►zc het profiel van een bandenfabriek J mager-mengsel-motor van toyota soepel en schoon MlltO hypotheken lancia jaar dedra nog dit in nederland vrijdagkrant 11 Wmmm^^mÊÊmÊmÊBÊBÊÊ theelen van der weele VRIJDAG 13 JANUARI 1989 ZO LAAG WAS DE RENTE NOG NOOIT jarenlang stond het met sierlijke letters in de banden gegrift: Iredestein is tevreden zijn. Maar is dat ook zo? Kunnen we IInderdaad content zijn met de kwaliteit van onze autoband, 1of is het produkt te commercieel geworden en mikt de fabri kant op een snelle vervanging zodat de bedrijfskassa tevre den blijft rinkelen. Wat vindt het personeel van Neerlands grootste bandenproducent? Is je baan daar wel veilig nu de automatisering in deze branche volop in gang is gezet. En last but not least, wat doen we met die berg van vijf miljoen versleten banden? Eén ding is zeker, met dat milieuprobleem kun je geen vrede hebben. En toch zijn ze daar in Enschede Iredelijk tevreden.... r et is warm in de grote (.bedrijfshal van de ■denfabriek in Enschede. Bte kolossale machines Been met de regelmaat van I de klok zwarte monsters uit. I De vorm is rond, je weet dat |het banden moeten worden, naar daarmee is ook alles gd. De vertrouwde adiaalband kom je pas tegen H het einde van de lijn vanneer de zwavel aan het rubber is toegevoegd en het Btaniseerproces heeft ^ptsgevonden. In qen van de nissen van het ^jense machinepark staat ■knaap van rond de twintig Hband op te bouwen. Pas fi dringt het tot je door, dat het|stuk rubber dat er voor ■t, dat je met je auto ■fortabel over de weg rolt, een ingenieus stukje vakwerk is. De machine levert keurig fcseerd laagje voor laagje 1 Eerst de voering, dan de stalen hiel, vervolgens het Bas, dan een laagje rubber en ten slotte het loopvlak. Een _Bt pers drukt de lagen goed j inpkaar en met een vervaarlijk wordt de rubberen ring uit het. mechanisme gedrukt. Op kleine karretjes worden de banden getransporteerd naar hetviilkaniseergedeelte. Het stinkt hier behoorlijk en door hejU-edender van de machines verwordt de conversatie tot een Treu wpartij. In deze sector ■dt de zwavel, die de jnsduur van de band fcterkt, aan het rubber [gevoegd. Dat gebeurt onder Ttemperatuur van 200 Iden Celsius. Tegelijkertijd Bcrij. het rubber het gewenste ^Biel. In dit geval de ■winterjas, de specialiteit van ^Hestein. |lr A. Dijks, hoofd van de ^pling ontwikkeling en larch, knikt goedkeurend. loopt gesmeerd. „We Jluceren hier zo'n 15.000 ■den per dag. Voornamelijk pbanden, maar we maken (bus-, vrachtwagen- en ■torbanden. Voor de fiets |t je bij een andere divisie Daar bemoeien wij ons Imee". fomatisering is drie uur. Even is het een en komen van in overalls loken Tukkers. „Aflossing de wacht", prevelt Dijks. dagploeg vertrekt, de avo.idmensen gaan van start". De fabriek draait 24 uur per zes dagen lang. In totaal lienen hier in Enschede 1400 mensen hun brood, [r vier jaar zullen dat er 200 [der zijn. „Dat komt door de imatisering. In de hal naast bouwen we op dit nent twee Bmputeriseerde lijnen. Een ïindje verderop wordt al met iet systeem gewerkt. Het is een B efficiënter, maar het kost wel banen. We zitten nu midden in een reorganisatie. vier jaar is het plan, ■mee in totaal 100 miljoen lulden is gemoeid, afgerond. H hebben we acht lijnen en is de hfcle produktie leautomatiseerd", verklaart Dijks De operatie verloopt niet Her problemen. Mede door ■re aanloopkosten en ■Baring in de produktie viel ^■esultaat van Vredestein in |B tegen. De winst over het eerste halfjaar daalde van bijna zes miljoen tot ruim drie ton. Aan de recordwinst van twintig twijgen 1987zal men zeker bietkunnen tippen. mX'S ^redestein tevreden. de rampzalige periode in het uegfi van de jaren tachtig, toen .foneem diep in de rode cijters verkeerde, heeft men het gezonde pad weer gevonden. Datleidde twee jaar geleden rot privatisering van het a en een notering op ae Amsterdamse effectenbeurs. an\i-slip iAVe naken ook een goed Produkt", betoogt Dijks. „Aan and worden steeds hogere e'Sf gesteld. Draaide het vroeger enkel om het heel 'JV< i, tegenwoordig moet-ie nnt 8 ®n ant'-slip zijn, maar vprhCgeluidarm en Ltt Vriende|ijk- Wie aatste .us dateert uit de jaren eventig, toen door de ^■••sis de benzineprijs als Ir A. Dijks in de fabriekshallen van Vredestein in Enschede. een komeet omhoog schoot. Een zuinigere motor kon niet zo een-twee-drie ontwikkeld worden, maar een band met minder weerstand moest toch een kleinigheid zijn". Dijks schudt meewarig het hoofd. De bandenbranche mocht voor de ellende opdraaien, en dat is eigenlijk nog zo. „Neem de slippartijen bij nat weer, sneeuw of ijzel. De zwarte piet wordt dan vaak ten onrechte aan ons toegespeeld. In plaats van naar het profiel van de band te kijken, moet de overheid meer doen aan het wegenonderhoud! Door gladgereden wegen en spoorvorming ontstaat er bij nat weer voor je er erg in hebt aquaplaning. Daar is geen band tegen bestand. Daarom zou er eigenlijk een stroefheidsminimum voor het wegdek moeten worden ingevoerd. Een soort slipweerstandsvermogen. Nu lost de gemeente het op met het plaatsen van een bordje slipgevaar. Dat is niet alleen eengoedkope, maar ook een verwerpelijke oplossing". Ook over de wettelijk voorgeschreven minimum- profieldiepte is Dijks niet te spreken. „In Nederland geldt een richtlijn van één millimeter. Maar die mimimumeis is door de EG al lang achterhaald. De Europese landen hebben afgesproken 1,6 milimeter te hanteren. Alleen Smit-Kroes heeft die afspraak nog steeds niet wettelijk vastgelegd. Eigenlijk is twee millimeter veel veiliger. Toen ik zestien jaar geleden bij de afdeling werktuigbouw van de universiteit van Delft werkte, bleek reeds uit een uitvoerig onderzoek dat twee millimeter noodzakelijk is. Dat was in 1972. Nu anno 1988 is de politiek er nog steeds niet uit". Volgens Dijks gaat een band zo'n zestigduizend kilometer mee. „Als je bedenkt dat de profieldiepte van een nieuwe band zo'n zeven a acht milimeter is, dan valt de slijtage reuze mee. Wie zijn banden al na twintig- of dertigduizend kilometer moet vervangen, maakt te veel noodstops of rijdt te hard door de bochten. Daar heeft een band het meest van te lijden", legt hij uit. In een 'onverslijtbare' band, zoals ingenieur G. Hamm van TNO die over een jaar of tien ziet, gelooft Dijks niet. „Dat zou dan moeten door gebruik van supervezels. Theoretisch is die gedachte wel aardig, maar in de praktijk is ie onuitvoerbaar. Dat komt omdat vezels zich niet goed laten vermengen met rubber". Wel is de Vredestein-topman ervan overtuigd dat de band zich nog verder zal ontwikkelen. Zo is Michelin druk bezig met het uittesten van een band, waarmee in lekke toestand nog tientallen kilometers kan worden gereden. „Dat heeft te maken met een plattere velg. Wij hebben in dat kader voor Porsche een soort opvouwbare band ontwikkeld. Die neemt heel weinig ruimte in en kan door de in de auto aanwezige compressie opgeblazen worden tot de gewenste dikte". milieu Waarvoor de fabrikanten nog steeds geen oplossing hebben gevonden is de alsmaar groeiende oude bandenberg. In ons land liggen maar liefst vijf miljoen oude autobanden te wachten op een bestemming. Verbranden kan niet, want dat is uiterst schadelijk voor het milieu. Begraven is ook geen oplossing, want de natuur breekt het rubber niet af. „Oude bus- en tractorbanden kunnen we regenereren in onze fabriek in Maastricht. Daar worden de circa veertig grondstoffen keurig uit de afvalhoop gehaald en gebruikt voor de produktie van nieuwe banden. Jaarlijks worden zo'n zeshonderdduizend oude exemplaren op die manier bandenberg opgeruimd. Voor autobanden is probleem is. deze procedure te duur. Alleen gebruikt als wanneer de rubberprijs sterk asfaltwegen, zou stijgen wordt recyclen rubber goed wellicht lonend". voor vloeren Dijks geeft toe dat de groeiende de band nog een nijpend „Een deel wordt grondstof voor Ook kan het gebruikt worden in sporthallen. Is in redelijke staat. dan kan er een nieuw loopvlak op worden gelegd (de zogenaamde Coverband) en kun je er nog wat jaartjes op rijden". Tien procent van de afdankertjes wordt ten slotte geëxporteerd naar de Derde Wereld. „Dat klopt. Daar hebben de banden vanwege de zandwegen weinig profiel nodig". Het levert de handel een leuk bedrag op en tegelijkertijd wordt het milieuprobleem in de schoenen van een ander geschoven. Eigenlijk net zoals bij het dumpen van chemisch afvl. Veel Derde Wereld landen stemmen daarin toe omdat het geld oplevert. Dijks knikt en zwijgt. JOAN HAAN De Toyota Carina II met MM-motor. De MM-motor van Toyota is een prima geval. Zeker als je hem vergelijkt met een aantal motoren waarbij het kwaad achteraf wordt bestre den door de katalysator. De mager-mengsel-motor van Toyota pakt het probleem van de vervuiling door ver branding van de benzine ech ter bij de bron aan. Auto's die op loodvrije benzi ne rijden en dus een (ongere gelde katalysator kunnen ge bruiken, komen vaak wat traag op gang. Met name in de koudfase wil het nog wel eens haperen bij de start. Het grootste nadeel blijft echter het milieuprobleem. Er wordt immers met kunst en vlieg werk niet echt bijster schoon 'gescoord'. Het principe van 'lean-burn' komt neer op het afknijpen van de lucht-brandstofmeng- sels. Normaal is een verhou ding van 14 delen lucht op 1 deel brandstof. Dat wil nog wel tot ontbranding komen in een cilinder. De MM-motor in onze testauto Toyota Carina II gaat bijna tot het dubbele bij die verhouding. Het zeer schrale mengsel van 25:1 komt normaal gesproken niet tot ontbranding. Door echter zeer krachtige wervelstromen in de inlaatkanalen en boven de cilinder, meer compressie (9,5:1) en een dubbele capaci teit van de ontstekingvonk, komt het mengsel wel tot ont branding. zuinig Rijden met deze Carina II is dan ook een plezierige bezig heid. De motor slaat direct aan en hij loopt ook met lage re toerentallen vlekkeloos. Hij is stationair nauwelijks hoorbaar. Als je buiten staat twijfel je zelfs of hij nog wel loopt. Zuinig is de auto ook. Bij normaal gebruik is het niet bijzonder om 1:17 te ha len en wordt er iets meer aan getrokken dan is het gemid delde nog altijd 1:15. Deze Toyota rijdt eigenlijk net zo makkelijk als alle ande re modellen van dit Japanse merk. Soepel schakelen, dui delijk hanteerbaar dash board, verzorgd interieur, goe de stoelen en geen overdaad aan snuisterijen. De 1.6 ltr mo tor met 4 kleppen per cilinder geeft 100 pk vermogen af, ruimschoots voldoende om de auto vlotweg naar 120 km/u door de 5-bak te schakelen. De topsnelheid ligt rond de 170 km/u. De ruimte in deze uiterlijk niet zo opmerkelijke auto is goed voor vijf personen met hun vakantiebagage die in de van binnenuit te openen roya le kofferbak past. Deze Japan ner is gebouwd met logica, iets dat bij Ford, Opel en VW ook zo hoog in het vaandel staat. Toch hebben die drie Duitse merken een eigenlijk niet te duiden meer Europees imago en liggen daardoor be ter in de (inruil)markt. Zegt men, want het blijkt dat een Toyota-rijder behoorlijk mer kentrouw is. Gezien de in spanningen om tot steeds be tere en vooral verantwoorde technieken te komen staat dit merk haast op eenzame hoog te. Na een testperiode van vele honderden kilometers mag je dit produkt van 31 mille klas seren in de rangorde van 'bij zonder goed'. Het is een pro bleemloze auto, die met de nieuwste techniek onder de motorkap heel plezierig rijdt en verbluffend zuinig is. SIEM LEEUWENKAMP Advertentie De Annuïlevenhypotheek - AFSLUITPROVISIE'N HALF PROCENT WÊ De VIP-hypotheek - AFSLUITPROVISIE: NUL PROCENT Bi De Pluspunthypotheek geen taxatiekosten en kosteloze overlij- densrisicoverzekering tijdens de bouw bij al deze vormen bieden wij u een uitgebreide BRANDVERZEKERING tegen de scherpe jaarpremie van f 0,90 per f 1000,- verz. bedrag (incl. glas) Het aandragen van de juiste oplossingen vereist vandaag de dag een diepgaand inzicht in de totale hypotheekmarkt. Wij zijn ervan overtuigd dat onze hypotheekoffer te, als totaliteit, door geen enkele andere over troffen kan worden. Neemt u gerust de proef op de som; wij stellen dit zelfs zeer op prijs. badhuisstraat 31 -35,4381 LN vlissingen, tel. 01184-13920 Een rustige week op het hypotheekrentefront. Ten opzichte van vorige week hebben alleen de Nutsspaarbank Den Haag en de Zwol- sche Algemeene hun tarieven voor korte rente vaste perioden met ge middeld 0,1 a 0,2% verhoogd. De situatie op de kapitaalmarkt blijft zor gelijk. HYPOTHEEKRENTE Hypotheekrente beta rente af- rentepercentages per lings vast sluit- met gemeente- zonder gem.- 10 januari 1989 wijze gedu provi- garantie garantie rende sie in opgave werke- opgave werke bank lijk bank lijk ANNUÏTEITENHYPOTHEKEN ABN M/A variabel 1,5 6.1 6.42 6.3 6,64 ABN M/A Ijr 1.5 6,3 6.64 6.5 6,85 ABN M/A 3 jr 1,5 6,7 7.07 6,9 7,28 ABN M/A 5 jr 1,5 7,0 7.39 7,2 7.61 ABN M/A 7 jr 1.5 7,2 7,61 7.4 7.82 ABN M/A 10 jr 1.5 7,3 7.71 7.5 7.93 ABN M/A 15 jr 1,5 7.7 8.15 7,9 8,36 ABP M/A rnt.vr.h. 1 6,0 6.27 6,2 6,48 ABP M/A 5 jr 1 6.7 7.01 6,9 7,23 ABP M/A 10 jr 1 6.8 7,12 7.0 7,34 ABP M/A 15 jr 1 7.0 7,34 7.2 7,55 Amrobank M/A variabel 1.5 6,1 6,42 6,3 6.64 Amrobank M/A 2 jr 1,5 6.5 6,85 6.7 7.07 Amrobank M/A 5 jr 1.5 7.0 7,39 7.2 7,61 Amrobank M/A 7 jr 1,5 7.2 7,61 .7,4 7.82 Bouwfonds (rentek.)M/A variabel 1,5 6.5 6,85 6.5 6.85 Nederlandse M/A 5 jr 1.5 6.9 7,28 7,1 7,50 Gemeenten M/A 10 jr 1.5 7.3 7.71 7,5 7.93 Bouwf. Ned. Gem. M/A 30 jr 1,5 7.9 8.36 8,1 8.58 Bouwf. Ned. Gem. M/A renterustl,5 7.1 7,50 7,3 7,71 Centrale M/A 2 jr 1 6,1 6,37 6.3 6,59 Volksbank M/A 5 jr 1 6,7 7,01 6,9 7.23 Direktbank/ M/A 1 jr 1 6,2 6,48 6.4 6.69 NCB-bank M/A 3 jr 1 6.7 7.01 6.9 7,23 Direktbank M/A 5 jr 1 7.0 7,34 7.2 7,55 Grenswissel- M/A 1 jr 1 6.3 6.59 6,5 6.80 kantoren/CDK M/A 5 jr 1 6.9 7.23 7,1 7.44 Grenswisselk. HJ/A 1 jr 1 6.5 6.71 6.7 6,91 Grenswisselk. HJ/A 5 jr 1 7.1 7,33 7,3 7.54 Lanschot/opstart M/A variabel 1 xxxx xxxx 6,2 6,48 Van Lanschot M'A variabel 1 xxxx xxxx 6,5 6,80 Van Lanschot M/A 1 jr 1 xxxx xxxx 6,3 6,59 Van Lanschot M/A 2 jr 1 xxxx xxxx 6,5 6,80 Van Lanschot M/A 5 jr 1 xxxx xxxx 7.1 7.44 Lanschot/comf. M/A 5 jr. 1 xxxx xxxx 7,1 7.44 NMB M/A 1 jr 1,5 6.3 6.64 6,5 6.85 NMB M/A 3 jr 1.5 6.7 7,07 6,9 7,28 NMB M/A 5 jr 1.5 7,0 7,39 7.2 7,61 NMB M/A 7 jr 1,5 7.2 7,61 7.4 7.82 Postbank M/A 2 jr 1 6,3 6,64 6.5 6.80 Postbank M/A 5 jr 1 6.9 7,23 7,1 7,44 Postbank M/A 7 jr 1 7.1 7,44 7,3 7,66 Rabobank M/A var./l jr. 1 6.3 6.59 6.5 6.80 Adviesrente M/A 2/3 jr 1 6.7 7.01 6.9 7.23 Adviesrente 4 M/A 4/5 jr 1 7.0 7.34 7,2 7.55 Adviesrente M/A stabiel 1 7.3 7,66 7.5 7,87 Adviesrente HJ/A var./l jr 1 xxxx xxxx 6.7 6.91 Adviesrente HJ/A 2/3 jr 1 xxxx xxxx 7,1 7,33 Adviesrente HJ/A 4/5 jr 1 xxxx xxxx 7.4 7.64 Adviesrente HJ/A stabiel 1 xxxx xxxx 7.7 7.96 Rabo M/A 3 jr 1 6.7 7.01 6.9 7.23 Hypotheekbank M/A 5 jr 1 7,0 7.34 7.2 7,55 Hypotheekbank HJ/A 3 jr 1 xxxx xxxx 7.1 7,33 Hypotheekbank HJ/A 5 jr 1 xxxx xxxx 7.4 7.64 Verenigde M/A 0.5 jr 1 6,4 6.69 6,6 6,91 Spaarbank M/A 3 jr 1 6.6 6,91 6.8 7.12 Spaarbank M'A 5 jr 1 6,8 7,12 7.0 7,34 Spaarbank M/A 7 jr 1 7.0 7.34 7.2 7,55 Spaarbank M/A ideaalren 1 6.7 7,01 6,9 7,31 Westl. Utr. (stand) M/V 1 jr 1,5 6.3 6,79 6.3 6,79 (stand) M/V 5 jr 1,5 6.9 7,28 7.1 7.66 (stand) M/V 7 jr 1.5 7,1 7.66 7,3 7.88 (stand) M/V 10 jr 1.5 7.3 7,88 7,5 8.10 (stand) M/V 15 jr 1.5 op aanvraag op aanvraag (interim) M/V 1 jr 1,5 xxxx xxxx 6.6 7,12 4e kwartaal 1988 7.13 budget KW/A variabel 1,5 6.8 7,13 6.8 Woonfonds/aut. M/A variabel 1,5 6.0 6,32 xxxx xxxx Woonf. wacht af M/A 1 jr 1,5 6.1 6,42 xxxx xxxx Woonf. wacht af M/A 2 jr 1.5 6.3 6,64 xxxx xxxx Woonfonds Holl. M/A 3 jr 1.5 6,6 6.96 xxxx xxxx Woonfonds Holl. M/A 5 jr 1,5 6.8 7,17 xxxx xxxx Woonf. Holland M/A 10 jr 1,5 7.1 7.50 xxxx xxxx Woonfonds/comf M/A 5 jr 1.5 6.8 7.17 xxxx xxxx Woonfonds comf M/A 10 jr 1.5 7.1 7.50 xxxx xxxx 'VERBETERDE' LEVENHYPOTHEKEN FGH/Kapitaal M/V 5 jr 1 7.0 7,36 7,1 7,47 FGH/Kapitaal MA/ 7 jr 1 7.2 7,58 7,3 7,69 FGH/Kapitaal M/V 10 jr 1 7.4 7,80 7,5 7.91 Verenigde Spaarbank Spaarhypotheek M/A 5 jr 1 7.0 7,34 7,2 7.55 Zwolsche Alg. (ZA-Hyp.plan) M/A 5 jr 1 6.8 7.12 6,8 7,12 (ZA-Hyp.plan) M/A 10 jr 1 7.1 7,44 7,2 7.55 (ZA-Hyp.plan) M/A 15 jr 1 7.4 7,77 7.4 7,77 LEVENHYPOTHEKEN Centraal Beheer M/A 5/10 jr - 7,1 7,34 7.1 7,34 Centraal Beheer M/A 15/20 jr - 7,5 7,76 7,5 7,76 NVL-maatschap. M/A 5/10 jr - 7,1 7,34 7,1 7,34 NVL-maatschap. M/A 15/20 jr - 7.5 7,76 7.5 7,76 Westl. Utrecht :lage lasten) M/A 7 jr 1 7,1 7,44 7,3 7.66 lage lasten) M/A 14 jr 1 7.4 7.77 7,6 7.98 RABOBANK UTRECHT executiewaarde onder 50.000.- afsluitprov. 1,5%. M/A maandbetaling achteraf HJ/A halfjaarbetaling achteraf M/V maandbetaling vooraf KW/A kwartaalbetaling achteraf Bron: 'Vereniging Eigen Huis' te Amersfoort. (Advertentie) 1 telefoontje is voldoende DE GRAAF 5 jaar 6,3%, 10 jaar 6,45%, 20 jaar 6,95% 011 80-33035 De Lancia Dedra eind 1989 op de Nederlandse markt. Lancia heeft een nieuwe auto aangekondigd, de 'Dedra'. De kersverse Lancia-importeur, Lanim in Vianen, hoopt met deze auto het marktaandeel in Nederland te verdubbelen. Een woordvoerder van Lanim voegt daar aan toe: „De auto vult het gat op tussen de Prisma en de Thema, auto's die qua model en prijs ver uit elkaar liggen. Daar tussen brachten wij tot dusver geen auto. Het is voor ons een nieuw marktsegment en we ver wachten er erg veel van". De Lancia Dedra wordt in mei op de Italiaanse markt gelan ceerd. Op de komende RAI staat de auto helaas nog niet. Die eer valt zelfs Genève niet te beurt. Vermoedelijk zal de Dedra prij ken op de Salon van Turijn, die in april wordt gehouden. In Ne derland komt het model eind van dit jaar in de verkoop'. De nieuwe Lancia is 4.34 meter lang. Het is een vierdeurs sedan met klassieke Italiaanse lijnen. De luchtweerstand is met een CW-waarde van 0,29 buitenge woon gunstig. Net als bij alle an dere Lancia's is bij de Dedra de motor dwars voorin geplaatst en geschiedt de aandrijving op de voorwielen. uitrusting Er komen drie viercilinder ben zinemotoren en een turbo-die sel. De goedkoopste Dedra (La nim schat de prijs op rond 38.000) heeft een 1600 motor. Dan volgt een nieuwe 1800 mo tor en tenslotte de tweeliter, die men ook in de Thema aantreft. Alle benzineversies hebben elektronische brandstofinspui ting en een geregelde katalysa tor. De turbo-diesel meet 1,9 li ter. Voor het duurste Dedra-model moet men rekenen op 45 mille. Het uitrustingsniveau komt hoog te liggen. ABS, volautoma tische airconditioning en regel bare vering behoren tot de mo gelijke extra's. NOL VANBENNEKOM

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1989 | | pagina 11