onden: uitkeringen
er 1 juli omhoog
Gorbatsjov wil boeren
ook eigen grond gunnen
Verpleegkundigen lopen
te hoop tegen laag loon
Uitbreiding examenpakket jaar uitgesteld
T
VERSCHOT SOCIALE FONDSEN
Real wint
eindelijk
van PSV
SS:
Bibliotheek schort uitlenen
Satanic Verses enige tijd op
EVEN NAARJAC.HERMANS
500
gram
500
gram
Ex-PTT-er
verduisterde
kostbare
zegelproeven
7
'Witte' opstand
over achterstand
Brinkman schrapt
wat EG dicteert
Weinig wind
32e jaargang no. 58
londerdag 16 maart 1989
L
Grote voorjaarsshow
tuin- en parkmachines
en tuinkassen
Wapens
Ruzies
Tientje
Professioneel
Beker
Moordenaar geïnspireerd door actiefilms
OPKOMST VEEL GROTER DAN VERWACHT
NIEUWE OOGST
BLAUWE DRUIVEN
"RIBIERS"
HOLLANDSE
ANDIJVIE
Mini-prus&Maxi-keus
Er is vandaag maar weinig wind met
veel bewolking met buien. De wind
draait van zuid via oost naar noord
west en is 1 tot 3 Bft. De maximum tem
peratuur 9 graden.
/machinefabriek/
motorenrevisieBEZOFK onze sliow op vrijdag 17 maart van 10.00 tot 21,00 uur
tuinmachines en zaterdag 18 maart van 9.00 tot 16.00 uur in Krabbendijke.
j.w. frisostra at 31. krabbendijke tel. 0ti34-1255-2175
PROVINCIALE ZEEUWSE
lEJV HAAG iGPDi - De invoering van een extra examen-
|r/fc in het algemeen voortgezet onderivijs en het voorberei-
cnd wetenschappelijk onderwijs is met een jaar uitge
leid. Dat betekent dat pas in augustus 1990 leerlingen op
tavo en havo zeven vakken en vwo-leerlingen acht vak-
en moeten kiezen, ivaarin zij examen zullen doen. Bij die
akken moeten twee moderne vreemde talen zitten. Boven-
ien wordt voor havo en vwo de keuze van wiskunde aofb
erplicht.
•taatssecretaris Ginjaar-Maas van onderwijs heeft dit gis-
eren de leden van het Overleg Orgaan Voortgezet Onder
ivijs schriftelijk meegedeeld. Het uitgebreide examenpak
ket zou aanvankelijk in augustus van dit jaar worden inge
voerd. maar tijdens de laatstgehouden vergadering van
het overlegorgaan maakten verschillende leden daarte
gen bezwaar.
De Algemene Vereniging van Schoolleiders AVSi zegt in
een reactie dat de ergernis over de maatregel nog even
groot is. Het jaar uitstel zal worden gebruikt om de be
windslieden op Onderwijs duidelijk te maken dat er maar
twee mogelijkheden zijn: uitbreiding van de vakken met
extra lessen of de hele maatregel van tafel, aldus de AVS.
(UTRECHT, DEN HAAG (GPD) Herstel van de koppeling tussen lonen en uitkeringen is
■mogelijk zonder een grote belasting van de rijksbegroting en zonder dat de premies voor de
Isociale verzekeringen omhoog hoeven. Dat stellen FNV en CNV in een gezamenlijke brief aan
|de Tweede Kamer en minister De Koning van sociale zaken.
De beide vakorganisaties stellen voor
de uitkeringen en het minimumloon
per 1 juli met 0.7 tot 0,8 procent te ver
hogen. Dat zal ongeveer 200 miljoen
gulden kosten. Het grootste deel daar
van. 163,2 miljoen, kan worden gefi
nancierd uit het overschot van 2 mil
jard gulden in de sociale fondsen.
Het Algemeen Werkloosheidsfonds
verwacht dit jaar een meevaller van
ruim 1 miljard gulden, dat vooral
wordt toegeschreven aan een lager ge
middelde van de uitkeringen. Ook de
arbeidsongeschiktheidsfondsen heb
ben een meevaller van bijna een mil
jard. Het overschot van de fondsen is
volgens de bonden groot genoeg om
ook de komende jaren de koppeling in
stand te houden.
Volgens FNV-voorzitter Johan Steke
lenburg moeten uitkeringsgerechtig-
Lclen en minimumloners niet rekenen
op een gigantische verhoging van hun
[uitkering. Als de bondsplannen door-
:aan, zal dat dit jaar netto ongeveer
en tientje per maand opleveren. Maar
'de bonden zien herstel van de koppe
ling ook als principiële zaak: ..Als men
hier niet mee instemt, is het klimaat
voor toekomstige centraal overleg
flink verziekt", aldus Stekelenburg.
De twee vakcentrales pleiten al jaren
voor herstel van de koppeling tussen
de lonen in het bedrijfsleven en het mi
nimumloon en de uitkeringen. Vol
gens FNV en CNV zijn de uitkeringsge
rechtigden en mensen met een mini
mumloon er de afgelopen acht jaar in
vergelijking met de werknemers in het
bedrijfsleven zo'n 10 tot 14 procent op
achteruit gegaan. Daarom, aldus de
bonden, kiezen wij ervoor de meevaller
in de sociale fondsen niet te gebruiken
voor een premieverlaging voor ieder
een maar voor verhoging van de uitke
ringen.
De milieuzorg mag niet ten
koste gaan van de minima,
meent PvdA-leider Wim Kok.
PAGINA 3
De stedelijke jeugd is steeds
meer bewapend.
PAGINA 4
Regisseur Alan Parker: mijn
films moeten ruzies uitlokken.
PAGINA 11
Het extra tientje voor de re
gio-omroep stuit op verzet.
PAGINA 17
De Streek VVV Zeeuwsch-
Vlaanderen kiest voor profes
sionalisering.
PAGINA 19
Groningen gooit Ajax uit de be
ker.
PAGINA 27
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën en economie: 7
Kunst en cultuur: 11
Provincie: 17, 19, 21 en 23
Sport: 25 en 27
De twee regeringspartijen CDA en
VVD voelen niet veel voor het plan
van de twee vakcentrales. CDA-
MADRID-Heal Madrid heeft voor het
eerst in vier Europese dubbelconfron-
taties PSV uitgeschakeld. In het verre
verleden zegevierde PSV twee keer
over „de sterkste club van Europa" in
de strijd om de UEFA-Cup en elf
maanden geleden versloeg PSV de
Spaanse club op weg naar de mooiste
Europese beker.
Gisteravond werd die serie afgebroken
in Madrid door een nederlaag met 1-2
na verlenging. Een triest verlies, ook al
was Real kwalitatief een streepje beter
dan PSV.
PSV was niet de enige verliezer: ook
Roda JC ging onderuit, maar pas na
strafschoppen.
(Zie ook pagina 25)
woordvoerder S. Weijers: „We hebben
de boeken voor dit jaar bijna geslo
ten. Ik denk dat het verstandiger is
om het overschot van de fondsen te
gebruiken voor een goede start van
1990".
VVD-woordvoerder R. Linschoten
vindt dat een verhoging van het mini
mumloon per 1 juli negatieve gevolgen
heeft voor de werkgelegenheid. „Ons
beleid is er juist op gericht om de werk
gelegenheid ook aan de onderkant van
de arbeidsmarkt te vergroten. Alleen
al om die reden ben Ik niet enthousiast
over het plan van de bonden".
De PvdA is voorstander van het plan.
Volgens fractievoorzitter Wim Kok
wordt het tijd dat ook de mensen met
een uitkering of minimumloon wat
meer krijgen van de welvaart. „Ik vind
dat het voorstel een serieuze kans
moet krijgen, omdat dit jaar de men
sen met een sociale uitkering of mini
mumloon stevig achterblijven bij
mensen die in de bedrijven werkzaam
zijn".
Het voorstel van FNV en CNV komt
vandaag ook aan de orde in de Tweede
Kamer, wanneer de ministers De Ko
ning (sociale zaken) en Ruding (finan
cien) over de uitkeringen en minimum
loon praten.
MS'*,:
-
V*
Site
NEELTJE JANS - Uitgerust met een zendertje op zijn
vacht kiest een jonge zeehond het ruime sop in de Oos-
terschelde. Samen met vier soortgenoten werd de zee
hond woensdag na een lange reis vanuit het hoge noor
den vrijgelaten op het westelijk deel van de Roggen-
plaat.
De dieren ivaren in het zeehondenziekenhuis van Lenie
't Hart hersteld van de zeehondenziekte. „Ze zijn weer
kerngezond"zei mevrouw 't Hart. Last van de zender
tjes heeft het vijftal niet. Tot op een afstand van veertig
kilometer worden de bewegingen van de zeehonden ge
registreerd. Doel van het experiment is, na te gaan of
het zin heeft de komende jaren op grotere schaal zee
honden in de Zeeuwse wateren terug te zetten.
(Zie ook pagina 21)
MOSKOU (RTR/DPA/AEP) - Sovjet
leider Michail Gorbatsjov heeft
woensdag gepleit voor een nieuw
landbouwsysteem, waarin naast de
staatsboerderijen ook ruimte moet
zijn voor particuliere bedrijfjes. Op
die manier wil Gorbatsjov de gebrek
kige voedselvoorziening in de Sovjet
unie aanpakken.
Gorbatsjov zei dat er op het platteland
radicale hervormingen nodig zijn die
geen uitstel dulden. Hij wees erop dat
de Sovjetunie nog steeds ver achter
ligt bij de ontwikkelde landen op het
gebied van de landbouw.
„De kloof wordt niet kleiner, maar
juist groter", aldus Gorbatsjov. „De
voedseltekorten brengen maatschap
pelijke spanning teweeg en lokken
niet alleen maar kritiek uit, maar ver
oorzaken echte onvrede".
Gorbatsjov pleitte ervoor het particu
lier initiatief aan te moedigen en meer
boeren in staat te stellen grond te
pachten. Voor het eind van dit jaar zal
er een wet komen waarin het pach-
trecht wordt vastgelegd, kondigde hij
aan. Tot nog toe aarzelden veel boeren
om grond te pachten, omdat zij vrees
den dat het wel eens van de ene op de
andere dag uit zou kunnen zijn met het
nieuwe beleid.
Ondanks zijn kritiek op de collectivi
satie maakte hij duidelijk dat de kol
chozen en de so vellozen in het systeem
dat hem voor ogen staat zullen blij
ven voortbestaan, naast nieuwe vor
men zoals het pachtstelsel. Gorbats
jov leek daarmee tegemoet te komen
aan Jegor Ligatsjov, de voornaamste
vertegenwoordiger van de conserva
tieve vleugel van de partij.
EGMOND (ANP) - De 16-jarige jongen uit Egmond aan den Hoef, die vrijdag
bekende zijn 28-jarige vrouwelijke kennis A. Dreyer met messteken te hebben
gedood, heeft dat gedaan „om te ervaren hoe het is om iemand om het leven te
brengen". Ook was hij bij zijn daad geïnspireerd door actiefilms met veel ge
weld. Dat heeft de woordvoerder van de Alkmaarse rijkspolitie woensdag
verklaard.
Verpleegkundigen uit een ziekenhuis in Alkmaar maken duidelijk waarom ze naar Den Haag zijn gekomen: voor vijf
procent loonsverhoging. t
ROTTERDAM (ANP) - De directie
van de Gemeente Bibliotheek in
Rotterdam heeft woensdag beslo
ten het boek Satanic Verses van
Salman Rushdie enige tijd niet
meer uit te lenen. Men ging hiertoe
over nadat een man met honden
het personeel van de bibliotheek
met geweld had bedreigd als het
boek nog langer zou worden uitge
leend. De bibliotheek heeft van de
bedreiging geen aangifte bij de po
litie gedaan om de zaak niet te la
ten escaleren.
De maatregel werd gisteren na eni
ge tijd weer teruggedraaid. Volgens
een woordvoerder van de biblio
theek is het boek voor de komende
twee maanden gereserveerd. Het
omstreden boek zal, als het niet is
uitgeleend, alleen op aanvraag be
schikbaar zijn. Het wordt niet open
en bloot in de boekenkast ge
plaatst.
De Haagse burgemeester A. Haver-
mans praat maandag met vertegen
woordigers van een aantal islamiti
sche organisaties. Dat heeft een
woordvoerder van de gemeente
woensdag meegedeeld. Onderwerp
is de op 3 maart in Den Haag gehou
den demonstratie tegen de Britse
schrijver Salman Rushdie. Daarbij
werd opgeroepen Rushdie te doden.
Zes Haagse raadsleden hebben in
een brief aan de burgemeester om
het overleg gevraagd. „Uit publika-
ties blijkt dat in sommige moslim
kringen onvoldoende besef bestaat
van het feit dat men met het oproe
pen tot moord ontoelaatbare gren
zen overschrijdt. Bovendien blijkt
dat de hier gememoreerde wijze van
demonstreren niet door de gehele
moslimgemeenschap in ons land
wordt gedragen."
Het overleg heeft achter gesloten
deuren plaats.
Advertentie
DEN HAAG (GPD) - Verpleegkundigen hebben woensdag
massaal gehoor gegeven aan de oproep om te demonstre
ren tegen de in hun ogen lage lonen en de slechte werkom
standigheden. Het zwaartepunt van de demonstratie lag
in Den Haag, waar ruim 15.000 verpleegkundigen zich op
het Malieveld hadden verzameld. De organisatoren had
den gerekend op 6000 betogers.
Met hun demonstratie zetten de verpleegkundigen kracht
bij aan hun eis tot een loonsverhoging van 5 procent. Wordt
er niet naar hen geluisterd, dan is volgens de organiserende
actiegroep VVIO (Verpleegkundigen en verzorgenden in
opstand) zo'n 80 tot 90 procent van de ziekenverzorgenden
en verpleegkundigen bereid tot actie. Ook in Arnhem en
Maastricht werden demonstratieve bijeenkomsten gehou
den waar respectievelijk 5000 en 4000 verpleegkundigen op
afkwamen.
Aan minister De Koning sociale zakenen staatssecretaris
Dees van volksgezondheid werd een petitie aangeboden
door een delegatie van de VVIO. Door het bezuinigingsbe
leid is volgens de VVIO het niveau van de gezondheidszorg
gedaald. De bewindslieden hebben geen toezeggingen ge
daan.
Als op 21 of 22 maart de cao-onderhandelingen beginnen,
zal bij de onderhandelingen een groep verpleegkundigen
aanwezig zijn om de druk op de ketel te houden.
De werkgevers hebben de bonden een loonruimte geboden
van 0,75 procent. Dit vormt een schril contrast met de 5
procent die als eis op tafel gelegd zal worden. De 0,75 pro
cent past wel binnen de door minister De Koning vastge
stelde loonruimte.
De eis van 5 procent is opgebouwd uit drie elementen. De
werknemers in de verzorging willen 1,5 procent salarisver
hoging om in 1989 de ontwikkelingen in het bedrijfsleven te
volgen. De achterstand op het bedrijfsleven is volgens de
bonden ruim 12 procent. Om een stukje van deze achter
stand weg te werken wordt 2,5 procent extra gevraagd. De
resterende één procent wordt gevraagd voor de totstand
koming van meer werkgelegenheid en scholing, verbete
ring van toeslagen voor onregelmatig werk, slaapdiensten
en overwerk.
Zie ook pagina 17
Aanbiedingen geldig van do. 16t/mza. 18maart1989
en alleen in filialen met een groenteafdeling.
De opstand van verpleeg
kundigen, gisteren op
tal van plaatsen in Neder
land uitgebroken en geëin
digd met een massaal pro
test in Den Haag. heeft de aandacht
gevestigd op een achterstand-situatie
die te lang als vanzelfsprekend is geac
cepteerdN atuurlij kkomternu ineens
een forse looneis uit de demonstratie
naar boven. En even natuurlijk zal het
witte leger, dat gisteren van zich deed
spreken, er rekening mee moeten hou
den dat het ook ditmaal heel wat min
der dan gevraagd zal binnenhalen.
Maar met dit ritueel van actie voeren
en afschepen is het probleem van de
verpleegkundigen niet van tafel. Het is
hoogstens in de publieke belangstel
ling gekomen op een manier zoals nog
niet eerder vertoond. Dat laatste heeft
uiteraard alles te maken met het sim
pele feit dat verpleegkundigen nu een
maal niet zo'n militante instelling heb
ben-als het om hun eigen belangen
gaat. Ze zijn niet zo gewend om voor
hun beloning en werkomstandigheden
luidkeels de straat op te gaan en barri
cades te beklimmen. De herkomst van
het dienende beroep - vroeger zelfs een
'roeping' - speelt daarbij misschien
nog een rol. Bovendien is de sector van
de verpleegkundigen in ziekenhuizen
en verpleeginrichtingen er altijd een
geweest van tamelijk goedkope ar
beidskrachten. Nergens is zoveel pro-
duktie geleverd door leerlingen in het
vak.
Het kabinet had de verpleegkundi
gen gisteren weinig te bieden. De
organistoren van de actiedag zullen
die teleurstelling ongetwijfeld hebben
ingecalculeerd. De problemen in de
ziekenhuizen en aanverwante inrich
tingen zijn namelijk het regelrechte
gevolg van het rigide bezuinigingsbe
leid dat Den Haag nu al enige jaren
achtereen in de gezondheidszorg
voert. Vroeg of laat breekt zo'n poging
de kosten in korte tijd vrij scherp terug
te dringen, ergens op. Het moet de ver
pleegkundigen worden nagegeven dat
ze zich lang in het overmijdelijke van
minder mogelijkheden en hogere
werkbelasting hebben geschikt. Voor
al wanneer ze hun positie toetsen aan
vele vergelijkbare groepen. Hoewel de
politiek tegenover de witte opstand
gisteren met lege handen stond, be
gint in Den Haag wel door te dringen
dat het tijd wordt voor nieuwe 'politie
ke keuzes'. Daarbij kan aan de kwali
teit van het element verzorging in de
gezondheidszorg niet worden voorbij
gegaan. De verpleegkundigen kunnen
bij hun acties - zeker wanneer ze de
mensen die aan hun zorgen zijn toever
trouwd ontzien - op een flinke portie
sympathie rekenen. Cao-land is op het
ogenblik danig in beroering. De Ko
ning en Dees zullen daarom moeilijk
kunnen volhouden dat zij aan almaar
schevere verhoudingen geen bood
schap hebben.
Minister Brinkman heeft zijn ver
zet tegen windmolens opgege
ven. Op dicteersnelheid laat de EG
vanuit Brussel hem een vitale passage
uit zijn Mediawet herschrijven. De
EG-landen zijn namelijk overeengeko
men dat de twaalf lidstaten grensover
schrijdende televisie geen belemme
ringen in de weg mogen leggen. Daar
mee komt het Haagse verbod te ver
vallen, dat van toepassing was op bui
tenlandse zenders met op Nederland
gerichte reclameboodschappen. De
poging van de bewindsman om zo te
voorkomen dat veel reclamegelden uit
Nederland zouden weglekken naar het
buitenland, is nu gestrand. Al lang was
duidelijk dat Brinkmans opzet geen
lang leven beschoren zou zijn. Het ver
bod op buitenlandse omroepreclame
verdroeg zich nu eenmaal niet met de
grondgedachte van een Europese
markt zonder grenzen. Nu de bewinds
man zelf ook het onmogelijke inziet
van zijn schijnbewegingen om de pu
blieke omroep in Nederland te be
schermen tegen het oprukkende com
merciële bestel, kan er misschien een
evenwichtiger discussie ontstaan over
de vraag, welke richting Nederland nu
eigenlijk op moet om straks in de ether
de concurrentie met het buitenland
partij te geven. Tot nu toe is die discus
sie beheerst door angst en verwarring.
En die twee vertroebelden het zicht op
de toekomst van de elektronische me
dia niet weinig.
vdM.
DEN HAAG (GPD) - Een voormalig
werknemer van de PTT wordt ervan
verdacht zeldzame zegelproeven te
hebben verduisterd. De inmiddels ge
pensioneerde PTT'er bood de proeven
op een postzegelveiling aan, waar ze
voor veel geld werden verkocht. De
man moet zich binnenkort voor de
rechter verantwoorden.
De drukproeven van postzegels (voor
lopers van het origineel) die de man
aanbod, waren door kenners niet eer
der gesignaleerd. Het ging onder meer
om een zegelproef uit 1899 met een ont
werp erop van Koningin Wilhelmina,
een ongetande serie kinderzegels uit
1929 en tien series zegels met het inter
nationaal gerechtshof in Den Haag.
