diïm
rrsA
mm
WORLi
voor rede vatbaar
Algerije legt schuld ramp tanker
Maassluis deels bij opvarenden
Wrang geschenk bij
Lubbers' verjaardag
De Vries: VVD niet
vj/i
binnen- en buitenland
De Koning
niet tegen
coalitie CDA
met PvdA
Kabinet
valt
N BLIJVEN LIGGEN
Stroomuitval
bemoeilijkt
kamerdebat
BROEK 48,-
SCHEEPVAARTINSPECTIE HEKELT UITBLIJVEN HULP
Onduidelijk
Ballast
Overlevenden
CRISES NIET UITZONDERLIJK
Prioriteiten
WOENSDAG 3 MEI 1989
DEN HAAG (GPD) - Stroomuit
val heeft de geluidsinstallatie
van de Tweede Kamer dinsdag
avond bijna drie kwartier lam
gelegd. Premier Lubbers werd
daardoor genoodzaakt een groot
deel van zijn toespraak tijdens
het politiek beladen debat over
het milieubeleid zonder micro
foon af te steken. De televisiekij
kers hebben daar weinig van ge
merkt, omdat de NOS voor een
eigen geluidslijn had gezorgd.
,,Het moet maar op de 19e eeuw-
se wijze", verzuchtte kamervoor
zitter Dolman toen de kapotte
installatie na tien minuten nog
niet was gerepareerd. Verschil
lende kamerleden hadden toen
al tevergeefs geprobeerd klop
pend en pratend tenminste één
goede microfoon te vinden.
De premier onderging de onder
breking van zijn betoog gelaten,
en bedolven onder fotografen.
Toen prominente VVD'ers zich
voor een praatje bij de minister
president meldden, verdrongen
de cameraploegen zich boven op
de regeringstafel. Na de anticli
max luisterde de Kamer zwij
gend naar de premier.
HOOG GEDRAGEN EN RUIM VAN SNIT. DE SOEPELVALLENDE BANDPLOOIBROEK SLUIT NAADLOOS AAN
OP HET MODEBEELD VAN DIT MOMENT. 100% KATOEN IS WEL EEN VOORWAARDE VOOR HET COMFORT.
DEN HAAG (ANP) - Het kabinet-
Lubbers is dinsdagavond niet ge
vallen op premier Lubbers die uit
was op een breuk, maar „door een
coaltitiepartner VVD die niet meer
voor rede vatbaar was". Deze con
clusie trok CDA-fractieleider De
Vries dinsdagnacht. Lubbers heeft
volgens hem getracht zoveel moge
lijk rekening te houden met de ge
voelens bij de VVD.
De kritiek op de VVD is bij De Vries
vooral ingegeven door de halsstarri
ge weigering de gewraakte onderde
len uit de dekking voor het milieu
plan ook maar bespreekbaar te ma
ken.
De CDA-fractieleider is weliswaar
ernstig teleurgesteld door de han
delwijze van de WD, maar sluit een
eventuele lijmpoging niet op voor
hand uit. De verdere gang van zaken
komt vanmorgen aan de orde in het
fractie-overleg, waar het advies aan
de koningin wordt geformuleerd.
De Vries sluit ook een opnieuw sa
mengaan met de VVD in een nieuw
kabinet niet uit. „Daarover ga ik
geen speculaties, doen, het CDA
heeft nooit de gewoonte gehad be
paalde partijen uit te sluiten".
lijkheid open dat het kabinet, na advi
sering, van de afschaffing van het reis
kostenforfait zal afzien. Lubbers,
CDA-fractievoorzitter De Vries,
PvdA-leider Kok en D66-voorman Van
Mierlo, allen noemden het verschil van
mening kleiner dan de WD sugge
reert.
Lubbers suggereerde een concessie te
doen aan de VVD, toen hij de mogelijk
heid opperde de verhoging van de die
selaccijns geleidelijk in te voeren.
Maar Voorhoeve bepleitte een veel
minder sterke verhoging dan het kabi
net. Voorhoeve wil niet een verhoging
van niet meer dan 350 miljoen, het ka
binet wil 540 miljoen gulden.
AMSTERDAM (ANP) - Algerijnse
scheepvaartautoriteiten wijten de
ramp met de Nederlandse chemica-
liëntanker Maassluis van de Rotter
damse rederij Nedlloyd, waardoor 27
opvarenden het leven verloren, voor
een deel aan fouten van het gezag aan
boord van het schip. Maar de Neder
landse Inspectie voor de Scheepvaart
beschouwt de conclusies van de Alge
rijnse onderzoekscomissie vooral als
een poging zichzelf vrij te pleiten.
De Algerijnen waren niet in staat tot
effectieve hulpverlening, terwijl de ka
pitein en zijn bemanning volgens in
specteur J. Konink al het mogelijke
hebben gedaan de ramp te voorko
men. Hij zei dit dinsdag tijdens de zit
ting van de Raad voor de Scheepvaart
in Amsterdam, het openbare gedeelte
van het onderzoek dat de Raad instelt
naar deze grootste Nederlandse naoor
logse scheepsramp.
De 38.000 ton metende Maassluis ver
ging in de nacht van 14 op 15 februari
van dit jaar, nadat het in stormachtig
weer op de rede van de Algerijnse ha
venplaats Skikda op drift was geraakt
en op de havenpier in stukken sloeg.
Slechts twee Indonesische gezellen
overleefden de ramp. Onder de slacht
offers, dertien Nederlanders en veer
tien Indonesiërs, bevonden zich de
echtgenotes van de Nederlandse kapi
tein en de Nederlandse hoofwerktuig-
kundige.
De Algerijnse onderzoekscommissie
kwam onder meer tot de conclusie dat
de Maassluis te dicht bij de pier lag,
dat de ankerketting onvoldoende
lengte had en dat er mogelijk onvol
doende ankerwacht heeft plaatsge
vonden. „Veel van deze argumenten
kunnen niet helemaal als juist worden
aangemerkt", aldus Konink. De in
specteur, die ter plaatse onderzoek
deed, constateerde dat van hulpverle
ning van de kant van de Algerijnen
nauwelijkse sprake is geweest.
tions in de buurt voor de storm ge
waarschuwd, maar is het niet duidelijk
geworden wat de Maassluis hiervan
heeft ontvangen. De storm had tot ge
volg dat er om de 14 seconden golven
ontstonden van meer dan 7 meter.
In die situatie hield het anker het niet -
vermoedelijk had de Maassluis alleen
het rechteranker uit - en is gepoogd om
op volle kracht van de pier af te varen.
Dat lukte niet, het schip kwam in aan
raking met betonnen blokken en sloeg
uiteindelijk in stukken op de pier.
Behalve de Maassluis hadden ook an
dere schepen te lijden van de storm.
Waarom het de Maassluis niet lukte
om tijdig maatregelen te nemen, bleef
op de zitting onduidelijk. Een Britse
tanker kwam op de rede van Skikda
in soortgelijke problemen. Maar dit
schip slaagde er wel in om, nadat het
een anker had verspeeld, van de an
kerplaats weg te varen.
De Maassluis was 's-avonds gearri
veerd en voor anker gegaan op de rede
van Skikda, met de bedoeling de vol
gende dag de haven in te varen om te
laden. Op het moment van aankomst
was het windkracht 4 of 5. Enige uren
later was de de windkracht toegeno
men tot 9.
Volgens Konink hebben de weersta-
Inspecteur Konink opperde dat de
Maassluis mogelijk te weinig hallast
aan de achterkant had waardoor de
schroef onvoldoende kracht kon ont
wikkelen om in deze noodsituatie van
de pier weg te varen.
Hij gaf de Raad verder in overweging
aan Nederlandse schepen aan te beve
len niet zonder meer naar de anker
plaats te gaan die de havenautoritei
ten in Skikda, in een scheepvaartkrin
gen bekend als „geen prettige haven",
aanwijzen. De ruimte om te manoeu
vreren was voor de Maassluis mogelijk
te beperkt.
De Raad hoorde op zijn zitting vier
Nedlloyd-getuigen: een kapitein, een
radio-officier, een hoofdwerktuigkun
dige en het hoofd van de nautische
dienst van de rederij. Hun getuigenis
sen hadden vooral betrekking op de
geldende instructies aan boord en op
de technische mogelijkheden van het
schip.
Opgeroepen was ook de Indonesische
bootsman Kaping, een van de overle
venden, maar hij was verhinderd te
komen. Kaping ontsnapte aan de
ramp doordat hij van boord sloeg en
vrijwel ongedeerd op de betonnen
blokken belandde. Zijn landgenoot
sloeg een ruit in, klom naar buiten en
werd vervolgens eveneens op de blok
ken geworpen. Hij liep wel verwon
dingen op.
De Raad zal op onbekende datum uit
spraak doen. Het is daarbij in eerste
instantie de bedoeling met aanbeve
lingen te komen. Om, zoals voorzitter
mr. P.A. Roggen van de Raad zei, „le
ring te trekken uit deze scheepsramp".
Maar al bij het begin van de zitting,
die werd bijgewoond door een groot
aantal nabestaanden van de Neder
landse slachtoffers, verklaarde Rog
gen: „Het is weinig voorgekomen dat
bij zo'n grote catastrofe, zo weinig vi
tale informatie beschikbaar is. En ik
loop al heel wat jaren mee".
Advertentie
zitten en wordt doorgeregeerd totdat een nieuw is ge
vormd.
Er zou ook tussentijds een zogenoemd rompkabinet
kunnen komen. Wanneer ministers van een bepaalde
partij uittreden kunnen de overigen de regering waar
nemen. Daarvoor is wel een kamermeerderheid voor
waarde. Ook zo'n rompkabinet zou een begroting kun
nen opstellen.
De koningin kan na het uitbreken van een kabinetscri
sis op basis van adviezen van alle politieke partijen bij
voorbeeld besluiten een informateur te benoemen.
Diens taak kan uiteenlopen van een „lijmpoging" van
het gevallen kabinet enerzijds, tot het vormen van een
rompkabinet dat kamerontbinding en uitschrijven
van verkiezingen voor zijn rekening neemt. Afhanke
lijk van de snelheid van de informateur komt de datum
van verkiezingen navenant verder weg te liggen.
DEN HAAG (ANP) - Minister De Ko
ning (sociale zaken) vindt dat er „wei
nig bestaat dat zich verzet tegen een
coalitie van CDA en PvdA."
In „Vrij Nederland" van deze week
zegt de minister dat er nu een veel gro
tere overeenstemming bestaat over de
buitenlandse politiek, al zal de moder
nisering van de kortedracht-kernwa-
pens nog wel eens moeilijkheden kun
nen opleveren. De Koning gaat er niet
op voorhand van uit dat, bij verkie
zingswinst van CDA en VVD, de huidi
ge coalitie ook zal worden voortgezet.
Veel waardering zegt De Koning te
hebben voor PvdA-fractieleider Kok.
„Hij leidt de PvdA veel beter dan
wordt beweerd." Het liefst zou de mi
nister van sociale zaken Lubbers als
premier terug zien, maar als de PvdA
de verkiezingen wint -„wat God ver
hoede" - dan moet Kok het doen.
Voor het optreden van de WD in de
afgelopen weken heeft De Koning
geen goed woord over. „De WD liet
iedere kans op deëscalatie lopen." De
schade valt niet gemakkelijk te repa
reren als het kabinet sneuvelt. Er
blijft een fors verschil in visie liggen.
Een poging tot reparatie van de oude
ploeg ziet hij mislukken.
Slot van pagina 1
DEN HAAG - Premier Lubbers luistert gelaten naar de wensen van de WD die
hij niet zal inwilligen.
DEN HAAG (ANP) - De
crisis rond het kabinet-
Lubbers komt wrang ge
noeg aan de vooravond
van de verjaardag van
de minister-president.
Lubbers wordt zondag 7
mei vijftig jaar.
In de parlementaire ge
schiedenis is een crisis
rond het kabinet niet
uitzonderlijk. Van de 19
na-oorlogse kabinetten
haalden acht de eind
streep van een normale
vier-jaarlijkse regeerpe
riode niet.
De lijst van „crisiskabi
netten" begint in 1951
als de VVD-fractie in de
Tweede Kamer het ver
trouwen in het kabinet
Drees en in het bijzonder
in het functioneren van
de geestverwante minis
ter Stikker (buitenland
se zaken) opzegt. In 1958
is er sprake van een vol
gende crisis als minister
Hofstra (financiën) een
belastingvoorstel vanuit
de Tweede Kamer on
aanvaardbaar noemt.
Zijn afwijzende opstel
ling leidt tot de val van
het tderde) kabinet
Drees.
Van een mini-crisis is
sprake op 23 december
1960 als het kabinet-De
Quay ten val komt door
aanvaarding in de Twee
de Kamer van een motie
inzake de woningbouw.
De ontslagaanvraag van
het kabinet wordt na een
lijmpoging ingetrokken
op 2 januari 1961.
Enkele jaren later, in
1965, valt het kabinet-
Marijnen als intern geen
overeenstemming be
reikt kan worden over
het omroepbeleid. Ruim
een jaar later sneuvelt
het kabinet-Cals in de
„nacht van Schmelzer"
(1966).
Een volgende crisis heeft
plaats in 1972 als op 20
juli van dat jaar het ka
binet-Biesheuvel zijn
ontslag aanbiedt in ver
band met het aftreden
van de ministers Drees
en De Brauw van DS'70.
De ontslagaanvraag
wordt enkele weken la
ter weer ingetrokken en
het kabinet zit de rit uit.
Op 22 maart 1977 leidt
onenigheid in het kabi
net-Den Uyl over de ont
eigeningswet tot het
uittreden van zes minis
ters van KVP- en ARP-
huize. In 1982 (12 mei)
treden enkele PvdA-be-
windslieden uit het
tweede kabinet-Van Agt
en nog in hetzelfde jaar
dient het kabinet zijn
ontslag in.
DEN HAAG (ANP) - Het tijdstip waarop eventuele
Tweede-Kamerverkiezingen worden gehouden valt
ongunstig. Ingevolge de Kieswet dient bij ontbinding
van de Kamer binnen veertig dagen kandidaatstelling
voor nieuwe verkiezingen plaats te vinden. Precies 43
dagen daarna moeten de verkiezingen worden gehou
den. Dat zou ongeveer in augustus zijn.
Dat is in de vakantieperiode; bij voorbeeld ongunstig
vanwege de opkomst. Een ander aspect is dat in die tijd
al naar Prinsjesdag wordt gekeken, wanneer er de be
groting op tafel moet liggen. Wanneer er nog geen ver
kiezingen zijn gehouden en er nog een demissionair ka
binet regeert, is die laatste nog verantwoordelijk voor
de begroting. Dat demissionaire kabinet beslist ook
over de datum van de te houden verkiezingen. In geval
van een demissionair kabinet blijven alle leden daarvan
ezorgde reacties
c p val van kabinet
te te geven zonder andere af te schaf
fen.
Het VNO heeft in het verleden telken
male aangedrongen op de publikatie
van het NMP in overleg met het be
drijfsleven. Nu dreigt het NMP weer
naar achteren te worden geschoven.
Een slechte zaak, aldus het VNO. Ook
anderszins acht het VNO een kabi
netscrisis slecht voor de economie.
Ondernemingen zijn immers gebaat
bij een duidelijk en consistent beleid.
Het VNO wijst erop dat het mede door
de kabinetten-Lubbers I en II gevoer
de beleid de economie een keer ten
goede heeft genomen.
Ook het NCOV zegt in de reactie dat
„aan een succesvol beleid een abrupt
einde is gekomen". Het NCOV maakt
zich met name zorg om de voortgang
van een aantal belangrijke beleidsthe
ma's, waarvan met name de tripartise-
ring van de arbeidsvoorziening (over
heid, werkgevers en werknemers)
wordt genoemd. Bedrijfsleven en sa
menleving hebben veel belangen en
zullen hier veel schade lijden, aldus
het NCOV.
DEN HAAG - CDA-fractieleider de Vries wacht tijdens het kamerdebat van dinsdagavond zijn spreekbeurt af.
.ij,
UTRECHT (ANP) - Het milieu is dinsdagavond de grote verlie
zer geworden. Dat stelden gisteravond de vakcentrales FNV
en CNV in een eerste reactie op de val van het kabinet. Het
Verbond van Nederlandse Ondernemingen (VNO) betreurt het
dat het lijkt alsof het Nationaal Milieu Beleidsplan de oorzaak
is van de val.
DEN HAAG (ANP) - Na de zomer zul
len er snel verkiezingen moeten wor
den gehouden. Dit zei PvdA-fractie-
voorzitter Kok kort nadat premier
Lubbers het ontslag van zijn kabinet
had aangekondigd.
Kok beschreef het debat van dinsdag
avond als een wat traag op gang ko
mend gebeuren, met'cie bekende welle
vende manier om ei lTaar de zwarte Piet
toe te spelen, en in eerste termijn al
leen maar een technisch antwoord van
premier Lubbers. Maar de hoofdvraag
lag vrij simpel, de ontknoping had
vroeger plaats kunnen hebben.
Verder praten, zoals Lubbers voorstel
de, had geen enkele zin meer. Het afge
lopen jaar was beleid er niet meer bij,
het kabinet werd steeds meer geteis
terd door politieke geschillen.
De PvdA-voorman*' is intussen be
nieuwd hoe de VVD zich verder ont
wikkelt, ook in de personele sfeer. Hij
doelde op de harde woorden die hij
heeft vernomen over de populaire
VVD-bewindslieden Smit-Kroes en
Nijpels.
Over het CDA zal moeten worden afge
wacht welke positie het kiest ten op
zichte van de PvdA in de komende ver
kiezingsperiode. „Wij wachten rustig
af', aldus Kok.
Volgens het VNO is het wezenlijke pro
bleem echter het onvermogen van de
politiek om financiële ruimte voor de
uitvoering van het milieuplan te vin
den binnen het totale overheidsbud
get. Het Nederlands Christelijk Onder-
nemersverbond NCOV vindt de maat
schappelijke schade in geen verhou
ding staan tot het geschilpunt als zo
danig
Voor de vakcentrale CNV is de val van
het kabinet niet onverwacht gekomen.
Het kabinet is uitgeregeerd, zoveel
was de laatste tijd wel duidelijk gewor
den, aldus de vakcentrale. Het naar
huis gaan van het kabinet levert vol-
1 gens het CNV twee verliezers op: het
milieu en de werkloosheidsbestrij
ding.
„De kans is groot dat milieumaatrege
len op de lange baan worden gescho
ven en dat is gezien de staat van het
milieu een ramp. Bovendien dreigt er
stagnatie voor allerlei maatregelen
voor bestrijding van de werkloosheid".
Ook voor de vakcentrale FNV is het
milieu de grote verliezer. „Het milieu is
ondergeschikt geworden aan onderlin
ge perikelen tussen de coalitiepartij
en. Het kostenvraagstuk heeft over
heerst", aldus een FNV-woordvoerder.
De FNV zich zorgen over de. ontstane
situatie. Een groot aantal zaken blijft
liggen, zoals het milieu, de positie van
uitkeringsgerechtigden en de cao voor
het ziekenhuiswezen, zo somt de
woordvoerder op.
Het VNO tekent aan dat het zelfs tij
dens een periode van economische
meevallers voor de regering onmoge
lijk blijkt nieuwe prioriteiten gestal-
