kleintjes
HISWA
Israël
Moskou wil bemiddelen
in conflict EG en Iran
Importdriiiveii bevatten
vaak teveel landbouwgif
PvdA eist helderheid over
positie minister Deetman
Twee
tientjes terug
voor uw oude
pan!
de PZC
vandaag
KRANTEN GEEN SPEERPUNT
BK. Je eet tenslotte elke dag!
Verzet tegen
verandering
van spelling
25 FEBRUARI
T/M 5 MAART
Dus snel reageren w
nu het nog kan.
Wegverkeer moet
nóg veiliger
Valbijl boven
huursubsidie?
Regelmatig buien
232e jaargang no. 50
Woensdag 1 maart 1989
Tegenvallers
Sovjetunie
Boekhandels
Spelling
Overval
Hulp
Vedette
BEZORGD OVER ZAAK BOEK RUSHDIE
Meevaller
Grijp uw laatste kans in de spektaku-
laire panneninruilaktie van BK, die
loopt tot en met 4 maart a.s. (Geldt
voor maar liefst 17 BK-kookseries.)
Vooral in de ochtend duien, sommige
met hagel en onweer. Later enkele op
klaringen. Harde westelijke wind.
Temperatuur 6 graden.
Opgave advertenties per telefoon:
01184-84321
of schriftelijk te zenden aan:
advertentie-afdeling PZC
Postbus 18, 4380 AA Vlissingen
DEN HAAG (ANP) - Alle telefoonabonnees in Nederland
krijgen van de PTT 1,85 gulden per aansluiting terug op
Mm nota. Met de regeling is 12 miljoen gulden gemoeid. Dit
is het residtaat van het dinsdag gehouden overleg tussen
PTT Telecom, de Consumentenbond en de ouderenbond
ANBO.
De regeling is een vervolg op een uitspraak van de Haagse
rechtbank van 15 februari over de te hoge telefoonkosten
die in 1987 door de PTT zijn berekend voor lokale gesprek
ken. De ANBO, de Consumentenbond en een particulier
spanden een civiele procedure aan omdat de PTT in 1987
een wanprestatie leverde door te hoge gesprekskosten in
rekening te brengen voor lokale gesprekken.
Het voorstel om alle abonnees 1,85 gulden terug te geven
was afkomstig van de PTT. Het duurt waarschijnlijk nog
enkele maanden voor de afrekening plaatsvindt. De Con
sumentenbond en de ANBO zijn tevreden over het akkoord
en de snelheid waarmee het is bereikt.
Stakingsbrief naar
grafische bedrijven
AMSTERDAM (GPD) - Stakingen bij drukkerijen van kranten, tijdschriften en reclamemate
riaal lijken onafwendbaar. De ledenraad van het Koninklijk Verbond van Grafische Onderne
mingen (KVGO) heeft dinsdag de cao-eisen van de bonden afgewezen. Voorzitter T. Doezé van
de FNV-bond 'Druk en Papier' kondigde daarop aan een tiental grafische bedrijven vandaag
een ultimatum te zullen overhandigen, waarin een staking van onbepaalde duur wordt aange
zegd, als niet binnen 48 uur op de eisen wordt ingegaan.
Formeel zal de directies een 'protocol'
worden aangeboden, waarin wordt
vastgelegd dat 4 procent van de loon
som wordt gestort in een nog op te
richten fonds voor werkgelegenheid.
Het kabinet schuift een deel
van de tegenvallers van vorig
jaar door naar 1990.
PAGINA 3
De Sovjetunie vandaag: tus
sen humanisering en verloede
ring.
PAGINA 4
Ieder jaar verdwijnt twee pro
cent van de boekhandels.
PAGINA 7
Spelling op de helling: niet tie-
pies, maar wel eksellent.
PAGINA 9
De politie heeft de overvallers
van een juwelierszaak in Vlis
singen na een wilde achtervol
ging overmeesterd.
PAGINA 11
Gisteravond laat hadden de grafische
bonden nog niet bepaald welke bedrij
ven vandaag, woensdag, een stakings
aanzegging krijgen.
Volgens een woordvoerder van de
FNV-bond is er het 'luxe-probleem'
dat de kaderleden van veel meer be
drijven meldden dat de werknemers
tot acties bereid zijn dan was ver
wacht. Daaronder was ook het gra
fisch personeel van de Provinciale
Zeeuwse Courant, dat zich dinsdag
middag vrijwel unaniem voor staking
uitsprak.
Kranten zullen overigens geen speer
punt zijn van de officiële stakingen, al-
Oud-Indiëgangers helpen
scholen op Zuid-Sumatra.
PAGINA 13
Jules Ellerman: de verschop
peling werd weer een vedette
bijPSV.
PAGINA 21
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën en economie: 7
Kunst en cultuur: 9
Provincie: 11,13,15 en 19
Sport: 20 en 21
Advertentie
geopend van 10-17 en 19-22 uur
zaterdag en zondag 10-17 uur
toegang fl, 15,-, 's avonds fl. 10-
M| Gratis pendeldienst: volg
IH 'l borden Q RAI
IÉÏJ AMSTERDAM ral
Trein Toegangbiljetten bij NS-stations
dus Doezé, hoewel de actiebereidheid
daar bijzonder groot is en wellicht
spontane acties zullen uitbreken.
Bij drukkerij/uitgeverij Vink Rota-
druk in Axel (onderdeel van de PZC-
holding) tekent zich actiebereidheid
af. Doezé zegt zich bewust te zijn van
het „publieks-onvriendelijke" karak
ter van het niet verschijnen van dag
bladen. Bovendien willen de bonden
hun „nieuws wel kwijt", aldus Doezé.
De officiële estafette-stakingen zullen
zich in de eerste plaats richten op gro
te drukkerijen van bijvoorbeeld recla-
Slot zie pagina 11 kolom 7
UTRECHT (ANP) Minister van onderwijs Deetman zat dinsdag weer
even in de schoolbank tijdens zijn bezoek aan de jaarbeurs in Utrecht
waar hij de Nationale Onderwijstentoonstelling bezocht.
De minister zei ter gelegenheid van de opening dat Nederland wat chauvi
nistischer moet zijn als het om onderwijs gaat.
Ondanks de problemen in het onderwijs kan volgens de minister ons land
trots zijn op hetgeen op de Nederlandse scholen wordt gepresteerd. Hij
verwees daarbij onder meer naar de snelle ontwikkelingen en vernieuwin
gen die zich alleen al rond de computers in het onderwijs hebben voltrok
ken.
TEL AVIV (DPA- De gemeenteraadsverkiezingen in Is
raël zijn dinsdag verlopen zonder grote incidenten. Bij
na drie miljoen van de 4,5 miljoen Israëliërs waren voor
de verkiezing van burgemeesters en gemeenteraden in
150 steden en gemeenten opgeroepen. Hoewel de rege
ring de verkiezingsdag tot een officiële feestdag had uit
geroepen ging volgens eerste schattingen minder dan
50 procent van de stemgerechtigden daadwerkelijk
naar de stembus.
In het Arabische Oost-Jeruzalem namen maar enkele
honderden Palestijnen deel aan de verkiezingen, nadat
politieke organisaties hadden opgeroepen tot een boy
cot. Uit de wijken met een grote religieuze of ultra-ortho
doxe joodse bevolking werd echter een hoge opkomst
gemeld. Dit zou volgens Israëlische waarnemers de uit
slag ten nadele van de grote partijen kunnen beïnvloe
den.
Foto: een vrouw verlaat een stembureau in Tel Aviv,
langs gewapende militairen die de deur vrijwel versper
ren.
MOSKOU (AFP/DPA) - De Sovjetmi-
nister van buitenlandse zaken Sje-
vardnadze heeft tijdens zijn bezoek
aan Teheran met de Iraanse leiders
gesproken over de affaire-Rushdie.
Moskou wil helpen zoeken naar een
oplossing voor de crisis in de betrek
kingen tussen Iran en de Europese Ge
meenschap.
Dit maakte woordvoerder Gerasimov
van het ministerie van buitenlandse
zaken in Moskou, dinsdag bekend. Hij
zei dat Moskou „bezorgd" is over de si
tuatie.
Sjevardnadze was het afgelopen week
einde in Teheran, waar hij over de
kwestie sprak met zijn Iraanse collega,
Ali Akbar Velayati, en parlements
voorzitter Hashemi Rafsanjani. Op de
vraag of Sjevardnadze de zaak heeft
aangeroerd in het gesprek met ayatol
lah Khomeini, die Rushdie vanwege
zijn boek „De Duivelsverzen" vogelvrij
heeft verklaard, bleef Gerasimov het
antwoord schuldig.
Volgens de woordvoerder zal Sjevard
nadze morgen de zaak bespreken met
zijn Spaanse collega, Francisco Ordo
nez, die naar Moskou komt. Spanje be
kleedt op het ogenblik het EG-voorzit-
terschap.
Groot-Brittannië handhaaft zijn
standpunt ten aanzien van de oproep
van de Khomeiny om Rushdie ter
dood te brengen. Het Iraanse parle
ment besloot dinsdag de diplomatieke
betrekkingen met Groot-Brittannië te
verbreken tenzij Londen binnen een
week haar houding wijzigt. De rege-
ring-Thatcher heeft het ultimatum
van de hand gewezen.
De Amerikaanse president George
Bush heeft dinsdag, zonder een ver
band te leggen met aanvallen met
brandbommen op een Amerikaanse
uitgeverij en twee boekhandels, ge
waarschuwd dat zijn regering geen ge
welddadige protesten in de VS tegen
het omstreden boek zal tolereren. De
aanslagen, waarbij een lichtgewonde
viel, werden door niemand opgeëist.
Het officiële Iraanse persagentschap
IRNA heeft dinsdag tegengesproken
dat minister Mohtashemi in een inter
view heeft gezegd dat alle politieke ge
vangenen zijn omgebracht. De kwestie
van politieke gevangenen is niet aan
de orde geweest, aldus IRNA.
HILVERSUM (ANP) - Meer dan de
helft van de druiven die uit Spanje en
Italië komen bevat te veel landbouw-
bestrijdingsmiddelen. Hoewel er
geen direct gezondheidsrisico is,
wordt geadviseerd deze druiven voor
lopig niet te eten. Dat blijkt uit een
onderzoek van Konsumenten Kon-
takt, dat dinsdagavond in TROS Ak-
tua tv is gepubliceerd. Behalve bij
druiven zijn ook overschrijdingen ge
constateerd bij paprika's uit Spanje.
De hoeveelheden bestrijdingsmidde
len die maximaal in voedsel mogen
voorkomen zijn wettelijk vastgelegd
in Nederland. Die regels verschillen
per land. Met name landen rond de
Middellandse Zee gaan nogal kwistig
om met landbouwgif. Zo komen stof
fen die in ons land zijn verboden zijn,
met de druiven toch ons land binnen.
Konsumenten Kontakt heeft de afge-
(Advertentie)
DEN HAAG (ANP/GPD) - Nog deze
week zal de Tweede Kamer een inter
pellatie houden over de positie van
onderwijsminister Deetman. PvdA-
woordvoerder Wallage vroeg dinsdag
dë interpellatie aan omdat de positie
van Deetman (CDA) de afgelopen we
ken nadrukkelijk in het geding is ge
weest. Met zijn besluit de bezuiniging
van 50 miljoen gulden op de perso
neelskosten van de kleine scholen te
rug te draaien, heeft de minister de
voortdurende onrust in het onder
wijsveld alleen maar vergroot, aldus
Wallage.
Ook de gang van zaken rond de studie
leningen heeft voeding gegeven aan de
vraag of deze bewindsman wel vol
doende in staat is zijn departement te
beheren. Daarbij komt dat VVD-on-
derwijsspecialist Franssen in het
openbaar twijfels over de positie van
Deetman heeft gezaaid. „Duidelijk zal
moeten worden of deze minister wel
beschikt over actieve steun van de re
geringspartijen", zei Wallage.
Kamervoorzitter Dolman vindt dat
het debat snel, waarschijnlijk morgen.
moet plaatsvinden aangezien de posit
ie van een bewindsman in het geding
is.
Minister Deetman (Onderwijs) heeft
in de laatste weken van vorig jaar een
meevaller kunnen boeken van 134,6
miljoen gulden. Minister Ruding (Fi
nanciën) heeft dit de Kamer gisteren
laten weten in een nota over het ver
loop van de begroting 1988.
De meevaller betekent dat het finan
ciële probleem waarmee Deetman
eind 1988 nog binnen zijn begroting
zat, aanzienlijk is verkleind. Kort voor
de kerstvakantie bleek dat de minister
van Onderwijs een tegenvaller op zijn
begroting had van 330,3 miljoen gul
den. Het kabinet besloot toen dat hele
bedrag ten laste van het financierings
tekort te brengen onder de voorwaar
de dat Deetman het binnen vijf jaar
zou terugbetalen: 66 miljoen gulden
per jaar.
Nu blijkt het financiële gat op de be
groting van Onderwijs geen 330,3,
maar 195,7 miljoen gulden te zijn.
Daarmee wordt het probleem voor
Deetman om het bedrag binnen vijf
jaar terug te belaten via nieuwe bezui
nigingen aanmerkelijk geringer.
De lagere uitgaven op Onderwijs zijn
vooral ontstaan door lagere personele
uitgaven in het algemeen, geringere
kosten voor het speciaal onderwijs,
mindere nabetalingen aan beroeps- en
volwassenenonderwijs en beperktere
uitgaven voor boventallige leerkrach
ten in het basisonderwijs.
Ook bij de inkomsten kende Deetman
een meevaller. De mogelijkheid om
studieleningen met korting vervroegd
af te lossen leverde vorig jaar 50,6 mil
joen gulden meer op dan de gedachte
263 miljoen. Deze meevaller werd ech
ter meer dan teniet gedaan door een
tegenvaller bij de reguliere aflossing
van studieleningen van 52,9 miljoen
gulden. In zijn nota merkt Ruding ech
ter op dat deze tragere aflossing van
reguliere studieleningen in komende
jaren tot hogere inkomsten zal' leiden.
Ze moeten immers eens afgelost wor
den.
lopen maanden groenten en fruit laten
keuren, dat te koop lag in groenten-
winkels en supermarkten en op mark
ten. Van de 184 produkten die werden
gekeurd, bleken er 31 te veel bestrij
dingsmiddelen te bevatten (17 pro
cent). Verreweg de meeste overschrij
dingen kwamen voor bij de druiven.
Maar liefst 80 procent van de Spaanse
druiven en 46 procent van de Italiaan
se bleek niet in orde. Gebleken is dat in
importprodukten vier maal zo vaak
resten van bestrijdingsmiddelen wor
den gevonden als in produkten van ei
gen bodem.
De controle op de naleving van de re
gels is in handen van de keuringsdien
sten van waren. Die controle komt vol
gens KK echter als mosterd na de
maaltijd. Tegen de tijd dat een steek
proef is geanalyseerd, ligt het produkt
al in de winkel.
Het gaat de goede kant
op met de veiligheid in
het verkeer op de Nederland
se wegen. Minister Smit-
Kroes staafde deze medede
ling gisteren in Den Haag met cijfers.
Zo is het aantal verkeersdoden en -ge-
wonden de afgelopen paar jaar steeds
met vier procent gedaald en het ziet er
naar uit dat deze lijn omlaag doorzet.
Een bemoedigende ontwikkeling, ze
ker wanneer in aanmerking wordt ge
nomen dat het in het wegverkeer in
juist diezelfde periode aanzienlijk
drukker is geworden. Acties en voor
lichting in het belang van veiliger au
torijden beginnen hun effect te sorte
ren. De automobilist wordt zich geluk
kig meer en meer bewust dat zijn/haar
eigen gedrag op de weg daartoe be
langrijk kan bijdragen. Minder men
sen kruipen met een borrel op achter
het stuur. Bovendien werkt de ver
scherpte controle op zo'n euvel als rij
den onder invloed van alcohol preven
tief. En dan is er het toenemend ge
bruik van de autogordel, dat het aan
tal verkeersslachtoffers terugdringt.
Reden voor de minister Smit om ver
dergaande maatregelen te nemen.
Gisteren presenteerde zij haar Meerja
renplan Verkeersveiligheid 1989-'93.
Daarin wordt het beleid doorgetrok
ken. Want hoe dan ook is een cijfer van
1335 doden in het verkeer - zoals in
1988 moest worden geregistreerd - nog
altijd veel en veel te hoog.
Er komt nu in Dordrecht een proef
om na te gaan hoeveel de veilig
heid van het verkeer ermee is gediend
wanneer auto's ook overdag met licht
aan rijden. In sommige landen (Scan
dinavië) heeft men daarmee al wat lan
ger ervaring. Blijkt ook in Nederland
dat vooral de herkenbaarheid van de
automobilist op de weg op deze manier
aantoonbaar wordt verbeterd, dan
staat niets invoering van een dergelij
ke verplichting meer in de weg. Zeker
wanneer het de bewindsvrouw van
verkeer lukt om - zoals ze gisteren aan
kondigde - daarover in Europees ver
band sluitende afspraken te maken.
Maar al te vaak gebeuren bij mist, op
donkere dagen en bij andere hinderlij
ke omstandigheden op de weg - als een
lage zonnestand - naar verhouding
veel ongelukken. De oorzaak is in dat
soort gevallen nogal eens dat automo
bilisten elkaar niet snel en goed ge
noeg zien. Ieder middel om deze risi
co-factor uit te sluiten is welkom. In
een land met een zo grote autodicht
heid als Nederland kan geen maatre
gel onbeproefd blijven, die de ver
keersveiligheid dient. Minister Smit
behoort voor haar beleid op dit punt
snel groen licht te krijgen.
Staatssecretaris Heerma (volks
huisvesting) heeft nogal gretig in
gestemd met een voorstel van een ad
viescommissie om de individuele
huursubsidie sterk aan banden te leg
gen. Daarbij hanteert hij een grens van
250 gulden per maand. Hij wil ermee
bereiken dat minder leegstaande
duurdere huurwoningen op deze - on
eigenlijke - manier door huurders uit
de lagere inkomensgroepen worden
betrokken. Dat voornemen is hem op
vrij scherpe kritiek vanuit de Tweede
Kamer komen staan, in het bijzonder
van de kant van VVD en PvdA. Er
wordt namelijk sterk betwijfeld of een
dergelijke 'valbijl' boven de huursub
sidie wel het effect zal hebben dat de
staatssecretaris ervan verwacht. Het
probleem, waarvoor Heerma bij zijn
beleid voor de jaren '90 staat, is er
vooral een van het wegwerken van gro
te onevenwichtigheden die op de wo
ningmarkt zijn ontstaan. De praktijk
heeft immers uitgewezen dat er toene
mende behoefte is aan woningen met
lage huren, terwijl er daarvan in de
laatste jaren volstrekt onvoldoende in
aantal zijn gebouwd. Ombuiging van
deze ontwikkeling is daarom in de eer
ste plaats geboden, in samenhang met
maatregelen om de nu in jaren scheef
gegroeide situatie recht te trekken. Te
weinig sociale woningbouw, daardoor
een te groot beslag op het middel van
de huursubsidie en te veel mensen die,
gezien hun inkomen, te goedkoop wo
nen: het zijn problemen die in eikaars
verlengde liggen. Heerma heeft in drie
richtingen tegelijk nog heel wat te re
pareren.
vdM.
AMSTERDAM (GPD) - De Nederland
se schrijvers en uitgevers zitten aller
minst te wachten op een anderp spel
ling van de Nederlandse taal. Eensge
zind verzetten zij zich tegen de voor
stellen die de Taalunie gisteren pu
bliek heeft gemaakt. Zij vinden dat
met het veranderen van de spelling de
relatie met het verleden doorgesne
den wordt, evenals die met andere ta
len. Bovendien bestaat het gevaar dat
waardevol literair werk terzijde ge
legd wordt, enkel omdat de spelling
verouderd is.
De schrijver Harry Mulisch is fel tegen:
„Straks is iedereen gewend aan het
nieuwe woordbeeld en dan kan nie
mand meer lezen wat er voor die tijd
geschreven is". Degenen die de spel
ling willen veranderen zijn „dommer
dan de Duitsers, de Engelsen of de
Fransen. Die doen dat toch ook niet?
Zij houden hun taal in ere".
(Zie ook pagina 9)
