fpzc
ransporteurs
[egen minder
SD-vaar ten
(ohnstamm (D66)
wijfeit aan Kok
Brabantse veehouders willen
mestoverschot kwijt in westen
Gs zien bijdrage Pechiney
aan verzuring door vingers
lutten met Zeeuwse delegatie naar Japan
Emancipatie is
meer dan baas
in eigen buik
BENOEMING
provincie
17
IOST-ZWS-VLAMINGEN IN ACTIE
DONDERDAG 13 APRIL 1989
PREEKBEURT KAMERLID:
EINDRAPPORT STUURGROEP MESTPROBLEMATIEK
ANTWOORDEN OP PVDA-VRAGEN
Afweging
IERING 380 JAAR BETREKKINGEN
Uitwisseling
door Willem van Dam
Doorsijpelen
Eng
ULST - De aangekondigde inkrimping van de veerdienst
[uiningen-Perkpolder is de transporteurs in met name Oost-
[euwsch-Vlaanderen volledig in het verkeerde keelgat ge-
hoten. De vervoerders hebben naar aanleiding van het be-
Jht in de PZC over de nieuwe dienstregeling, die 28 mei in
fcrking zou moeten treden, de Kamer van Koophandel in Ter-
luzen en de Protestants-Christelijke Bond voor het Beroeps-
Sederenvervoer (PCB) verzocht in het geweer te komen tegen
gewraakte bezuinigingsmaatregel.
vervoersondernemers vrezen dat
kt het vervallen van de vroege over-
thten de wachttijden, voornamelijk
i de Zeeuws-Vlaamse zijde van de
ksterschelde, fors zullen toenemen,
lorzitter H. F. Kok van de Zeeuws-
lamse Kamer van Koophandel om-
hreef de voorgestelde bezuinigings-
katregel in het licht van een mogelij-
faanleg van de Westerschelde-oever-
jrbincling als 'de grootste waanzin',
let is toch volslagen onbegrijpelijk
ft er enerzijds geijverd wordt voor
i WOV waarmee de bereikbaarheid
i de regio verbeterd kan worden,
rijl anderzijds tegelijktertijd de be-
Ikbaarheid en het dienstbetoon wor-
n ingekrompen. De PSD kiest in de-
|de makkelijkste weg. Beter zou zijn
i deze bezuiniging binnen eigen ge
lling op te vangen. Nu worden ande-
i weer de dupe en ik acht het niet
(gesloten dat wij na een onderzoek
ar de consequenties van deze in-
fcep als Kamer actie zullen ondeme-
In."
Irecteur R. P. J. Scheerders van het
[ijknamige transportbedrijf in Vo
lwaarde heeft het nieuws over de
ngekondigde inkrimping met ver-
Istering vernomen. „Als vervoerders
J irden we nu op twee fronten gepakt.
11 Belgische grens kunnen we met on-
I wagens voor zes uur 's ochtends niet
:er over of we moeten tientallen kilo-
ïters omrijden over Sas van Gent.
I vroege ponten gaan uit de vaart,
I d t lijkt toch nergens op. Mijn chauf-
I fa irs kunnen straks vroeger uit de ve-
II om langer in de rij voor de pont te
staan", benadrukt hij. Scheer-
Irs is van plan de bond in te schake-
ik D. van Dorsselaer van Van Geyt
Kapellebrug vindt de aangekondig-
maatregel verwerpelijk. „Het wordt
langzamerhand erg moeilijk om
Zeeuwsch-Vlaanderen te verlaten. Ge
deputeerde De Voogd, zo blijkt wel uit
zijn optreden, moet klaarblijkelijk niet
elke dag met de pont over, want dan
zou hij toch wel eens anders over deze
verbinding gaan denken. Voor ons
blijft er niets anders over dan te hopen
dat de Belgen snel hun Liefkenshoek-
tunnel klaar hebben, dan zijn we als
Oost-Zeeuws-Vlaamse transporteurs
gelukkig van die rotveren af. Als het zo
blijft doorgaan, acht ik het niet uit-
gsloten dat we straks die Vlaamse tun
nelbouwers nog een handje gaan hel
pen",aldus een verontwaardigde Van
Dorsselaer.
Hoewel de transporteurs in Midden-
Zeeuwsch-Vlaanderen, die wel voor
zessen via België kunnen rijden, ook
weinig gelukkig zijn met de aangekon
digde bezuinigingsmaatregel (die de
PSD 1,5 ton moet opleveren), is de ver
ontwaardiging in de Kanaalzone min
der groot. Directeur B. van Opdorp
van het gelijknamige bedrijf bij Sas
van Gent: „Ons bedrijf ligt qua lokatie
gunstig. Voor ons is de veerdienst niet
van essentieel belang. Wij kunnen van
hieruit gemakkelijk de grens over. Dat
neemt niet weg dat ik me levendig kan
voorstellen dat deze maatregel bij veel
transporteurs verkeerd is gevallen".
Ook hebben de transporteurs zich
geërgerd aan de opmerking van gede
puteerde De Voogd dat er 'geen bloed
vloeit' door de besparing. Volgens
voorzitter Kok is het niet uitgesloten
dat de besparing van 1,5 ton een
schijntje is vergeleken met de kosten-
derving van het berdrijfsleven. „Zeker
is dat deze maatregel het bedrijfsleven
geld gaat kosten. Hoeveel is ons niet
bekend. Wij gaan dat eerst uitrekenen.
Zijn alle consequenties van deze maat
regel op een rijtje gezet, dan zullen wij
zeker handelend optreden", zei Kok.
IDDEEBURG - Het D66-Tweede
imerlid J. Kohnstamm vindt het
an moed getuigen" dat de PvdA een
orstel om te sleutelen aan de Kies-
t versoepelt, na een storm van kri
ll uit het parlement. Anderzijds
[aagt hij zich af „hoe sterk de greep
in fractievoorzitter Wim Kok is op
eigen fractie en de discussies die
lar worden gevoerd".
D66'er zei dit woensdagavond op
afdelingsvergadering van zijn par-
in Middelburg, waar hij scherpe kri-
k had op het amendement van het
dA-kamerlid G. van Otterloo om
|t onmogelijk te maken dat een-
nsfracties uitsluitend op basis van
tstemmen - en 75 procent van de
«deler - in de gemeenteraad ko-
tn.
looghartig paternalisme" en „,ar-
gantie van de macht", vindt Kohn-
tmm, die voorrekende dat het amen-
(ment in zijn oude vorm D66 over
lel Nederland 30 tot 35 van de 230
Tadszetels kost. In Zeeland zouden de
Imocraten twee en mogelijk drie van
In zes vertegenwoordigers k wij tra
in. Ook bij andere kleinere partijen,
lals PSP, PPR, rpf, GPV en SGP
leigt een ware kaalslag. PvdA, CDA
1 VVD boeken daarentegen een winst
Jn tussen de 30 en 70 zetels.
E' 066-kamerlid verwijt de PvdA dat
B gevolgen van de ingreep in de Kies-
■t' vooraf niet zijn berekend „terwijl
|t voorstel al anderhalf jaar geleden
(besproken met fractie en fractiebe-
Tiur Argumenten dat eenmansfrac-
Is de 'bestuurskracht' schaden en
(t het plan van Van Otterloo zou bij
lagen aan meer uniformiteit en effi-
fncy en partijen bovendien
dwingen tot samenwerking op plaat
selijk niveau, deed hij af als „ridicuul"
en „hoogst aanvechtbaar". Als het aan
Kohnstamm ligt wordt er wél gesleu
teld aan de Kieswet („een lappende
ken") maar dan op basis van het uit
1832 daterende 'systeem Webster', dat
een veel rechtvaardiger zetelverdeling
garandeert. Overigens is het Kamerlid
pas bereid om over de wijzigingen te
stemmen als het ministerie van bin
nenlandse zaken de effecten voor het
hele land op basis van de verkiezingen
van 1986 heeft berekend. Hij kondigde
aan desnoods een 'filibuster' te willen
houden: het eindeloos doorpraten
over een voorstel om een stemming on
mogelijk te maken, zoals dat gebeurt
in het Amerikaanse Congres.
Een boer rijdt zijn overtollige mest uit.
's-HERTOGENBOSCH - De Brabant
se veehouders kijken tot ver in de ja
ren negentig nog vooral in westelijke
richting om hun overtollige mest
kwijt te raken. Zolang geen groot-
schal ige mestverwerkingsfabrieken
beschikbaar zijn, blijft transport van
varkensdrijfmest naar de akker
bouwgebieden van Zuidwest-Neder
land de enige mogelijkheid de mest
overschotten op te vangen. Door mid
del van voorlichting, garanties voor
de kwaliteit van de mest, stankloze
verspreidingssystemen en de plaat
sing van gratis mestsilo's willen de
veehouders de akkerbouwers voor
het gebruik van dierlijke mest zien te
winnen.
Een en ander blijkt uit het eindrapport
dat de stuurgroep Mestproblematiek
Noord-Brabant woensdag in 's-Herto-
genbosch heeft gepresenteerd. De Bra
bantse milieu-gedeputeerde dr R. W.
Welschen vertelde bij die gelegenheid
dat in het jaar 2000 landelijk rekening
moet worden gehouden met 20 miljoen
kubieke meter mest die om bodem en
grondwater te beschermen niet op
gras- en bouwland in de omgeving van
de veehouderijbedrijven mag worden
uitgereden. Een mesthoop - of liever
mestplas, want de grootste hoeveel
heid bestaat uit dunne drijfmest - van
die omvang kan, zo hebben stuurgroep
en gedeputeerde geconcludeerd, al
leen worden opgeruimd door de mest
te verwerken. Aan het ook wel geop
perde alternatief de aantallen runde
ren, varkens en pluimvee maar te hal
veren, wordt voorlopig nog niet ge
dacht.
Op initiatief van de stuurgroep en de
Noordbrabantse Christelijke Boeren
bond is een aantal proefprojecten aan
de gang. In Sterksel wordt onderzocht
op welke manier de dunne varkens
drijfmest kan worden gescheiden in
vaste stof en water dat na zuivering te
lozen is op het oppervlaktewater. In
Nistelrode zijn proeven in uitvoering
met de vergisting van mest. Dat le
vert biogas op, waarmee energie kan
worden gewonnen, en gemakkelijker
van elkaar te scheiden water en vaste
stof. Ervaringen die in beide plaatsen
zijn opgedaan, hebben een toepassing
gekregen in de mestverwerkingsfa
briek Promest in Helmond. In deze fa
briek worden handzame mestkorrels
en gezuiverd water uit mest geprodu
ceerd. Promest vormt de schakel tus
sen wat op de laboratoriumtafel al
mogelijk was en de grootschalige
mestverwerking. De proeffabriek kan
100.000 kubieke meter mest aan.
De stuurgroep Mestproblematiek ziet
de fabrieksmatige verwerking van de
mest als de belangrijkste oplossing om
op een verantwoorde manier van het
mestoverschot af te komen. Welschen
suggereerde dat in Nederland twee
grote mestcoöperaties moeten worden
gevormd: een ten zuiden en een ten
noorden van de grote rivieren. Deze
schaal is noodzakelijk om voldoende
kapitaal te vormen, om de aanvoer
van mest de garanderen, om techni
sche onvolkomenheden uit de weg te
kunnen ruimen en om een markt voor
de mestkorrels te kunnen ontwikke
len. Franse en Duitse wijnboeren heb
ben al belangstellend gereageerd op
dit nieuwe Nederlandse exportpro-
dukt. Maar de mestkorrel is er voorlo
pig nog niet aan toe een wezenlijke bij
drage aan de handelsbalans te leveren.
Eerst zal een assortiment moeten wor
den opgebouwd, aan de hand van de
behoeften van de toekomstige gebrui
kers. De een zal kleine korrels willen,
de ander grotere en een derde zal wen
sen dat er ook kunstmest in zit.
Toekomstmuziek dus, maar de Bra
bantse stuurgroep Mestproblematiek
vindt dat haar werk er toch al op zit.
Voorzitter ir A. J. Latijnhouwers legde
uit dat de stuurgroep vooral een ver
kennende en stimulerende taak had.
Hij stelde vast dat een van de resulta
ten is dat de boeren zijn gaan erkennen
dat de mestproblematiek hun pro
bleem is. Verder heeft de stuurgroep
richtingen aangegeven voor oplossin
gen.
Die wijzen voorlopig nog gedeeltelijk
richting Zeeland. De Brabanders zijn
ervan overtuigd dat ze de huiver bij
menige akkerbouwer om dierlijke
mest in plaats van kunstmest te ge
bruiken, met argumenten kunnen be
strijden. De veevoederindustrie heeft
er de afgelopen jaren voor gezorgd dat
bijvoorbeeld de hoeveelheid koper in
varkensvoer aanzienlijk is verminderd
en daarmee ook in de mest. Verder is
de veehouders duidelijk geworden dat
ze niet hoeven te proberen runder-
mest, zeugengier en kalvergier in de
akkerbouwgebieden kwijt te raken.
De eerste, omdat er onkruidzaden in
kunnen zitten, de laatste twee omdat
ze voor meer dan 97 procent uit water
bestaan. Droge pluimveemest is bij de
akkerbouwers wel gewild. En mestvar-
kensdrijfmest komt er ook steeds meer
in. Want ze is goedkoper dan kunst
mest. En dat is in een kwijnende agra
rische sector als de akkerbouw een
vaak doorslaggevend argument.
zou J. Kohnstamm.
MIDDELBURG - Het Zeeuws provin
ciebestuur ziet de verhoogde bijdrage
van de aluminiumfabriek Pechiney
aan de verzuring (uitstoot van meer
zwaveldioxyde) door de vingers om
dat het bedrijf de uitstoot van andere
schadelijke stoffen aanzienlijk terug
dringt.
Dat blijkt - kort samengevat - uit het
antwoord van het dagelijks provincie
bestuur op schriftelijke vragen vanuit
de PvdA-statenfractie. De vragenstel
lers drongen er op aan om Pechiney
alsnog te bewegen tot maatregelen ter
vermindering van de uitstoot van zwa
veldioxyde. Daarover, zo melden gs, is
reeds een discussie gaande met het be
drijf. Maar of dit tot resultaten zal lei
den 'kan thans nog niet worden beoor
deeld'.
Zoals gemeld zijn de Industriebond
FNV, de Zeeuwse Milieu Federatie en
inmiddels ook de ondernemingsraad
van Pechiney te hoop gelopen tegen de
verhoogde uitstoot van zwaveldioxy
de die het gevolg zal zijn van de inge
bruikname van een nieuwe bakoven.
Het is de bedoeling dat bij deze nieuwe
oven een zogenaamd droog reinigings
systeem wordt toegepast. Dat heeft
tot gevolg dat de uitstoot van giftige
stoffen, waaronder PAK's, tot bijna de
helft kan worden teruggebracht. Na
deel is dat de uitstoot van zwaveldio
xyde niet langer wordt tegengegaan.
Dat heeft tot gevolg dat Pechiney 2,5
procent meer zwaveldioxyde de lucht
in gaat brengen, waar overal elders
juist strengere normen worden opge
legd.
Het dagelijks provinciebestuur vindt
- voordeel en nadeel tegen elkaar af
wegend - dat 'nadrukkelijk' sprake is
van winst voor het milieu. Ook nog
eens de uitstoot van zwaveldioxyde
DDELBURG - Hij leert al ijverig
Pans om de gemeenteraad van Na-
saki te kunnen toespreken. Maar de
™te talks' na afloop zijn minstens
E t)e'angrijk voor het verstevigen
Iw de contacten, grapt hij op een
I rsconferentie. Om nog maar te zwij-
I "van dc verkleinde versie van het
I '"dp'burgse stadhuis in puur zilver,
■e zijn stad en de Acquisitiegroep
■dien d ^apanse gastheren cadeau
Prgemeester Chris Rutten van Mid-
urg vertrekt zondag aan het hoofd
l",een vijftien leden tellende Zeeuw
delegatie naar het land van de rij-
■nde yen om er - op uitnodiging van
Semeentebestuur van zusterstad
pgasaki - luister bij te zetten aan 380
ar Nederlands/Japanse betrekkin-
•jt Van de groep maken ook deel uit:
missaris van de koningin dr C.
ertien, gedeputeerde van economi
sche zaken drs R. C. E. Barbé, fractie
voorzitter van de PvdA in Middelburg
mevrouw R. van Colmjon-van der
Mark en haar CDA-collega mr J. A. R.
M. Douwes en vertegenwoordigers van
de Kamer van Koophandel voor Mid
den- en Noord-Zeeland, de Middel
burgse VW en een aantal Zeeuwse be
drijven, zoals Hoechst, Total, Eurogas,
Hapro Holland en de Algemene
Zeeuwse Verzekeringsmaatschappij.
Tijdens het bezoek - dat duurt tot
dinsdag 25 april - wil Rutten een im
puls geven aan de jumelage met Naga
saki. Zo bestaan er plannen voor een
uitwisseling van Zeeuwse en Japanse
fotografen (waarbij de provincie is
vertegenwoordigd door Wim Rie-
mens en Paul de Nooijer) en scholie
ren van het voortgezet onderwijs.
Ook wordt gedacht aan de bouw van
een kopie van het Middelburgse stad
huis in Nagasaki Holland Village, een
Nederlands 'modeldorp', dat de Ja
panners herinnert aan de eeuwenou
de handelsbetrekkingen met ons land
via het eilandje Deshima, waar de Ne
derlandse handelskolonie tussen 1650
en 1860 exclusief onderdak vond. Bij
na 130 jaar later, vrijdag 21 april, ont
moet de delegatie uit Zeeland er prin
ses Margriet en vice-premier en mi
nister van economische zaken Rudolf
de Korte, die als lid van een Neder
landse missie de viering bijwonen.
Nederlanders zetten in 1601 voor het
eerst voet op Japanse bodem. Acht
jaar later meerden de schepen De Grif
fioen en De Leeuw met de Rode Pijlen
van de Verenigde Oostindische Com
pagnie af in Hirado, 70 kilometer bui
ten Nagasaki. Toen het land in 1650
ruim twee eeuwen lang de poorten
sloot voor westerse invloeden - het zou
de Portugese handelsmissie zuur op
breken, nadat die al te ijverig aan het
bekeren sloeg - werd de VOC-post ver
bannen naar Deshima, een zorgvuldig
bewaakt schiereilandje voor de stad.
Er woonden ook nogal wat Zeeuwen,
Middelburg was tenslotte de tweede
VOC-kamer. Het isolement ten spijt,
was de Nederlandse invloed op
scheepsbouw, geneeskunst en cultuur
opvallend. Toen Japan in 1976, na het
ondertekenen van een cultureel ver
drag met ons land, op zoek ging naar
een zusterstad gold Middelburg als
'natuurlijke' kandidaat. De Zeeuwse
delegatie werkt een druk programma
af. Op 20 april spreekt Rutten de ge
meenteraad van Nagasaki toe tijdens
een bijzondere raadszitting, de dagen
daarna brengt een deel van de afvaar
diging aan bezoek aan Hirado, waar
ook een ontmoeting met de burge
meester op het programma staat.
beperken, aldus gs, is 'bepaald niet
kosteneffectief of haalbaar in de sfeer
van 'de best toepasbare middelen'.
De bouw van een rookgasontzwave
lingsinstallatie afdwingen, aldus gs, is
moeilijk te verwezenlijken, gezien de
bestaande landelijke normen. Eisen
dat brandstoffen worden gebruikt met
een geringer zwavelgehalte, beperkt
de vrijheid van het bedrijf bij de aan
koop van petroleumcokes. Wel pro
beert Zeeland, samen met andere pro
vincies, het rijk te bewegen tot aan
scherping van de landelijke zwaveldio-
xyde-normen en vinden 'discussies'
plaats met het bedrijf.
Dat in goed overleg met bedrijven
soms ook resultaten kunnen geboekt,
blijkt uit het voorbeeld van de cokesfa-
briek te Sluiskil. Dit bedrijf, zo memo
reren gs nog eens, gaat de uitstoot van
zwaveldioxyde met 90 procent terug
brengen tot ver beneden de landelijke
normen.
Inmiddels buigt Merijn Boender uit
Vrouwenpolder zich opgewekt over
het Japanse schrift. Hij is de gangma
ker van de scholierenuitwisseling tus
sen leerlingen van de hoogste jaren
van de Stedelijke Scholengemeen
schap Middelburg en de Christelijke
Scholengemeenschap Walcheren en
hun tegenvoeters uit Nagasaki. Het is
de bedoeling dat in juli zes Walcherse
studenten afreizen naar het land van
de rijzende zon en het jaar daarop zes
Japanse jongeren naar Zeeland ko
men. Rütten wil daar een jaarlijkse of
tweejaarlijkse traditie van maken. Het
bezoek van Riemens en De Nooijer aan
Nagasaki en het verblijf van twee Ja
panse collega's in Middelburg staat in
het teken van 150 jaar fotografie. De
eerste Japanse fotograaf was actief in
Nagasaki. De uitwisseling, die wordt
gesubsidieerd door het ministerie van
wvc, moet resulteren in een tentoon
stelling en een fotoboek.
Ill 111IIII1111111111111111111II1111II1111111
mm&m&fSm
Veel flauwe grappen natuurlijk.
Allemaal van het genre: wat zielig
voor je man.
Moet je weten, dat het uitgerekend
de 'beklagenswaardige echtge
noot' was, die Joan van Dijk het be
slissende duwtje in de richting van
de Emancipatieraad gaf.
„Dus die grappen - ach, ik kom hier
uit de omgeving, ik ken de mentali
teit een beetje, ik stoor me er niet
zo aan."
Het Middelburgse WD-raadslid
Joan van Dijk-Sturm (50) is per 1
mei benoemd tot lid van de Emanci
patieraad, het officiële adviesor
gaan van de regering op het gebied
van emancipatiebeleid.
Het verhaal begint ongeveer een
jaar geleden, als in Huize van Dijk
aan de Van Kleffenslaan de telefoon
rinkelt. We zitten een beetje om
hoog, klonk het vanuit Den Haag:
in de Emancipatieraad is een vaca
ture ontstaan doordat één van de
leden een aantrekkelijke baan in
het bedrijfsleven aangeboden heeft
gekregen. Of Joan van Dijk zin had
de open gevallen plaats tijdelijk in
te nemen - ze was tenslotte ander
half jaar emancipatiewerkster bij
de WD geweest en beschikte der
halve over enige ervaring. De twijfel
was aanvankelijk groot. „Ik dacht:
een dermate hoog college, daar durf
ik nog even niet aan te beginnen.
Het is m'n man geweest, die de
doorslag heeft gegeven. Die zei:
'praten kan geen kwaad'. Dat vertel
ik er heel bewust bij. Hij is de grote
stimulator van alle dingen die ik
doe. Want ik ben nog wel zo ouder
wets om te denken: da's allemaal
wel leuk, maar hij zit met de brok
ken, hij zit veel alleen."
Ongeveer een jaar mocht Joan van
Dijk proeven van de werkzaamhe
den van de Emancipatieraad. Het
smaakte goed. Het smaakte zelfs
naar meer. Daarom besloot zij een
gooi te doen ('een eindeloze sollici
tatieprocedure, er waren zo'n vier-
of vijfhonderd kandidaten') naar
een vaste zetel in de nieuwe Eman
cipatieraad die - voor een periode
van vier jaar - per 1 mei aantreedt.
„Ik was met een aantal projecten
bezig: de positie van zwarte migran
tenvrouwen op de arbeidsmarkt; de
hele financiële en maatschappelij
ke positie van oudere vrouwen - cij
fers wijzen uit, dat de inkomenspo
sitie van vrouwen boven de vijftig
ongeveer een derde minder is dan
die van mannen van die leeftijd. Dat
heeft veel te maken met de pensioe
nopbouw die bij vrouwen veelal niet
aanwezig is, omdat ze nooit gewerkt
hebben öf omdat ze vaak dermate
laag betaalde banen hadden, dat
geen toetreding mogelijk was tot de
pensioenfondsen. Door die zwakke
financiële positie blijven ze ook ach
ter op het gebied van deelname aan
het maatschappelijk leven. Ik wil
de eindfase van die projecten graag
meemaken. En dan kun je maar één
ding doen: zorgen dat je er bij
blijft."
De Emancipatieraad gaat straks
z'n derde periode in. En er is, sinds
de raad acht jaar geleden werd op
gericht, veel tot stand gebracht,
vindt Joan van Dijk. Zo langzamer
hand begint overal het besef door te
sijpelen, dat vrouwen niet uitslui
tend achter het aanrecht thuisho
ren en gelijkwaardige kansen ver
dienen op een goede scholing en
goede baan. „Ik denk, dat zestig
van de honderd vrouwen zich be
wust zijn geworden van hun plaats
in de maatschappij en van hun
recht op mogelijkheden een zelf
standig bestaan op te bouwen."
Maar: als het om emancipatie gaat
loopt Nederland nog altijd achter
bij veel landen in de EG. „De hele
sociale wetgeving is nog niet aange
past zoals ze aangepast zou moeten
worden; met kinderopvang lopen
we zwaar achter; het aantal vrou
wen dat in Nederland deelneemt
aan het arbeidsproces ligt veel lager
dan in andere landen."
De 1990-maatregel is een mogelijk
heid om de achterstand in ieder ge
val voor een deel in te lopen. De
maatregel komt er kort gezegd op
neer, dat meisjes die na 1 januari
1990 de achttienjarige leeftijd berei
ken, economisch zelfstandig moe
ten worden; trouwen of samenwo
nen betekent vanaf dat moment
voor vrouwen geen automatische
vrijstelling meer van de plicht in ei
gen levensonderhoud te voorzien.
Daarmee wil het kabinet het aantal
vrouwen op de arbeidsmarkt ver
groten. Althans, zo wordt het ver
kocht. „Zo wordt het verkocht, ja.
De Emanicipatieraad is vanuit zijn
ideologie blij met de maatregel, om
dat er eindelijk een gelijkstelling
van jongens en meisjes ontstaat.
Aan de andere kant houden we ons
hart vastde banen en de voorzie
ningen die het meisjes mogelijk
moeten maken volwaardig aan het
arbeidsproces deel te nemen, moe
ten er wél zijn. Zolang die er niet
zijn, zullen we heel goed moeten uit
kijken, dat het geen maatregel is die
zuiver en alleen een bezuiniging
voor de schatkist betekent."
Nog veel te doen dus. Niet alleen op
de hoogste niveaus, maar ook - en
misschien zelfs vooral - op de lagere
niveaus. Zeker in kleinere gemeen
ten heeft de emancipatiegedachte
nog altijd niet of nauwelijks postge
vat. „In grotere gemeenten gaat het
meestal nog wel, in kleinere ge
meenten vinden ze het vaak hele
maal niet nodig. Dat kom je hier
ook tegen - het woord emancipatie
wordt hier nog vaak als heel erg eng
en bedreigend ervaren, zonder dat
men wat het precies inhoudt; ze
hebben allemaal nog de beelden
van vroeger voor ogen: 'Baas in ei
gen Buik' en zo. Maar de emancipa
tiebeweging is al lang weg uit de
hoek van het extreme feminisme.
Het gaat er tegenwoordig veel rusti
ger aan toe."
Zó rustig zelfs, dat de spandoeken
nauwelijks nog ontrold worden en
hier en daar al opmerkingen te be
luisteren vallen in de geest van: de
emancipatiebeweging is dood. „Ja,
dat hoor je vaak. Maar dat is hele
maal niet zo. Eigenlijk zou het best
goed zijn, als er weer eens een grote
demonstratie kwam - al was het al
leen maar om er de aandacht op te
vestigen dat de emancipatiebwe-
ging nog lang niet dood is."
Vrouwen - zegt Joan van Dijk -
moeten voor een volwaardige
plaats in de maatschappij nog im
mer harder knokken dan een man.
Maar hoe zit dat met haarzelf? Ze
heeft vijftien jaar in de tapijten ('een
echt mannenwereldje') gezeten, ze
is medewerkster van het WD-ka-
merlid Rempt geweest, maakt deel
uit van de gemeenteraad Middel
burg, is (interim-(voorzitter van de
stichting Middelburg Promotie en
straks de Emancipatieraad. Toch
niet gek.,Ik weet niet of ik daar har
der voor heb moeten vechten. Ik
weet alleen, dat ik verdraaid hard
geknokt heb. Maar dat is ook een
karakterkwestie: als je iets doet,
moetje het goed doen."
Joan van Dijk-Sturm: ...vooral in kleine gemeenten wordt emancipatie als
iets heel bedreigends ervaren...
i
