kleintjes
Operatie zeehond voor Deltawateren
Beperking studiebeurs
weer met jaar uitgesteld
Gevaar van botsing tanker
met boorplatform geweken
Oproep Khomeini om
Rushdie te doden
[LOPJACHT OP ONTVOERDERS
Deetman voelt niets voor
derde ministerstermijn
«//LASER
Overe^^
gesprok#1-
Federatie
Wegvervoer
valt uiteen
Regen en wind
132e jaargang no. 39
/oensdag 15 februari 1989
Vendex
Onderwijs
I Klachten
Indoor
^Imonella-bacterie
init Nederland via
ïtse hennen binnen
Goed behandeld
BONUS EXACTE LERARENOPLEIDING
Bonus
SLEEPBOTEN BIJ STUURLOOS SCHIP
Olietanker "Alexandros"
met 75000 Itr ruwe olie
aan boord op drift.
LASTERLIJKBOEK TEGEN ISLAM
Zeeuws onderwijs
is het spuugzat
In de ochtend veel bewolking en af en
toe regen. Vanmiddag opklaringen. In
de avond gevolgd door enkele buien.
Stormachtige zuidwestelijke wind, la
ter west. Temperatuur 9 graden.
Opgave advertenties per telefoon:
01184-84321
of schriftelijk te zenden aan:
advertentie-afdeling PZC
Postbus 18, 4380 AA Vlissingen
PROVINCIALE ZEEUWS
OES - De mens gaat de natuur een handje toesteken om
terugkeer van zeehonden in het Nederlandse Deltage-
ed te bevorderen. Voor het eerst in de vaderlandse ge-
hiedenis zal een grootscheepse operatie in gang worden
mzet, waarbij gezonde dieren uit het Waddengebied naar
Zeeuwse wateren worden overgebracht. Binnenkort
Iordt de eerste groep dieren verwacht. De datum van re-
htriëring staat nog niet vast. De zeehonden - twee man-
tjes, drie vrouwtjes - worden in de Oosterschelde ge-
'aatst.
feite gaat het om een terugkeer van zeehonden, die eer-
r vanuit Zeeland naar het opvangcentrum in Pieterbu-
ren werden gebracht en in de chrèche van Lenie 't Hart I
herstelden van een ziekte of op krachten kwamen. De repa- 1
trianten zullen in het Deltagebied zorgvuldig worden bege- f
leid en beschermd. De nationale zeehondendeskundige dr a
P. J. H. Reijnders, verbonden aan het Rijksinstituut voor' "j
Natuurbeheer te Texel, wordt hierbij ingeschakeld.
Terugplaatsen van zeehonden gebeurt al enige tijd elders, j
maar niet op dergelijke schaal en met uitvoerige begelei- J
ding. Het natuurlijke zeehondenbestand in de Delta ver- j
toont, na een dieptepunt in het begin van de jaren tachtig, I
de laatste jaren een licht herstel.
(Zie ook pagina 13)
Boeynants voor
miljoen vrij
Van onze correspondent)
IUSSEL - De op 14 januari ontvoerde Belgische oud-premier Paul Vanden Boeynants is
laandagavond laat vrijgelaten nadat zijn familie voor hem een losgeld van 63 miljoen frank
|,5 miljoen gulden) heeft betaald. De politie is een klopjacht op de ontvoerders begonnen. Zij
In waarschijnlijk naar Frankrijk gevlucht.
69-jarige Vanden Boeynants ver-
lert in een naar omstandigheden
lede gezondheid, maar is erg moe en
ffirk vermagerd. De oud-premier is
cies een maand gevangen gehou-
waarschijnlijk ergens in Noord-
nkrijk.
ontvoerde werd maandagavond
rand half elf vrij gelaten vlakbij het sta-
n van Doornik, 75 kilometer ten
jdwesten van Brussel en dichtbij de
nse grens. Daar nam hij een taxi
.r Brussel, waar hij rond midder-
ihtbij zijn woning aankwam. Daar-
Iwaarschuwde zijn echtgenote pas
politie.
fcntvoering is vrijwel zeker het werk
van 'gewone' criminelen geweest. Het
gast om drie mannen, mogelijk Fran-
•eti Er waren geen politieke motieven
nhetspel. De opeising in diverse brie-
®ri door de Socialistische Revolutio-
ire Brigade (BSR) was een rookgor-
van de ontvoerders,
ïoe de overhandiging van het losgeld
s 'gegaan is nog onduidelijk. Vast
itaat dat Vanden Boeynants familie
jds 2 februari met de ontvoerders on-
handelde zonder dat de politie pre-
op de hoogte was van het verloop.
|t gebeurde nadat zoon Christian via
tv had aangeboden te onderhande-
Topman Van der Zwan stapt
op bij het V endex-concern.
PAGINA 3
Arbeiderskinderen hebben
nog steeds een grote achter
stand in het onderwijs.
PAGINA 5
Zeeuwen doen vaker hun be
klag over hun medische be
handeling.
PAGINA 9
I Nelli Cooman jaagt op de vijf-
1 de titel bij het Europees Kam-
I pioenschap Indoor in Den
I Haag.
PAGINA 17
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland:
en 5
Opinie en achtergrond: 4
I Financiën en economie: 7
Provincie: 9,11 en 15
Sport: 16 en 17
HAAG (GPD) - De salmonella-
ene die in Engeland mogelijk al
e miljoen mensen heeft besmet, is
Nederlandse pluimveesector
'"'«gedrongen. '-)e bacterie via
van fokhennen uit Groot-Bril-
ons land binnengekomen en
a' tientallen kippen besmet,
neer niet snel maatregelen wor-
getroffen, zullen ook de
oen
"an ge tast.
zei de microbioloog S. Notermans
rijksinstituut voor volksge-
eid en milieu-hygiene (rivm)
Qagavond in Tros-Aktua tv.
De ontvoerders namen daarop zowel
per telefoon als schriftelijk contact
op met 'kringen rond de familie'. De
onderhandelingen begonnen nadat de
ontvoerders het bewijs hadden gele-
BRUSSEL (AP) - Vanden Boeynants,
vlak na zijn aankomst in Brussel.
verd dat zij Vanden Boeynants inder
daad vasthielden en dat hij nog in le
ven was.
Volgens substituut-procureur des ko-
nings Andre Vandoren heeft de familie
„grotendeels onafhankelijk heeft ge
werkt". Dat gebeurde in de grootste
geheimhouding. De politie was glo
baal op de hoogte, maar in overleg met
de familie werd afgesproken niet tus
senbeide te komen om het leven van
Vanden Boeynants niet in gevaar te
brengen.
De ontvoerders dreigden Vanden
Boeynants om te brengen als iets over
de onderhandelingen in de pers zou
komen. „Zij leven stond voor ons voor
op", aldus Vandoren. Hij vond niet dat
justitie door de familie buitenspel is
gezet. Volgens hem is het losgeld a!
eind vorige week overgemaakt naar
Zwitserland.
Vanden Boeynants heeft verklaard
redelijk goed behandeld te zijn. Hij
kreeg op zijn verzoek vegetarisch
eten, kreeg medicijnen die hij nodig
heeft voor een hartkwaal, mocht zich
elke twee tot drie dagen wassen en
kreeg zelfs op de dag van zijn vrijla
ting een pijp, wat als zijn handels
merk wordt beschouwd.
De laatste weken is gesuggereerd dat
hij de ontvoering zelf in scene gezet
kan hebben. Hij kwam de laatste jaren
herhaaldelijk in opspraak. Met een ge
fingeerde ontvoering zou Vanden
Boeynants onderzoek naar malversa
ties hebben willen ontlopen. Maar vol
gens Vandoren is er geen enkele reden
om dit aan te nemen. „Volgens wat wij
nu weten is hij echt ontvoerd".
(Zie ook pagina 4: Nog veel raadsels
rond ontvoering)
DEN HAAG (GPD) - Minister Deetman „acht de kans heel gering" dat hij
in een volgend kabinet terugkeert als minister van Onderwijs. Deetman
vraagt zich af of het verstandig is dat een minister aan een derde kabi
netsperiode op hetzelfde departement begint.
De bewindsman zei dat gisteren voor de televisie. Deetman zei nog niet
uitgekeken te zijn op de nationale politiek. Dat betekent volgens hem niet
meer of minder dan dat hij op de kandidatenlijst voor de verkiezingen in
1990 wil staan. Of Deetman zijn politieke carrière in toekomst op een an
der departement wenst voort te zetten, zei hij niet.
Zijn herhaalde dreigement af te zullen treden wanneer nog meer bezuinigd
moet worden op onderwijs wordt volgens Deetman nu beter begrepen. De
protesten tegen de bezuinigingen geven aan dat „we aan de grens zitten,
en die zorg heb ik ook", aldus de minister.
De hoge golven veroorzaakten veel duinafslag, zoals hier bij Neeltje Jans. Op de achtergrond zijn de contouren
van het Topshuis te zien.
VLISSINGEN/NEELTJE JANS - De duinen op Schou-
wen-Duiveland en Neeltje Jans hebben veel te lijden ge
had van de noordwesterstorm die in de nacht van
maandag op dinsdag woedde. Volgens een woordvoer
der van rijkswaterstaat is de duinafslag, die tevens het
gevolg was van de hoge waterstand, de laatste tien jaar
niet zo ernstig geweest.
De hoge waterstand 3.17 meter boven NAP) noopte tot
het sluiten van de schuiven in stormvloedkering in de
Oosterschelde.
De dubbeldeksveerboot Prinses Juliana kon door de
hoge waterstand de fuik in Breskens niet binnenvaren
en in Terneuzen liep een binnenschip aan de grond.
De reddingboot Prins Hendrik kon dinsdagmorgen de
bemanning van een voormalige Engelse sleepboot, de
Hunter, veilig naar de buitenhaven van Neeltje Jans
brengen. De Hunter was door de storm afgedreven en
dreigde vast te lopen achter de zandbanken voor de
Kop van Schouwen. De ramen van het schip waren op
dat moment al door de golven ingeslagen, waardoor de
vierkoppige bemanning in grote problemen was ge
raakt.
De storm beperkte zijn verwoestende werk niet tot Zee
land: de westkust van Texel werd meters smaller en ook
elders aan de kust was sprake van duinafslag.
(Zie ook pagina 9)
DEN HAAG (GPD/ANP) - De beper
king van de studiebeurs voor studen
ten die aan een tweede studie zijn be
gonnen, is opnieuw een jaar uitge
steld. Minister Deetman (onderwijs)
heeft de universiteiten en hogescho
len laten weten dat de omstreden Har
monisatiewet op z'n vroegst op 1 sep
tember 1991 volledig van kracht
wordt. Studenten die voor het studie
jaar 1988/'89 aan een tweede studie
zijn begonnen behouden daardoor
niet alleen dit jaar hun recht op stu
diefinanciering maar ook in de stu
diejaren 1989/'90 en 1990/'91.
De maatregel kost Deetman 133 mil
joen gulden, die vrijwel geheel door de
universiteiten en hogescholen zelf
moet worden opgebracht.
Vorig jaar verklaarde de Haagse recht
bankpresident Wijnholt een deel van
de Harmonisatiewet in strijd met het
Statuut van het Koninkrijk. Volgens
hem was beperking van de studiefi
nanciering tot maximaal zes jaar voor
studenten die al met een tweede studie
waren begonnen, in strijd met de
rechtszekerheid. Deetman ging egen
die uitspraak in cassatie bij de Hoge
Raad, maar deze doet pas in april uit
spraak.
Minister Deetman (onderwijs) wil
studenten aan een eerstegraads-lera
renopleiding in exacte vakken met in
gang van het studiejaar 1989/'90 als
bonus een jaar collegegeld schenken.
De bewindsman hoopt zo een drei
gend tekort aan docenten in wiskun-
Advertentie
Personal Computer
bel voor dokumentatie:
071-410801
de, natuurkunde, scheikunde, biolo
gie, algemene economie of bedrijfs
economie tegen te gaan. Deetman
schrijft dit dinsdag in een brief aan de
Tweede Kamer.
De bestaande regeling voor studenten
in een technisch vak aan de Pedago
gisch Technische Hogeschool Neder
land (PTHN) in Eindhoven wordt met
een jaar verlengd.
Ook wil de minister de toeloop naar le
rarenopleidingen met een dreigend te
kort bevorderen door bestaande oplei
dingen voort te zetten, zelfs bij geringe
studentenaantallen. Voorts moet het
vak aantrekkelijker worden gemaakt
door onder meer verbetering van de in
komens en ruimer studieverlof.
Deetman voelt weinig voor beperking
van lerarenopleidingen tot 10 a 12 pe
dagogische faculteiten, zoals bij de be
grotingsbehandeling door de WD
werd voorgesteld.
De uitspraak van de Hoge Raad is van
groot belang, omdat daarmee zal ko
men vast te staan of de rechter een wet
mag toetsen aan het Statuut. Het ka
binet vreest een stroom van rechtsza
ken tegen allerlei beleidsmaatregelen,
wanneer de Hoge Raad het vonnis van
mr. Wijnholt volgt.
J
m/
ROTTERDAM (GPD) Het gevaar dat een dinsdag in
stormweer stuurloos geraakte tanker met 71.000 ton ruwe
olie aan boord op de Noordzee het Britse olieplatform Dan
Earl ten noord westen van Den Helder zou rammen, was
Windsnelheid:
9 tot 10 Beaufort
Produktieplatform I
DAN EARL I
ontruimd.
GROOT
BRITTANNIË
Noordzee
100 km
gisteravond geweken. Deskundigen berekenden dat de
tanker, de Alexandros, minstens zeventien mijl uit de
buurt van het platform zou blijven. Twee schepen, de sle
pers Maashank en Smit Lloyd 120, van het Rotterdamse
bedrijf Smit Internationale hebben de tanker rond mid
dernacht bereikt en zouden vannacht proberen aan te ha
ken. Onbekend is nog waar de tanker naar toe wordt ge
sleept. Het schip is eigendom van een Britse reder.
Het grootste deel van de bemannning van het olieplatform
Dan Earl was gistermiddag al geëvacueerd. Hoewel de tan
ker naar verwachting pas rond middernacht bij het plat
form zou aankomen, werden de 48 bemanningsleden uit
veiligheid met helikopters van het platform gehaald.
Acht bemanningsleden zijn achtergebleven en zouden in
dien nodig later worden geëvacueerd. Onder de beman
ningsleden bevindt zich een onbekend aantal Nederlan
ders. De Nederlandse Aardolie Maatschappij gebruikt de
Dan Earl voor gaswinning.
De Alexandros kwam gisterochtend in moeilijkheden. Het
dreef gistermiddag rond vier uur op ongeveer 28 mijl ten
oosten van het boorplatform, dwars op de golven. Aan
boord bevonden zich toen nog alle 28 opvarenden. De Ale
xandros was van Noord-Schotland op weg naar Londen.
(Van onze correspondent)
LONDEN - De Iraanse geestelijke
leider Ruhollah Khomeini heeft
dinsdag zijn aanhangers opgeroe
pen Salman Rushdie, auteur van
het boek 'Satanic Verses' (Duivels
verzen) te executeren. Hij zei in een
door radio Teheran uitgezonden
boodschap dat Rushdie 'wegens
godslastering' ter dood is veroor
deeld. De auteur heeft om extra po
litiebescherming gevraagd.
„Ik wou dat ik nog veel kritischer
geschreven had over de islam. Na
wat er nu weer gebeurd is heb ik het
gevoel dat fundamentele islamie
ten best wat kritiek kunnen gebrui
ken", zo reageerde Rushdie op de
oproep. Rushdie ontkent overigens
dat zijn boek godslasterlijk is.
Hij wil toch zoveel mogelijk het pro
motieprogramma voor het boek af
werken. Als onderdeel daarvan ver
scheen hij ook op een receptie in
Londen, waar een boek over kanni
balisme van zijn vrouw Marianne
Wiggins ten doop werd gehouden.
Grote consternatie ontstond toen
met een luide knal een tafel vol
champagneflessen tegen de grond
sloeg en overal veiligheidsagenten
opdoken.
Niemand onderschat de dreiging
yoor Rushdie en degenen die bij de
publicatie van zijn boek betrokken
zijn. Khomeini heeft ook opgeroe
pen de medewerkers aan het boek
ter dood te brengen. Hij zei dat de
genen die zijn opdrachten uitvoe
ren zich kunnen beschouwen als
martelaren.
Niet alleen in Iran, ook in tal van an
dere landen zols in Pakistan age
ren moslims. Vooral passages zoals
die waarin eigenaren van een bor
deel besluiten prostituées de na
men te geven van vrouwen van de
wel zeer aardse profeet Mahound
wekken hun woede. Volgens de
moslims, die in Mahound de grote
profeet Mohammed zien, is dit een
uiterste belediging in de vorm van
godslastering.
Sayed Abdul Quddus, secretaris
van de Britse Raad van Moskeeën
steunde de oproep van harte.
„Rushdie heeft de moslimwereld
gepijnigd. Hij moet daarvoor de
prijs betalen en verdient het opge
hangen te worden". Andere islami
tische leiders in Groot-Brittannië
riepen hun volgelingen echter op
om zich vooral te onthouden van
extreme acties.
Salman Rushdie
den boek.
met zijn omstre-
TT et onderwijs komt in op-
Xj. stand vandaag. Het
protest vanuit Zeeland kan
rekenen op een breed draag
vlak, want meer dan hon
derd basisscholen (inclusief de 'achter
ban' van ouders) en het volwassenen
onderwijs lopen te hoop tegen het har
de en tegelijk chaotische bezuinigings
beleid van minister Deetman. De
scherpe actie in Zeeland (en de drie
noordelijke provincies) is eerst en
vooral gericht het voornemen van de
bewindsman om de slopershamer
klaar te zetten bij de kleine scholen op
het platteland. Plannen om zo een be
drag van 100 miljoen gulden aan uitga
ven op zijn onderwijsbegroting te
schrappen mogen dan in de Tweede
Kamer zijn 'gehalveerd', - de kleine
scholen in Zeeland zijn er nog lang niet
mee uit de gevarenzone. Aangespoord
door het succes dat de politie met haar
acties heeft weten te bereiken gaan de
ze week veel scholen plat en in protest.
Het onderwijs wil met eenzelfde soort
actiewapen een poging ondernemen
om een eveneens in de Tweede Kamer
aanvaarde kortingsmaatregel, dit
maal van Deetman, ongedaan te ma
ken. En Zeeland is nu eenmaal een pro
vincie met veel bedreigde, want kleine
scholen. Vandaar. Interessant wordt
dus de vraag hoe de minister en hoe
politiek Den Haag (of in omgekeerde
volgorde) zullen reageren nu opnieuw
het actiewezen in de volle lengte over
een eenmaal genomen beslissing heen
valt.
Toch wil het onderwijsprotest méér
vertolken dan verzet tegen de be
wuste 50 miljoen-maatregel. Aan de
bezuinigingen in het onderwijs lijkt
geen eind te komen. Een nieuwe ronde
is in aantocht en opnieuw vrezen voor
al de marginale scholen drastische in
grepen. De opstand van onderwijsge
venden, leerlingen en ouders in de Ne
derlandse plattelandsprovincies is be
doeld om de minister ervan te door
dringen dat hij bezig is een ravage aan
te richten. Een ravage in juist die scho
len, waar sinds de invoering van het
basisonderwijs in 1985 al zoveel aan
personeel en aan onderwijsmogelijk
heden is weggehaald. Samenvoeging
van kleuter- en lager onderwijs is door
de Haagse beleidsmakers en de onder
wijsdeskundigen lang verkocht als een
operatie tot verbetering van de kwali
teit. In de praktijk heeft Deetman de
scholen min of meer gedwongen om de
waardevolle kanten van het kleuter
onderwijs om hals te brengen. Wat de
minister wilde bereiken met zijn sane
ring in de onderste laag van het onder
wijs is grotendeels mislukt; buiten de
deur van zijn departement liggen de
brokken opgestapeld. De onrust daar
over heeft een uitlaatklep gevonden in
de acties op de scholen deze week. Het
moet voor de minister te denken geven
dat juist in Zeeland en in het noorden
de actie-bereidheid zo groot is. Want
het platteland is doorgaans moeilijk
voor zoiets te mobiliseren. Gebeurt
het wèl, dan is er echt iets aan de hand.
Het behoort tot Deetmans manier
van politiek bedrijven dat hij zich
lang afsluit voor de schade die zijn fi
nancieel kap- en hakwerk in 'het veld'
aanricht. Op voorhand heeft de minis
ter dan ook niet meer gedaan dan de
komende onderwij sac ties veroordelen
met het formele argument dat het niet
aangaat om 'in het onderwijs te staken
of leerlingen thuis te houden'. „Want
daarmee is geen leerling gediend",
voegde hij er nog aan toe op een CDA-
bijeenkomst in Amersfoort. Het is dui
delijk dat zijn verhaal hier niet kan
eindigen. Deetman heeft de laatste
tijd een- en andermaal laten doorsche
meren dat zijn eigen bezuinigingsbe
leid hem politiek begint op te breken.
Hij ziet kennelijk in dat het bij allerlei
financieel interessante ingrepen ont
breekt aan een behoorlijke onderwijs
kundige onderbouwing. Zijn departe
ment heeft vorig jaar 30 miljard gulden
uitgegeven aan onderwijs, meldt hij
graag, vergelijkingen trekkend met
het niveau en het voorzieningenpeil
van het onderwijs in ons omringende
landen. Maar juist in zo'n situatie in
grijpen vergt een zorgvuldiger aanpak
dan deze minister nogal eens heeft toe
gepast. Beter overleg, meer inlevings
vermogen van de consequenties, en
vooral geen zig-zag-beleid. Protesten
van een omvang en een breed karakter
als de komende dagen in en rondom
het onderwijs zijn te verwachten kun
nen de minister en de Tweede Kamer
niet achteloos naast zich neerleggen.
vdM.
DEN HAAG (ANP) - De Federatie Weg
vervoer, waarin de organisaties van
beroepsgoederenvervoerders
KNVTO, NOB Wegtransport, KVO en
PCB samenwerkten, is uiteengeval
len. Dat gebeurde al op 27 januari, zo
deelde directeur W. Hallmans van de
NOB dinsdagavond mee.
Op die dag liet de KNVTO, de organi
satie van grote transportonderne
mers, weten een gereedliggende over
eenkomst voor nauwere samenwer
king niet te willen ondertekenen. Doel
daarvan was het omvormen van de Fe
deratie Wegvervoer van een advies- tot
een beleidsorganisatie, die bindende
cao-afspraken zou kunnen maken.
De KNVTO stelde aan het einde van
de cao-onderhandelingen de overige
organisaties een ultimatum, waardoor
deze min of meer werden gedwongen
een nachttoeslag in de cao te accepte
ren.
