Bukman beschikt
over 5,5 miljard
Defensie legt
prioriteit
bij landmacht
INKOMSTEN
146751
UITGAVEN c»
189781
PZC/miljoenennota
Geld voor
meer bos
Extra geld
voor beheer
van milieu
Van den Broek
wil geld voor
vredesoperaties
in miljoenen guldens
11
Vluchtelingen
Bezuinigingen
MINISTER RUDING BLIJFT OUDERWETS STRENG
DEN HAAF - Minister van fi
nanciën dr. H. Onno C. R. Ru-
ding is geen zelfzuchtig man.
Het economisch succes van de
afgelopen jaren „bewijst dat
we gelijk hadden", maar bur
gers en bedrijven mogen mee
profiteren van de opbreng
sten. Alleen voor zijn mede
ministers blijft Ruding, het
optimisme van de Miljoenen
nota 1989 ten spijt, ouderwets
streng. Zij moeten hun uitga
ven nu eindelijk eens beter in
de hand houden.
Meevaller
In miljoenen guldens
BELASTINGEN OP INKOMEN,
WINST en VERMOGEN 66010
KOSTPRIJSVERHOGENDE
BELASTINGEN (o.m. accijnzen) 55640
NIET-BELASTINGONTVANGSTEN
(waarvan aardgasbaten 7400) 25101
WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1988
DEN HAAG (GPD) - Hoewel minister Bukman (ontwikkelingssamen
werking) komend jaar zo'n 290 miljoen gulden extra heeft te besteden,
kan hij daarmee niet al zijn financiële verplichtingen dekken. Bukman
heeft in 1989 ruim 5,5 miljard gulden beschikbaar maar moet een aantal
bezuinigingen doorvoeren.
De bewindsman toonde zich tijdens
een persconferentie tevreden dat de
zogenoemde 1,5 procentsnorm ge
handhaafd is. In het regeerakkoord
is vastgelegd dat jaarlijks 1,5 pro
cent van het netto nationaal inko
men aan Ontwikkelingssamenwer
king wordt besteed.
Tijdens de begrotingsonderhande-
lingen stond dat uitgangspunt nog
ter discussie. Bukman wist de norm
toen overeind te houden, maar
moest toestaan dat er oneigenlijke
kosten ten laste van zijn begroting
kwamen.
Extra uitgaven verwacht de minis
ter voor de opvang van vluchtelin
gen uit ontwikkelingslanden. Enke
le maanden geleden werd besloten
een deel van die kosten ten laste
van Ontwikkelingssamenwerking
te laten komen. Voor komend jaar
betekent dat een post van bijna 83
miljoen gulden op zijn begroting.
Overigens is de verwachting dat het
bedrag in de begroting over 1990 tot
ongeveer 150 miljoen zal stijgen.
Daarnaast is 200 miljoen gulden ge
reserveerd voor Suriname. Dat is
100 miljoen meer dan vóór het her
stel van de ontwikkelingsrelatie. De
bijdrage aan de multilaterale fman-
cieringsinstellingen is met 65 mil
joen gulden verhoogd en het Euro
pees Ontwikkelingsfonds krijgt 73
miljoen extra.
Al met al stijgen de verplichtingen
met 321 miljoen ten opzichte van
vorig jaar. De groei van het budget
voor Ontwikkelingssamenwerking
(290 miljoen gulden) dekt die uitga
ven niet.
Bukman heeft de noodzakelijke be
zuinigingen gespreid over een aan
tal posten. Het totaalbedrag voor
de tien programmalanden daalt
van 1438 miljoen naar 1316 miljoen
gulden en er is minder geld be
schikbaar voor betalingsbalans-
steun. Ook op het sectorprogram
ma plattelandsontwikkeling moet
worden bezuinigd.
Om de budgetdiscipline te handha
ven wil Bukman in de toekomst en
kele maanden voor aanvang van
het boekjaar met de ontwikkelings
landen overleggen over hulppro
gramma's. Voorheen vond dat over
leg plaats tijdens het boekjaar.
Bukman verwacht zodoende een
nauwkeuriger inschatting te kun
nen maken van de te besteden ont
wikkelingsgelden.
In verband met het aftreden van minister Van Eekelen werd de toelichting
op de begroting van defensie gegeven door generaal G. L. J Huijser (l) en
secretaris-generaal ir P. C. de Man.
DEN HAAG (GPD) - Het ministerie van defensie is pas in 1994 verlost van
veel te duur ingekochte dollars. Doordat de dollar de komende jaren een
lagere koers kent dan de inkoopprijs, wordt het verlies tussen de 250 en
400 miljoen gulden geschat. De toenmalige minister van defensie Van
Eekelen moest het drama met de 'termijndollars' uit de krant vernemen.
De dollars werden in 1986 tegen een
koers van 2,58 per stuk ingekocht.
Daarna maakte daalde de koers tot
onder de twee gulden. Op het mo
ment is één dollar ongeveer 2,10
waard.
Met het ministerie van financiën is
een plan opgezet om de verliezen zo
veel mogelijk te beperken. Een fors
verlies zal in elk geval genomen
moeten worden, omdat de dollars
veel te duur werden ingekocht. De
dollar wordt de komende jaren niet
meer zo veel waard als bij inkoop.
Tot 1992 worden alle door de marine
en landmacht aangeschafte dollars
gebruikt voor betalingen van pro
jecten. In dat jaar zit de luchtmacht
nog met een overschot van 71 mil
joen dollar. Voor het midden van
1994 moet ook dat overschot zijn
weggewerkt.
DEN HAAG (GPD) - De marine en vooral de luchtmacht zullen al in 1989
lijden onder de prioriteit die het ministerie van defensie wenst te verle
nen aan de landmacht. Om de aanschaf van anti-tank en transportheli
kopters, de verbetering van de luchtverdediging en de electronische oor
logsvoering te bekostigen wordt de landmacht extra bedeeld in het nieu
we tienjarenplan.
In totaal bedraagt de defensiebe
groting 1989 bijna 14 miljard gul
den. Dat betekent een stijging van
0,6 procent ten opzichte van vorig
jaar. Generaal Huijser, chef van de
Defensiestaf, noemde dat tijdens
een persconferentie „een beschei
den groei". Pas na 1990 wordt weer
een groei van twee procent (exclu
sief inflatie) per jaar verwacht, het
percentage dat in het regeerak
koord is afgesproken.
F-16 vliegtuigen, het aantal dat aan
de Navo is toegezegd.
Ook de marine moet bloeden voor
de versterking van de landmacht.
Zo zullen de laatste twee fregatten
van de Van Speijkklasse eerder
worden afgestoten. Van de Korte-
naerklasse worden slechts zes fre
gatten gemoderniseerd en het ver
beteringsprogramma voor de
Orion-vliegtuigen wordt niet hele
maal doorgevoerd.
Defensie draagt voor 135 miljoen
gulden bij aan de bezuinigings
maatregelen van het kabinet. Daar
naast krijgt het ministerie voor 21,5
miljoen gulden aan prijscompensa
tie niet vergoed, zodat de totale be
zuiniging op 156,5 miljoen uitkomt.
Het bezuinigingsbedrag zal na 1989
oplopen tot circa 300 miljoen per
jaar.
Door de noodzakelijke bezuinigin
gen op defensie dalen de investerin
gen aanzienlijk, zo wordt in de Me
morie van Toelichting bezorgd ge
constateerd. En de krijgsmacht
moet verder op de weg van rationa
lisatie en internationale samenwer
king. Omdat ook de bondgenoten
met financiële problemen zitten
lijkt verdere specialisatie de aange
wezen weg.
HOE DE STAAT EEN GULDEN ONTVANGT
(op kasbasis)
HOE DE STAAT EEN GULDEN UITGEEFT
DEN HAAG (GPD) - Minister
Van den Broek wil in de toe
komst een post op de begroting
Buitenlandse Zaken opnemen
voor de financiering van VN-
vredesoperaties. Om hoeveel
geld het gaat en waar het van
daan moet komen is nog niet
duidelijk, ook al omdat de kos
ten van de operaties per jaar
verschillend zijn.
De bewindsman riep de twaalf
EG-landen tijdens de laatste
EPS-bijeenkomst op meer initia
tieven te ontwikkelen om VN-
operaties ook financieel te steu
nen. Het Griekse voorzitter
schap zal tijdens de Algemene
Vergadering van de VN nadere
mededelingen doen.
De VN heeft voor de komende ja
ren een groot aantal plannen op
stapel staan. Zo zal in Namibië
een vredesmacht worden gesta
tioneerd, een operatie die 600 tot
800 miljoen dollar per jaar zal
kosten. Ook moeten er blauwe
baretten naar de grens tussen
Iran en Iraq.
Als de VN een oproep doet bij te
dragen aan het opruimen van
mijnen en granaten op de bodem
van de Sjatt al-Arab, de grensri
vier tussen Iran en Iraq, dan is
Nederland daartoe bereid. De
mijnenjager Urk, die op het mo
ment in de Perzische Golf vaart,
is daar niet voor geschikt omdat
de grensrivier te ondiep is.
Dat gemillimeter over de
koopkracht is onzinnig
Enkele ingrijpende wijzigingen,
vooral bij de luchtmacht, maakten
het mogelijk voorrang te verlenen
aan de landmacht. Zo is het gereser
veerde bedrag voor de vervanging
van F-16 vredesverliezen gehal
veerd. Tot 1998 is de luchtmacht in
elk geval verzekerd van handha
ving van het huidige aantal van 162
Europa reageerde de afgelopen ja
ren nogal afhoudend op druk uit de
Verenigde Staten om te komen tot
een grotere Westeuropese bijdrage
aan de bondgenootschappelijke
verdediging. Nu wordt gesteld dat
de Amerikaanse druk een 'stimu
lans' kan zijn voor het streven naar
intensievere samenwerking.
1. LOON- en INKOMSTENBELASTING 31
2. OMZETBELASTING 24
3. VENNOOTSCHAPSBELASTING 11
4. BELASTINGEN RECHTSVERKEER 2
5. TABAK- en ALCOHOLACCIJNS 3
6. MOTORRIJTUIGENBELASTING 2
7. AARDGASBATEN 5
8. DIVERSEN 22
1. ONDERWIJS en WETENSCHAPPEN 15
2. SOCIALE ZAKEN en
WERKGELEGENHEID 12
3. VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJK
ORDENING en MILIEU 8
4. DEFENSIE 7
5. WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID en
CULTUUR 6
6. VERKEER en WATERSTAAT 4
7. ONTWIKKELINGSSAMENWERKING 3
8. ANDERE DEPARTEMENTEN 11
9. NATIONALE SCHULD 22
10. PROVINCIE- en GEMEENTEFONDS 7
11. DIVERSEN 5
Ruding: ons gelijk is bewezen.
(Door Carel Goseling
en Peter de Vries)
Ruding toont zich dit jaar boven alles
bondgenoot van de burgers en de be
drijven. De miljarden-meevaller bij de
belastingen wordt voor een deel terug
gegeven. „Het is psychologisch van
groot belang te laten zien dat de liefde
niet van één kant komt. Vorig jaar zijn
we bescheiden begonnen met een ver
laging van de loon- en inkomstenbe
lasting, dit jaar gaan de BTW en de
vennootschapsbelasting omlaag. In
1990 moeten we een nog grotere stap
zetten bij de inkomstenbelasting.
Want de Nederlandse belastingtarie
ven zijn nog steeds veel te hoog".
Ruding verspijkert in de Miljoenen
nota een belastingmeevaller van
maar liefst 11,4 miljard gulden. Van
dat bedrag gaat 6,2 miljard gulden
naar lastenverlichtig voor burgers en
bedrijven, de rest verdwijnt in het fi
nancieringstekort van de overheid.
Dat kan zo tot zes procent beperkt
worden. Precies volgens het regeerak
koord.
Ruding zegt „graag" meer van de be
lastingmeevaller terug te willen geven
aan burgers en bedrijven „maar ik zit
ook met toenemende rijksuitgaven die
gecompenseerd moeten worden",
klinkt het verontschuldigend. Voor
critici die menen dat de totale belas
tingmeevaller in kas had moeten blij
ven heeft de bewindsman ook een pas
sende reactie bij de hand. „Dat is de
weg van de jaren zeventig. De collec
tieve lastendruk is al één van de hoog
ste ter wereld. Dan loopt de economi
sche groei vast".
De tevreden toon waarmee de lasten
verlichting wordt aangeprezen maakt
echter direct plaats voor een bezorgde
waarschuwingen tegen al te groot op
timisme. „Dat is geen gratuite bewe
ring. Ik wil niet geforceerd pessimis
tisch doen maar ook niet doorslaan
door nu al hosanna te brullen. Het fi
nancieringstekort is nog steeds te
hoog. We zitten boven het EG-gemid-
delde".
Een garantie voor de koopkracht van
de burgers kan er - alle belastingplan
nen ten spijt - niet af. Ruding formu
leert voorzichtig: „Op basis van de hui
dige gegevens en maatregelen zal er
volgens de ramingen koopkrachtbe-
houd zijn voor de minima en andere
groepen. Niet per individu. Dat valt
niet te zeggen".
„Ik vind dat gemillimeter over de
koopkracht, waar we in dit land zo
goed in zijn, overigens onzinnig. Het is
een illusie dat je dat soort garanties
kunt geven. De intentie van het beleid
lijkt me duidelijk. En mag ik erop wij
zen dat we daarmee verder gaan dan in
het regeerakkoord stond? Daarin
stond een garantie over de totale kabi
netsperiode".
Opvallend genoeg komt de bestrij
ding van de werkloosheid er in het
miljardenspel van de Miljoenennota
DEN HAAG (GPD) - Minister
Braks van landbouw en visserij
rekent erop dat volgend jaar
1200 hectare bos wordt aange
legd. Hiervan komt 250 tot 300
hectare in de Randstad. Hij ver
wacht ook dat een aantal akker
bouwers een deel van hun gron
den zullen beplanten met snel
groeiend bos.
Om de uitvoering van het meer
jarenplan voor de bosbouw te
bevorderen, is de begroting
structureel met 3 miljoen gulden
verhoogd. Het Nederlandse mi
nisterie van landbouw werkt in
internationaal verband mee aan
plannen voor het behoud van het
tropisch regenwoud, dat ook van
groot belang is voor het in ons
land voorkomende ecosysteem.
Ons land werkt zelf aan een op
lossing om vernietiging van tro
pische bossen door houtkap af te
remmen.
hebben om een keuze te maken tussen
werk en inkomen. En dan zet ik werk
hoger", geeft hij te kennen.
DEN HAAG (GPD) - Minister
Nijpels heeft voor volgend jaar
43 miljoen gulden extra uitge
trokken voor milieubeheer. Het
totaal beschikbare bedrag voor
milieubeheer komt daarmee in
1989 uit op ruim 648 miljoen. De
begroting Volkshuisvesting,
Ruimtelijke Ordening en Mi
lieubeheer (VROM) omvat vol
gend jaar ruim 14,5 miljard gul
den, 500 miljoen minder dan het
afgelopen jaar.
Omdat de regering de zorg voor
het milieu als een belangrijk on
derdeel van haar beleid be
schouwt, is de milieubegroting
voor de komende vijf jaar ver
hoogd met in totaal 242 miljoen
gulden. In de financiering wordt
voorzien door een tijdelijke toe
slag van 1,3 cent per liter op de
accijns voor gelode lichte olie.
Nijpels schrijft verder in een
voortgangsrapportage van het
Milieuprogramma dat opnieuw
strengere maatregelen nodig
blijken om verzuring tegen te
gaan. De uitworp van verzurende
stoffen moet in het jaar 2000 met
60 tot 90 procent verder zijn te
ruggedrongen dan aanvankelijk
gepland.
In 1989 verschijnt een actieplan
tegen fosfaatbelasting van het
oppervlaktewater en wordt een
zwarte lijst opgesteld van niet-
toegestane gevaarlijke stoffen.
Nijpels wil dat provincies plan
nen presenteren en uitvoeren ter
bescherming van het grondwa
ter en meer stiltegebieden cree-
'ren.
Minister Nijpels: toeslag op gelo
de olie.
bescheiden af. Een magere 100 mil
joen extra, zo luidt de boodschap. Was
er geen aanleiding om hiervoor meer
geld uit te trekken? Het antwoord is
kort en krachtig „nee".
„Er mag niet alleen gekeken worden
naar hetgeen er nu in de begroting
wordt voorgesteld. Alle maatregelen
die het kabinet immers al eerder nam
lopen gewoon door. Als je dat er alle
maal bij optelt kom je tot zeer grote
bedragen, ongeveer een miljard meer
dan in het regeerakkoord stond".
„Sommige maatregelen werken inder
daad niet zoals wij gedacht hadden.
Het kabinet is daarin een beetje gefru
streerd, dat geef ik best toe. In het
Jeugd werkgarantieplan zit een droe
vige vertraging. Enkele grote gemeen
ten liggen dwars". Er zijn ook grenzen
aan wat de overheid kan doen. „Met
extra geld wordt het scheppen van een
baan erg duur. Bovendien treedt er
verdringing op ten nadele van werken
den. Je moet enorm oppassen dat je
niet in die val dondert", waarschuwt
Ruding.
In één adem dringt hij aan op realisme,
aangezien „de feitelijke werkloosheid
zo'n 200.000 lager ligt dan de cijfers tot
nu toe aangeven". „Datmaakt een ver
mindering met 200.000 veel moeilij
ker' Ruding wil wel kwij t dat wat hem
betreft werklozen best wat harder aan
gepakt mogen worden. Indien er voor
hen talrijke maatregelen worden geno
men door de overheid om ze weer van
een baan of scholing te voorzien en
men weigert dat, zouden sancties op
de uitkeringen toegepast moeten wor
den. Dat geldt ook als men niet komt
opdagen bij de heroriënteringsge-
sprekken. Een taak voor de Gemeen
telijke sociale diensten, aldus de mi
nister.
Tegelijk houdt de schatkistbewaarder
opnieuw een pleidooi voor een verla
ging van het minimumloon, een maat
regel die hij voor 1990 als „juist en so
ciaal" aanduidt. „Soms moetje de durf
Terug naar de kale cijfers uit de Mil
joenennota. De minister van Finan
ciën lijkt zijn collegae in het kabinet
nog steeds niet overtuigd te hebben
van de noodzaak de uitgaven te mati
gen. Weliswaar wordt er voor twee
miljard extra omgebogen, maar met
de andere hand wordt 1,6 miljard ex
tra uitgegeven aan nieuwe beleids
maatregelen. Ruding erkent het pro
bleem. „Er is altijd sprake van een
compromis. Ik wil niet ontkennen dat
het in een klimaat waar belasting
meevallers optreden veel moeilijker
is te bezuinigen".
Ook voor de toekomst noemt Ruding
de uitgavenbeheersing „de achilles
pees" van het voorgestane beleid. „De
les van de laatste jaren moet zijn dat
de omvang van de bezuinigingen niet
is bepaald door de noodzaak om het
financieringstekort terug te dringen
maar door te hoge uitgaven als gevolg
van overschrijdingen. Dat is een groot
risico". Dat 'Den Haag' er een potje
van maakt wijst Ruding echter met
kracht van de hand. Volgens hem is er
wel degelijk voortgang geboekt bij de
beheersing van de uitgaven al is de
zaak „nog niet voor elkaar".
Met enige economische groei en be
heersing van de uitgaven acht Ruding
ook de komende jaren een combinatie
van belastingverlaging en reduktie
van het financieringstekort mogelijk.
„Daarvoor zijn dan geen drakonische
bezuinigingen meer nodig. Maar we
moeten het geld niet gaan verjubelen,
zoals in de zeventigerjaren gebeurde.
Voor die zonde uit het verleden wor
den we nog tot op de dag van vandaag
gestraft. Per dag loopt de Staats
schuld met 50 miljoen gulden op".
Of aanhoudende soberheid politiek
haalbaar is? Ruding: „De mensheid is
welwillend maar zwak en dat is ver
velend. Dat soort grappen als met de
overschrijdingen in de WIR moeten
we niet nog eens hebben. Ik ben geen
onheilsprofeet, maar als men eerder
naar mij had geluisterd was het niet
zo ver gekomen".
HUIS DER KONINGIN 10
HOGE COLLEGES VAN STAAT 190
NATIONALE SCHULD 41210
PROVINCIEFONDS 1050
GEMEENTEFONDS 12791
AFDRACHT AAN EG 5605
DIVERSEN 4171
ONDERWIJS EN WETENSCHAPPEN
SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID
VOLKSHUISVESTING,
RUIMTELIJKE ORDENING en MILIEU
DEFENSIE
WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID en CULTUUR
VERKEER en WATERSTAAT
ECONOMISCHE ZAKEN
FINANCIËN
ONTWIKKELINGSSAMENWERKING
JUSTITIE
BINNENLANDSE ZAKEN
LANDBOUW EN VISSERIJ
BUITENLANDSE ZAKEN
(excl Ontwikkelingssamenwerking)
ANTILLIAANSE ZAKEN
ALGEMENE ZAKEN
28328
22916
14527
13966
11650
7817
3438
5257
4793
3364
4087
2900
1388
280
43
