregen voor het
exploiteren van een mini-cam
ping.
PAGINA 11
KV Mechelen kwamen gister
avond in en tegen Clinge pas
laat op gang.
PAGINA 14
Arie Haan rekent er op, dat
zijn ploeg, VfB Stuttgart, van
avond Napoli zal verslaan.
PAGINA 15
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën en economie: 7
Provincie: 9,11 en 13
Sport: 14,15,16 en 17
Bbbbbmuboi
Staatsgreep
in Etiopië
mislukt
IlNDA (RTR) - Angola heeft dins-
ïeen vredesplan aangekondigd dat
|einde moet maken aan de dertien
oude burgeroorlog in het land.
ident Jose Eduardo dos Santos
Angola presenteerde het plan tij-
i een eendaagse conferentie van
n Afrikaanse regeringsleiders in
^Bngolese hoofdstad Luanda,
■ons een persconferentie ontvouw-
■>os Santos zijn vredesplan dat uit
delen bestaat. Het plan beoogt
Bemde te maken aan buitenlandse
nging in de Angolese burgeroor-
■ussen de regeringstroepen en de
|n van de Nationale Vereniging
Totale Onafhankelijkheid van
pa (UNITA). De UNITA vecht al
a 1975 tegen de communistische
png in Luanda en wordt gesteund
de Verenigde Staten. Angola
■>t onder meer gesteund door Cu-
fnaast moet het plan ook de voor-
f en creëren voor een langdurige
pin het land.
'Van onze correspondent)
1APEST - in Roemenië worden
■Inwerkt tot toiletpapier. Die
uldiging komt van een Ameri-
pse predikant van Hongaarse af-
f' Mandor Havadtoy. In een Hon-
televisieprogramma werden
avond rollen toiletpapier ge-
Kj j yar na wat vouwen en kreuke-
1® den van bijbelpagina's zicht-
P>aai erden.
waren door westerse refor-
sche kerken naar zusterge-
in Roemenië gestuurd. Ha-
y was gewaarschuwd door Roe-
egelovigen die, achterdochtig
t plotseling opduiken van toi-
p r op een uiterst schaarse
inb-tas n dat bijbels voor de
kT6 ervan waren gebruikt.
'exmrtc>y sc'palcelde. wat hij noemde
al non becijferden dat alleen
ge exemplaren
tot toiletpapier
De radio zond een verklaring van de
Etiopische Staatsraad uit waarin werd
verklaard dat de regering een einde
had gemaakt aan de poging van een
enkele officieren om het bewind van
president Mengistu Haile Mariam om
ver te werpen.
Etiopische troepen omsingelden dins
dag het ministerie van defensie in Ad
dis Abeba met tanks en pantservoer
tuigen, zo meldden diplomaten en
hulpverleners in telefoongesprekken.
Gevechtshelikopters vlogen over het
centrum van de hoofdstad.
President Mengistu Haile Mariam was
dinsdag juist vertrokken voor een vier
daags bezoek aan de DDR.
Uit het feit dat radio en televisie nor
maal hun programma's bleven uitzen
den en dat de verbindingen met het
buitenland niet werden verbroken,
conludeerden zij dat de poging in de
kiem werd gesmoord.
Een Canadese diplomaat, wiens kan
toor uitkijkt op het ministerie van de
fensie, verklaarde een groep soldaten
te hebben gezien die schoten op een li
mousine en dat enkele minuten later
zich twee tanks en drie pantservoer
tuigen rond het ministerie opstelden.
Tanks namen ook posities in op toe
gangswegen naar het vliegveld, maar
de weg tussen het vliegveld en de
hoofdstad bleef dinsdagavond open.
In Addis Abeba bleef het overigens
rustig en winkels bleven gewoon
open. Ondanks geruchten over een
staastgreep ging het leven in de woon
wijken zijn gewone gang.
De Etiopische regering heeft te kam
pen met grote economische proble
men, waaronder voedseltekorten, en
ziet al jaren zijn gezag aangetast door
guerrillagroepen in het noorden van
het land. Al enkele maanden gaan er
berichten over onvrede en een slecht
moreel in het leger, dat de situatie in
het noorden heeft zien verslechteren.
In februari leed het leger een gevoelige
nederlaag tegen het Volksbevrijdings
front van Tigray (TPLF) en moest de
regering Mekele, de hoofdstad van de
provincie ontruimen. Het TPLF heeft
sindsdien de provincie onder zijn con
trole en ook de voornaamste wegver
binding tussen Addis Abeba en Eri
trea waar Eritrese separatisten al 28
jaar strijden.
Veel jonge dienstplichtigen, die de
last van de strijd moeten dragen,
vluchten liever dan tegen de opstan
delingen ten strijde te trekken, aldus
diplomaten.
(Van onze correspondent
TEL AVTV - De Israëlische minister
van defensie, Jitschak Rabin, heeft
gisteren gezegd dat het voor onbe
paalde tijd geldende uitgaansverbod
voor de Gazastrook de bevolking daar
duidelijk moet maken dat het over
schrijden van de grens met Israël
„een voorrecht is en geen vanzelfspre
kendheid". Het hoofd van de Israëli
sche politie heeft laten weten dat in
woners van de Gazastrook die vanaf
heden in Israël worden aangetroffen,
zullen worden aangehouden en terug
gebracht.
In het kader van de nieuwe actie tegen
de intifada heeft het Israëlische leger
gisteren tientallen mensen gearres
teerd in de buurt van Hebron en Ra-
mallah op de Westelijke Jordaanoe-
ver.
Werknemers van de Televisie-omroep voor Centraal China zwaaien met hun perskaarten op het Tienanmenplein.
Zij verklaarden zich solidair met de protesterende studenten.
PEKING (AFP/RTR/DPA) - De Chi
nese leiding heeft in de nacht van
dinsdag op woensdag gezien de dra
matische hongerstaking van stu
denten op het Plein van de Hemelse
Vrede besloten concessiebereid
heid te tonen.
Partijleider Zhao Ziyang gaf voor de
partijleiding en de regering een ver
klaring af, waarin op hun verlangens
wordt ingegaan en hun „patriotti
sche geest wordt geprezen bij deze
eisen tot democratie en recht".
Zhao Ziyang garandeerde de stu
denten volgens het persbureau
Nieuw China tevens dat partij en re
gering geen stappen tegen hen zul
len nemen. Hij riep hen ertoe op de
hongerstaking te beëindigen. Op
het plein zijn na vier dagen honger
staking door duizenden studenten
meer dan 600 hunner onwel gewor
den en naar het ziekenhuis ge
bracht. In Sjanghai betogen duizen
den studenten om sympathie te be
tuigen. Zij belegeren het gebouw
van de stadsregering.
Dinsdag overdag sprak Zhao
Ziyang volgens Nieuw China in zijn
gesprek met Sovjetleider Michail
Gorbatsjov wel van de noodzaak
van politieke hervormingen, maar
benadrukte hij tevens te willen vast
houden aan de leidende rol van de
partij.
In het gesprek liet ook Gorbatsjov
zich uit over de massale acties van
de studenten in Peking, die demo
cratie eisen, maar hij deed dit op di
plomatieke wijze.
„Wij hebben ook onze heethoofden",
zei Gorbatsjov volgens zijn woord
voerder Gennadi Gerasimov. Daar
mee doelde hij evenwel niet op alle
Chinese studenten, zei Gerasimov
met nadruk.
Zhao Ziyang van zijn kant verklaar
de in het gesprek, volgens het pers
bureau Nieuw China: „Zonder poli
tieke hervormingen zullen ook de
economische hervormingen niet sla
gen. Maar wij zijn geen voorstander
van het meerpartijenstelsel zoals
dat in het westen geldt en wij zijn
ook niet voor de oprichting van poli
tieke partijen. Zonder leiding door
alleen de partij kan China niet vast
houden aan het socialisme en kun
nen socialistische hervormingen
ook niet slagen".
In tegenstelling tot de partijleider
scheen de Chinese premier, Li Peng,
met wie Gorbatsjov dinsdag ook
sprak, concessies niet uit te sluiten:
„Ook de mensen in socialistische
landen dienen vrijheid, democratie
en voldoende mensenrechten te ge
nieten. China is bereid deze aspec
ten bij zijn politieke hervormingen
te verbeteren".
In de geschreven boodschap die
Zhao Ziyang richtte aan de ruim
3000 hongerstakende studenten be
loofde hij voortzetting van de dia
loog, mits zij terugkeren naar de col
legezalen, zo meldde Nieuw China.
Een van de voornaamste eisen van
de studenten is dat de dialoog over
hervorming, persvrijheid en bestrij
ding van corruptie op de tv wordt
uitgezonden.
De twee communistische super
machten hebben gisteren een punt
gezet achter het verleden. De Chine
se leider Deng Xiaoping kondigde
na zijn historische ontmoeting met
Gorbatsjov aan dat de relaties met
de Sovjetunie, die dertig jaar lang
waren verstoord door ideologische
en strategische geschillen, zijn ge
normaliseerd. Niet alleen op staats-,
maar ook op partijniveau. „Laat ons
een punt zetten achter het verle
den", zei Deng tegen Gorbatsjov,
die instemmend knikte.
OOST-BERLIJN - De Etiopische presiedent Mengistu Haile Mariam (links) werd gisteren ontvangen door de Oostduitse
partijleider Erich Honecker. Op hetzelfde moment deden ontevreden militairen in zijn land een greep naar de macht. De
coup mislukte echter.
:is:
TT "cujierc
an Hongaarstalige
^end kilo bijbel tc
NAIROBI (GPD) - Nederland wil
een Wereldklimaatfonds in het le
ven roepen en is bereid daar de ko
mende vier jaar 250 miljoen gulden
uit de ontwikkelingsgelden voor
beschikbaar te stellen. Het fonds
zou eventueel uit een in de indus
trielanden op te leggen heffing op
de uitstoot van C02 mede gefinan-
cieerd kunnen worden. Demissio
nair minister van milieubeheer Ed
Nijpels heeft dit dinsdagmiddag
voorgesteld op een vergadering in
de Kenyaanse hoofdstad Nairobi
van de Beheersraad van het Milieu
programma van de Verenigde na
ties (UNEP).
Het Wereldklimaatfonds is bedoeld
om ontwikkelingslanden techni
sche en financiële steun te geven
voor het aanpakken van milieupro
blemen. Volgens Nijpels is het de
plicht van de meer ontwikkelde lan
den in de wereld om hen te helpen
bij de uitvoering van internationale
verdragen en conventies.
Met de oprichting van het klimaat
fonds wil Nederland een eerste stap
in die richting zetten. Hoe groot de
steun van andere landen voor dit
initiatief is, moet volgens Nijpels
blijken in november. Dan zal in Ne
derland een ministeriële conferentie
over klimaatveranderingen plaats
vinden.
BAYRUT (RTR/AFP) - In een drukke
woonwijk van het islamitische West-
Bayrut zijn dinsdagmiddag tenmin
ste vijftien mensen om het leven geko
men en dertig mensen gewond ge
raakt toen een zware autobom ont
plofte. Tot de slachtoffers behoort
ook sjeik Hassan Khaled, de soenniti
sche groot-moefti van Libanon. Dat
hebben veiligheidstroepen en oogge
tuigen gemeld.
Khaled was de hoogste geestelijke au
toriteit van de meer dan 700.000 soen
nitische moslims in Libanon. Hij stond
bekend vanwege zijn gematigde poli
tiek en zijn verzoeningspogingen tus
sen christenen en moslims. De explo
sie veroorzaaakte een krater van meer
dan twee meter diepte en vier meter
breedte.
iAdvertentie
- ,fi*c
j'SX
[-■li' ',Y 1
LLtb
lOPEN: DAGELIJKS VAN 13.00 TOT 22.00UUR.VOLG DE BORDEN BEURS
De Sovjetunie en China
hebben de
Ongeveer tien gewapende mannen
hebben dinsdag vier Westduitsers ge
gijzeld in Sidon, in Zuid-Libanon. Drie
van hen werden voor de tweede keer
opgepakt, zo hebben ooggetuigen en
veiligheidstroepen gemeld.
Ooggetuigen herkenden Henrich
Strübig (48), Petra Schnitzler (26),
Marcus Quint (24) en een vierde mede
werker van de Westduitse hulporgani
satie Asme Humanitas Relief Agency
(AHRA), toen de gewapende mannen
hen in twee auto's uit Sidon vervoer
den. Struebig, Schnitzler, en Quint
werden al eerder, op 4 mei, in Sidon
ontvoerd. Struebig en Schnitzler wer
den na een dag vrijgelaten, Quint
kwam afgelopen zondag vrij.
Een uur na de gijzeling zou Schnitzler
weer zijn vrijgelaten.
afgelopen
dagen geschiedenis geschre
ven door de eenheid in de
communistische wereld te
herstellen. Dertig jaar nadat het tot
een vrijwel volledige breuk kwam tus
sen Moskou en Peking zijn gisteren de
betrekkingen tussen beide groot
machten officieel genormaliseerd.
Sovjet-president Michail Gorbatsjov
en China's bejaarde leider Deng Xiao
ping bezegelden met een stevige hand
druk het definitieve einde van een lan
ge periode, waarin ijzige kilte, soms op
het randje van oorlog, de wederzijdse
relatie stempelde. Maar sinds ruim
twee jaar is daarin langzamerhand
verandering gekomen. De Sovjetunie
en de Chinese Volksrepubliek zijn bei
de niet meer wat ze dertig jaar geleden
waren: regiems die naar buiten toe bij
zonder verkrampt optraden en mede
daardoor - hoewel politiek ideologisch
verwant - ook elkaar het leven zuur
maakten. Vandaag de dag gaan Sov
jetburgers in een sfeer van glasnost en
perestrojka naar een stembus, die
meer invloed heeft dan ooit. En in Chi
na durven honderdduizenden studen
ten met demonstraties en hongersta
kingen het in hun ogen nog te behou
dende bewind tot politieke en econo
mische hervormingen op te roepen. In
zo'n veranderingsgezind klimaat past
het vijanddenken tussen communis
ten onderling niet meer.
Toch was het voor Gorbatsjov en
Deng niet eenvoudig om het oud
zeer te begraven. Want de wrok was
groot en de geschillen hebben een ach
tergrond, waarin minachting en wan
trouwen onder de grote leiders van
destijds een belangrijke rol hebben ge
speeld. Tussen de nu ook in Moskou
verguisde Stalin en China's afgezwo
ren 'grote roerganger' Mao Zedong
heeft het nooit geboterd. De Russen in
het Kremlin van die dagen beschouw
den de leider in Peking als 'het kleine
broertje' en vernederden hem ook in
die trant. Chroesjtsjovs topontmoetin
gen met Mao aan het eind van de jaren
'50 waren complete mislukkingen en
de inleiding tot zo grote onenigheid in
het communistische kamp, dat het via
indirecte bemoeienissen en zelfs langs
directe weg tot militaire botsingen
kwam. Elk op hun eigen manier heb
ben Russen en Chinezen in die periode
van de bevroren verhoudingen hun
contacten met het westen verstevigd.
En juist daardoor kon een toenadering
ook eigenlijk niet langer uitblijven.
Het initiatief ertoe ging uit van Gor
batsjov. In 1986 hield deze in Vladivos
tok een rede, waarin hij pleitte om een
eind te maken aan de vijandige hou
ding tussen de Sovjetunie en China.
Gisteren kon Gorbatsjov de bejaarde
Deng weer 'kameraad' noemen.
Wat betekent dit tekenen van de
vrede tussen Moskou en Peking
nu voor de rest van de wereld? Tame
lijk veel, want het gaat niet om een
communistisch onderonsje. Zo is er
bijvoorbeeld misschien zicht op dat
echt een eind komt aan het nu al meer
dan tien jaar durende conflict om
Kampuchea (het vroegere Cambodja),
dat door Vietnam - met steun van de
Russen - wordt bezet gehouden en
waar de Chinezen de guerrilla van de
gevreesde Rode Khmers steunen te
gen dit bezettersbewind. Wanneer uit
deze kwestie de angel kan worden ge
haald van de Russisch-Chinese tegen
stellingen is er ook kans op minder
spanning in de verhouding met de ove
rige Aziatische landen. Opmerkelijk
bij het vredelievende gebaar naar el
kaar van Gorbatsjov en Deng is de ver
zekering dat 'verbetering van de be
trekkingen tussen China en de Sovjet
unie niet gericht is tegen welk derde
land dan ook'. Met enige optimisme
zou hieruit kunnen worden «afgeleid
dat beide communistische reuzen in
de toekomst (samen) een meer wezen
lijke bijdrage kunnen leveren bij de op
lossing van internationale conflicten
dan in de afgelopen dertig jaar moge
lijk was. Natuurlijk staat eigen belang
bij deze verzoening in Moskou en Pe
king voorop. Maar herstel van de rela
tie tussen deze twee voormalige vijan
den kan de ontspanning in de wereld
ook verder bevorderen.
vdM.
(Van onze correspondent
WASHINGTON - De Sovjetunie heeft
zijn wapenleveranties aan de Sandi
nisten in Nicaragua 31 december 1988
stopgezet. Dat heeft de Russische pre
sident Gorbatsjov zijn Amerikaanse
ambtgenoot Bush enkele weken gele
den per brief meegedeeld, zo meldt de
krant Washington Post. Het blad ci
teert voor dit besluit, dat in Washing
ton noch in Moskou officieel is mede
gedeeld, anonieme Amerikaanse re
geringsbronnen.
Gorbatsjov heeft vorige week tegen
over minister van buitenlandse zaken
James Baker bij zijn bezoek aan Mos
kou bevestigd dat de Sovjetunie niet
langer wapens naar Managua stuurt.
De CIA heeft nog niet kunnen bevesti
gen of inderdaad de wapenstroom
naar Nicaragua tot stilstand is geko
men. Volgens de Washington Post zal
het enkele maanden duren voordat de
Amerikaanse inlichtingendienst vol
doende informatie heeft.