Hard gesprek
Thatcher en
Gorbatsjov
Verpleging heft tol voor 5 proeent
Bush wil verkiezingen
in bezette gebieden
IanDijke
BEWAPENING EN LIBIË
Nog steeds geen besluit
over Hans Paul Verhoef
wonen
vrijdagkrant
Vanaf heden geopend in Vlissingen:
Polen koerst op
democratie af
VANDAAG ZEGGEN WE MASSAAL NEE TEGEN HET ROKEN
len enkele bui
2e jaargang no. 75
jjdag 7 april 1989
Nijpels
Vrouwen
Asielbeleid
Museum
Acties
Vermeule
LONDEN - De Britse premier Margaret Thatcher heeft haar
persoonlijke relatie met de Russische leider Michaïl Gorbats
jov een nieuwe dimensie gegeven. Zowel in haar kring als die
van de Russen wordt nu enthousiast gesproken over de onder
linge verstandhouding. Ondanks duidelijke dissonanten, zo
als de via Amerika uitgelekte Russische leverantie van 15 su
personische lange-afstandsbommenwerpers aan wat de pre
mier beschouwt als de terroristische staat Libië van kolonel
Gadaffi.
Intens
Akkoord 1-jarige
cao ziekenfondsen
VOORSTEL ISRAËLISCHE PREMIER SHAMIR
HUISHOUDBEURS
T/M 9 APRIL
AMSTERDAM ral
f||t 7 April World No-Smoking Day "i Stichting Volksgezondheid en Roken
f CAMPING/TUINMEUBELSHOW
\_JAKANTI ELAND
Lerst nog veel bewolking maar gelei-
lelijk opklaringen met een enkele bui.
e zuidwestelijke wind is matig, aan
.e kust af en toe krachtig. Tempera-
mr 10 graden.
ORN (ANP) - Politiemensen uit Hoorn en omgeving
ben gisteravond in 20 minuten tijd een einde gemaakt
ongeregeldheden veroorzaakt door asielzoekers in de
rmalige Hoornse gevangenis Oostereiland.
izijn enkele arrestaties verricht en er moest een kleine
nd worden geblust. Er is tenminste'éen gedetineerde
asielzoeker voor behandeling naar het Westfries Gasthuis
in Hoorn overgebracht, aldus de politie.
De voormalige Hoornse gevangenis, thans Huis van Bewa
ring, biedt onderdak aan ongeveer 130 uitgeprocedeerde
asielzoekers. Hen is in hoogste instantie asiel geweigerd en
zij wachten op uitzetting.
Milieuminister Nijpels lijkt de
strijd in de EG over het fiscaal
bevoordelen van auto's te win-
PAGINA 3
De geringe deelname van
vrouwen op de arbeidsmarkt
kost de Nederlandse economie
jaarlijks 17 miljard.
PAGINA 6
De Goese Raad van Kerken
pleit voor een ruimhartig,
zorgvuldig en eerlijker behan
deling van de asielaanvragen.
PAGINA 9
Zeeland is toe aan een museum
voor hedendaagse beeldende
kunst.
PAGINA 11
Personeel van Vijvervreugd in
Middelburg haakt in op de lan
delijke protestmanifestaties
ter ondersteuning van de ac
ties in de gezondheidszorg.
PAGINA 13
Johan Vermeule gaat rustig
zijn gang, maar wil nu einde
lijk wel eens uit de schaduw
van Marti ten Kate treden en
zelf winnen.
PAGINA 17
PAGINA 19, 21 en 23
PAGINA 17, 29, 31, 34 en 35
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3,5
en 7
Opinie en achtergrond: 4
Beurs en financiën: 6
Provincie: 9,11,12,13,14 en
15
Sport: 16 en 17
(Van onze correspondent
Een ander strijdpunt is haar hardnek
kig vasthouden aan de modernisering
van de strategische nucleaire wapens
tegen mogelijke agressie vanuit Oost-
Europa. Premier Thatcher stelt zich
op het standpunt dat die wapens beho
ren tot de nucleaire afschrikking die
ten slotte de Russen op een andere
koers heeft gebracht. En dat hun ver
nieuwing en modernisering van essen
tieel belang zijn om de Russen op die
koers te houden.
In lange intense gesprekken in de
ambtswoning van Downing Street 10
heeft Gorbatsjov zijn gastvrouw in
niet te mis verstane bewoordingen
duidelijk gemaakt dat Rusland druk
bezig is zijn militaire strategie te wij
zigen en dat haar opstelling over de
nucleaire wapens in strijd is met de
geest van perestrojka en glasnost, die
hij zo nadrukkelijk nastreeft.
Niet alleen mevrouw Thatcher en de
Russische president, maar vooral de
twee ministers van buitenlandse za
ken Sir Geoffrey Howe en Edvard She-
vamadze hebben scherp van gedach
ten gewisseld over de leverantie van de
omstreden bommenweppers aan Li
bië. De Britse reactie daarop, juist nu
er verwoede pogingen in het werk wor
den gesteld om in het Midden-Oosten
nieuwe vredesinitiatieven op gang te
brengen, kon de Russen moeilijk ver
rassen. Maar ze hadden er wel op gere
kend dat dit gevoelige onderwerp tij
dens het bezoek buiten schot zou blij
ven. Ze beschuldigen nu Amerika er
van dat er met het uitlekken van dit
nieuws het scenario voor een geslaag-
ZEIST (ANP) - De Vereniging van Ne
derlandse Ziekenfondsen heeft met
de vakbonden in beginsel overeen
stemming bereikt over een nieuwe
eenjarige cao voor de 8000 werkne
mers van de ziekenfondsen. De cao
voorziet in een loonsverhoging van
1,5 procent per 1 juli en verhoging van
de eindejaarsuitkering met 0,5 pro
cent. Dit hebben VNZ en Diensten
bond FNV donderdagavond meege
deeld.
de samenkomst in de Britse hoofd
stad, wil dwarsbomen.
Maar naast strijdpunten waren er ook
positieve elementen in hun bespre
kingen. Met name waar het betreft de
ontwikkelingen in Afghanistan en
Zuidelijk Afrika. Er werden ook di
rect zaken gedaan, compleet met gla
zen champagne, over betere handels
contacten tussen beide landen. En
over betere visumregelingen tussen
de twee landen om het handelsver
keer te bevorderen. De Britten zijn nu
van plan om aan Rusland meer tech
niek te leveren en er ook nieuwe fa
brieken te bouwen. Er wordt nu zelfs
al gesproken over de bouw van een
Brits handelscentrum in Moskou. Op
hun beurt hopen de Russen als beta
ling voor de opgevoerde Britse invoer
meer chemische produk'ten aan
Groot-Brittannië te leveren.
AMSTERDAM (ANP) - Verpleeg
kundigen van het bejaardenhuis
Het Flevohuis heffen bij de Schel-
lingwouderbrug in Amsterdam tol
van automobilisten om zo zelf vijf
procent loonsverhoging bij elkaar
te sprokkelen. De automobilisten
kregen van een verpleegster op een
rijdende brancard een po onder hun
neus geschoven om een bijdrage in
te doen.
Minister De Koning van Sociale Za
ken zei donderdag dat hij geen be
hoefte heeft aan bemiddeling tussen
het kabinet en de Nationale Zieken
huisraad in het cao-conflict over de
looneis van 5 procent voor het zie
kenhuispersoneel. Het standpunt
van het kabinet dat er niet meer
loonruimte is dan 0,32 procent blijft
ongewijzigd, zo heeft de woordvoer
der van De Koning donderdag
avond meegedeeld.
Als er al bemiddeld zou worden, dan
zou dat tussen NZR en bonden moe
ten gebeuren op verzoek van partij
en. De bonden hebben juist gezegd
zich van een eventuele bemiddeling
afzijdig te willen houden omdat het
conflict gaat tussen kabinet en
NZR.
Terwijl het cao-conflict nog muur
vast zit, begint de toch al niet bijzon
der innige relatie tussen de vakbon
den en het actiecomité WIO (Ver-
plegenden en Verzorgenden In Op
stand) verder te bekoelen.
Het actiecomité dat de bonden eer
der wist te bewegen de looneis in één
klap van 1,5 naar 5 procent te verho
gen, heeft de ergernis van beide bon
den gewekt door de bonden te be
schuldigen van het tegenhouden
van hardere acties.
De vijf vakbonden hebben vrijdag
onderling overlegd over de acties in
de komende weken. Zondagsdien
sten en stiptheidsacties zullen dan
de plaats innemen van de tot nu toe
overwegend ludieke acties. Abva
Kabo en CFO zijn van plan donder
dag 20 april een grote demonstratie
in Den Haag te houden, waarvoor de
andere bonden en de WIO zijn uit
genodigd. Werknemers van andere
diensten en instellingen in de collec
tieve sectoren kunnen die dag hun
solidariteit betuigen.
Ook donderdag is bij tientallen in
stellingen actie gevoerd om de
looneis kracht bij te zetten. Voor
het eerst heeft het fenomeen bezet
ting zijn intrede gedaan. Ruim zes
tig studenten van de opleiding voor
geestelijke gezondheidszorg in
Noordwijkerhout houden sinds
donderdagmiddag de school uit so
lidariteit met de verpleegkundigen
bezet.
(Van onze correspondent
WASHINGTON - De Amerikaanse
president Bush heeft donderdag, na
afloop van besprekingen met de Is
raëlische premier Shamir, gezegd er
voorstander van te zijn dat er verkie
zingen worden gehouden in de bezette
Gazastrook en de Westbank.
Met dat voorstel was Shamir naar
Washington gekomen. Shamir wil dat
(Advertentie)
Margaret Thatcher spreekt vanaf een podium voor Downingstreet 10 haar ge
hoor toe. Gorbatsjov heeft even meer belangstelling voor de juiste tijd.
JERUZALEM (RTR) - De Israëlische minister van buiten
landse zaken, Moshe Arens, sluit een preventieve aanval
op Libië niet uit om het ervan te weerhouden zijn lange-af-
standsbommenwerpers tegen Israël in te zetten. Dit heeft
Arens donderdag gezegd in een gesprek met de Israëlische
radio.
Het gaat om een aantal straalvliegtuigen van het type Su-
choi-28, die de Sovjetunie aan Tripoli zal leveren. Deze toe
stellen hebben een bereik van 800 kilometer en kunnen bo
vendien nog in de lucht worden bijgetankt. Hierdoor zou
Libië de joodse staat rechtstreeks kunnen aanvallen.
Op de vraag of Israël een preventieve actie overweegt, ant
woordde Arens: „Als we actie ondernemen zullen we eerst
de gepaste instanties informeren, en daarna pas de pers".
Dagelijks van 10-17 uur.
Toegangsprijs f. 12,50.
Gratis Pendeldienst: volg borden B RAI.
Info: RAI Nieuwslijn 020-581 3980.
Trein Toegangbiljetten bij NS-stations.
er verkiezingen onder Palestijnen in
de bezette gebieden worden gehou
den. Die zouden vertegenwoordigers
moeten opleveren die met Israël gaan
praten over de toekomst van de Gaza
strook en de Westbank.
President Bush ging verder niet in op
de voorwaarden rond verkiezingen in
de bezette gebieden. Hij zei alleen erop
te vertrouwen dat er een „acceptabele
formule" kan worden gevonden voor
verkiezingen die „kunnen bijdragen
tot het politieke proces van de dia
loog".
Maar hij zei niets over de nu al opge
laaide controverse tussen Israël aan
de ene kant en de Arabische wereld en
de Palestijnen aan de andere kant.
Shamir heeft bijvoorbeeld gezegd on
der geen voorwaarde met de Palestijn
se Bevrijdingsorganisatie (PLO) te wil
len praten.
Het uit vier punten bestaande vredes
plan van Shamir, aldus een van de
functionarissen, is, „hoewel gevuld
met struikelblokken en dubbelzinnig
heden, een goed vertrekpunt voor ver
dere verfijning en vooruitgang".
Shamir maakte gisteren opnieuw dui
delijk dat, hoe er ook aan zijn vredes
plan wordt geschaafd, hij nimmer
met de PLO aan de onderhandelings
tafel zal gaan zitten. „Wij willen met
iedereen, altijd, overal en zonder
voorwaarden vooraf praten als dat de
vrede naderbij brengt", aldus Sha
mir, „Maar we zullen niets doen dat
tot de vorming van een Palestijnse
staat leidt, want dat leidt niet tot vre
de maar tot oorlog".
In Polen hebben regering
en oppositie een pact ge
sloten, dat uniek is in de
Oosteuropese verhoudin
gen. De Communistische
Partij van Jaruzelski heeft ermee inge
stemd om de macht te delen met de on
afhankelijke vakbeweging van Lech
Walesa. Een Ronde Tafel-conferentie
van twee maanden is afgesloten met
een akkoord dat vrijwel overal als his
torisch wordt beschouwd. Het gaat na
melijk - in ieder geval op papier - ver
der dan alle ontwikkelingen die 'pere
strojka' en 'glasnost' tot nu toe elders
hebben opgeleverd. Na zeven jaar on
dergronds te hebben geopereerd is de
vakbond Solidariteit helemaal terug
en zal legaal geworden. Er zijn begin
selakkoorden bereikt over sociale her
vormingen in het land. En binnen en
kele maanden zullen in Polen beperk
te vrije verkiezingen worden gehouden
voor een - twee kamers tellend - parle
ment, waarin ook de oppositie haar
stem kan laten horen. Het is de eerste
keer sinds de tweede wereldoorlog dat
dit in Polen (en tegelijk in heel Oost-
Europa) gebeurt. Polen op weg naar
echte democratische verhoudingen.
Wie had dat een jaar geleden, toen een
wilde stakingsgolf het land teisterde,
durven hopen? Het resultaat, dat nu
op tafel ligt, is te danken aan de werke
lijkheidszin die het aan weerskanten
heeft gewonnen. Volgens Walesa was
er namelijk niet veel keus meer: óf als
één natie op vreedzame wijze een onaf
hankelijk, soeverein en veilig Polen
bouwen, óf ten onder gaan in de chaos
van demagogie en burgeroorlog, waar
uit geen overwinnaar tevoorschijn zal
komen.
e Ronde Tafel-conferentie is er in
februari gekomen omdat beide
partijen bang waren voor complete
anarchie. De praktijk van de nu geslo
ten akkoorden zal moeten uitwijzen of
ze méér waard zijn dan een weerslag
van die angst. De twijfels daarover zijn
nog groot. Misschien wordt dat nog
wel het best getypeerd door het ont
breken van een juichstemming in het
land. Er zijn dan wel afspraken ge
maakt over economische hervormin
gen, maar een blauwdruk, hoe Polen
uit het economisch slop te halen, ont
breekt. En juist dat laatste is het inge
bakken risico, want de meeste Polen
zullen het resultaat van dit pact afme
ten aan wat er op korte termijn in hun
levensomstandigheden verandert. So
ciale onrust kan daarom snel de kop
opsteken, wanneer er lang onzeker
heid over het effect van de afspraken
blijft bestaan, wanneer eén of beide
partijen verzuimen om snel ernst te
maken met de uitwerking van hun ak
koorden. Afgelopen jaar is gebleken
dat de werkende massa in de fabrieken
en op de scheepswerven de confronta
tie met de autoriteiten aandurft. Er is
weinig voor nodig om het weer zover te
krijgen. De dialoog komt nu daarom in
de fase van het investeren in vertrou
wen bij de achterban. Dat is niet alleen
een taai karwei, maar het wordt bo
vendien nog gehandicapt door tegen
krachten aan beide kanten. Solidari
teit heeft te maken met de pogingen
van de tot nu toe officieel erkende -
concurrerende - staatsvakbond OPZZ
om het akkoord te dwarsbomen. En
premier Rakowski, de man aan de an
dere kant van de onderhandelingsta
fel, zal nog heel wat moeten onderne
men om de weerstand in het partij-ap
paraat te overwinnen.
Het worden daarom spannende
maanden in Polen. Voor Solidari
teit komt het erop aan dat ze snel haar
identiteit bewijst: als vakbond, als po
litieke partij, of als een combinatie van
beide. Tenslotte is het van het begin af
een beweging geweest met wortels
diep in de samenleving. Ze vertegen
woordigde de gekoeieneerde arbeider,
ze had sterke bindingen met de rooms
katholieke kerk en ze vertolkte de na
tionalistische gevoelens onder de Po
len. Met dit veelkleurige Solidariteit in
de voorhoede zijn nu openingen ge
vonden naar democratische verhou
dingen in een land dat diep in dè put
zit. Dat is een ontwikkeling, die veel
verwachtingen heeft overtroffen. In
Polen hebben partij en oppositie ver
hun nek uitgestoken. Het bereikte
compromis bevat sterke troeven,
maar is ook niet vrij van risico's en
zwakheden. Veel zal daarom afhangen
van de vraag of dit pact van Warschau
van weerskanten een faire kans gebo
den wordt. Het was twee maanden
lang aan de onderhandelingstafel een
kwestie van geven en nemen. In de
maanden die nu volgen nog eens te
meer. Maar economisch herstel en po
litieke stabiliteit in Polen zijn er ook
van afhankelijk hoe het buitenland de
ze unieke stap in de richting van een
democratie in dit Oostblok-land op
waarde weet te taxeren.
vdM.
WASHINGTON (ANP) - Een func
tionaris van de Amerikaanse im
migratiedienst heeft gisteravond
meegedeeld dat er nog geen beslis
sing is genomen over het verzoek
van Hans Paul Verhoef hem toe te
laten tot de Verenigde Staten. De
Nederlander wil in San Francisco
een conferentie over aids bijwo
nen.
De functionaris ontkende tegen
over het congreslid Nancy Pelosi in
Washington dat de immigratie
dienst heeft besloten Verhoef uit te
wijzen, zoals aanvankelijk gister
avond was gemeld.
Verhoef heeft donderdag in een ge
sprek met functionarissen van de
Amerikaanse immigratiedienst
verzekerd dat hij niet naar dat land
is gekomen om anderen in gevaar te
brengen, zo zei zijn raadsvrouwe
Helen Haapala. Het gesprek vond
plaats in de gevangenis in Oak Park
Heights in Minnnesota waar Ver
hoef wordt vastgehouden. Behalve
de twee advokaten van Verhoef wa
ren vier functionarissen van de im
migratiedienst aanwezig.
De functionarissen van de immigra
tiedienst maken zich volgens me
vrouw Haapala met name zorgen
dat zij door deze zaak negatieve pu
bliciteit zullen krijgen, welke beslis
sing zij ook zullen nemen.
(Advertentie)
Advertentie
De gloednieuwe, fantastische Disco Cosmo is vanaf hedenavond ge
opend. Cosmo: echt ontspannen uitgaan onder het motto: Veilig uit
en veilig thuis! Lees door op de achterpagina van dit katern!
FRAPOBV
Lafuma en Marco meubelen Hoek Rijksweg - Ringbaan West
Zeelands ruimst gesorteerde acces-
soires- en onderdelensupermarkt. 01100 - 1 14 40 j goes
