M
Oudste inwoonster van
Frankrijk met 114 jaar
een uitzonderlijk geval
Mededelingen premier Lubbers
over boek Rushdie onverstandig
DEETMAN ZOEKT ALTERNATIEF
KORTHALS ALTES IN KAMER
NVM
Honderden
bijenvolken
verdwenen
Bush achter
EG-actie
VANDAAG IN 1
DEZE KRANT
De minister van
lege handen
Eerst zon, later regen
232e jaargang no. 45
Woensdag 22 februari 1989
Prijs
Paspoort
Gifbelten
Winkeltijden
Terug
Werklozen
Boer
Wereldbeker
VVD
Regering Canada wil
ozonlaag-schadelijke
stoffen terugdringen
CDA blij
ABOP
Analyse
Weinig kans
Het grote
autonieuws vindt
u deze week bij
Garage Van Strien B.V.
In de middag toenemende bewolking.
Tegen de avond regen. Geleidelijk toe
nemende zuidenwind. Temperatuur 7
graden.
1
4 PAGINA'S ONROEREND GOED RIJllfEI A AD
INFORMATIE EN AANBIEDINGEN LAm tl
PROVINCIALE ZEEUWS
ROGGEL, EDE (GPD) - Op raadsel
achtige wijze zijn de afgelopen maan
den in Nederland honderden bijen
volken spoorloos verdwenen. Giste
ren kwamen op het centrale meld
punt voor bijenziekten in Ede de eer
ste onheilstijdingen binnen.
,De meldingen kwamen uit alle delen
van Nederland. Wel blijkt de klacht
van de verontruste imkers dezelfde:
het wintervoer is onaangeroerd, het
broed dood en het bijenvolk spoorloos
verdwenen", aldus drs Jan Veenhof,
een imkerende dierenarts die de meid-
post in Ede bemant en die de meldin
gen aan de Veeartsenijkundige Dienst
in Den Haag heeft doorgegeven.
Kenners sluiten niet uit dat de sterfte
een direct of indirect gevolg van de
varroamijt is. Evenmin sluit men een
virusinfectie uit.
ARLES (AP) - „Ik ben
doof, ik zie niet goed,
maar ik ben zeer ge
zond," zei Jeanne Cal-
ment, de oudste inwoon
ster van Frankrijk dins
dag op haar 114de ver
jaardag.
Mevrouw Calment ge
flankeerd door twee da
mes in traditionele kle
ding.
Mevrouw Calment, die
op 21 februari 1875 werd
geboren in Arles, woon
de de officiële opening
bij van een nieuw verzor
gingstehuis dat naar
haar is genoemd.
Mensen in de omgeving
van mevrouw Calment
staan verbaasd over
haar uitstekende fysieke
en geestelijke gesteld
heid. Haar arts, Dr Vic
tor Lebre, zei: „Zij is een
uitzonderlijk geval.
Zelfs haar skelet is nau
welijks verkalkt." Me
vrouw Calment staat ie
dere dag met het och
tendgloren op en rookt
iedere dag twee sigaret
ten en drinkt een glaasje
port. Gezien haar leef
tijd moet mevrouw Cal
ment de Nederlandse
schilder Vincent van
Gogh nog gekend heb
ben.
Hij woonde tot mei 1889
ruim een jaar in Arles.
Nog kansje voor
kleine scholen
PZC
De Nederlandse film 'Mijn va
der woont in Rio' heeft de eer
ste prijs gewonnen in Berlijn.
PAGINA 2
De ontwikkeling van een
nieuw fraudebestendig pas
poort zal nog enkele jaren in
beslag nemen.
PAGINA 3
Bewoners van gifbelten voelen
zich miskend, ze vinden geen
gehoor voor hun zorgen en
problemen.
PAGINA 4
Een kamermeerderheid blijft
voorstander van ruimere win
keltijden om werkenden meer
kans te geven boodschappen
te doen.
PAGINA 9
DEN HAAG (GPD) - Minister Deetman van Onderwijs gaat op
zoek naar een alternatief voor de bezuiniging van 50 miljoen
gulden op de personeelssterkte van kleine scholen. Dat is de
uitkomst van een extra overlegronde van de bewindsman met
de onderwijsvakorganisaties.
Toontje van der Steen is terug
in het peloton, de concurrentie
is dus gewaarschuwd.
PAGINA 23
De vakbeweging vreest voor
een ongelijke behandeling van
werklozen in Zeeland.
PAGINA 13
De Nederlandse boer is be
paald niet bang voor high-tech
op zijn bedrijf.
PAGINA 15
Het Nederlandse damkwartet
heeft in Cannes de wereldbe
ker veroverd.
PAGINA 21
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 9
Opinie en achtergrond: 4
Beurs en financiën: 11
Provincie: 13, 15, 16, 17, 18
en 19
Sport: 21 en 23
De bonden noemen de opstelling van
Deetman 'positief. ,Maar zolang de
bezuinigingsmaatregel niet definitief
van tafel is, gaan de voorbereidingen
voor landelijke stakingsacties gewoon
v door", aldus een gezamenlijke verkla
ring van de vier bor.den.
De VVD is woedend. Volgens de libera
len strookt de jongste toezegging van
Deetman niet met de besluitvorming
van het parlement. De Tweede Kamer
ging in december akkoord met de be
zuiniging. ,,Een uiterst merkwaardige
gang van zaken. Verder doe ik er het
zwijgen toe", aldus een getergde
OTTAWA (RTR) - Canada heeft
maandag aangekondigd de komende
tien jaar het gebruik van chemicaliën
die de ozonlaag aantasten, drastisch
te gaan terugdringen tot 15 procent
van het huidige niveau.
In Ottawa vindt momenteel een inter
nationale conferentie plaats over de
bedreiging van de ozonlaag en het toe
nemend risico van huidkanker. Tach
tig milieudeskundigen uit 25 landen
zijn uitgenodigd. De Canadese rege
ring deed maandag op de eerste dag
van de drie dagen durende conferentie
een beroep op andere landen ook zo
snel mogelijk tot maatregelen te ko
men en niet alleen te kijken naar eco
nomische groei.
Franssen, onderwijsspecialist van de
liberalen. Volgens hem wordt de 'wel
overwogen' en,'zorgvuldige' besluit
vorming in het parlement nu terzijde
geschoven.
De CDA-fractie daarentegen is blij.
„Wij waren toch al van plan de bezui
nigingen op de kleine scholen op
nieuw aan de orde te stellen", aldus
het CDA-kamerlid Hermes.
Volgens Deetman is het 'in beginsel
mogelijk' een alternatieve bezuiniging
op de onderwijsbegroting te vinden
waar ook de bonden vrede mee kun-
m hebben. Hij denkt daarbij aan be
zuinigingen op de arbeidsvoorwaar
den. Voor de bonden is dat echter vol
strekt onaanvaardbaar en moet de be
zuiniging helemaal van tafel. De Alge
mene Bond voor Onderwijzend Perso
neel (ABOP) acht het niet uitgesloten
dat er buiten de onderwijsbegroting
geld gevonden wordt.
Oorspronkelijk wilde de minister 100
miljoen bezuinigen op de personeels
sterkte van kleine scholen. Tijdens de
begrotingsbehandeling dwong het
parlement een halvering van dat be
drag af.
De ABOP meent dat Deetman zelf
heeft bijgedragen aan het succes van
de acties door in een interview te ver
klaren dat er onmogelijk verder be
zuinigd kan worden op onderwijs.
„Laat maar eens zien datje dat werke
lijk meent, hebben veel mensen ge
dacht", aldus Vogelaar van de ABOP.
DIEREN (ANP) - Bij de Gazelle Rijwielfabriek in Dieren is dinsdagmid
dag de zeven miljoenste fiets van de montageband gekomen. De Gelderse
commissaris van de koningin M. de Bruyne legde de laatste hand aan
deze fiets door het monteren van een zadel.
De fiets is vervolgens geschonken aan de Gelderse afdeling van het Wereld
Natuur Fonds, die het rijwiel als prijs in een loterij gaat gebruiken.
Gazelle Rijwielfabriek bestaat 97 jaar. Tot 1973 werden er drie miljoen
fietsen gemaakt. Daarna is dat aantal spectaculair gestegen. Woordvoer
der C. van Wijk van Gazelle: „Door de oliecrisis en de autoloze zondag is er
een hausse in wat wij noemen 'after-dinner' fietsen ontstaan. Daarnaast
hebben wij in de laatste zestien jaar drie Nederlandse rijwielfabrieken
(Juncker, Locomotiv en Simplex) overgenomen, waardoor ons marktaan
deel belangrijk is vergroot". Volgens Van Wijk ziet de toekomst voor Ga
zelle er zonnig uit.
DEN HAAG (GPD) - Minister Kort
hals Altes (justitie) meent dat pre
mier Lubbers er niet verstandig aan
heeft gedaan te melden dat Justitie
het boek 'De duivelsverzen' aan een
onderzoek zou onderwerpen. De me
dedeling van de minister-president
heeft tot 'misverstanden' geleid, al
dus Korthals Altes. Hij verklaarde
eerst gisteren opdracht voor een on
derzoek te hebben gegeven, naar aan
leiding van een brief van enkele mos
lemorganisaties in Nederland.
De premier zei afgelopen vrijdag dat
op het departement van justitie on
derzocht werd of in het boek sprake is
van 'smalende godslastering'.
PvdA'er Kosto interpelleerde Kort
hals Altes daarover gisteren in de
Tweede Kamer. Volgens Kosto is voor
de overheid als uitvoerende macht
geen taak weggelegd bij de beoorde
ling of sprake is van smalende gods
lastering. Dat oordeel is aan de rech
ter, zo betoogde hij.
Minister Korthals Altes
Korthals Altes was het met die stel
ling eens en zette uiteen dat op zijn de
partement afgelopen vrijdag alleen
met 'een analyse' is gestart van het
boek. Dat gebeurde na een discussie
in de ministerraad over de mogelijke
gevolgen van publikatie van de Ne
derlandse vertaling van het boek. De
analyse werd uitgevoerd op eigen ini
tiatief van het kabinet, niet op grond
van een duidelijke klacht uit de sa
menleving. Premier Lubbers heeft het
besluit tot een analyse vertaald in een
besluit tot een onderzoek.
De minister gaf pas opdracht tot een
onderzoek na ontvangst van een brief
van enkele moslemorganisaties in Ne
derland, omdat hij daarmee een duide
lijke reden voor een onderzoek had.
Die brief werd hem aangereikt door
premier Lubbers. In de brief worden de
passages uit het boek van de Britse au
teur Salman Rushdie die de moslems
als grievend beschouwen, op een rij ge
zet en van commentaar voorzien.
Korthals Altes zei gisteren overigens
niet te geloven dat een beroep op sma
lende godslastering een kans maakt
bij de rechter, maar hij beklemtoonde
dat dat oordeel niet aan hem is. Nu is
op het departement van justitie
DEN HAAG (GPD) - De Bouw
bonden FNV en CNV zullen
bun leden volgende week tot
stakingen oproepen. Acties
zijn onvermijdelijk gewor
den, nu de onderhandelingen
over een nieuwe bouw-cao in
de nacht van maandag op
dinsdag om half twee, na ruim
vijftien uur praten, stuklie
pen.
Breekpunt was de eis van de werkge
vers dat vier verplichte vakantiedagen
in de kerstvakantie moesten worden
omgeruild voor vier roostervrije da
gen. De werkgeversorganisatie AVBB
kan een ultimatum van de bonden ver
wachten dat vrijdag om drie uur af
loopt. Daarna zullen in het hele land
acties beginnen.
De bonden hebben nog wel op een
compromis aangestuurd. Ze waren
uiteindelijk bereid twee van de ge
vraagde vakantiedagen in te wisselen
voor roostervrije dagen. Na afloop
toonden ze zich zeer verbolgen over de
starre houding van de AVBB. FNV-on-
derhandelaar Roel de Vries omschreef
die als 'zeer arrogant'.
De Vries was volkomen verbijsterd dat
de werkgevers het compromis van
twee dagen niet hebben geaccepteerd.
„Ik vind het volstrekt onbegrijpelijk
datje zo dicht bij een akkoord staat en
werkgevers dan willens en wetens ac
ties accepteren". Volgens CNV-onder-
handelaar Freek van der Meulen heb
ben de werkgevers „het onmogelijke
gevraagd".
Werkgeversonderhandelaar De Fouw
noemde zijn eindbod vannacht 'een
prachtbod'. Volgens hem is het gebo
den pakket het beste van de afgelopen
vijfjaar. Zijn voorstellen behelzen on
der meer 1,25 procent loonsverhoging
(volgens de bonden slechts een pro
cent). Bovendien gaan de werkgevers
akkoord met het behoud van de prijs
compensatie.
(Advertentie)
v. d. Spiegelstraat 92 Goes, tel. 01100-14840
Als ooit een bewindsman
letterlijk met lege han
den heeft gestaan, dan was
het gisteren in de Tweede
Kamer minister Van den
Broek van buitenlandse zaken. Hij
kwam daar vertellen dat de Neder
landse burger voorlopig een fraudebe
stendig paspoort naar Europees mo
del wel kan vergeten. Wie in het bui
tenland of voor legitimatie een pas
poort nodig heeft, zal het tot ver in de
jaren '90 moeten (blijven) doen met het
oude 'zwarte vod' of misschien - opper
ste noviteit - met dat oude document
in een rood Europees kaftje (meteen al
gedoopt als het 'rode vod'). Het is een
politieke afgang van grotesk formaat
geworden, - dat onbegrijpelijke avon
tuur met de aanmaak van een nieuw
paspoort in Nederland. Gisteren speel
de zich in de Tweede Kamer - naar het
lijkt - de voorlopig laatste akte van het
drama af. Een minister van buiten
landse zaken, die helemaal terug is bij
'af'. Jaren van competentiekwesties
tussen Haagse departementen, zinloze
technische research, een onmogelijke
produktiestructuur, ambtelijk en poli
tiek geklungel, onvoldoende controle
op de gang van zaken, een parlemen
taire enquête, het vertrek van een mi
nister en een staatssecretaris, bijna
een kabinetscrisis: het is er allemaal
aan voorafgegaan. En wat er overbleef:
niets. Sterker nog, vele tientallen mil
joenen guldens verspild.
Nu zullen afgelopen nacht maar
weinig mensen hebben wakker ge
legen van minister Van den Broeks
jongste mededelingen, gisteren, over
de nog jaren durende onzekere toe
komst van het paspoort. Het is natuur
lijk mooi dat de overheid grote be
zorgdheid toont over de toegenomen
omvang van misbruik en vervalsingen
van zoiets als een paspoort en tegen
dat euvel iets wil ondernemen. Het ge
tuigt van ambitie en van grote aspira
ties om meteen een technologisch
hoogstandje te willen maken met het
ontwerp en de produktie van een pas
poort, dat absoluut van fraude is ge
vrijwaard. Maar het is natuurlijk niet
meer met goed fatsoen uit te leggen
hoe zo'n onderneming zo volledig de
mist kan ingaan als na jaren van tob
ben nu is gebeurd. Geen enkele (toe
komstige) paspoortbezitter heeft op
verspilling van zoveel belastinggeld en
zoveel moeite zitten wachten. Eigen
lijk is het een opluchting te vernemen
dat Van den Broek de zaak nu dan
toch definitief heeft afgeblazen en zich
niet in nieuwe, roekeloze avonturen
gaat storten. De staat heeft de laatste
jaren al zoveel geprivatiseerd en daar
mee toegegeven dat veel dienstverle
nende activiteiten in andere handen
beter uit de verf komen. Bij al die bre
vetten van onvermogen valt de mis
lukking van het nieuwe paspoort nog
nauwelijks op.
In Europees verband heeft Neder
land zich met de paspoort-affaire
overigens onsterfelijk belachelijk ge
maakt. Vooral vanwege de hoge inzet
met de fraudebestendigheid ervan. Er
is in het ons omringende buitenland de
laatste jaren - toen het debacle in het
internationale nieuws begon door te
dringen - heel wat af gegniffeld over
het Nederlandse politieke drama-in-
zakformaat. Tenslotte waren er bin
nen de EG afspraken gemaakt over de
geleidelijke invoering van een uniform
Europees reisdocument voor alle
twaalf deelnemende landen. Bij de op
heffing van passencontrole aan de
grenzen in jaar 1992 zou dan voor de
gehele gemeenschap eenzelfde pas
poort als persoonlijke identificatie van
de Europese burger kunnen gelden.
Voorop liep Nederland niet met het
tempo van invoering. Maar het wilde
dat wél als het ging om kwaliteit en
waarborg tegen misbruik van het do
cument. Daarom werd met meer dan
gewone belangstelling naar de Neder
landse excercities bij de aanmaak van
dit produkt gekeken. Het vaderlandse
prestige heeft inmiddels een flinke
deuk opgelopen. Want in plaats van
kwaliteit te leveren moet Van den
Broek het nu volledig laten afweten.
vdM.
slechts sprake van een 'oriënterend
onderzoek', aldus de bewindsman.
Maar „ik geloof niet dat je ook maar in
enige mate kunt stellen dat het de
schrijver te doen was om het kwetsen
van een bevolkingsgroep".
Met Kosto stelden CDA en D66 dat het
kabinet de schijn op zich heeft geladen
te bezwijken voor externe druk. Van
een wijken voor dreigementen kan
geen sprake zijn, verklaarde Korthals
Altes. Het moet duidelijk zijn dat „met
de vrijheid van meningsuiting en de
vrijheid van drukpers niet valt te mar
chanderen".
Schutte (GPV) begreep niet „hoe het
kabinet erbij komt dat sprake zou
kunnen zijn van smalende godslaste
ring". In 'De duivelsverzen' zou im
mers de profeet Mohammed worden
beledigd en niet Allah, de God van de
islam. SGP en RPF stelden dat het ka
binet „met twee maten meet". Nu is
immers tot een onderzoek besloten,
terwijl dat niet is gebeurd bij de verto
ning van de film 'The last temptation
of Christ'. Korthals Altes antwoordde
daarop dat tegen de film al een civiel
rechtelijke procedure was gestart en
het kabinet derhalve het oordeel van
de rechter afwachtte.
George Bush
WASHINGTON - President Bush
van de VS staat achter de EG-
maatregelen tegen Iran. De Ameri
kaanse regering heeft zelf echter
nog geen besluit genomen over
eventuele strafmaatregelen tegen
Iran, als reactie op de oproep van
Ayatollah Khomeini om de schrij
ver Salman Rushdie te doden voor
zijn boek 'The Satanic Verses'.
Bush zei niets over eventuele ver
dere sancties, maar zei wel te ver
wachten dat het onderwerp ter
sprake zal komen als hij later deze
week in Tokyo praat met onder an
dere de Franse president Mitter
rand. Bush zei het besluit van de
EG-landen om hun ambassadeurs
uit Iran terug te trekken, te steu
nen. Verder over de zaak-Rushdie
sprekend, zei hij dat „het oproepen
tot moord en het aanbieden van be
loningen daarvoor de normen van
beschaafd gedrag verre overschrij
den".
Iran heeft gisteren al zijn gezanten
en ambassadeurs in de landen van
de Europese Gemeenschap giste
ren teruggeroepen.
4
