Boerderijen in het 'nieuwe' land
Hontenisse profiteert
van Kessenreffect
VRIJWILLIGHEID VERZWEGEN
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Machinestoring
voor 2 schepen op
Westerscheide
ïWKÏü.
NU ALLE BOEKEN
MET
75% KORTING
Klik-klak
IN HALF JAAR TIJD 52 MENSEN ERBIJ
Bromfietsster
naar ziekenhuis
na aanrijding
imiWIHIHl
PAGINA 9
VLISSINGEN De Hogeschool Zeeland blijft naast het regu
liere collegegeld een extra bijdrage van studenten vragen. De
directie van de in Vlissingen gevestigde Hogeschool verzwijgt
daarbij dat het om een vrijwillige extra bijdrage gemiddeld
125 gulden per student gaat. Minister Deetman van onder
wijs heeft net voor de zomervakantie laten weten dat studen
ten en ouders uitvoerig ingelicht dienen te worden over het
vrijwillige karakter van de bijdragen voor aanvullende voor
zieningen.
Niet kenbaar
Service
LAATSTE WEEK
VERBOUWINGS
OPRUIMING
NIEUWE BURG 24
Leegloop
Voor de totale
verzorging
van alle
op lokatie
ZEELAND
ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1988
Hogeschool
heft extra
bijdrage
Evenals de meeste andere hogescho
len in Nederland blijft de Hogeschool
Zeeland dus met de inning van extra
gelden worstelen. Uit een in opdracht
van het ministerie van onderwijs uit
gevoerd onderzoek bleek eerder dit
jaar dat vrijwel alle instellingen voor
hoger beroepsonderwijs de studenten
een bijdrage bovenop het collegegeld
vragen. Ondanks het uitdrukkelijke
ministeriële verbod om verplichte
deelname aan het schoolfonds voor te
schrijven, is er dit nieuwe schooljaar
weinig veranderd.
M. P. F. Haak van de centrale directie
van de Hogeschool, stelt voorop dat de
bijdrage, vergeleken met voorgaande
jaren, is verlaagd. Van de wettelijke
verplichting om studenten duidelijk te
maken, dat het om een vrijwillige bij
drage gaat, is hij op de hoogte. „Of dat
in alle gevallen is gebeurd, daar durf ik
mijn hand niet voor in het vuur te ste
ken", aldus de directeur.
Navraag bij de sector-directies van de
Hogeschool leert, dat bij de inschrij
ving van studenten stilzwijgend aan
de vrijwilligheid wordt voorbijge
gaan. „Natuurlijk maken we de extra
bijdrage niet als vrijwillig kenbaar.
Dat kun je beter ook niet doen, stu
denten zijn mondig genoeg", zegt sec
tor-directeur A. C. de Rubber van het
Maritiem Instituut De Ruyter.
Sectie-directeur C. J. de Graaf van de
Pedagogische Academie spreekt zon
der meer van een verplichte bijdrage,
die nodig is om het onderwijs te kun
nen volgen. En zijn collega ir C. W.
Wondergem van het Hoger Technisch
Onderwijs: „Ik zeg altijd dat de bijdra
ge verplicht is. Wat niet wegneemt dat,
als er een procedure wordt aangespan
nen, de student die weigert te betalen,
misschien wel in het gelijk zal worden
gesteld". Directeur dr M. M. Springer
van de sector Hoger Laboratorium On
derwijs laat zich voorzichtiger uit. In
de brochure van zijn afdeling staat dat
er voor het schoolfonds tweehonderd
gulden wordt gevraagd. Van een ver
plichting is volgens hem geen sprake.
Tot nu toe hebben slechts enkele stu
denten hun bijdrage aan het school
fonds geweigerd. Na een persoonlijke
benadering door de directie worden de
meesten over de streep getrokken.
Wat er gebeurt, als een student het in
onwetendheid betaalde schoolfonds-
geld terugvordert, is onduidelijk. El-
ders in den lande wordt voor conflicten
gevreesd.
De sector-directeuren van de Hoge
school Zeeland betogen in koor dat
goed onderwijs zonder extra bijdrage
onmogelijk is. Directeur De Rubber:
„Studenten die betaling weigeren,
kunnen door het jaar heen rekeningen
verwachten voor papier en andere za
ken. Dat zou natuurlijk onwerkbaar
zijn". Bovendien wordt er gezegd
zou dan een situatie kunnen ontstaan,
waarin de ene student wel voor extra
voorzieningen betaalt, en de andere
niet. „De hogescholen moeten mo
menteel spitsroeden lopen", vindt di
recteur Springer.
Vooralsnog heeft de directie kunnen
voorkomen dat de zaak uit de hand
loopt. Over de handelwijze in echte
conflictsituaties kan menen de
schoolleiders slechts gespeculeerd
worden. R. K. Jackson van de centrale
directie is in elk geval van mening dat
de aanvullende voorzieningen als een
service aan de student moeten wor
den gezien. Hij zegt: „Het levert ons
wel werk op maar we houden er niets
aan over. De besteding van het geld
wordt heel precies aangegeven, om
duidelijk te maken dat er geen reser
ves worden aangelegd".
Een van de informatiepanelen wordt onder grote belangstelling onthuld.
NISSE - Bezoekers van de schaapskooi bij Nisse
kunnen voortaan ook buiten de openingsuren
worden geïformeerd over de stichting Zeeuwse
Schaapskudde. Provinciaal directeur land
bouw, natuur en openluchtrecreatie C. A. C. J.
Oomen van het ministerie van landbouw en vis
serij onthulde vrijdagmiddag vijf informatiepa
nelen op het erf van de schaapskooi. Dit deed hij
samen met leerlingen van de openbare basis
school De Meidoorn in Nisse.
Mevrouw K. Zwager, bestuurslid van de stichting
Zeeuwse Schaapskudde, ging in een toespraak
onder meer in op de bouw van de kooi. Destijds is
al voorzien in een bescheiden informatiecen
trum, waarin de bezoekers op de hoogte kunnen
worden gesteld over de kudde, het beheer van de
bloemdijken en de flora van het gebied. Van die
informatie bleef het bezoek verstoken op de mo
menten dat de kooi dicht was of het centrum on
bemand.
Om de informatiepanelen te kunnen bekostigen
heeft de stichting een beroep gedaan om verschil
lende instellingen, die bemoeienis hebben met
natuurbeheer. In woord en beeld vertellen de pa
nelen iets over de bouw van de schaapskooi, de
kudde, de bloemdijken, de flora en het schapen
hoeden. Ook is een folder over deze onderwerpen
gemaakt.
Bezoekers moeten echter nog een week geduld
hebben om gebruik van de informatiepanelen te
kunnen maken. Kort na de officiëlè onthulling,
werden ze alweer weggehaald. De panelen moe
ten nog worden behandeld met enkele lagen coa
ting om mogelijk vandalisme te voorkomen.
Eind volgende week worden de borden definitief
geïnstalleerd.
TERNEUZEN - Op de Westerscheide
bij Terneuzen kregen vrijdag twee
zeeschepen kort na elkaar te kampen
met een machinestoring. Het Iranese
vrachtschip Iran Modares (19.244 brt)
kwam in moeilijkheden kort na het
verlaten van de zeesluis.
De sleepboten, die het schip van Gent
naar Terneuzen hadden begeleid, had
den juist losgemaakt toen de Iranees
een 'black out', een totale stroomsto
ring, kreeg. Het schip, geladen met tar
we op weg naar Iran, bevond zich op
dat moment boven de ethyleenleiding
van Dow Chemical en kreeg van de
verkeerspost Terneuzen geen toe
stemming om te ankeren.
De sleepboten Holland van Willem
Muller en President van de Unie van
Reddings- en Sleepdienst kwamen de
Iran Modares te hulp. Ze sleepten het
schip naar midvaarwater, waar de sto
ring snel werd verholpen. De slepers
begeleidden de Iranees vervolgens tot
op de rede van Vlissingen.
Kort daarvoor werd ook de Britse
kustvaarder Tower Helen (425 brt) met
een motorstoring geconfronteerd. De
kapitein bracht het schip, ook ter
hoogte van Terneuzen, ten anker
waarna het euvel snel werd verholpen.
Toen het anker werd opgehaald bleek
er een lang stuk kabel aan vast te zit
ten. De sleepboot Leie van de Union
schoot de kustvaarder te hulp en
bracht het stuk kabel aan land.
m (Advertentie) m
in het pand
naast onze winkel:
Jasper in Middelburg is druk
bezig zich de spreektaal eigen
te maken. Met zijn bijna twee
jaar praat het mannetje een
aardige mondvol. Auto, eten,
slapen, hij spreekt de woorden
bijna perfect uit.
Ook is hij inmiddels zo ver, dat
hij geluiden kan benoemen.
Twiet-twiet is een vogel, woef-
woef is een hond. De trots van
de ouders zal niemand verba
zen.
Laatst merkten ze tijdens een
wandeling in de Middelburgse
binnenstad dat hun spruit ook
het geluid van paarden al op
een kilometer afstand herkent.
Het geluid van de op de straat
stenen klik-klakkende hoeven
werd telkens enthousiast be
groet. Elke passerende paar
dentram werd uitgebreid toe-
en nagewuifd.
Gisteren was het weer raak.
Jasper stond in zijn wandelwa
gen op de hoek van een straat
voor een etalage geparkeerd.
Uit een zijstraat naderde het
voor hem inmiddels zeer ver
trouwde klik-klakgeluid.
Op het moment dat een deftige,
hooggehakte dame de straat
hoek rondde, was de teleurstel-
ling groot.
„Paardje!", wees Jasper nog
beschuldigend naar de in een
parfumwolk passerende da
me. De dame in kwestie vond
dat kennelijk geen compli
ment. Met de neus in de wind
begaf ze zich gebelgd her
waarts. Inderdaad, ze steiger
de bijna van woede.
Zwaluwenoord in de Broeder- en Zusterpolder
GOES - Ze liggen in het 'nieuwe'
land in de noordwesthoek van
Zuid-Beveland. Een rijtje opval
lende boerderijen, die één ding ge
meen hebben: ze wijken in bouw
stijl of in de organisatie van de ge
bouwen af van wat in Zeeland bij
de boerderijbouw gangbaar was.
Om ze te zien moet je ten westen
van Goes, bij Eindewege de spoor
lijn oversteken.
Je komt er een reeks ruime polders
binnen, nieuw land, in de loop van
de vorige eeuw bedijkt. Ver weg de
ruimte in kijk je er en daar doen de
scheidende, beboomde binnendij
ken weinig afbreuk aan: telkens ver
schuift het vergezicht. Een land van
royale maten, waarin royaal opge
trokken boerderijen passen - en te
vinden zijn.
Vier springen er door hun vormge
ving uit en zijn inmiddels opgeno
men in de inventarisatie van jonge
monumentale bouwkunst uit de pe
riode na 1850, die sinds vorig jaar in
Zeeland aan de gang is. Vooral hal
verwege de negentiende eeuw zijn in
dit gebied boerderijen gebouwd in
een architectuur, die je op het
Zeeuwse platteland niet zonder
meer zou verwachten. De meest
sprekende voorbeelden daarvan le
veren in de polders ten westen van
Goes Zwaluwenoord en Landlust.
Zwaluwenoord werd gebouwd in
1857, enkele jaren nadat de Broeder
en Zusterpolder was bedijkt. Het is
een boerderij, waarvan de opzet
sterk beïnvloed is door het type van
de Franse kasteelboerderij: de ge
bouwen zijn in een 'besloten' vier
kant opgetrokken, een eenzame,
met bomen omgeven 'vesting' in het
akkerland. Het idee van een verde
digbare hoeve wordt versterkt door
het massieve, gesloten karakter van
de met steunberen opgetrokken
schuren.
Bij Landlust, in 1848 gebouwd in de
kort daarvoor op het water gewon
nen Perponcherpolder valt eerst de
enorme, langgerekte schuur op.
Daarna treft de architectuur van het
apart gelegen woonhuis met rond-
bogige ramen. Een onalledaagse
stijl, waaraan ook wordt bijgedra
gen door de aanwezigheid van een
theekoepeltje.
Tegen het eind van de negentiende
eeuw krijgen de boerderijen in deze
nieuwe Bevelandse polders traditio
neler trekken en treft een meer ra
tionele bouw. Een voorbeeld daar
van is, in de Schengepolder, net over
de spoorlijn bij Eindewege, de boer
derij 'Domeinplaat' uit 1893. Ook al
is er in de loop der jaren aangepast
en uitgebreid, de doelmatige opzet
is herkenbaar gebleven. Doelmatig
heid zonder franje. Woning, schuren
en stallen staan los van elkaar, met
de kalverweide in het besloten ge
biedje tussen hoofdschuur en stal
len in.
In losse 'onderdelen' opgetrokken
schuur, wagenschuur, varkensstal,
woning en bakkeet apart maar
traditioneler van bouw nog is de
boerderij Dijkzicht in de aan het
nieuwe land grenzende Oude
Kraayertpolder, op de hoek van An-
keveersedijk en Oude Kraayertse-
dijk. In de gebouwen zijn elementen
uit de neo-renaissance architectuur
opgenomen, die toen in de mode was
en die ook blijkt uit het siermetsel-
werk en de gele gevelbanden van het
huis.
Bevolkingscij fer
Zeeland is stabiel
MIDDELBURG Het aantal Zeeu
wen is de afgelopen anderhalf jaar
zeer stabiel gebleven. In de eerste zes
maanden van dit jaar kreeg de pro
vincie er zegge en schrijve 52 inwo
ners bij. De eerste helft van het vorig
jaar gaf eenzelfde beeld te zien: plus
81 inwoners. Maar die lichte winst
sloeg in de laatste helft van het jaar
om in een verlies van 93 inwoners.
Uit het halfjaar-overzicht waarmee de
Provinciale Planologische Dienst vrij
dag naar buiten kwam, blijkt dat nog
steeds een zekere uittocht gaande is.
Er werd over de eerste zes maanden
van dit jaar een 'vertrekoverschot' ge
noteerd van 365, nauwelijks minder
dan in dezelfde periode van het vorig
jaar. Een 'geboorte-oeverschot' van
417 zorgde ervoor dat uiteindelijk toch
nog enige aanwas plaatsvond.
De gemeente Hontenisse zette het op
vallendste cijfer neer in het halfjaar
overzicht. Deze gemeente, die de afge
lopenjaren steeds een behoorlijke ach
teruitgang liet zien, heeft er dit jaar al
71 inwoners bij gekregen. Daarmee is
Hontenisse, die nieuwe inwoners sinds
kort op vestigingspremies trakteert,
bijna de grootste groeier in Zeeland.
Alleen het veel grotere Middelburg,
kreeg er méér inwoners bij (plus 131).
En alleen het veel kleinere Arnemui-
den groeide harder (plus 67)
Niet alleen Hontenisse, maar ook de
CLINGE Bij een aanrijding op de
kruising Blomweg-Woestijnestraat
bij Clinge raakte vrijdagmiddag om
streeks 16.00 uur de Belgische brom-
fletsster D. van H. uit Kieldrecht zo
danig gewond, dat ze moest worden
overgebracht naar het ziekenhuis.
Van de H. wilde vanaf de Blomweg de
Woestijnestraat inrijden. Daarbij ver
leende ze geen voorrang aan automo
bilist C. R. uit Hulst, die op dat mo
ment over de Woesteijnestraat nader
de. Door de klap kwam Van de H. op de
motorkap van de auto terecht en werd
er enkele tientallen meters verder
weer afgeslingerd. Ze werd met ernsti
ge verwondingen naar het ziekenhuis
Sint Helena in Sint Gillis (B) vervoerd.
Over de aard van de verwondingen
kon de politie geen nadere mededelin
gen doen. Ook automobilist R. liep
verwondingen aan een hand op. Hij
werd door een arts naar het Sint Lidui-
naziekenhuis in Hulst gebracht voor
behandeling. De bromfiets werd ge
heel vernield en de auto liep flinke
schade aan de voorzijde op.
gemeente Tholen heeft de achteruit
gang een halt toegeroepen. Vorig jaar
al wist deze gemeente het verlies tot
een minimum terug te brengen. In de
eerste helft van dit jaar heeft Tholen 31
inwoners winst geboekt.
Zeelands grootste gemeente, Vlissin
gen, is opnieuw de grootste verliezer
(min 231), al lijkt hier de leegloop
langzamerhand wat af te zwakken. De
Zeeuws-Vlaamse gemeenten Oost
burg en Sas van Gent blijven achter
uithollen. Oostburg incasseerde dit
keer een verlies van 72 inwoners, Sas
van Gent moest 62 inwoners van het
conto aftrekken.
De achteruitgang van de regio oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen kwam in de eer
ste helft van dit jaar tot stilstand. Per 1
juli noteerde men daar het saldo nul.
De regio West-Zeeuwsch-Vlaarideren
daarentegen holt steeds verder achter
uit (min 81). Daarmee werd de status
van zwakste regio opnieuw bevestigd.
Zuid-Beveland en Tholen waren in de
eerste helft van dit jaar de enige groei-
regio's. Zuid-Beveland steekt wat dat
betreft nog steeds met kop en schou
ders boven de andere regio's uit, maar
(Slot zie pagina 15 kolom 7)
HONTENISSE Het halfjaarlijks
overzicht van de Zeeuwse bevol
kingscijfers laat dit keer de ge
meente Hontenisse als grote over
winnaar zien. De gemeente blijkt
na jaren van achteruitgang plotse
ling 71 inwoners winst te hebben
geboekt. Na Arnemuiden, dat tra
ditioneel een koppositie inneemt,
is Hontenisse daarmee in één klap
de snelst groeiende gemeente.
De burgemeester van Hontenisse,
mr A. A. L. G. M. Kessen, is er aan
genaam door verrast. Maar hij kijkt
er niet van op. Sinds hij aan het
roer van de gemeente staat kwam
hij enkele keren in het nieuws met
stunts die tot doel hadden nieuwe
inwoners te trekken. Zo werden
nieuwe ingezetenen met tuin- en
hypotheekpremies beloond. Ver
der trok hij de aandacht met opval
lende promotie-stunts.
De groei doet zich volgens Kessen
vooral voor in de woonkern Kloos-
terzande en wat minder in het bui
tengebied. Moet de plotselinge
aantrekkingskracht worden toege
schreven aan wat al wel het Kes-
sen-effect is genoemd? De burge
meester laat dat liever in het mid
den. Hij constateert wel: „De groei
moet toch in ieder geval voor een
deel het gevolg zijn van onze pro-
motie-activiteiten. Hoe anders is
het te verklaren dat we het als ves
tigingsgemeente steeds beter doen
sinds het promo tie-beleid twee jaar
geleden is ingezet".
(Advertentie)
WESTDUIN PARTY CATERING -AS
(01185) 2510 - fx 30186 - fax 01185-2776
"AD DE WERK, MIDDELBURG
