ikke Van Dale op compact disc
IN HETNlEUW
B
Geen steun Kamer voor
PvdA-plan kiesdrempel
SOFTWARE
MET
TOEKOMST
act
Lech Walesa mogelijk kandidaat
voor het Poolse presidentschap
ie PZC
vandaag
Exi
IROPARLEMENTSLID DANKERT: MILJARDENZAAK
pta gnes
Teruggestuurd
Georgië: opgaaf
voor Gorbatsjov
Op wiens hoofd
zit EG-boter?
Ajax verkiest
Eeo Beenhakker
boven Michels
Inber weer
}e jaargang no. 82
jdag 14 april 1989
het adres
voor uw
tuinkassen
/motdrenrevisie7
Ltv
Doolhof
Heelal
Premies
\Seinpaal
HOTEL
ludi 80 19
Bijna nieuwe Sierra's
met voordeel
tot 7.000,-
Ford Sierra
2300 CL diesel stationcar
Ford Sierra
1800 CL stationcar
Ford Sierra
2000 CL 5-deurs
Ford Sierra
1600 CL 3-deurs
autn adria
mlkt met af en toe regen of motre-
Maximum temperatuur rond 10
tden. Wind noordwest enige tijd vrij
ichtig, kust krachtig.
MACHINEFABfflEK
TLHNMACHNES
/JWFRISOSTR 31. KRAB8EN0IJKE 01134-1255 /7/ A. PLESMANWEG 1. GOES 01100-32288
WEGEIN GPD- De uitgever van de 'dikke Van Da-
leeft een electronisch woordenboek op de markt ge-
'Het is verkrijgbaar op compact disc. De schijf moet
•en afgespeeld met een speciale cd-speler, die in ver-
\ng staat met een personal computer. Een bijbehorend
hngsprogramma zorgt ervoor dat de informatie snel
porden opgeroepen.
iet nieuwe produkt, dat de naam 'Lexitron' heeft ge
kregen, mikt de uitgeverij op de professionele gebruikers
van tekstverwerkers. Wanneer zij twijfelen over de spelling
van een woord, kunnen zij met behulp van het elekronisch
woordenboek in enkele seconden de juiste schrijfwijze vin
den. Ook is het mogelijk snel achter de betekenis van woor
den te komen en informatie over gramatica te krijgen. De
compact disc bevat bovendien een schat aan encyclopedi
sche gegevens.
Jraks weerspreekt
iraude EG-boter
Y HAAG (GPD/ANP) - Minister Braks (Landbouw) heeft „verbaasd" gereageerd op aantij
gen van Europarlementariër Dankert (PvdA) dat zijn ministerie betrokken zou zijn bij een
otscheepse boterfraude, begaan door Nederlandse zuivelbedrijven. Volgens de bewinds-
n zijn er helemaal geen aanwijzingen voor een dergelijke fraude.
Volgens Dankert zouden de bedrijven woordelijkheid van de toenmalige
'NV-voorzitter Stekelenburg
ist verdergaande atv.
PAGINA 3
Ken slachtoffer van een mis-'
mrijf raakt verzeild in een juri
dische doolhof.
PAGINA 4
Amerikaanse wetenschappers
nelden een mijlpaal in het on-
ierzoek naar het ontstaan van
iet heelal.
PAGINA 5
De premies aan negen Zeeuw
se gemeenten voor een veiliger
verkeer zijn gehalveerd.
PAGINA 17
De Nederlandse Spoorwegen
stellen een onderzoek in naar
een gevoelige seinpaal bij Ril-
land-Bath.
PAGINA 17
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën en economie: 7
Vrijdagbijlage: 11, 12, 13,
14 en 15
Provincie: 17,19, 21en 23
Sport: 24 en 25
(Advertentie)
Waarom geen twee vliegen in één klap:
Actuele zomermode van Steutel en een
lubiieumgeschenk
op de koop toe?
Gratis
overnachtingen voor 2
oersonen in heel
Europa en daarbuiten
bij iedere besteding
van meer dan ft. 5Wt-
1 STEUTEL
HERENMODE
(Advertentie)
lotor
ouwjaar
m, stand
leur
xtra's
:at.prijs
lu
1900 cc injectie, 113 pk
mei 1988
21.000
donkerblauwmetallic
getint glas
47.250,-
36.500,-
eugeot 405 1900 GR
"uwjaar
m.stand
leur
xtra's
at.prijs
u
jan. 1988
12.700
wit
getint glas
centrale vergrendeling,
elektrische ramen,
achterspoiler
36.900,-
29.750,-
official Peugeot Dealer
westhavendijk 148 goes 01100 20620
de EG tussen 1982 en 1987 voor drie
miljard gulden hebben opgelicht.
Daarbij zou men ook nog 400 miljoen
gulden winst hebben geboekt. Volgens
Dankert verkochten de ondernemin
gen boter gemaakt van zoete room (NI-
ZO-boter) aan de EG, terwijl de regels
voorschreven dat de boter van zure
room gemaakt moest zijn. Bovendien
wisten de ondernemingen nog subsi
die te krijgen voor de verwerking van
uit het procédé vrijkomende onder-
melk als melkpoeder in veevoeder.
Dankert meent dat het ministerie dat
moet hebben gemerkt. Hij wil dat de
betrokkenheid van minister Braks
wordt uitgezocht, evenals de verant-
STRAATSBURG - Europarlementslid
Dankert tijdens zijn persconferentie in
Straatsburg waarin hij melding
maakte van een miljardenfraude met
boter.
van
EG-landbouw commissaris Frans An-
driessen. Volgens Dankert werd het
NlZO-procédé ook toegepast in Bel
gië, Frankrijk en de Bondsrepubliek
Duitsland en heeft ook daar illegale in
terventie plaatsgevonden.
In een reactie liet Braks weten dat het
door Dankert aangesneden probleem
op zijn ministerie bekend is. Braks:
„Ik heb zelfs boter aan de fabrikanten
teruggestuurd". De affaire leidde wel
tot intensief overleg tussen ambtena
ren van Braks en de EG om de regels
voor het maken van interventie-boter
aan te passen. In 1987 stemde de EG
daar mee in.
Braks: „Ik heb geen enkele aanwijzing
dat er tot 1986 NlZO-boter geprodu
ceerd is ten behoeve van de interven
tie". Daarmee is er volgens de be
windsman ook geen enkele aanwijzing
voor fraude of ten onrechte gemaakte
winsten. Overigens zei de bewindsman
bereid te zijn alle hem beschikbare ge-
vevens op tafel te leggen.
EG-commissaris Peter Schmidthuber
(begroting) zei donderdag dat er geen
enkel concreet bewijs is van de be
weerde onregelmatigheden. De com
missie zal nog wel een nader onder
zoek instellen.
Bij de Koninklijke Nederlandse zui-
velbond FNZ, koepelorganisatie van
(Slot zie pagina 3 kolom 7)
EDE (ANP) - Vanavond om half zeven vertrekken 33 Ne
derlandse marechaussees vanaf Schiphol naar Nami
bië. Zij zullen daar deel uitmaken van de United Na
tions Transition Assistance Groupe (UNTAG), die toe
zicht moet houden op het onafhankelijkheidsproces
van dit Zuidafrikaanse land.
De marechaussees, allen vrijiuillgers, presenteerden
zich donderdag aan de toegestroomde pers in de Simon
Stevinkazerne in Ede, waar zij voor hun taak zijn opge
leid.
Vijf dagen na aankomst in Nambia begint het detache
ment zijn werk. De drie officieren en dertig onderofficie
ren worden verdeeld over zes plaatsen in verschillende
delen van het land. Met name in het noorden van Nami
bia, waar het eerder tot gevechten kwam, zullen de Ne
derlanders actief zijn.
De Nederlanders krijgen een civiele en geen militaire
taak en worden niet ingezet in gebieden waar gevechts
handelingen te vrezen zijn, zoals aan de grens met An
gola. Ze zijn waarnemers die rapporteren over het ge
drag van de Namïbische politiemacht.
De marechaussees moesten aan een aantal voorwaar
den voldoen: zes jaar ervaring in politiedienst, ervaring
bij een andere VN-vredesmacht en tenminste de rang
van onderofficier. Dat laatste leverde voor een aantal
marechaussees een voordeeltje op. Omdat ze te laag in
rang waren, zijn ze donderdag tijdelijk bevorderd.
Het plan om Swapostrijders uit Namibië te repatriëren
naar hun bases in Angola, dreigt op een fiasco uit te
lopen. Donderdag hadden maar vijf Swapo-strijders,
onder wie twee gewonden, zich gemeld bij een van de
negen VN-verzamelpunten. Algemeen wordt aangeno
men dat de guerrilla's deze plaatsen mijden omdat ze
ook bemand worden door waarnemers van de Zuidafri-
kaanse veiligheidstroepen.
DEN HAAG (ANP) - Bij de voortzet
ting van het debat in de Tweede Ka
mer over een aantal wijzigingen van
de Kieswet is duidelijk geworden dat
het omstreden PvdA- voorstel tot in
voering van een kiesdrempel bij
BERN (AP) - De politie van Bern vuurde gisteravond met traangasgranaten en rubber kogels op een groep beto
gers die sympathiseren met in de Bondsrepubliek gevangen zittende leden van de terroristische Rote Armee
Fraktion (RAF). De betogers in de Zwitserse hoofstad bestookten de politie op hun beurt met vuurwerk. De rellen
vonden plaats enkele uren voor de aankomst de Westduitse Bondskanselier Helmut Kohl, die een tweedaags
bezoek brengt aan Zwitserland. Eerder op de dag had Kohl een ingrijpende wijziging van zijn kabinet bekend
gemaakt.
(Zie ook pagina 5)
raads- en provinciale verkiezingen
niet op steun in de Kamer kan reke
nen.
Nadat eerder deze week vooral de klei
nere partijen in de Kamer zich tegen
het voorstel hadden verzet, hebben
donderdag ook de fracties van CDA en
WD zich daarvan gedistancieerd. De
animo om met een zo opererende
PvdA-fractie mee te denken is bedui
dend verminderd, aldus VVD-woord-
voerder Wiebenga. Van CDA-zijde
werd te verstaan gegeven dat het
PvdA-voorstel „onze instemming vol
strekt niet kan hebben".
Het omstreden voorstel werd door ini
tiatiefnemer Van Otterloo (PvdA) zo
danig gewijzigd dat de verkregen rest
zetels zouden kunnen worden ver
deeld op basis van de grootste gemid
delden. Het behalen van de volle kies
deler, waarvan in eerste instantie nog
werd uitgegaan, liet hij vallen. Van Ot
terloo herhaalde dat het voorstel niets
te maken heeft met het „koppensnel
len" van kleinere partijen, noch met
het buiten de politiek plaatsen van die
partijen. In de verdediging van zijn
voorstel hekelde Van Otterloo de kri-
(Advertentie)
tiek daarop en de aanvallen „boven en
onder de gordel, binnen en buiten de
Kamer".
Het debat wordt volgende week voort
gezet. Vanuit de Kamer werd in enkele
moties een aantal verlangens op tafel
gelegd. Zo wil D66 een regeringsonder-
zoek naar de mogelijkheid om de
raadsverkiezingen niet alle op dezelf
de datum maai- zo nodig gespreid te la
ten plaatsvinden, wil de PvdA dat geld
wordt uitgetrokken voor het gebruik
van stemmachines bij verkiezingen en
wil de WD de toezending aan Neder
landers in het buitenland van de regi
stratieformulieren bij de eerstvolgen
de verkiezingen. Ook over die verlan
gens zal de Kamer zich volgende week
uitspreken.
(Advertentie)
-.i -I
Standaard software voor
zakelijke toepassingen
onder DOS, netwerken,
OS/2 en UNIX
06-0226522/015-624323
f S 0 F
SOFTWARE
Kleur
Bouwjaar
Km
Nieuwprijs
Kilometeraf
trek
Prijs
blauwmetallic
mei '88
25.000
ƒ40.000,-
7.150,-
ƒ32.850,-
Kleur
Bouwjaar
Km
Nieuwprijs
Kilometeraf
trek
Prijs
wit
oktober '88
25.000
37.000,-
7.150,-
29.850,-
TT et drama van de bloedig
JTl neergeslagen demon
straties in de Sovjetrepu
bliek Georgië is een ernstige
tegenslag voor Gorbatsjovs
hervormings- en democratiseringspo-
litiek. De Russische president heeft
zijn minister van buitenlandse zaken
Sjevardnadze - zelf uit Georgië afkom
stig en vroeger partijleider ter plekke -
naar de hoofdstad Tbilisi gestuurd. Hij
moet daar een uiterste poging doen
om de gemoederen tot bedaren te
brengen en verdere uitbarstingen van
geweld te voorkomen. In heel de we
reld heeft het brute optreden van Sov
jet-veiligheidstroepen tegen de Geor
gische nationalisten - waarbij 19 do
den vielen - grote afschuw opgeroe
pen. Eerder waren al rellen uitgebro
ken in Armenië, in Azerbajdzjan en in
de Baltische staten in het noorden, die
Gorbatsjovs nieuwe aanpak op de
proef stelden. Nu is de infectie van de
onrust overgeslagen naar Georgië, een
deelrepubliek waar ieder verzet van et
nische minderheden tegen de onder
drukking vanuit Moskou altijd hard
de kop ingedrukt is. Nog maar enkele
weken geleden boekte de Sovjetunie
internationaal aanzien met de eerste
democratische verkiezingen in zeven
tig jaar. Burgers konden zonder reser
ves via het stembiljet laten weten waar
hun politieke voorkeur lag. Nu in een
van de Aziatische republieken oude
grieven naar boven komen en op
straat worden uitgedragen, hakt het
leger meteen op de betogers in.
Voor het vertrouwen van de Sovjet
burger in de tolerantiegrens van
de nieuwe politiek is deze ontwikke
ling niet erg bevorderlijk. Gorbatsjov
raakt door de min of meer natuurlijke
neveneffecten van zijn beleid-van-los-
sere-teugel in een lastig parket. Wan
neer hij de zachte lijn volgt, krijgt hij
problemen met de kritische conserva
tieve krachten in het Kremlin. Verde
digt hij een optreden van het leger, zo
als afgelopen week in Georgië's hoofd
stad Tbilisi, dan loopt hij grote kans
zijn eigen politieke geloofwaardigheid
ernstig te ondermijnen. Begaanbaar
voor de Sovjet-hervormer lijkt alleen
een moeilijke middenweg. Een weg,
die een grotere mate van zelfbestuur
garandeert in de vele deelrepublieken
met hun lang weggestopte, maar nog
altijd levend gehouden nationalisti
sche gevoelen. Een weg, die tegelijk de
Sovjet-unie van zoveel verschillend
geaarde volken bij elkaar houdt. Voor
Gorbatsjov een opgaaf, waarvan zijn
economisch herstelprogramma en zijn
internationaal gezag nog wel eens
sterk afhankelijk zouden kunnen wor
den.
Vanuit het Europese Parlement in
Straatsburg gingen gisteren zwa
re beschuldigingen in de richting van
de Nederlandse zuivelindustrie over
een omvangrijke fraude met EG-subsi-
dies voor grote hoeveelheden uit de
markt genomen boter. De aantijgin
gen waren afkomstig van Piet Dan
kert, Europarlementariër voor de
PvdA en specialist in het opsporen van
fraude met Europese middelen. Zoiets
suggereert - na de visfraude - de sta
pelloop van weer een nieuwe affaire
rond ontduiking van en gesjoemel met
EG-voorschriften. Vooral ook omdat
de rapporteur van het onderzoek in
één adem de naam van minister Braks
(landbouw) noemde. De bewindsman
zou persoonlijk op de hoogte zijn van
de 'illegale praktijken', waarmee Ne
derlandse zuivelcoöperaties zich in de
jaren 1982-'86 hebben beziggehouden.
Voor echte opwinding heeft de zaak
gisteren in Den Haag (nog) niet ge
zorgd. Braks zelf kwam meteen uitleg
gen dat het hier ging om produktieme-
thodes en bewegingen in de handel,
waarover aanvankelijk veel verwar
ring heeft bestaan, maar die uiteinde
lijk door de Europese Commissie wa
ren toegestaan. Wie er met EG-boter
op het hoofd rondloopt, is in dit sta
dium niet vast te stellen. De door Dan
kert gemelde onregelmatigheden zijn
daarvoor te vaag. Wel blijkt opnieuw
dat er in het ingewikkelde stelsel van
Europese subsidieregels en -voor-
schriften veel mazen zitten, die allerlei
praktijken op het randje toelaten. Bo
vendien wordt opnieuw duidelijk dat
mogelijkheden tot effectieve controle
op wat er gebeurt in dit EG-subsidie-
circuit soms erg beperkt zijn. En dat
pleit in ieder geval voor meer greep op
de gang van de enorme bedragen die
voor het functioneren van de Europese
landbouwmarkt worden rondge
pompt.
vdM.
Kleur
Bouwjaar
Km
Nieuwprijs
Kilometeraf
trek
Prijs
wit
oktober '88
18.000
ƒ32.850,-
5.000,-
ƒ27.850,-
WARSCHAU (AFP/UPI/RTR/DPA) - De Poolse vak
bondsleider Lech Walesa overweegt zich kandi
daat te stellen voor de post van president in het
nieuwe Poolse staatsbestel. De voorzitter van Soli
dariteit zei donderdag dat hij van plan is pas over
zes jaar een gooi naar de post te doen, maar dat hij
„geen nee" zal zeggen als men hem zou dwingen in
juni mee te doen aan de verkiezing voor het presi
dentschap.
Walesa zei gisteren op een persconferentie in
Gdansk dat er van alle kanten druk op hem werd
uitgeoefend om zich kandidaat te stellen en dat hij
er steeds meer over „begint te denken".
In het nieuwe staatsbestel, waaraan het Poolse par
lement twee weken geleden zijn goedkeuring hecht
te, komt in de plaats van de Staatsraad, het collec
tieve presidium van Polen, een president met uitge
breide bevoegdheden. Het staatshoofd wordt geko
zen door een nieuw parlement dat uit twee kamers
bestaat: een lagerhuis - waarin de communistische
partij een gegarandeerde meerderheid krijgt en
een democratisch gekozen senaat. Waarnemers
gaan ervan uit dat generaal Wojciech Jaruzelski
door het parlement zal worden aangewezen als de
eerste Poolse president nieuwe stijl.
De verkiezingen voor het parlement, waaraan ook
Soldariteit zal meedoen, zullen op 4 en 18 juni wor
den gehouden. De Poolse Verenigde Arbeiderspartij
is bijvoorbaat verzekerd van 65 procent van de 460
zetels in de Sejm, het lagerhuis. Daarentegen zijn de
verkiezingen voor de 100 zetels tellende Senaat vrij.
De wijzigingen maken deel uit van de hervormingen
waarover regering en Solidariteit het op 5 april eens
werden bij de ronde-tafelbesprekingen. Het ak
koord houdt verder in dat Solidariteit weer wordt
toegelaten.
Solidariteit diende donderdag een aanvraag bij de
autoriteiten in om als officieel vakverbond te wor
den geregistreerd. De registratie-aanvraag werd
door drie vertegenwoordigers van het vakverbond
gedeponeerd bij het provinciale gerechtshof in War
schau. Het vakverbond werd na de afkondiging van
de staat van beleg in 1981 buiten de wet gesteld.
Walesa zei te verwachten dat Solidariteit maan
dag zijn wettige status zal terugkrijgen. „Niemand
is gebaat bij een vertraging, zodat wij ons werk pas
later kunnen beginnen", zo zei hij.
Kleur
Bouwjaar
Km
Nieuwprijs
Kilometeraf
trek
Prijs
wit
september '88
15.000
28.850,-
3.250,-
25.600,-
Alle wagens met fabrieksgarantie.
official Ford Dealer
westhavendijk 150 goes 01100 20440
AMSTERDAM (GPD) - Ajax be
schouwt Leo Beenhakker als de
belangrijkste kandidaat om vol
gend seizoen in de Watergraafs
meer de technische leiding op
zich te nemen. Het vertrek van
Rinus Michels bij Bayer Lever-
kusen heeft daar geen verande
ring in gebracht. Gisteravond in
de Spaanse hoofdstad Madrid
voerden directeur Arie van Eij-
den en bestuurslid financiële za
ken Arie van Os namens Ajax
een bespreking met Beenhak
ker.
