PZC
Alkmaarse gevangenis Schutterswei
wacht met grote smart op sluiting
Europa versterkt de positie
van de Hogeschool Zeeland
opinie en achtergrond
4
Onderwijs 17.
'Ik heb nu al 6 jaar achtereen
hetzelfde hoge rendement van m'n Radson.'
DINSDAG 1 NOVEMBER 1988
Ondoelmatig
Koud en hard
terzake
Radson. Op ons kunt u rekenen.
Stijging
Moeilijke mensen
Chocola
Met een pose en een zorg alsof hij
ze zelf in z'n kippehok had ge
fokt, zette Gerrit Braks vorige week
het valletje van het eerste paar be
vers open, om ze daarmee los te la
ten in de Biesbosch. Voor goed geld
en met veel tam-tam waren ze er
gens in Oost-Duitsland gevangen en
gekocht. Nu leven de eerste bever
paren weer na meer dan honderd
jaar in ons land. In het reservaat 'de
Dood', moeten de bevers in leven
blijven en veel nieuw leven verwek
ken.
De hele bevergeschiedenis geeft
Braks meer publiciteit dan de be
handeling van de begroting van zijn
ministerie in de Tweede Kamer, die
zelfde week. Braks zelf zal daar niet
rouwig om zijn geweest. Want hij zal
het leuker vinden geprezen te wor
den als beschermheer van bevers,
boomkikkers en rotganzen, dan als
saneerder en stervensbegeleider van
de Nederlandse akkerbouw bekend
heid te krijgen.
Het was opmerkelijk dat alle politie
ke partijen in de Tweede Kamer ern
stig bezorgd waren over de inkomens
dit jaar, en de benarde positie van
onze akkerbouwers. Zelfs het CDA,
toch sterk geneigd Braks de hand
boven het hoofd te houden, vroeg
zich af hoe moderne akkerbouwers
op aangepaste bedrijven, op langere
termijn kunnen blijven voortbe
staan.
De minister, al enige jaren gepaaid
met loftuitingen over z'n ferme be
leid, kreeg, plotseling de koude on
aangename douche van de kritiek
over zich heen. Braks is traag,
Braks treuzelt met zijn wetgeving,
Braks laat veehouders jaren wach
ten in onzekerheid (betr. bezwaar
schriften superheffing), Braks heeft
geen visie en inspiratie, Braks is
geenszins een nijvere bever, maar
veel eerder een supertrage slak."
Het was Braks (een tikje ijdel gewor
den in de loop der jaren), aan te zien,
dat hij moeite had met die kritiek. Ze
zat hem als een graat in de keel (ook
visserij hoort bij zijn beleid, dat geeft
ook nogal wat kopzorg, om niet te
zeggen averij). Is alle kritiek die nu
gespuid wordt terecht? Ja, dat vind
ik wel, al horen er kanttekeningen
bij. De kritiek van de kamerleden
komt rijkelijk laat. Enige jaren lang
prijzen ze bijna unaniem Braks de
hemel in, zonder veel aandacht te
schenken aan de opmerkingen en
kritische kanttekeningen van de zij
de van het bedrijfsleven.
Nu het politieke klimaat van het ka
binet, in de herfsttij van zijn be
staan, aan het verslechteren is, ko
men de heren politici die Braks al
tijd in de watten gelegd hebben, ook
met forse kritiek. Het is volstrekt
waar, dat er weinig visie in de land
bouwbegroting zit dit jaar, maar
was het de vorige drie jaar anders?
Het is volstrekt waar dat de wetge
ving van dit ministerie erg traag is,
maar dat is ze al jaren.
De directie juridische zaken op land
bouw heeft nog zelden bekoord door
snel, §fficiënt en doeltreffend wetge
vingswerk. De nationale ombuds
man die het ministerie onlangs laak
te vanwege de trage behandeling
van de bezwaarschriften rond de su
perheffing, deed zulks ook niet voor
het eerst. De hele superheffing is een
staaltje van inefficiënte, ondoelmati
ge wetgeving. Het bedrijfsleven heeft
echter in dezen, door z'n hulp en in
breng bij de geboorte van dit onge
wenste kind, boter op het hoofd.
Van beide zijden is broddelwerk ge
leverd. Minister Braks heeft van zijn
kant indirect erkend dat zijn ambte
naren er een knoeiboel van gemaakt
hebben. Vrijwel alle hoge ambtena
ren, betrokken bij de superheffing,
zijn inmiddels overgeplaatst naar
andere afdelingen. Wie volgt...
En de akkerbouw? Is de kritiek van
de Kamerleden in dezen terecht? Ja,
maar weer erg laat, te weinig in
dringend en te weinig eisend. De ak
kerbouw in Nederland zit ver
schrikkelijk moeilijk, komt per
kwartaal meer in de knel, en heeft
heel dringend hulp nodig. Hulp om
aanpassing te krijgen om op lange
termijn te kunnen overleven.
Maar, zoals een bestuurder-akker-
bouwer al eerder zei: 'Braks houdt
meer van varkens dan van akker
bouwers'. Dat etaleert de minister
nog steeds, en steeds duidelijker. Hij
laat de akkerbouwers in feite een
beetje (veel) stikken. Zijn kennis op
dat gebied en van deze sector is niet
indrukwekkend, dat blijkt vaak tij
dens allerlei gesprekken en discus
sies. Hij blijft de belangrijke rol, de
spilfunctie van de granen, bagatelli
seren. Daarmee tevens zijn verant
woordelijkheid graanprijzen wor
den door de overheid in EG-verband
vastgesteld.
Hij weigert mee te werken aan initia
tieven voor bio-ethanol. Brandstof
uit akkerbouw-producten - het zou
zo logisch zijn. Maar wellicht wil de
regering de accijns op aardoliepro
ducten niet kwijt. Korte termijnbe-
leid moet blijkbaar prevaleren bo
ven lange termijn visie. In feite heeft
Braks maar één verhaal voor de ak
kerbouw: de sterksten zullen over
winnen. Kouder, harder, meedogen
lozer kan het niet. Want als er hele
maal niets gebeurt van overheidswe
ge, zal het veel akkerbouwers ver
gaan als destijds de bevers in ons
land.
Wie weet, mag Braks (of een van zijn
opvolgers) over een x-aantal jaren
weer een stelletje akkerbouwers
voor goed geld en met veel tam-tam
importeren uit een ander land. D'r is
plaats genoeg in reservaat 'de
Dood'.
Mr. Gerard W. Smallegange.
Braks en
zijn bevers
De twaalf landen van de Europe
se Gemeenschap willen in 1992
alle binnengrenzen opruimen.
De beslissing daartoe was het
sein voor een grootscheepse ope
ratie op alle mogelijke terreinen.
Wat daarbij allemaal komt kij
ken wordt pas gaandeweg duide
lijk. Eén ding staat vast: er zijn
nogal wat consequenties verbon
den aan zo'n onbegrensde EG
voor de 325 miljoen inwoners,
voor de ondernemers, de werk
nemers, de ambtenaren en de
consumenten die er wonen.
Wat houdt deze krachtenbunde
ling in voor Nederland, of meer
in het bijzonder voor Zeeland?
In een serie artikelen op deze pa
gina probeert de PZC helderheid
te brengen. Vandaag: het hoger
beroepsonderwijs. De Hoge
school Zeeland blikt reeds over
de grenzen heen.
(De vorige afleveringen van deze
serie verschenen in de PZC van
24, 27, 28 en 29 september, 4, 5, 6,
11, 12, 13, 18, 19, 20, 25, 26 en 27
oktober).
"Ik zag 'm op TV. Meteen folders aan
gevraagd. Nooit spijt van gehad. M'n Radson
is 'n zuinig keteltje. Altijd lekker warm in
huis en m'n gasrekeningen zijn met
honderden guldens omlaag gegaan. Ik ben
blij met m'n Radson!"
Radson verlegt de norm. Telkens weer. Zo
als met de ER Electronic. Zonder waakvlam.
Zuiniger dan zuinig. Radson kent nog meer
geldbesparende variaties. Met ketels, boilers
en talloze kombi-ketels. Vul de bon in.
Gooi ook uw oude CV-ketel eruit!
Postkode:
I
Stuur mij komplete informatie over
alle Radson CV-ketels en boilers. g
I
-7I
Plaats:
Opsturen - in open envelop - aan
Radson, Antwoordnummer 67,
5960 WJ Panningen. ÜADSQf*!
Bellen kan ook (04760) 88580. spaatumnjie
PZC-13 I
Advertentie
(Van onze redacteur
Jos Heymans)
Twee jaar kende de Alkmaarse
gevangenis Schutterswei een
periode van betrekkelijke rust.
Spectaculaire ontsnappingen ble
ven uit, ondanks de beperkte veilig
heidsvoorzieningen van de inrich
ting. Maar met de ontvluchting van
tien gedetineerden, zondagavond, is
de discussie over de beveiliging van
's rijks gevangenissen opnieuw op
gelaaid.
'De kwaliteit en de uitrusting van
veel gebouwen zijn niet meer aan de
maat', schreef staatssecretaris Kor-
te-van Hemel van justitie twee jaar
geleden in een brief aan de Tweede
Kamer. Het was niet de eerste keer
dat de bewindsvrouwe, verantwoor
delijk voor het gevangeniswezen,
moest constateren dat de meeste ge
vangenissen - populair gezegd - zo lek
als een maandje zijn.
Bij het verschijnen van het 'Struc
tuurplan penitentiaire capaciteit' in
1985 moest al worden vastgesteld,
dat de meeste inrichtingen sterk ver
ouderd waren en zowel qua bouw als
qua uitrusting niet meer voldeden
aan de veiligheidseisen van deze tijd.
Maar het tekort aan financiële mid
delen maakte het de Rijksgebouwen
dienst, die de panden beheert, niet
mogelijk onmiddellijk verbeteringen
aan te brengen.
Dat is niet zonder gevolgen geble
ven. In 1984 was er sprake van een
sterke stijging van het aantal ont
vluchtingen. Het jaar daarop gingen
77 gevangenen er vandoor; over de
eerste tien maanden van 1986 waren
dat er 56. Het celtekort en het grote
aantal ontsnappingen leidde ertoe,
dat eindelijk extra financiële mid
delen beschikbaar kwamen voor
nieuwbouw en renovatie van de in
richtingen.
Ook Schutterswei, de gevangenis
met - op Scheveningen na - de zwaar
ste categorie misdadigers, werd op
een aantal punten verbeterd. „Maar
slechts in beperkte mate", zegt ad
junct-directeur J. Teule. „Er is op
sommige plaatsen extra glas geko
men en er zijn wat verstevigingen
aangebracht". Dat heeft de spectacu
laire ontsnapping van zondagavond
overigens niet kunnen voorkomen.
Het raampje in het toilet op de twee-
(Van onze redacteur
Jan van Damme)
Het is nog even wennen in het on
derwijs. Jarenlang zaten oplei
dingen veilig achter de nationale
grenzen. Wie verder dan het eigen
land wilde kijken kwam daar over het
algemeen pas na de eigenlijke studie
tijd aan toe. Nederland was de we
reld, het onderwijssysteem spitste
zich angstvallig op het vaderland toe.
Dat kon ook moeilijk anders. Diplo
ma's die hier geldig waren hadden in
andere Europese landen weinig of
geen waarde. En wie in het buiten
land wilde studeren moest flink met
de geldbuidel rammelen.
In het zicht van het magische jaar 1992
komt daar verandering in. Het univer
sitair en hoger beroepsonderwijs tref
fen voorbereidingen voor een meer in-
de verdieping, waardoor de gevange
nen zijn ontvlucht, was een zwakke
plek die nog niet was verbeterd. Teu
le: „Daar was nog nooit iets ge
beurd".
I
Hoewel extra voorzieningen gewoon
nodig zijn, Teule beaamt dat, voelt de
adjunct-directeur er niets voor om
Schutterswei volledig dicht te spijke
ren. „Als een gevangenis voor 100
procent beveiligd is en ontsnappin
gen uitgesloten zijn, ontstaan er veel
grotere problemen. Dan krijg je gijze
lingen. Zware misdadigers zullen al
les doen om te ontvluchten. Dat zit
ingebakken in hun situatie".
Schutterswei telt tachtig gedeti
neerden, die de adjunct-directeur
omschrijft als 'gedragsmatig moei
lijke mensen'. „Het gaat lang niet al
tijd om de zware criminelen. Een
moordenaar is een zware misdadi
ger, maar kan in een inrichting best
iemand zijn die zich goed gedraagt.
En zo kan iemand, die veroordeeld is
wegens diefstal van 40 autoradio's
heel lastig zijn. Het probleem in deze
gevangenis is, dat we hier te maken
hebben met een opeenhoping van ge
dragsmatig moeilijke mensen".
De massale ontvluchting mag vol
gens Teule niet los worden gezien van
de dodelijke steekpartij, die eerder
op de dag had plaatsgevonden. „De
sfeer was zeer gespannen. Dat was
mede aanleiding voor de ontvluch
ting. Als die situatie er niet was ge
weest, hadden meer mensen hun her
sens bij elkaar gehouden. Vluchten is
namelijk zinloos. Het gros wordt bin
nen drie maanden weer gepakt. De
meesten weten dat. Anders waren er
zondag veel meer gedetineerden ont
snapt".
De roep om extra voorzieningen en
extra personeel ter voorkoming van
ontvluchtingen, vindt Teule welis
waar begrijpelijk maar het lost het
probleem volgens hem niet op. De
Tweede Kamer, die vandaag begint
met de behandeling van de begroting
van het ministerie van justitie, zal
daar traditiegetrouw om vragen.
„Natuurlijk moeten er ook bouwkun
dige verbeteringen komen. Maar het
is veel belangrijker dat er een einde
komt aan de opeenhoping van zoveel
gedragsmatig moeilijke mensen. Op
1 mei van het volgend jaar wordt deze
inrichting als gevangenis gesloten.
De gestraften gaan dan naar Leeu
warden. Dit gebouw wordt ingericht
als huis van bewaring, voor mensen
die nog voor de rechtbank moeten
verschijnen. Dat zal het aantal ont
vluchtingen zeker verminderen".
In de buurt van de gevangenis Schutterswei volgde een politiehond zondag
avond een spoor van een ontsnapte gevangene.
ternationale aanpak van het onder
richt en werken steeds nadrukkelijker
aan verbetering van de buitenlandse
contacten.
De Hogeschool Zeeland heeft de afge
lopenjaren de tijdgeest goed verstaan.
Internationalisering is op het in Vlis-
singen gevestigde instituut voor hoger
beroepsonderwijs (HBO) op dit mo
ment al een ingeburgerd begrip. Lo
gisch, het principe 'wie niet sterk is
moet slim zijn' doet zich in het Zeeuw
se volop gelden. Met 2500 studenten
steekt de hogeschool mager af bij
mammoetinstellingen in de Rand
stad. Minister Deetman heeft al meer
dere keren blijk gegeven van zijn voor
keur voor grote onderwijsinstituten.
Wie in een dun bevolkte provincie als
Zeeland wil overleven zal dus extra
aan de weg moeten timmeren. Dat
heeft de Hogeschool Zeeland goed be
grepen. Internationalisering is voor de
school een mogelijkheid om zich posi
tief ten opzichte van andere - grote -
onderwijsinstituten te onderscheiden.
De afdeling voor het Hoger Econo
misch Administratief Onderwijs
(HEAO) is in dat kader in velerlei op
zichten de voortrekker. De studierich
ting waarin economie en taalweten
schap worden gecombineerd - de eco-
nomisch-linguistische richting - leent
zich uitermate voor het opzetten van
internationale contacten. In 1984, ver
voordat het grenzeloos Europa het ge
sprek van de dag was, werden de eerste
contacten met Spaanse collega-instel
lingen gelegd. Adjunct-directeur A. J.
C. M. Vermunt van de Vlissingse
HEAO-sector vond bij de universitei
ten van Barcelona en Palma de Major
ca een gewillig oor. Als nieuw lid van
de Europese Gemeenschap hunkerde
Spanje naar intensievere betrekkin
gen met andere West-Europese lan
den. De samenwerkingsovereenkomst
voor afstemming van de studiepro
gramma's en uitwisseling van studen
ten en docenten kon reeds na ander
halfjaar worden getekend.
Vorig studiejaar waren de eerste veer
tien Spaanse HEAO-ers in Vlissingen
te gast. Zeventien Zeeuwse studenten
en docenten legden een tegenbezoek
af. Inmiddels zijn ook overeenkomsten
gesloten met Franse en Engelse zuste-
rinstituten. Het gaat daarbij om Idrac
in Parijs en het Engelse Lancashire
Preston. Volgend jaar wordt de Fach-
hochschule in het Duitse Luneburg
aan de lijst toegevoegd. Dit studiejaar
maken vijftig buitenlandse studenten
en docenten hun opwachting in Vlis
singen, en zullen een gelijk aantal
Zeeuwen een stage buiten Nederland
volgen.
„Wij geloven heilig in een Verenigd
Europa", zegt Vermunt. „Naarmate
de landen dichter bij elkaar komen te
staan wordt het steeds belangrijker
om studenten af te leveren die inter
nationaal terecht kunnen". In inter-
Spaanse studenten eten bolussen tijdens hun stage op de Hogeschool Zeeland
nationale betrekkingen - heeft hij er
varen - kan veel fout gaan. De fabri
kant die witte chocola naar Japan
wilde exporteren is een passend voor
beeld. In het land van de rijzende zon
is wit de kleur van de dood, dus het
resultaat van de chocola-export laat
zich raden. Ook de uitvoer van
vrachtwagens naar India stuitte op
bezwaren, omdat daar de voorkeur
wordt gegeven aan banken in plaats
van gescheiden stoelen in de chauf
feurscabine.
Dergelijke missers in de marketing ko
men ook binnen Europa voor. „Dus",
zegt Vermunt, „moet je zorgen dat je
van afwijkende situaties op de hoogte
bent. Onze studenten moeten overal
binnen een Verenigd Europa kunnen
functioneren, ze moeten tijdens hun
studie met andere culturen in aanra
king komen". De HEAO-sector heeft
tot nu toe van forse EG-subsidies kun
nen profiteren. In het kader van het Er-
asmusprogramma, dat de mobiliteit
van studenten en leerkrachten binnen
de EG wil bevorderen, kreeg de
HEAO-sector vorig jaar het voor een
HBO-instelling ongekend hoge bedrag
van 170.000 gulden. Dit jaar kan er op
240.000 gulden worden gerekend, met
daar bovenop nog eens 120.000 gulden
van de aan de uitwisseling deelnemen
de landen.
De internationalisering van het onder
wijs zal niet tot het HEAO beperkt blij
ven. L. A. van Colmjon, hoofd van het
onderwijsbureau van de Hogeschool
Zeeland, voorziet dat in 1995 zeker de
helft van het totale aantal studenten
van het Vlissingse HBO-instituut sta
ges in het buitenland zal hebben gelo
pen. Hij zegt: „De ontwikkelingen ko
men nu in een stroomversnelling. Dat
moet ook wel. We willen ons onderwijs
meer op de vraag van het bedrijfsleven
afstemmen. Dat bedrijfsleven wordt
heel snel internationaler. Daar moeten
we dus op inspelen". Bijkomende fac
tor is volgens hem dat momenteel de
subsidiepot van de EG nog goed ge
vuld is. Wie daarvan profiteert kan een
financiële basis leggen voor de jaren
dat de gelden minder rijkelijk zullen
vloeien.
De opheffing van de grenzen in 1992
wordt in Vlissingen met vertrouwen
tegemoet gezien. We liggen in een uit
hoek van Nederland, maar centraal in
Europa, is de gedachte. C. Bos van de
afdeling voorlichting van de hoge
school zegt daarover: „Als de grenzen
wegvallen krijg je automatisch een op
waardering van de gebieden, die een
gunstige natuurlijke ligging hebben.
Het Westerscheldebekken is zo'n ge
bied. Europees gezien liggen we dan
ook zonder meer centraal".
Voor het onderwijs zal de realisering
van één grote Europese markt ze
ker gevolgen hebben. Het onderwijs
programma wordt in kleine eenheden
opgesplitst, die gemakkelijk op de
leerstof van buitenlandse scholen
kunnen worden afgestemd. Dat is een
vereiste, want de voorbereidingen
voor een Europees diploma zijn in
volle gang. Een ander aspect is dat het
talenonderwijs nieuw leven zal wor
den ingeblazen. Kies exact is een leu
ke campagne, wordt er gezegd, maar
je zal je wel verstaanbaar moeten
kunnen maken. Vandaar dat ook in
het voortgezet onderwijs weer meer
nadruk op de vreemde talen zal moe
ten worden gelegd.
Sinds kort heeft de hogeschool in de
persoon van de econoom R. S. H. Ep-
ker een speciale coördinator voor in
ternationale relaties. Hij is van me
ning dat 1992 een extra stimulans zal
zijn om op het internationale pad ver
der te gaan. De ligging in het centrum
van internationale vervoersstromen
zal naar zijn mening zeker vruchten af
werpen. Niet voor niets heeft de
Zeeuwse hogeschool een voorsprong
op de meeste andere HBO-instellin-
gen. Met een knipoog: „Ik verwacht
dat we hier zeker aantrekkingskracht
op studenten in andere landen kunnen
uitoefenen. We bouwen Europa ge
woon rond Zeeland..."
r jjf
Tien gevangenen wisten zondag uit de gevangenis Schutterswei in Alk
maar te ontsnappen, door een spijl van het raam van dit toilet te forceren.
De donkere spijl geeft aan waar het gaatje inmiddels weer is gedicht.
