1
n
r
Boerenorganisatie kritiseert blokkade
Grafici kondigen
stakingen aan
bij zes bedrijven
Huisarts komt in awbz
0K-INRUILWAGENSH0W
AARDBEIEN
WITLOF
Mini-prus&Maxi-keus
Zware passagiers uit vliegtuig
EVEN NAAR JAC. HERMANS
2f
250
gram
500
gram
De spelling van
hei Nederlands
Later regen
"LUBBERS: UITSTEL FINANCIERING
Ruding
Image
Hart
Moord
Nachtmerrie
Protest
Odeklonje
Maatregelen
IMPORT
Radio
Geen Nederlandse
betrokkenheid bij
chemiefabriek Libië
HAAGMAN ADVOCATEN
14 dagen lang:
Vanmorgen opklaringen, vanmiddag
toenemende bewolking. Vanavond pe
rioden met regen. Matige ivestelijke
ivind. draaiend naar zuid tot zuidoost.
Middagtemperatuur 8 graden.
232e jaargang no. 51
endPonderdag 2 maart 1989
JelIei^aS
COURAN
jreng;
°de Sjj
•n ZGB
nen
t q.ITHENE tRTR) - Twaalf te zicare passagiers hebben een Grieks vliegtuig moe-
uttejb verlaten voordat het toestel van het eiland kon vertrekken.
biipe passagiers werd verzocht uit te stappen omdat het totaal gewicht van de
q passagiers dat van brandstof en bagage overschreed, verklaarde een woord-
im loerder van de staatsluchtvaartmaatschappij Olympic Ainvays woensdag.
si \laria Lafi. een passagier, vertelde: „Het was komisch èn tragisch. Eerst begon-
eisl.ien de passagiers met de bemanning te ruzieën en toen onder elkaar om vast te
□oj^tellen wie het zwaarst was. Ik mocht wel mee ondanks mijn extra gewicht. Ik
iZ Ven a°M maanden zwanger".
enLfIet toestel liep twee uur vertraging op en de te zware passagiers vertrokken
i ij net de volgende vlucht naar Athene.
ste k,
te gfl
imen
igm
peril
edst:
erde«
laatl
cone
voor milieu
in impasse
DEN HAAG (GPD) - Premier Lubbers wil dat het kabinet nu
™fnrgeen besluiten neemt over de financiering van het milieube-
imcoleid, dat de komende tien jaar moet worden gevoerd. Het kabi-
jg^'net kan zich beter beperken tot het uittrekken van wat extra
ling geld voor het milieubeleid op de begroting-1990. Bij de forma-
enMtie van een nieuwe regering kunnen dan definitieve knopen
worden doorgehakt.
1 Premier Lubbers heeft dit voorstel in
e 1kleine kring gelanceerd. Hij hoopt zo
ge een eind te maken aan de impasse in
de onderhandelingen over het milieu-
e i-i; beleid dat tot 2000 moet worden ge-
se 0-2 voerd. Het kabinet kan het nu al we-
■aven ken niet eens worden over dat Natio-
e naai Milieubeleidsplan (NMP) van mi-
Klite nister Nijpels.
In politiek Den Haag wordt het als een
nederlaag voor Nijpels gezien, indien
het NMP geen gedegen financiële pa
ragraaf bevat. De politieke situatie
rond het NMP is zo ingewikkeld gewor
den, dat de ministers vrijdag niet eens
een nieuwe datum voor overleg heb
ben afgesproken. Nijpels heeft de pre
sentatie van zijn plan inmiddels met
een maand moeten uitstellen. Lubbers
heeft er vrijdag in de ministerraad op
aangedrongen voor de zomer beslui
ten te nemen over het NMP. In kringen
rond het kabinet wordt aangenomen
dat publikatie van het plan verder
wordt vertraagd tot juni.
tl Wf
-4, c,
jhtia
ïoen.;
2 w(
mals
ipeiii
I.V.Ï
szen
pe-W
15 4i
8 31
7
4 2
2 2!
dder
;ld). f
mer
P.
Jage
iian K
inBoï
van
holen
ndse,
indei
k 3; 11
n Wa
el, F.
Oos
-B. K
J.D
de B
es 0-1
imbei
L. Sta
i. Lat
B.K
C.
s 3; li
Baris
;hoot
is-D.!
ppen
l deE
Ven
lulda
iooiiij
uele»
agtre
Nop;
■rmue
deJf
uldet
>ostei
van
R.l
Gelukkig, geen Boeing! Het
image-probleem van een vlieg
tuigbouwer.
PAGINA 4
De Gezondheidsraad wijst dis
criminatie bij harttransplan
taties van de hand.
PAGINA 5
Rudolf Hess pleegde geen zelf
moord, maar werd vermoord.
PAGINA 7
Elvis Costello, de nachtmerrie
van de opnametechnicus.
PAGINA 13
De maat is vol voor het spe
ciaal onderwijs: de mytyl
school Zonneveld in Oostka-
pelle protesteert.
PAGINA 17
Eau de cologne ruikt anders
dan odeklonje.
PAGINA 19
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3, 5
en 7
Opinie en achtergrond: 4
Financiën en economie: 9
Kunst en cultuur: 11 en 13
Provincie: 17,19, 21 en 23
Sport: 24 en 25
Binnen het kabinet bestaat nog geen
spoor van overeenstemming over de
maatregelen die nodig zijh om de ver
ontreiniging van het milieu te bestrij
den, en over de financiering van dat
pakket. Nijpels ontmoet vooral verzet
van minister Ruding (Financiën) en
van zijn partijgenoot vice-premier De
Korte (Economische Zaken). De Korte
heeft ongeveer een maand geleden ge
probeerd achter de schermen een ak
koord te sluiten met landbouw-minis-
ter Braks en minister Smit-Kroes
(Verkeer) over een veel minder ver
gaand en een goedkoper alternatief-
NMP.
Zij meenden dat voor de bestrijding
van de verzuring de komende jaren
een half milj ard per j aar extra nodig is
Nijpels daarentegen denkt maar liefst
3,5 miljard gulden extra nodig te heb
ben om de verzuring een halt toe te
roepen. Volgens Economische Zaken
kan Nederland nauwelijks wat doen
aan het zuiniger gebruik van grond
stoffen en aan het 'broeikas-effect'.
Daar zijn internationale afspraken
voor nodig.
Binnen het kabinet circuleren mo
menteel de volgende maatregelen, die
een plaatsje moeten krijgen in het
NMP:
- een subsidie van 25 procent voor mi
lieu-investeringen op boerenbedrij
ven;
- een subsidie van 35 procent (ongeveer.
330 miljoen) in de opzet van een groot
schalige mestverwerking;
- intensivering van het openbaar ver
voer (zoals uitbreiding van het stads
gewestelijk openbaar vervoer) gekop
peld aan het duurder maken van het
auto rijden, om op die manier het ge
bruik van de personenauto met nog
eens 5 a 10 procent te verminderen;
- versnelling van investeringen in fiets
paden, vaarwegen, goederenvoer over
het spoor;
- verhoging van de elektriciteitsprijs
met 0,2 cent per kilowatt-uur om ver
mindering van de uitstoot van onder
andere stikstof door centrales te beta
len;
- 120 miljoen voor het schoonmaken
van de bodems van rivieren en meren.
Advertentie
Aanbiedingen geldig van do. 2 t/m za. 4 maart 1989
en alleen in filialen met een groenteafdeling.
DEN HAAG - Het door boze boeren met trekkers geblokkeerde ministerie van landbouw.
DEN HAAG (GPD) - De CLO (Centrale Land
bouw Organisatie) staat niet achter de spontane
actie van boze boeren, die donderdag vrijwel de
hele dag de toegangen van het ministerie van
landbouw en visserij in Den Haag blokkeerden.
De ambtenaren van het departement hadden
daardoor noodgedwongen een vrije dag. De blok
kade viel buiten de geplande demonstratie aan
het eind van de driedaagse trekker-esafette. Op
de slotdag trokken rond vijfduizend boeren met
trekkers door de stad.
Minister Braks weigerde aanvankelijk de petitie
die de CLO de bewindsman wilde aanbieden, in
ontvangst te nemen. Pas toen de blokkade in de
loop van de middag werd opgeheven, was de be
windsman alsnog bereid vertegenwoordigers van
de CLO te ontvangen.
Even voor vijf uur 's middags arriveerde de minis
ter op zijn departement. Hij kreeg de petitie uit
handen van voorzitter Doornbos van het Land
bouwschap. Uit de petitie blijkt onder andere dat
de Nederlandse agrariërs hun buik vol hebben van
prijsdalingen binnen de Europese Gemeenschap.
Van hun landbouw-minister Braks en zijn collega
Nijpels van milieu eisen zij een redelijk milieube
leid. De minister toonde begrip voor de moeilijke
situatie maar deed geen toezeggingen.
„Ik hoorde vanochtend op de radio dat het minis
terie was bezet en dat was niet de afspraak. Het is
een uiting van woedende boeren die ik mij wel
kan voorstellen, maar niet goedkeur", zei woord
voerder Geraads van de CLO.
Met zo'n zestig tractoren hadden de akkerbouwers
donderdagochtend om zes uur alle Ingangen van
het ministerie geblokkeerd. Maandagnacht was
tot deze actie besloten. De CLO had het graag an
ders gezien. ,,We hadden een trekker-estafette
georganiseerd naar het SER-gebouw. Vandaaruit
zou iedereen naar het Malieveld gaan. Vervolgens
hadden we om twee uur de minister een petitie wil
len aanbieden en had overleg kunnen beginnen.
Maar de actievoerders konden de veiligheid van
minister Braks niet garanderen".
In plaats van minister Braks nam voorzitter
Doornbos de petitie op het Malieveld in ont
vangst. Teleurgesteld omdat minister Braks zelf
niet kwam opdagen, koelden enkele boeren hun
woede door Doornbos met eieren te bekogelen. In
zijn toespraak benadrukte Doornbos achter de ei
sen van de boeren te staan. „Ik zoek vanmiddag
Braks op en zal hem duidelijk maken hoe de ak
kerbouwers er over denken", aldus Doornbos.
Achtervolgd door enkele boeren moest hij zich na
de toespraak snel uit de voeten maken.
Later op de middag trok een groep van ongeveer
1500 boeren tegen de afspraak in naar het Binnen
hof. Een poging om met tractoren het Binnenhof
op te rijden, werd door de politie verhinderd. En
kele boeren probeerden een politieauto die de toe
gang tot het Binnenhof afsloot, weg te duwen. De
politie greep hierbij in, waarbij de wapenstok ge
bruikt werd.
Omstreeks zes uur 's avonds verlieten de laatste
demonstrerende boeren irf de stromende regen
Den Haag.
(Zie ook pagina 21)
EINDHOVEN - De Spaanse aanvaller Emilio Butragueno ziet het PSV-
stadion op zijn kop na het scoren van de openingstreffer in de ontmoeting
met PSV. De Eindhovense Eiiropacuphouder kwam vlak voor rust op ach
terstand, maar trok de score vlak na de pauze gelijk door een doelpunt
van Romario. Verder kivam PSV niet en dat betekent dat de ploeg over
veertien dagen in Madrid een loodzware opgave wacht.
Roda JC liet zich in het Uefacuptoernooi van zijn slechtste zijde zien. De
Limburgers hielden Sredets Sofia in de uitwedstrijd weliswaar op 2-1,
maar de Nederlandse subtopper incasseerde in dat duel maar liefst negen
gele kaarten. Twee daarvan kwamen op 7iaam van Wilbert Suvrijn, die
daarom het veld vroegtijdig moest verlaten. (Zie ook pagina 25)
DEN HAAG (GPD) - Vergaderingen
van grafische werknemers bij zes be
drijven hebben woensdag geleid tot
een aankondiging van een staking.
Henkes Senefelder in Purmerend, de
kranten van Van der Loef (o.m. Dag
blad Tubantia) en de Friese Pers (o.m.
de Leeuwarder Courant), Drukkerij
Smeets in Weert, Steenbergen in Gro
ningen en de Salland Offset-drukkerij
hebben een aanzegging gekregen dat
er binnenkort gestaakt zal worden.
De genoemde bedrijven kunnen vanaf
vrijdag aanstaande georganiseerde
acties verwachten. FNV en CNV stel
len vandaag, donderdag, een ultima
tum bij de directie van de Provinciale
Zeeuwse Courant. Als de directie
geen gehoor geeft aan de eisen van de
bonden, wordt het werk vermoedelijk
maandag om twaalf uur neergelegd.
De aankondiging van gisteren bij de
zes bedrijven was het gevolg van een
weigering van de directies om een pro
tocol te ondertekenen dat door de gra
fische bonden was aangeboden. Vol
gens dat protocol zouden de bedrijven
akkoord moeten gaan met een uitke
ring aan de werknemers van 6 procent
van de lonen: twee procent recht
streeks en vier procent voor nader in te
vullen werkgelegenheidsbevorderen-
de maatregelen. De werkgevers heb
ben dit volledig van de hand gewezen.
Zowel werkgevers als bonden lijken
zich bij de onvermijdelijkheid van sta
kingen te hebben neergelegd. De vast
gelopen onderhandelingen over een
nieuwe cao voor het grafisch personeel
zullen de komende dagen door geen
van beide partijen worden vlot getrok
ken, zo blijkt uit de reacties van onder
handelaars. Beide partijen willen niets
A 13
Me
weten van een onafhankelijke bemid
delaar.
„De grafische bonden zullen de ruim
te moeten creëren", aldus de onder
handelaar namens de werkgevers
vereniging KVGO, mr. J.S. Dienske.
Coördinator Van Noordenne van de
grafische bond Druk en Papier van de
FNV, heeft het veel te druk met de ac
ties om te denken aan een nieuwe po
ging de onderhandelingen op gang te
brengen.
Wel is de bond woedend over de uitla
tingen van KVGO-voorzitter Hand-
graaf, gisteren in het NOS-Journaal,
waarbij de persoonlijke integriteit van
bondsvoorzitter Doezé in twijfel wordt
getrokken. Onderhandelaar Dienske
zegt daarover het te betreuren dat het
Journaal maar de helft van het inter
view heeft uitgezonden.
Bij de zes genoemde bedrijven kan de
staking vrijdag al ingaan. Bij de druk
kerij van kettingformulieren Lijnco in
Groningen, Wolters Noordhoff in Gro
ningen en Krips Repro in Emmen
wordt vandaag over een staking ge
praat en bij het kleine bedrijf Leyter en
Nypels in Maastricht wordt de regio
nale ledenvergadering van vrijdag af
gewacht. zie ook pagina 17
DEN HAAG (GPD) - Er bestaan geen
aanwijzingen dat ons land betrokken
is geweest bij de levering van grond
stoffen voor chemische wapens aan
Libië. Ook van de mogelijke doorvoer
van dergelijke goederen via de haven
van Rotterdam is niets gebleken.
Staatssecretaris Van Rooy (Economi
sche Zaken) schrijft dit in een brief aan
de Kamer.
Spelling van de Neder
landse taal komt - won
derkinderen daargelaten -
niemand aanwaaien. Spel
ling moet je leren. Daarom
zijn voorstellen tot verandering van de
spelling, die niet echt een vereenvou
diging brengen, maar meer tegemoet
komen aan een zekere gemakzucht,
moeilijk te verdedigen. Het rapport
met aanbevelingen van de Nederland
se Taalunie - een Nederlands-Belgi
sche bevoegde instantie - dat deze
week in Den Haag en Brussel op tafel is
gelegd, verbetert de spelling van de
Nederlandse taal op enkele punten en
stelt voor de keuzevrijheid bij de spel
ling van een groot aantal woorden in te
dammen. Daartegenover haalt het
verschrikkelijk veel overhoop en intro
duceert het - in de drift om de oude op
te ruimen - een nieuw soort chaos.
Want wie altijd geleerd heeft om de
spellingsvoorschriften op papier zorg
vuldig toe te passen, moet nu plotse
ling nieuwe regeltjes gaan leren. De
vraag waar het om draait is: zijn de
nieuwe regels, die de commissie van
taaldeskundigen heeft geproduceerd,
nu eigenlijk wel zo nodig? Het ant
woord daarop is bepaald niet eendui
dig. De commissie blijkt zich daar zelf
ook het hoofd over gebroken te heb
ben. Ze heeft haar voorstellen dan ook
voorzichtig gedoseerd. Het rapport
heeft daardoor alle contouren van een
proefballon gekregen.
1 35 jaar is de Woordenlijst van de
lederlandse taal ('het groene
boekje') leidraad voor de officiële spel
ling in dit land. Toen de regering daar
mee in 1954 de schrijfwijze van het Ne
derlands opnieuw had vastgelegd zijn
tussen overheid, onderwijs en pers af
spraken gemaakt over de zogenaamde
voorkeurspelling van een nog tamelijk
groot aantal woorden dat op twee ma
nieren mocht worden geschreven. Er
viel met die afspraken al die tijd rede
lijk te leven (of liever: te schrijven en te
lezen), - anders had dat 'groene boek
je' het zeker niet zo lang volgehouden.
Spelling is vooral een kwestie van ge
wenning en die is er geleidelijk aan ze
ker gekomen. De problemen, die er
met de spelling in haar'huidige vorm
bestaan, liggen in feite elders: in het
onderwijs. In het voorontwerp van wet
op de basisschool (1968) werd de na
druk gelegd op bevordering van de
creativiteit in het onderwijs; de
schooljeugd zo min mogelijk lastig val
len met regeltjes. In de praktijk kwam
die aanbeveling erop neer dat twintig
jaar lang op de scholen geen of nog
nauwelijks les is gegeven in de spelling
van de Nederlandse taal. Zoiets werkt
bij velen door in slordig gebruik van de
taal op schrift. Maar zo'n manco is niet
te ondervangen met de invoering van
nieuwe regeltjes, die tenslotte op hun
beurt ook weer moeten worden ge
leerd.
Voor verandering van de spelling
van de Nederlandse taal moeten
trouwens in het algemeen zwaar we
gende argumenten zijn. Zeker wan
neer het om rigoureuze ingrepen gaat.
Invoering ervan is een kwestie van
wetgeving en van (veel) geld. De spel
lingscommissie van de Nederlandse
Taalunie is zich dat bewust geweest,
want ze heeft al bij de aanbieding van
haar rapport de verwachting uitge
sproken dat er flink wat tegenstand uit
onderwijs en uitgeverswereld te ver
wachten zal zijn. De schrijver Harry
Mulisch duidde meteen al op de conse
quenties, toen hij vaststelde dat bij in
voering van vérstrekkende nieuwe
spellingsvoorschriften het totale Ne
derlandse boekenbestand in één klap
zal zijn verouderd. Aan ingeburgerde
woordbeelden in de taal moet daarom
niet zonder degelijke argumentatie
worden gemorreld. Nederlanders heb
ben er toch al een handje van om te
rommelen met de spelling van hun
taal. De poging van het Algemeen Ne
derlands Persbureau (ANP) in 1987 om
eenheid te brengen in de schrijfwijze
van buitenlandse namen, heeft ook
niet gebracht wat ervan werd ver
wacht. De spelling van het Nederlands
vereenvoudigen waar ze nu écht ver
warrend werkt én ervoor zorgen dat de
Nederlander van jongs af weer met de
spellingsregels daarvoor- vertrouwd
raakt: daarin zit waarschijnlijk nog de
meeste winst bij wat de Nederlandse
Taalunie nu voorstelt.
vdM.
(Advertentie)
ROTTERDAM
TELEFOON 010-4364688 TELEX 26051 FAX 010-1365233
(Advertentie)
DEN HAAG (GPD) - De vergoeding
voor huisartsenhulp moet met ingang
van volgend jaar uit het ziekenfonds
pakket verdwijnen en worden over
geheveld naar de algemene wet bij
zondere ziektekosten (awbz). Patiën
ten moeten de huisarts eerst zelf beta
len, en krijgen later hun geld terug.
De staatssecretarissen Dees (Volksge
zondheid) en De Graaf (Sociale Zaken)
opperen dat in een adviesaanvraag
aan de ziekenfondsraad. De voorge
stelde maatregelen, die al in eerdere
nota's waren aangekondigd, maken
deel uit van een totaal pakket om de
gezondheidszorg verder te hervormen.
De twee bewindslieden willen voor de
zomer antwoord van de ziekenfonds
raad.
Met de uitvoering van het 'plan-Dek
ker', zoals de hervormingen worden
genoemd, is dit jaar begonnen. Bedoe
ling van het plan is dat het onder
scheid tussen particulier verzekerden
en het ziekenfonds verdwijnt, en er een
voor iedereen geldende basisverzeke
ring tegen ziektekosten komt. Het 'ba
sispakket' moet 85 procent van de
voorzieningen dekken.
De overheveling van de huisartsen
hulp naar de awbz is vooral gunstig
voor particulier verzekerden. Nu
moeten zij zich nog apart verzekeren
tegen de kosten van de huisarts. De
awbz geldt voor iedereen. Behalve de
huisarts worden ook naar de awbz
overgeheveld de kosten van revalida
tiecentra en epilepsiecentra en het
erfelijkheidsonderzoek. Al met al
(Slot zie pagina 3 kolom 6)
zie ook advertentie:
Bevelander-Faam-Vlissinger van 1 maart
