Geen enkele soort asbest i§ veilig
PvdA is woedend na
terugkrabbelen WD
Dolman leest
Ruding de les
EMOTIES OVER TWEE VAN BREDA
vandaag
Geldloper
doodgeschoten
bij overval
ALLEENSTAANDEN DE DUPE
Staatsschuld stijgt elke twee
uur met vijf miljoen gulden
vrijdagkrant
CDA kiest
op moment
voor VVD
8P
-o
c
Kamer stemt in
geheim over
voorstel Oort
Een sober en
waardig debat
Wolkenvelden
232e jaargang no. 23
Vrijdag 27 januari 1989
Conflict
Worsteling
Streekvervoer
Schadelijk
Verbod
Molukkers
Schaatsen
IN LELYSTAD
Laatste debat
Q)
cl
28 januari
11.00 tot 14.00 uur
HOGESCHOOL SITTARD
Het blijft droog, maar er is veel sluier-
bewolking, zodat er maar een ivaterig
zonnetje is. Temperatuur oplopend
naar 7 graden. De zuidenwind is matig
tot vrij krachtig.
DE OEtfU-lgj2FELANDH ALLEN
CROVcNoKz&AC 28 JANUARI A.S.
L^pond-q.OO-17.00 UUT
PROVINCIALE ZEEUW
DEN HAAG (ANP) - Minister Nijpels (milieu) zal de me
ning van de Gezondheidsraad dat inademing van alle ty
pen asbestvezels de kans op kanker kan vergroten overne
men in zijn beleidsstandpunt over asbest. De Gezondhei-
draad kwam op verzoek van Nijpels met dit advies over
het basisdocument Asbest van het Rijksinstituut voor
Volksgezondheid en Milieuhygiëne. Volgens de raad is er
geen veilige asbestsoort. De kans op kanker hangt af van
de soort en de afmetingen van de vezel.
De minister zegt in antwoord op vragen van de Tweede Ka
merleden Verspaget (PvdA) en Oomen-Ruijten (CDA) dat
hij zijn beleid nog dit voorjaar aan de Tweede Kamer zal
voorleggen. Hierin komen ook een eventueel verbod, een
sloopregeling en een tijdsplanning aan de orde.
Minister Nijpels
VLISSINGEN - Hoewel Nederland al jaren de broekriem aanhaalt, blijft de
staatsschuld stijgen. „In de twee uur dat ik hier ben, met vijf miljoen gulden",
zei donderdagmiddag de directeur-generaal van de rijksbegroting, drs J. K.
Th. Postma, tijdens een spreekbeurt in Vlissingen. Eind vorig jaar was de
staatsschuld opgelopen tot 69 procent van het nationale inkomen.
Postma trad op als inleider tijdens een lunchbijeenkomst van de Nederlandse
Maatschappij voor Nijverheid en Handel, departement Zeeland. Hij verving
minister Ruding die het moest laten afweten wegens de gespannen politieke
situatie rond de hervorming van het belastingstelsel.
Meerderheid is
voor vrijlating
e PZC
DEN HAAG (GPD) - Een meerderheid van de Tweede Kamer
steunt het voornemen van het kabinet de Twee van Breda vrij
te laten. Een motie tegen vrijlating, die vermoedelijk zal wor
den ingediend door mevrouw Haas-Berger (PvdA) en Wieben-
ga (VVD), kan niet op een Kamermeerderheid rekenen.
Een overgrote meerderheid binnen het
CDA is vóór vrijlating. De PvdA is in
meerderheid tegen en bij de VVD is de
stemming verdeeld. Meer dan de helft
van de D66-fractie steunt het kabi
netsplan. De PPR is verdeeld, PSP en
GPV zijn voor vrijlating, SGP en RPF
menen dat de Twee van Breda in de cel
moeten blijven.
De gemeente Borsele heeft de
deur in het slot gegooid voor
gedeputeerde drs R.C.E. Bar-
bé.
PAGINA 15
De vervoers bonden hebben
donderdag met de werkgevers
in het streekvervoer een prin
cipe-akkoord bereikt over een
nieuwe CAO.
PAGINA 3
Het gebruik van landbouwbe-
strijdingsmiddelen die schade
lijk zijn voor de drinkwater
winning moet binnen vijf jaar
worden beëindigd.
PAGINA 5
Het verbod op het thuispellen
van garnalen kan een aantal
bedrijven de kop kosten.
PAGINA 7
Het aantal sterfgevallen onder
oudere Molukkers in Neder
land is de afgelopen maanden
opzienbarend toegenomen.
PAGINA 17
Leo Visser en Gerard Kemkers
treffen elkaar op doorreis van
het Europees naar het wereld
kampioenschap dit weekeinde
voor de tweede keer op korte
termijn.
PAGINA 33
PAGINA 9, 10,11,12 en 13
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Beurs en financiën: 7
Provincie: 15, 17, 19, 20 en
21
Sport: 22 en 23
OEN HAAG (GPD) - CDA-voorzitter
Wim van Velzen ziet op het ogenblik
het meest in voortzetting van de sa
menwerking met de VVD. Hoewel hij
nog niet weet met welk verkiezings
programma de VVD zal komen, kiest
hij op dit moment voor de VVD. „Het
boekje met uitgangspunten voor het
verkiezingsprogramma van de PvdA
is nog zo vaag; daar kan ik nog geen
bant mee op".
De woordvoerders van de negen frac
ties in de Tweede Kamer spraken gis
teren in veelal emotionele bewoordin
gen over het worstelen met de vraag of
de twee oorlogsmisdadigers op vrije
voeten moeten worden gesteld. Het
ging daarbij om het afwegen van
„recht tegen recht", of „onrecht tegen
onrecht".
Gevangen houden van Aus der Furi-
ten en Fischer is volgens voorstanders
van vrijlating niet in overeenstem
ming met het Nederlandse strafrechts
stelsel. Ten opzichte van andere tot le
venslange gevangenisstraf veroordeel
den, die na een aantal jaren wel wer
den vrijgelaten, is sprake van rechts
ongelijkheid. Tegenstanders menen
dat bij het gratierecht niet kan worden
LELYSTAD (ANP/GPD) - Bij een ge
wapende roofoverval op een geld
transport in Lelystad zijn donderdag
middag drie mensen neergeschoten
van wie één aan zijn verwondingen
overleed. Dit heeft de politie bekend
gemaakt.
De overval gebeurde in een vol filiaal
van Albert Heijn op het moment dat
een geldloper geld van de chef kreeg
overhandigd. De overvaller die zich in
een rij bij de kassa had opgesteld,
vuurde een schot af op de chef. Daarop
zette de geldloper het op een lopen.
Buiten werd hij door de overvaller in
gehaald en meerdere malen in de rug
geschoten. Een bloemist die buiten de
supermarkt bloemen verkoopt, werd
daarbij in een been geraakt.
Het is nog niet bekend hoe groot de
buit is van de overval.
De bedrijfsleider van het Albert Heyn-
filiaal is met ernstige verwondingen
naar het ziekenhuis vervoerd, evenals
(Slot zie pagina 3 kolom 7)
gesproken over rechtsgelijkheid. Gra
tie kan alleen in een individueel geval
worden verleend en niet collectief. Het
leed dat onder oorlogsslachtoffers
wordt aangericht door de Twee van
Breda voor de tweede maal te gratie-
ren is te groot. „Verdubbel mijn leed
niet door verdubbeling van hun gra
tie", zo stond in een telegram aan de
Tweede Kamer.
Volgens velen is het „het laatste debat
over deze zaak in deze Kamer". De
meeste woordvoerders vroegen zich
in hun bijdrage af of de regering wel
voldoende zorgvuldigheid heeft be
tracht bij het afwegen van de tegenge
stelde belangen. Zo werd de opvat
ting van de regering bestreden dat de
19 prominenten, die het kabinet op
riepen tot gratie over te gaan, de orga
nisaties van verzetsgroepen en oor
logsslachtoffers voldoende vertegen
woordigen.
In besloten gesprekken die de vaste
kamercommissie van justitie vooraf
gaand aan het debat met andere verte
genwoordigers had, bleek dat velen
zich 'overvallen' voelden door het ka
binetsvoornemen.
Ook het feit dat mogelijke gratiering
ter sprake komt op het moment dat de
regering moet besluiten over de sa
menstelling van de Nederlandse af
vaardiging naar de begrafenis van de
Japanse keizer Hirohito werd door ve
len betreurd. Beckers (PPR) tegen pre
mier Lubbers: „U hebt nu het hart niet
meer in uw lijf dat u - om economische
of andere redenen - een zware delega
tie naar Japan stuurt om Hirohito de
laatste eer te bewijzen".
Alleen de fractie van de PvdA deed
met twee woordvoerders aan het de
bat mee. De jurist Aad Kosto sprak na
mens de voorstanders van vrijlating.
„En daarmee kom ik tot een andere
conclusie dan mijn overleden vriend
Voogd in zijn indrukwekkend betoog
in 1972. En gelooft u mij, dat kost emo
tie" zei hij met gebroken stem. Na
mens de tegenstanders van vrijlating
zei mevrouw Haas-Berger over de
slachtoffers van de Tweede Wereldoor
log: „Hun leed wordt erger en dieper
als deze samenleving de afkeuring van
deze genocide niet meer levend zou
houden. Zij vragen geen wraak, zij vra
gen door ons niet in de steek gelaten te
worden".
De VVD'er Wiebenga sprak namens
voor- en tegenstanders in zijn fractie.
De voorstanders van vrijlating achten
een verder gevangen houden van deze
twee niet overeenkomstig ons straf
rechtstelsel. De tegenstanders vinden
het leed dat zij hebben aan gericht te
groot om hen nu opnieuw gratie te ver
lenen, zei Wiebenga.
De regering begint vanochtend om
kwart over tien met de beantwoor
ding van de vragen van de kamer.
Burgemeester van Amsterdam, E. van Thijn, spreekt de demonstranten bij De Dokwerker toe.
AMSTERDAM (GPD) - Naar schatting vijfhonderd
mensen demonstreerden donderdagavond bij De Dok
werker in Amsterdam tegen de eventuele vrijlating
van Fischer en Aus der Fünten. Veel ouderen, onder
wie een delegatie van het Auschwitz Comité, maar ook
jongeren hadden gevolg gegeven aan de oproep naar
het Jonas Daniël Meijerplein te komen. Aan de voet
van het monument, ter herinnering aan de Februaris
taking, lag een bosje rode tulpen.
Tijdens de zeer korte en sobere protestbijeenkomst.
was de enige spreker burgemeester Van Thijn. Hij refe
reerde aan het begrip rechtsstaat. „Er wordt ons een
valse keuze voorgelegd, namelijk de beginselen van de
rechtsstaat en die van de gevoelens. Maar waren het
juist niet die gevoelens die mensen tijdens de oorlog
strijd deden leveren? Recht is de weerspiegeling van
een pluriforme samenleving, maar respecteert ook de
gevoelens van minderheden, non-discriminatie en
kwetsbare groepen. De oorlogsslachtoffers kunnen niet
leven met het gevoel dat onze rechtsstaat er niet meer
voor hen zou zijn", aldus Van Thijn.
DEN HAAG (GPD) - De positie van de
alleenstaanden in de belastingen is
ondergeschikt gemaakt aan een ideo
logisch conflict binnen het kabinet
over de vraag wie de baas is: het CDA
of de VVD. Daarbij heeft de VVD een
lesje in onderhorigheid gekregen. Als
ooit is aangetoond dat er een einde
moet komen aan deze arrogantie van
de macht door het CDA, is dat nu wel
het geval geweest.
Deze stellingen betrok het PvdA-ka-
merlid Kombrink gisteren. Aanleiding
vormde de uitspraak van minister Ru-
ding (Financien) dat alle wetsvoorstel-
len-Oort over belastinghervorming en
-verlaging worden ingetrokken als de
Kamer mocht besluiten de alleen-
staandentoeslag in de belastingen ook
na Oort te handhaven.
Rudings mededeling kwam na een
korte ministerraad gisterochtend. De
ministersploeg kwam bijeen om de
WD ertoe te bewegen een voorstel tot
handhaving van de alleenstaadentoe-
slag in te trekken. Het CDA was van
meet af aan tegen het WD-plan. De
PvdA voor.
Naar aanleiding van Rudings machts
woord liet VVD-kamerlid De Grave
gistermiddag in een kort debat weten
het voorstel in te trekken. Hoewel de
minister formeel slechts had gedreigd
de wetsvoorstellen-Oort in te trek
ken, sprak De Grave over het „mate
rieel dreigen met een kabinetscrisis".
Volgens hem was er sprake van „een
vertrouwensbreuk op een hoofdpunt
van beleid".
Kombrink zei „verbijsterd" te zijn
door het optreden van Ruding. Hij be
streed de argumenten van de minister
dat de permanente alleenstaanden-
De politie arresteerde kort na de overval de vermoedelijke dader.
DEN HAAG (GPD) -
„Het zou misschien
goed zijn als u eens lid
van de Kamer werd".
Deze woorden beet ka
mervoorzitter Dolman
(PvdA), minister Ru-
ding (Financiën) giste
ren toe tijdens het staar
tje van de debatten-
Oort.
Dolmans woede werd ge
wekt door de bewering
van Ruding dat de PvdA
in de Oort-debatten niet
consistent (rechtlijnig)
is. De bewindsman ba
seerde zijn stelling op
het feit dat de PvdA een
alternatief Oort-plan
heeft gemaakt, opgeno
men in een wijzigings
voorstel, maar bij voor
stellen om de alleen-
staandentoeslag in de
belastingen te handha
ven, uitging van de kabi
netsvoornemens.
Na enige tijd een woor
denwisseling tussen de
minister en PvdA-ka-
merlid Kombrink over
de zaak te hebben aan
gehoord, greep Dolman
in. „Ik kan de minister
meedelen dat dit tiental
len malen gebeurt. Het is
doodnormaal".
Toen de bewindsman
antwoordde, dat het
Het opnieuw ter discussie
stellen van de vrijlating
van de twee Duitse oorlogs
misdadigers Fischer en Aus
der Fünten heeft de Neder
landse samenleving heftig beroerd.
Iets van die spanningen en emoties
kwam gisteravond ook tot uiting in
het sober en waardig gevoerde kamer
debat over de vrijlating van de twee
van Breda. De kamerleden ontkwa
men niet aan de moeilijke en pijnlijke
afweging tussen wat sommigen noem
den 'het hoogste recht en het hoogste
recht', woorden die op zich al duidelijk
maken dat elke standpuntbepaling
een kwestie is van persoonlijke nuan
cering. In dat afwegingsproces ston
den centraal het leed van grote groe
pen oorlogsslachtoffers en de handha
ving van de beginselen van de rechts
staat. Over een ding waren de kamer
leden het volledig met elkaar eens: de
ze pijn veroorzakende affaire moet
voor eens en voor altijd worden afge
wikkeld. Dat is de winst van het debat
van gisteravond, wat de verdere uit
komst ook moge zijn.
Het debat is overigens nog maar
nauwelijks op gang gekomen. De
Kamer heeft zich gisteravond in eerste
termijn uitgesproken; vandaag volgt
de afronding. Voor zover de balans nu
is op te maken ziet het er naar uit, dat
een Kamermeerderheid zich achter
het standpunt van de regering zal stel
len: de twee uit Nederland verwijde
ren. De Kamer heeft het er zichtbaar
moeilijk mee, zo kon gisteren worden
geconstateerd. Vele woordvoerders
bekenden dat zij en hun fractiegeno
ten, ongeacht welk standpunt zij inne
men, een zware worsteling hebben ge
voerd voordat zij tot nog maar een be
gin van een antwoord kwamen. Velen
voelen zich emotioneel verbonden met
de slachtoffers van het nazi-geweld.
Juist omdat alle argumenten voor en
tegen zo zwaar wegen en in feite een
beroep doen op diepere gevoelens
maakt een dergelijke afweging dubbel
moeilijk.
Opnieuw is gisteren gebleken hoe
zeer de oorlogsslachtoffers tel
kens weer lijden onder het oplaaien
van de discussie. Vele kamerleden
toonden zich gisteren diep onder de in
druk van hetgeen zij tijdens de hoorzit
ting 's morgens hadden gehoord. Dat
zich nochtans een meerderheid lijkt
af te tekenen voor het standpunt van
de regering, berekent niet dat de leden
van de Tweede Kamer geen open oor
en oog hebben voor het leed van de
oorlogsslachtoffers. Dat is er wel. Maar
zij laten de belangen van de rechts
staat prevaleren. In de afweging gaat
het overigens niet om Fischer en Aus
der Fünten. Zij zijn onbeduidende fi
guren, aan wie geen kamerlid nog een
woord wil vuil maken. Er is een groter
goed in het geding: de waarden van de
democratische rechtsstaat. Oók de ei
genwaarde van het gehele Nederland
se volk. De Tweede Kamer beseft dat
terdege.
Dim
(Advertentie)
toeslag en de financiële dekking ervan
zouden leiden tot aantasting van de
belastingvereenvoudiging en het deli
cate evenwicht in de inkomensgevol
gen van Oort. „Dat is absurd", aldus
de PvdA'er. „Het kabinet leidt aan een
grote politieke evenwichtsstoornis.
Zo'n kabinet behoort ons land niet te
regeren".
Ruding zelf zei dat het gebruik van
het machtswoord weliswaar een
zwaar middel is, maar dat het de zaak
waard was. „Volkomen gerechtvaar
digd en terecht", aldus de bewinds
man. Hij zei De Grave en „mijn poli
tieke vrienden" erkentelijk te zijn
voor de intrekking van het voorstel.
Kreatief Agogisch
Onderwijs
kreatief edukatiefwerk:
kultureel werk
inrichtingswerk
rekreatie/toerisme
audio-visuele produktie
kreatieve therapie:
drama, muziek,
beeldend, beweging
voltijd en deeltijd
Sportcentrumlaan 35
6136 KX Sittard
tel. (04490) 9 12 12
Dolman
hem niet om de mening
van de Kamervoorzitter
ging, maar om de consis
tentie van de PvdA-
voorstellen, kwam de
kamervoorzitter met
zijn opmerking over het
kamerlidmaatschap van
Ruding.
„Ik geloof dat u die op
merking beter niet kunt
maken. Die kunt u zich
niet permitteren. En ik
ben lid van uw Kamer
geweest. U moet uw fei
ten kennen", reageerde
een geergerde Ruding,
doelend op een verblijf
in de Kamer gedurende
enkele maanden tijdens
de formatie van het
tweede kabinet-Lub-
bers.
„Dat heeft blijkbaar niet
geholpen op dit punt",
sneerde Dolman hierop
terug. Ruding: „Ik neem
u uw woorden zeer kwa
lijk. Ze zijn buiten alle
proporties".
DEN HAAG (GPD) - De stemmingen
die de Kamer volgende week dinsdag
houdt over de belastingvoorstellen-
Oort en alle wijzigingen die daarop
zijn ingediend, zijn een farce. In het
diepste geheim hebben de fiscale spe
cialisten van de drie grootste fracties
in de Kamer gisteren de stemmingen
al met topambtenaren van Financiën
en medewerkers van de Tweede Ka
mer gehouden.
Tot het stemmen achter gesloten deu
ren werd besloten om nog voor volgen
de week donderdag de definitieve wet
steksten klaar te kunnen hebben. Dat
zou niet gelukt zijn als de stemmingen
formeel pas op dinsdag gehouden zou
den zijn. Tussenliggende dagen vielen
uit door de kamerdebatten over de
Twee van Breda en commissieverga
deringen. De geheime stemmingen le
verden geen verrassingen op. Alle
voorstellen die de drie grootste frac
ties tesamen, of met zijn tweeeii (zo
een meerderheid vormend), hebben in
gediend, werden aangenomen.
