)lieprijs stijgt na explosie
Patiënten klagen over
acties in ziekenhuizen
47 doden op slagschip
Schagen noodt Ruding
voor soep met kluif
Lubbers stelt heffing
op aardgasprijs voor
vandaag
IEES VOOR MACHTSOVERNAME
OV-kaart voor
studenten op
lange baan
Brussel legt
wapenverkoop
aan banden
BRIEF PLATFORM AAN BONDEN
Gokspel via 06-nummer gestaakt
v.
uiig
e jaargang no. 87
iderdag 20 april 1989
HAARDEN-KEUKENS-PARKET
Intimiteiten
Water
Gif
Watertorens
Boeren
Provincie: 13,15,17,18
Dreigement
T7" 1l
Kniebl
essure Gul
lit ernstig
Toekomst Zeeland
blijft te vaag
Brand
Opvolger
Onderwijs
■If tot zwaar bewolkt en af en toe een
L. of hagelbui. Matige tot zwakke
'li uit noordwestelijke richtingen,
dagtemperatuur omstreeks 9 gra-
Breng 'ns een bezoek aan onze showroom.
Het is zeker de moeite waard.
JACOBSE - vakwerk uit Arnemuiden
Langstraat 7, 4341 EB Arnemuiden
Telefoon 01182 - 2950
©EEN (RTR) - De olieprijzen zijn woensdag na een
isie dinsdagnacht op het Noordzee-olieplatform Cor-
nt Alpha van de oliemaatschappij Shell gestegen.
;ploffing is ontstaan door een gaslek op het platform,
n knooppunt is van pijpleidingen van negen olievel
den in de Noordzee. Per dag gaan er via dit punt 470.000
vaten (van 159 liter) olie naar de terminal te Sullom Voe op
de Shetland Eilanden. Shell heeft verklaard het pompen te
hebben stopgezet, zodat de Britse olie-aanvoer met 26 pro
cent is verminderd.
,eger in Suriname
ireekt met politie
(Van onze correspondent)
PARAMARIBO - In Suriname is gisteravond de spanning tus
sen leger en politie sterk toegenomen. Gevreesd wordt voor
een nieuwe machtsovername door het leger. Op bevel van le
gerleider Bouterse bevrijdden militairen dinsdag een collega
uit een politiebureau in Paramaribo. Daarop braken bij de po
litie stiptheidsacties uit. Tijdens een grote bijeenkomst
woensdag in de Memre Boekoe-kazerne verklaarde Bouterse
dat het leger niet langer met de politie kan samenwerken.
meerd de militair vrij te laten. Bouter
se: „Ik heb gezegd: ik moet die man om
tien uur hebben. De president zei toen:
mag het ook om half elf? Toen er niets
gebeurde, is de militaire operatie be
gonnen. Binnen enkele seconden was
de zaak afgewikkeld".
PZC
pe acties tegen de aanwezig-
heid van Shell in Zuid-Afrika
ingen vrij rustig van start.
PAGINA 3
Klachten bij de vier vertrou-
mnsinspecteurs in het onder-
rijs over ongewenste intimitei-
hebben in 1988 geleid tot
kt ontslag van 24 personen
wornamelijk leerkrachten.
PAGINA 5
Komende jaren geen verho
ging van de watertarieven, wel
verbetering van de drinkwa
ter-kwaliteit, aldus ir P. Stoter,
imcteur van de WMZ.
PAGINA 13
Het is nog niet duidelijk of jus
titie een onderzoek instelt naar
mogelijke milieuvervuiling in
ie Dekkerspolder bij Sas van
Gent.
PAGINA 15
De NV Watermaatschappij
Zuid-West-Nederland (WMZ)
Él komende jaren de waterto
ren in Zeeland afstoten.
PAGINA 15
tweederde van de Zeeuwse
landbouwbedrijven balan
ced. op de rand van mogelijk
heden om te kunnen blijven be
staan.
PAGINA 17
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland:
3 en 5
Opinie en achtergrond: 4
Beurs en financiën: 7
Kunst, cultuur en pop: 9
en 19
Sport: 21 en 23
Het conflict tussen het nationale leger
en de burgerpolitie ontstond toen de
militaire politie een soldaat die be
trokken was bij een schietpartij in het
bosnegerdorp Moi Wana in 1986 be
vrijdde uit een politiecel. Hierover wa
ren volgens de legerleiding afspraken
gemaakt met de leiding van het poli
tiekorps. De man zou worden overge
dragen aan het leger. Toen die af
spraak niet werd nagekomen, heeft
Bouterse president Shankar gesom-
DEN HAAG (ANP) - De invoering van
de verplichte openbaar-vervoerkaart
voor studenten is woensdag voor on
bepaalde tijd uitgesteld. De Tweede
Kamer besloot op aandringen van de
VVD de eindstemming over de voor
stellen van minister Deetman tot be
zuiniging op de studiefinanciering
voorlopig van de politieke agenda af
te voeren.
VVD-woordvoerder Korthals wil eerst
politiek beraad met het CDA over fi
nanciële dekking van een gat van ten
minste 20 miljoen gulden dat CDA'er
Lansink wil slaan in de onderwijsbe
groting. Lansink wil uitwonende stu
denten in het middelbaar beroepson
derwijs tegemoet komen door hen te
vrijwaren van Deetmans maatregel
een thuiswonendenbeurs toe te ken
nen als zij binnen een straal van 60 ki
lometer van de ouderlijke woning on
derwijs kunnen volgen.
BRUSSEL (ANP) - Het kopen van wa
pens in België wordt aanzienlijk min
der gemakkelijk. Minister van justi
tie Melchior Wathelet gaat de minis
terraad een wetsontwerp voorleggen
dat een grondige wijziging betekent
van de huidige, uit 1933 daterende,
Belgische wapenwet. Het ministerie
van justitie in Brussel heeft dat
woensdag meegedeeld.
Vooruitlopend op de wetswijziging
heeft de minister een aantal maatrege
len genomen die al op 1 mei ingaan. Zo
gaat hij een centraal register instellen
waarin alle vuur-, oorlogs-, jacht- en
sportwapens die in Belgie voorhanden
zijn worden opgenomen.
Iedereen die een wapen koopt zal voor
taan zijn identiteitskaart moeten to
nen. Wapenleveranciers moeten zowel
aan het centrale wapenregister als aan
de plaatselijke politie melden aan wie
ze een wapen verkopen.
Intussen heeft het junglecommando
gedreigd politieposten en regerings
gebouwen in Paramaribo op te blazen
wanneer niet vier arrestanten wor
den vrijgelaten. Deze arrestanten, Co-
lombianen en Dominicanen worden
verdacht van cocaïnesmokkel. Zij
werden op 1 april gepakt nadat zij il
legaal waren geland met een vlieg
tuigje. Het junglecommando waar
mee zij contact hebben, vreest dat zij
in handen zullen vallen van de mili
taire politie nu de burgerpolitie
staakt.
De legerleiding wil dat de leiding van
het politiekorps wordt vervangen. Het
is de eerste keer na de verkiezingen dat
de legerleiding zich zo hard opstelt.
Commandant Chas Mijnals: „We gaan
een escalatie niet meer uit de weg".
Volgens de militairen is de politietop
„bewust chaos aan het creëren".
Bouterse kondigde aan dat militairen
de politieposten zullen overnemen als
het politiekorps in staking gaat. „Fort
Zeelandia staat 24 uur per dag open
voor de problemen van de burgers", al
dus Bouterse.
Terwijl het in Paramaribo gonst van
de geruchten over een nieuwe macht
sovername door het leger, speelden
ver in het Surinaamse binnenland
vergelijkbare conflicten. Daar ver
scheen Ronnie Brunswijk maandag
met 40 bewapende commando's on
aangekondigd tijdens de begrafenis
van het stamhoofd Aboikoni in het
dorp Asidonopo aan de bovenloop
van de Surinamerivier.
Brunswijk nam zijn intrek in hetzelfde
gebouw waarin ook minister Vreed
zaam van regionale ontwikkeling lo
geerde.
Brunswijk liet een persconferentie or
ganiseren door de voorlichter van de
minister, die 'de bevelhebber' beleefd
inleidde.
Ruud Gullit wordt weggevoerd na het verdraaien van zijn knie.
MILAAN (ANP) - Het was de enige domper op een heer
lijk voetbalavondje in Milaan. In de halve finale van
de Europabeker voor landskampioenen speelde AC
Milan gisteravond de koninklijke Real Madrid naar
een verpletterende 5-0 nederlaag, vooral onder aan
voering van 'gastarbeiders' Van Basten, Gullit en Rij
kaard, die allen een doelpunt voor hun rekening na
men. Toch zal de aanwezige bondscoach Thijs Libregts
met gemengde gevoelens terugdenken aan het duel.
De knieblessure, die de als herboren spelende Gullit in
de tweede helft van het duel opliep lijkt dermate ernstig
dat het meespelen van Gullit in de komende interland
tegen West- Duitsland vrijwel zeker van de baan is. De
aanvoerder van het Nederlands elftal zal zich vanoch
tend in Rome door een erkende specialist laten onder
zoeken. Gevreesd wordt dat een operatie aan de menis
cus noodzakelijk is. De speler verdraaide vlak na de rust
zijn knie.
Bondscoach Thijs Libregts verklaarde na afloop Gullit
al min of meer te hebben afgeschreven voor het kwalifi
catieduel voor het toernooi om het wereldkampioen
schap tegen de Bondsrepubliek, woensdag in Rotter
dam. Gullit miste ook de eerste wedstrijd tegen de
Westduitsers, een halfjaar geleden in Mtinchen.
De blessure van Gullit was de enige smet op de overwin
ning van de Noorditaliaanse miljoenenformatie. Het ge
renommeerde Real Madrid van Leo Beenhakker werd
gedurende één uur vernederd en sneuvelde net als vorig
jaar tegen PSV, in de halve finale. De ploeg van Gullit,
Van Basten en Rijkaard speelt de finale tegen het Roe
meense Steau Boekarest.
Zie ook pagina 21
UTRECHT (ANP) - Het Landelijk Pa
tiënten/Consumenten Platform
(LPCP) heeft in een brief aan de bon
den in de gezondheidszorg en de actie
groep VVIO aangedrongen op stopzet
ting van de harde vormen van actie in
het ziekenhuiswezen. Volgens W.
Rijksen, jurist van het LPCP, is het
aantal klachten van patiënten deze
week aanzienlijk toegenomen.
De meeste klachten betreffen het af
zeggen van operaties en andere vor
men van behandeling. Voortzetting
van de huidige acties of verscherping
daarvan is voor het LPCP onaan
vaardbaar. De organisatie vraagt de
bonden binnen drie dagen te reageren.
Over eventuele juridische stappen wil
de Rijksen zich woensdag nog niet uit
laten.
Bij monde van CFO-bestuurder D.
Eerland-Van Vliet zeiden de bonden
„met verbazing" van de brief van het
LPCP kennis te hebben genomen. Eer-
land benadrukte dat er steeds overleg
is gevoerd met het platform. Harde
vormen van actie zijn steeds ruim van
tevoren aangekondigd, aldus Eerland.
Dat afspraken voor operaties en ande
re behandelingsvormen wel eens te
laat worden afgezegd, ligt volgens
haar aan het management in de zie
kenhuizen. De bonden hebben het
LPCP uitgenodigd vrijdag de proble
men te bespreken.
Namens de vakbonden reageerde Eer-
land positief op de brief die de Natio
nale Ziekenhuis Raad (NZR) dinsdag
heeft geschreven aan het Kabinet en
de Tweede Kamer. Daarin stelde de
NZR voor de loonsverhoging in de ge
zondheidszorg te betalen uit een stij
ging van de premies voor de ziektekos
tenverzekeringen.
Zie ook pagina 13: Zeeuwse verpleeg
kundigen massaal naar Den Haag.
jjCHAGEN (GPD) Minister Ru-
mS van financiën kan niet meer
stuk bij de stichting Bevordering
estfriese Folklore Schagen. Pro-
f'ammaleider Schouten heeft de
windsman uitgenodigd op 29 ju-
1 ®en Westfriese maaltijd te ge
kken op de eerste Westfriese
ierdag van het seizoen, vanwe-
j>er n kritische uitspraken over het
Peperdure galadiner in Rotterdam
9 het concert van Frank Sinatra.
J darnen kennis van uw opwin-
°ver het deelnemen van enkele
wer collega's aan de dis bij de gele-
genheid van het 'ultimate event'.
e gevoerde terminologie zoals ka-
aar"eters en dergelijke is ons uit
het hart gegrepen", schrijft Schou
ten in de uitnodiging.
„Al bijna 35 jaar openen wij het
Westfriese folkloreseizoen met een
eenvoudige, smakelijke doch voed
zame Westfriese maaltijd. Deze zo
genoemde 'boerenmaaltijd' heeft
de volgende gangen: soep met kluif,
grauwe erwten met rozijnen, rijst
met krenten en griesmeelpudding
met bessensap toe. Wij nodigen u
gaarne uit aan deze maaltijd deel te
nemen".
Het schrijven eindigt met de zins
nede dat de minister zich niet be
zwaard hoeft te voelen door de kos
ten die de stichting als organisator
moet dragen. Het gaat om ca. 7,50.
WASHINGTON (RTR/
UPI) - Zeker 47 zeelieden
van het Amerikaanse
slagschip Iowa kwamen
woensdag om toen een
geschutstoren ontplof
te, zo deelde een mari
ne-woordvoerder mee.
Het ongeluk gebeurde
tijdens een schietoefe
ning op de Atlantische
Oceaan, rond 500 kilo
meter ten noorden van
Puerto Rico, waar
schijnlijk bij het laden
van een van de drie 40
centimeter kanonnen,
het zwaarste geschut
van de VS-marine.
SCHAGEN (GPD) - Het op Master
mind gebaseerde gokspel dat via een
06-lijn kon worden gespeeld, is voor
lopig gestopt. Dat heeft de exploitant,
het bedrijf Holland Plant Internatio
nal uit Schagen bekend gemaakt.
Aanleiding is het door de Alkmaarse
officier van justitie G. Botman inge
stelde onderzoek naar een eventuele
overtreding van de wet op de kansspe
len door het bedrijf. De exploitant van
het 06-computerspel, die anoniem
wenst te blijven: „We hebben de zaak
door een jurist laten onderzoeken. Die
concludeerde dat het een prestatie-
spel is, gebaseerd op Mastermind, en
niets met gokken te maken heeft.
Maar dat neemt niet weg dat de rech
ter daar anders over kan denken".
Er bestaat in Zeeland gro
te behoefte aan een hel
der politiek concept voor de
toekomstige sociaal-econo
mische en ruimtelijke ont
wikkeling van deze provincie. Houvast
op dit stuk van zaken ontbreekt. En
dat is een slechte zaak, want Zeeland
zal - ook naar buiten toe - heel duide
lijk moeten aangeven welke richting
het nu eigenlijk op wil. Na zes sympo
sia van de PZC in de afgelopen maan
den over een breed palet van vraag
stukken, die hier aan de orde van de
dag zijn, staat de conclusie overeind
dat een eigen visie op de verdere in
richting van Zeeland meer dan ooit no
dig is. Lezers van deze krant is uitge
breid gelegenheid geboden om te dis
cussiëren over wat ze vinden dat er
moet gebeuren om deze provincie zö te
houden dat het er goed werken, wonen
en leven is. Ze gingen daarover in de
bat met een reeks deskundigen op al
lerlei terrein (natuur en milieu, ge
zondheidszorg, media, onderwijs, be
stuurlijke verhoudingen, economie).
Van die hoeken werd de bezoekers op
de bijeenkomsten voorgehouden,
waar voor Zeeland de perspectieven,
de gevaren, de mogelijkheden en de
zorgelijke situaties zitten. Dat leverde
soms brede visioenen op, maar op an
dere momenten ook ware schrikbeel
den. Vaak bleven de symposia-bezoe
kers daarna zitten met reeksen nieuwe
vragen. Want in de meeste gevallen
bleek het advies: Zeeland zal het zélf
moeten doen...
Gisteren was de economische posi
tie van Zeeland aan snee. De posi
tie binnen Nederland en binnen het
Europa van na 1992. Het ging dus voor
al over bedrijvigheid en werkgelegen
heid op dit moment en over kansen
voor de toekomst in sectoren als in
dustrie, midden- en kleinbedrijf, in de
agrarische sector en in recreatie en
toerisme. Wat in dit laatste sympo
sium opviel was ongemeen zonnige
vooruitzichten, die het ministerie van
economische zaken de provincie Zee
land toedicht. En dat volgens de rede
nering: het gaat goed met de economi
sche groei in Nederland, de ontwikke
lingen in Zeeland hangen nauw samen
met die in de rest van Nederland, mo
menteel heeft Zeeland een werkloos
heidspercentage (gemiddeld 9,9%),
dat beduidend beneden het landelijke
cijfer ligt, daarom is de uitgangsposi
tie voor de toekomst beter dan menig
een beseft. Op zichzelf is de moment
opname van een bevredigende econo
mische gang van zaken een reden tot
voldoening. Maar om vervolgens in
vlakke algemene termen vast te stel
len dat Zeeland op basis daarvan min
of meer automatisch deze positie zal
kunnen handhaven en uitbouwen, -
dat klinkt toch wat al te gemakkelijk.
Het optimistische geluid van 'eco
nomische zaken' is ontleend aan
de resultaten in de industriële secto
ren chemie en metaal en die in het
transportwezen. Maar dat komt door
op een andere golflengte dan de gelui
den uit de land- en tuinbouw en uit die
van recreatie en toerisme. Daar liggen
de zaken veel gevoeliger, is sprake van
soms grote problemen, van veel onze
kerder vooruitzichten. Het tot nu toe
in deze provincie ontwikkelde so
ciaal-economisch en ruimtelijk beleid
gaat uit van een subtiel evenwicht tus
sen havenbedrijvigheid, industrie,
landbouw, recreatie en toerisme, na
tuur en landschap, water en ruimte en
een zo schoon mogelijk milieu. Zo'n
beleid vereist voorzichtigheid, juist
geen automatisch volgen van wat el
ders gebeurt, het vergt een minutieuze
afweging van al die even gewichtige
belangen. In de Vierde Nota ruimtelij
ke ordening van het kabinet is Zeeland
aangemerkt als een gewest dat het
vooral 'op eigen kracht' zal moeten
doen. Maar dat zelf op te bouwen ver
mogen is nog niet duidelijk omschre
ven. Op het ogenblik roept het zelfs
meer vragen op dan dat het zekerhe
den en perspectieven biedt. De PZC-
symposia hebben aangetoond dat Zee
land het eigen voortouw niet te lang
meer kan laten liggen. De samenleving
vindt dat het tijd is voor keuzes.
vdM
Door de explosie brak
brand uit, maar de be
manning wist het vuur
te doven. Het vliegdek-
schip Coral Sea ging on
middellijk op weg naar
het getroffen vaartuig.
De USS Iowa is 295 me
ter lang, meet 58.000 ton
en is uitgerust met drie
reusachtige geschutsto
rens, ieder met kanon
nen van 405mm. Die
kunnen granaten met
een gewicht van meer
dan een ton ruim 40 kilo
meter wegschieten.
Twee van de koepels be
vinden zich aan de voor
zijde van het schip de
derde aan de achterzij
de.
DEN HAAG (GPD) - Minister Ruding
(financiën)' is bereid het door hem
voor 1990 geëiste bezuinigingsbedrag
van 3,5 miljard gulden met 20 procent
(700 miljoen gulden) te verlagen. De
minister zal daar echter alleen toe
overgaan indien zijn collegae enige
bereidheid tonen om te bezuinigen.
Premier Lubbers stelt voor het tekort
op de aardgasbaten te compenseren
door een heffing op de aardgasprijs.
Gisteren hebben diverse bewindslie
den onder leiding van minister-presi
dent Lubbers gezocht naar oplossin
gen voor de impasse over de opstelling
van de begroting 1990. Daarbij hoort
ook de financiering van het Nationaal
milieubeleidsplan (NMP) aan de orde.
Premier Lubbers heeft zijn collegae
voorgesteld om een tegenvaller bij de
aardgasbaten van de overheid voor
een bedrag van 900 miljoen gulden te
compenseren door een heffing op de
prijs van het aardgas, die evenveel op
levert. Minister Ruding heeft zich ech
ter tegen dit voorstel gekeerd.
In politiek-Den Haag wordt er van
uitgegaan dat het kabinet komende
vrijdag geen besluiten zal nemen over
de begroting 1990 en de financiering
van het NMP. Dit zeker gezien het feit
dat voor vrijdagavond noch zaterdag
kabinets-vergaderingen zijn voor
zien. De besluitvorming zou daarmee
een week later vallen.
Wat de crisisdreiging van minister Ru
ding betreft werd er algemeen van uit
gegaan dat de minister een waarschu
wingssignaal heeft willen afgeven aan
zijn collegae en premier Lubbers. De
kans dat Ruding echt opstapt werd
gisteren, ook door vertrouwelingen
van de minister, uiterst twijfelachtig
genoemd.
Mocht hij toch heengaan, dan staat
zijn opvolger al klaar: CDA-minister
Brinkman (WVC). In diens plaats zou
dan de secretaris-generaal op WVC, De
Boer (ook CDA) minister worden. De
Boer was al in 1981 en 1982 eerst
staatssecretaris en later minister van
CRM (de voorloper van WVC).
Minister-president Lubbers heeft in
middels ook een voorstel gedaan om
uit de problemen rond de begroting
van Onderwijs te komen. Zoals be
kend moet Onderwijs in de ogen van
Ruding 1,3 miljard gulden in 1990 in
leveren. Algemeen wordt dit onmoge
lijk geacht voor minister Deetman. In
dat geval zou de tegenvaller over alle
ministeries omgeslagen moeten wor
den. Deetman zelf zou dan nog 400 mil
joen gulden moeten bezuinigen. De
premier heeft zelf een lijst van tien
tallen maatregelen opgesteld die bij
Onderwijs tot een bezuiniging van
500 miljoen gulden leiden. De collegae
van Deetman hebben zich overigens
in het kabinet nog niet bereid ver
klaard om diens problemen door be
zuinigingen op hun begrotingen op te
vangen.
